Çin'in özerk bölgeleri

Özerk bölge
自治区
*Zìzhìqū*
Özerk bölge; 自治区; Zìzhìqū
Kategori	Üniter devlet
Yer	Çin
Sayı	5
Nüfus	3.002.166 (Tibet) – 46.026.629 (Guangksi)
Yüzölçüm	25.000 milkare (65.000 km2) (Ningksia) – 642.800 milkare (1.665.000 km2) (Sincan)
Yönetim	Tek partili hükûmet
Alt bölümler	İl düzeyi şehir, İl, Aymak, Eyalet altı özerk il, Özerk il

Çin'de "özerk bölge" (Çince: 自治区; pinyin: zìzhìqū), üst düzey bir idari bölümdür. Özerk bölgeler Çin'deki eyaletler gibi kendi yerel hükûmetine sahiptir, ancak özerk bölgeler daha fazla yasama hakkına sahiptir. Özerk bölge, belirli bir azınlığın nüfusunun daha yüksek olduğu bir azınlık varlığıdır.

İç Moğolistan özerk bölgesi 1947 yılında kuruldu; Sincan ise 1955 yılında özerk kılındı; 1958 yılında Guangksi ile Ningksia ve 1965'te Tibet özerk oldular.

Özerk bölgeler listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Etnik grup	Türkçe isim	Basitleştirilmiş Çince Pinyin	Yerel isim (Dil)	Kısaltma	Başkent
Zhuang	Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi	广西壮族自治区 Guǎngxī Zhuàngzú Zìzhìqū	Gvangjish Bouxcuengh Swcigih (Zhuangca)	桂 Guì (GZAR)	Nanning (南宁; Nanzningz)
Moğol	İç Moğolistan Özerk Bölgesi (Nei Mongol Özerk Bölgesi)	内蒙古自治区 Nèi Měnggǔ Zìzhìqū	ᠦᠪᠦᠷ ᠮᠣᠩᠭᠤᠯ ᠤᠨ ᠥᠪᠡᠷᠲᠡᠭᠡᠨ ᠵᠠᠰᠠᠬᠣ ᠣᠷᠣᠨ Öbür mongγol-un öbertegen zasaqu orun (Moğolca)	內蒙古 Nèi Měnggǔ (IMAR)	Huhhot (呼和浩特; ᠬᠥᠬᠡᠬᠣᠲᠠ)
Tibetli	Tibet Özerk Bölgesi (Xizang Özerk Bölgesi)	西藏自治区 Xīzàng Zìzhìqū	བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས། Poi Ranggyong Jong (Tibetçe)	藏 Zàng (TAR)	Lhasa (拉萨; ལྷ་ས།)
Uygur	Sincan Uygur Özerk Bölgesi	新疆维吾尔自治区 Xīnjiāng Wéiwú'ěr Zìzhìqū	شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى Xinjang Uyĝur Aptonom Rayoni (Uygurca)	新 Xīn (XUAR)	Urumçi (乌鲁木齐; ئۈرۈمچی)
Hui	Ningksia Hui Özerk Bölgesi	宁夏回族自治区 Níngxià Huízú Zìzhìqū	Huiler Çince konuşur.	宁 Níng (NHAR)	Yinchuan (银川)

İstatistikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

İdari Bölüm	Ulusal Oran (%)	2010 Nüfus Sayımı^[1]	2000 Nüfus Sayımı^[2]	1990 Nüfus Sayımı^[3]	1982 Nüfus Sayımı^[4]	1964 Nüfus Sayımı^[5]	1954 Nüfus Sayımı^[6]
Guangksi	3,5	46.026.629	43.854.538	42.245.765	36.420.960	20.845.017	19.560.822
İç Moğolistan	1,9	24.706.321	23.323.347	21.456.798	19.274.279	12.348.638	6.100.104
Ningksia	0,5	6,176,900	5.486.393	4.655.451	3.895.578	*	*
Sincan	1,6	21.813.334	18.459.511	15.155.778	13.081.681	7.270.067	4.873.608
Tibet	0,2	3.002.166	2.616.329	2.196.010	1.892.393	1.251.225	1.273.969

Özerk bölgelerin etnik yapılanması (%, 2000)[değiştir | kaynağı değiştir]

İdari bölüm	Etnik Grup	Han Çinliler	En Büyük Üçüncü Etnik Grup
Sincan (Uyghur)	%45,21	%40,58	%6,74 (Kazak)
Tibet (Tibetli)	%92,8	%6,1	%0,35 (Hui)
İç Moğolistan (Moğol)	%17,13	%79,17	%2,14 (Mançu)
Ningksia (Hui)	%33,9	%65,5	%1,16 (Mançu)
Guangksi (Zhuang)	%32,0	%62,0	%3,0 (Yao)

Not: "En Büyük Üçüncü Etnik Grup" sütününde söz konusu etnik grup parantez içinde veriliyor.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Çin'in idari bölümleri
- Çin'in eyaletleri
- Özel idarî bölge

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Communiqué of the National Bureau of Statistics of People's Republic of China on Major Figures of the 2010 Population Census". National Bureau of Statistics of China. 27 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
^ "现将2000年第五次全国人口普查快速汇总的人口地区分布数据公布如下". National Bureau of Statistics of China. 29 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
^ "中华人民共和国国家统计局关于一九九〇年人口普查主要数据的公报". National Bureau of Statistics of China. 19 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
^ "中华人民共和国国家统计局关于一九八二年人口普查主要数字的公报". National Bureau of Statistics of China. 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
^ "第二次全国人口普查结果的几项主要统计数字". National Bureau of Statistics of China. 14 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.
^ "中华人民共和国国家统计局关于第一次全国人口调查登记结果的公报". National Bureau of Statistics of China. 5 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.

[census2010-1] "Communiqué of the National Bureau of Statistics of People's Republic of China on Major Figures of the 2010 Population Census". National Bureau of Statistics of China. 27 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.

[census2000-2] "现将2000年第五次全国人口普查快速汇总的人口地区分布数据公布如下". National Bureau of Statistics of China. 29 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.

[census1990-3] "中华人民共和国国家统计局关于一九九〇年人口普查主要数据的公报". National Bureau of Statistics of China. 19 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.

[census1982-4] "中华人民共和国国家统计局关于一九八二年人口普查主要数字的公报". National Bureau of Statistics of China. 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.

[census1964-5] "第二次全国人口普查结果的几项主要统计数字". National Bureau of Statistics of China. 14 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.

[census1954-6] "中华人民共和国国家统计局关于第一次全国人口调查登记结果的公报". National Bureau of Statistics of China. 5 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

g t d Çin'in eyalet düzeyi idari bölümleri
Eyaletler	Anhui Çinghay Fujian Guangdong Guizhou Hainan Hebei Heilongjiang Henan Hubei Hunan Jiangsu Jiangxi Jilin Kansu Liaoning Siçuan Şansi Şantung Şensi Tayvan^* Yünnan Zhejiang
Özerk bölgeler	Guangşi İç Moğolistan Ningksia Sincan Tibet
Doğrudan yönetilen şehirler	Pekin Çongçing Şanghay Tientsin
Özel idari bölgeler	Hong Kong Makao
^* Çin Halk Cumhuriyeti tarafından hak iddia edilmektedir, ancak fiilen Çin Cumhuriyeti tarafından yönetilmektedir.

Çin'deki özerk bölgeler nedir?, Çin'deki özerk bölgeler anlamı nedir?, Çin'deki özerk bölgeler ne demektir?