Haşhaş helvası nedir?, Haşhaş helvası anlamı nedir?, Haşhaş helvası ne demektir?

Haşhaş helvası

Haşhaş helvası
Ülke(ler)	Türkiye
Yaratıcısı	Osmanlı İmparatorluğu
Türü	Tatlı
Tipi	helva

Osmanlı mutfağı

Alkolsüz içecekler Aşlama Ayran Boza Sirkencubin Çay Kahve Kefir Fuka Şerbetler Ramazan şerbeti Bal şerbeti Kızılcık şerbeti Menekşe şurubu Zambak şurubu Keçiboynuzu şerbeti Demirhindi şerbeti Frenkuzümü şurubu Tükenmez Hoşaflar Vişne Kurusu hoşafı Nar hoşafı Pestil hoşafı Kızılcık hoşafı Padişah hoşafı Çilek hoşafı
İçkiler Bira Konyak Rakı Şarap Kımız
Hamur işi Börekler Eyüp halkası Hıdırellez pidesi Ispanaklı Selanik böreği Kenarlı börek Kömbe böreği Lahana pitesi Muska böreği Puf böreği Tepsi böreği Zennik Simitler Şekerli Galata halkası Girde nan Ekmekler Beç ekmeği Dolmalık ekmek Has ekmek Mirahor ekmeği Nohut ekmeği Pirinç ekmeği Mücverler Çevgani mücveri Domates mücveri Isırgan otu mücveri Ispanak mücveri Lángos Lelenge Merevcen mücveri Patates mücveri Taze fasulye mücveri Tilkeşen mücveri Kurabiyeler Afyonkarahisar nişan kurabiyesi Damat kurabiyesi Hoşgüvar kurabiyesi Kavala kurabiyesi Kömbe kurabiyesi Ma'amoul Muğla halkası Murabbalı mecidiye Şam usulü irmik kurabiyesi Trabzon kurabiyesi
Salatalar ve Mezeler Kavurma-yı kabakiyye Muhammara
Çorbalar Badem çorbası Balık çorbası Buğdaylı balık çorbası Ekşili çorba İskorpit çorbası Karalahana çorbası Mercimek çorbası Nohud-âb Şehriyeli tavuk suyu çorba Tavuk çorbası Terbiyeli ciğer çorbası
Et yemekleri Akike Arnavut ciğeri Buyresiyye Cevziyye Curcaniye Dikebrike Hay hay (yemek) Hısrimiye Hubeyşiye Hulviye Hummaziye İbrahimiye İsfidbâc Kaburga dolması Kalacoş Kuzu haşlama Kuzu kapama Mahmudiye (yemek) Mutancana Mücezzaga Nızbaç Raşidiye Rozbif Rummâniyye Seferceliye Sumâkiyye Sura yemeği Sülbiye Tabahçe Köfteler Arefe köftesi Bundukıyye Darüzziyafe köftesi Davut paşa köftesi Harput köftesi Hasanpaşa köftesi Hurma kebabı Kadınbudu köfte Kiremitte köfte Köfteli çorbalar Lor köftesi Maydanozlu köfte Susuz köfte Tarhana köftesi Kebaplar di şiş kebabı Ciğer kebabı Tavuk kebabı Kırma tavuk kebabı Süt kebabı Kuş kebabı Muhzır kebabı Hacı Osman kebabı Tavşan kebabı Tavşan, karaca ve geyik kebabı İçi dolmuş kuzu kebabı Kıymadan fırın kebabı Tas kebabı Uskumru balığının kebabı Külbastılar Tavuk külbastısı Koyun ve kuzu külbastısı Dana ve sığır etinden tencere külbastısı Haşlama balık külbastısı Kılıç ve palamut külbastısı Lüfer balığı külbastısı Tarak ve istiridye külbastısı Uskumru balığı külbastısı Peynir külbastısı Tavalar Ciğer tava Et tavası Hamsi balığı tavası Midye tava Yahniler Beyaz Yahni Kırmızı Yahni Papaz yahnisi Dana Etinden Papaz Yahnisi Uskumru Balığından Papaz Yahnisi Nev‘-i dîğer (Balık papaz yahnisi) Maydanozlu Yahni Sarımsaklı Yahni İncik Yahnisi Paça Yahnisi Tavşan Yahnisi Yaka Yahnisi Domatesli Kızartma Yahni Lisân-ı Efrencîde İstofato kum patates tabir olunan yahni (Etli patates yahnisi) Yağsız Balık Yahnisi Tavuk Yahnisi Et Kızartmaları Düğün Kızartması Kuzu Kızartması
Dolmalar Ekmek dolması Elma dolması Erik dolması (yemek) İşkembe dolması Kavun dolması Piyaziye Şalgam dolması Tavuk dolması
Pilavlar Acem pilavı Dâne-i kâbuniyye Dutlu pilav Hoşik pilavı Hünkâr pilavı İç pilav Köse pilavı Kükü pilav Luhum pilavı Muza’fer pilav Özbek pilavı Sultan Reşat pilavı Türkistan pilavı
Tatlılar Cengâl Cezerye Erik dolması (tatlı) Favniyye Gelin ödü tatlısı Gerdan tatlısı Helatiye Huşknan tatlısı Köfter Laz böreği Nazlı aş Nuriye (tatlı) Paluze Zırva tatlısı Helvalar Gaziler helvası Gil helva Haşhaş helvası Höşmerim İrmik helvası Levzine Ninem duymasın helvası Nişasta helvası Pirinç unu helvası Tahin helva Un helvası Yaprak helvası Şerbetli tatlılar Baklava Balparmak tatlısı Berede Bülbülyuvası Cennet künkü Çiğ yağ tatlısı Dibile Dilber dudağı Edremit peynirli baklava Ekmek kadayıfı Halka tatlı Hanımgöbeği İzmir lor peynirli baklava Kadın göbeği Kalburabastı Kaşık tatlısı Kemalpaşa tatlısı Künefe Lokma Mafiş Nevzine Oklava tatlısı Oturtma tatlısı Revani (tatlı) Samsa tatlısı Saraylı tatlısı Sarığı burma tatlısı Süngeriye Şambaba tatlısı Şambali Şekerpare Şöbiyet Tulumba tatlısı Uludağpare Vezir parmağı Yoğurt tatlısı Reçeller Ayva reçeli Bergamot reçeli Çilek reçeli Domates reçeli Elma reçeli Gül reçeli Kocayemiş reçeli Mamlet Mayıs çileği reçeli Şeftali reçeli Taze ceviz reçeli Turunç reçeli Vişne reçeli Yeşil incir reçeli Çevirmeler Taneli vişne çevirmesi Vişne suyu çevirmesi Ananas çevirmesi Kayısı çevirmesi Kuru kayısı çevirmesi Şeftali çevirmesi Erik çevirmesi Kızılcık çevirmesi Frenk üzümü çevirmesi Çekirdeksiz üzüm çevirmesi Kaya koruğu çevirmesi Portakal kabuğu çevirmesi Limon kabuğu çevirmesi Turunç kabuğu çevirmesi Ağaç kavunu çevirmesi Çilek çevirmesi Ağaç çileği çevirmesi Amberbaris çevirmesi Şam fıstığı çevirmesi Gül çevirmesi Menekşe çevirmesi Zambak çevirmesi Amber çiçeği çevirmesi Filye çiçeği çevirmesi Şekerlemeler Nukl (şeker)
Soslar Erik ekşisi Kızılcık ekşisi Koruk ekşisi Nardenk Turunç ekşisi
Süt ürünleri Peynirler Kaşkaval (peynir) Teleme peyniri Küp peyniri Tulum peyniri Kaşar peyniri
g t d

Haşhaş helvası^[1]^[2], bir çeşit helvadır. Malzemesi pekmez ve haşhaşdır. Osmanlı mutfağında yapılan helvalardan biridir. Parmak helvası olarak da adlandırılmıştır.^[3] Ölü haşhaş helvası ve diri haşhaş helvası olmak üzere İki şekilde yapılabilir.^[4]Beyşehir^[5], Afyonkarahisar^[6] ve Burdur ^[7] mutfağında yapılmaktadır.

Osmanlı mutfağındaki çeşitleri[değiştir | kaynağı değiştir]

16. yüzyılda da haşhaş helvasının yapıldığını Emrî'nin divanında yazdığı aşağıdaki beyitten anlayabiliriz:^[3]

“

Var olupdur dâne-i haşhâş halvâdan nişân

Hurde-bînân-ı letâfet anı sanurlar dehân

”

Yörelere göre çeşitleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Burdur haşhaş helvası[değiştir | kaynağı değiştir]

Burdur Haşhaş Helvası 15.08.2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve Burdur için coğrafi işaret almıştır.^[8]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Friedland, Susan R. (2008). Food and Morality: Proceedings of the Oxford Symposium on Food and Cookery 2007 (İngilizce). Oxford Symposium. ISBN 978-1-903018-59-0.
^ Halıcı, Feyzi (1989). Second International Food Congress (İngilizce). Konya Kültür ve Turizm Vakfı. ISBN 978-975-95525-0-3.
^ ^a ^b "16. YÜZYIL DİVANLARINDA MUTFAK KÜLTÜRÜ" (PDF). T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ.
^ Koşay, Hâmit Zübeyr; Ülkücan, Akile (1961). Anadolu yemekleri ve Türk mutfağı. Milli Eğitim Basımevi.
^ 15. Ulusal Turizm Kongresi. Detay Yayıncılık.
^ Valiliği, Afyon. Afyon 2001 [iki bin bir] il yıllığı. Mina Ajans.
^ Emir, Dr Gökhan (14 Şubat 2022). Yapmadan Dönme (Arapça). Eğitim Yayinevi. ISBN 978-625-8468-80-9.
^ "Burdur Haşhaş Helvası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 15 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.

Türk mutfağındaki helvalar