Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek madde içeriğinin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "QuarkXPress" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Şubat 2017) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

QuarkXPress ("Quark"), WYSIWYG (What You See Is What You Get, Türkçe kelime anlamıyla "Gördüğünüz Şey Aldığınız Şeydir") ortamında karmaşık sayfa yapıları oluşturma ve düzenleme için bir bilgisayar uygulamasıdır. Mac OS X ve Windows üzerinde çalışmaktadır. İlk olarak 1987'de Quark, Inc. tarafından yayınlanmıştır ve hâlen onlara aittir ve yayımlanmaktadır. En son sürümü QuarkXPress 10'dur ve Arapça, Çince, Fransızca, Japonca, Korece, Rusça ve İspanyolca da dâhil olmak üzere İngilizce (Uluslararası ve ABD) ve 36 başka dilde yayın imkânı sağlamaktadır. QuarkXPress el ilanlarından karmaşık sayfa düzenleri gerektiren dergi, gazete, katalog ve benzeri basılı malzemelere kadar öncelikle her türlü yapıyı üretmek için bireysel tasarımcılar ve büyük yayınevleri tarafından kullanılmaktadır.

Adobe InDesign beraberinde o piyasaya hükmetmektedir.

Geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]

QuarkXPress'in ilk sürümü 1987'de Macintosh için piyasaya çıkarılmıştır. 1992'de bir Microsoft Windows sürümü ortaya çıkmıştır. 1990'larda QuarkXPress hızla profesyonel sayfa tasarımcıları, dizgi sanayisi ve matbaacılar tarafından yaygın bir biçimde kullanılmış oldu. Özellikle (1996'da piyasaya çıkmış) 3.3 Mac sürümü Apple'ın TrueType yazı tiplerine ek olarak Adobe'nin Postscript yazı tipleriyle da sorunsuz bir şekilde çalışarak kararlı ve sorunsuz olarak görülmüştür. QuarkXPress başlangıçta üçüncü parti geliştiricilere masaüstü uygulamasına yönelik özel eklenti özellikleri oluşturma imkânı veren XTensions adlı bir uygulama proglama arayüzünü içine almıştır. 1989'da tanıtılmış XTensions Apple Computer'ın HyperCard'ı beraberinde diğerlerine uygulamaları için yazılım eklentileri oluşturmaya imkân vererek geliştiricinin ilk örnekleri arasındaydılar. 1990'lı yıllarda yaklaşık olarak %90 kâr sahibi olarak Quark reddedilen 1989 yılında Adobe'nin çoğunluk hissesini düşmanca satın almaya kalkışmıştır. Quark'ın aşırı derecede uzun yenilik dönemleri olduğu ve çok pahalı olan eleştirinin yanında o davranış 1999'da Adobe'u Adobe InDesign'ı piyasaya sürmeye teşvik etmiştir.

QuarkXPress'in sürüm 5'i 2002'de InDesign aynı hafta içinde piyasaya çıktığında Quark Mac OS X'i desteklemediği gibi Apple'ın kullanıcı temeli ile bir anlaşmazlık doğurmuştur. Aynı zamanda Quark CEO'su Fred Ebrahimi "Macintosh platformunun daralmakta olduğunu"

Kullanımı ve özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

QuarkXPress, kullanıcının, metin ya da grafiklerle doldurulacak olan ("kutular" denilen) bir belgenin alanlarını tanımlamasını sağlar. Kutular adlı şekiller çok çeşitli olarak oluşturulabilir. Saydamlığı çeşitli düzeylerde ve katmanlı verilen kutular, yeniden şekillendirilebilir. Kutuların metin sürümüne yerleştirilmiş içeriği, tipografik kontroller dizisiyle birlikte profesyonel dizgi işletmeleri tarafından gereğince verilir. Font temel işlevselliğine ek olarak hizalama, aralık, renk ve paketi; kerning, bir hat boyunca metin eğrisi gibi profesyonel düzey dizgi seçenekleriyle de kullanıcılarına sağlıyor. Yazılım, bir inçin bir kutu içindeki tek binde bir doğruluğuyla hem kutu konumlandırması hem de grafik ya da metin konumlandırması sağlar. Renk denetimi, diğer çeşitli renk aralığı seçenekleriyle birlikte standart Pantone baskı makinesi veya Hexachrome mürekkeplerinin tam kullanılmasını sağlar. QuarkXPress ayrıca hem Postcript hem de PDF çıktısı ile kompozit iş akışları yeteneğini sunar. İlave olarak QuarkXPress, proje senkronizasyonu, çoklu geri alma/yineleme işlevselliği, XML ve web sayfası (HTML/XHTML) özellikleri ve doğrudan PDF alma ve çıktı desteği sunar.

Sürüm 6.5, 2004 yılının sonunda yayınlandı; Photoshop biçimi (PSD) için geliştirilmiş destek eklendi. PSD entegrasyonu ve resim işleme özellikleri, QuarkXPress'in Macworld Editor's Choice 2004 (Macworld Editörü'nün Seçimi) dalında çok sayıda ödül almasını sağladı. Sürüm 7'ye OpenType, Unicode, JDF ve ayrıca PDF verme desteği eklendi. Renk düzeyinde doğal saydamlık gibi benzersiz özellikler QuarkXPress 7'ye de eklendi. QuarkXPress'in kompozisyon bölgeleri özelliği, çok kullanıcılı yetenekleriyle aynı sayfa üzerinde farklı bölgeleri düzenlemek için birden fazla kullanıcının izniyle sadece bu masaüstü uygulaması yapar. (...) QuarkXPress, bir belgeyi akış öncesine kadar yetenek de sağlar. Kendisinin ve kullanıcının izin verdiği çakışan nesneye doğrudan sıçraması için proje uygulaması içinde çalışır. Adobe, InDesign CS4'ten itibaren benzer bir özelliği uygulamaya koydu. Aynı zamanda akıllı şablonlar ve kaynak paylaşımına olanak tanıması sebebiyle kullanıcı tanımlı cetveller, çıktı gözlüğü ve yapı gözlüğü de kullanılabilir. Güncel sürüm, QuarkXPress 8'in Al Import ve küresel bir dosya biçimi, PDF 1.7 verme, sürükle ve bırak desteği, tamamen yeni bir kullanıcı arayüzü vardır. Sınırsız taban çizgisi ağlarını takip etmesi için sayfalara ve kutulara tasarım ağları atanabilir. Karakteri ve miktarı ile kutu dışına asılması için asılı karakterler uygulanıp özelleştirilebilir. Bu ilk sürümü video, animasyon ve etkileşimli olarak, Web ve Flash sesi de dahil olmak üzere tasarımcıların baskı içeriği oluşturmasına olanak veren yerleşik Flash yazmayı içermektedir. Adobe Flash'ın aksine, tasarımcıların programı öğrenmesine gerek kalmadan bunu yapabilir.

QuarkXPress 8, Mac OS X v10.4 ("Tiger"), Mac OS X v10.5 ("Leopard"), Windows XP SP2 ve Windows Vista, 32 bit ve 64 bit için kullanılabilir. Mac sürümü, PPC- ve Intel tabanlı Mac'ler üzerinde çalışan bir evrensel binary'dir. QuarkXPress 8, Ekim 2008'de Yılın Baskı Yayıncılığı Yazılımı MacUser Ödülü'nü kazandı.

Sunucu sürümü[değiştir | kaynağı değiştir]

2003 yılının başında Quark, QuarkXPress'in QuarkDDS denilen bir sunucu sürümünü yayınladı. Bu bir web tarayıcısında sayfa düzenlemeyi ve sayfa düzeni sağlar. QuarkXPress Server, kişiselleştirilmiş pazarlama için değişken dijital basım ve perakendeciler için katalog nesli, reklam ajanslarında reklam otomasyon iş akışları, basılı malzemelerin özelleştirme ve sıralama etkinleştirmesi için web için baskıya doğru kurumsal intranetlerde sıkça kullanılır. Onlara ihtiyaç duyulduğunda çoğu özelleştirilmiş içeriği, şirketlerin dijital olarak basmasına imkân tanır. Sistem, XML'e dayanmaktadır. Sistem, çoğu kez talep üzerine baskı yazılımının içine yerleştirilmiştir. 2006 yılında Quark, "QuarkXPress Server" yerine QuarkDDS diye yeniden adlandırdı.

Sürüm geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]

• QuarkXPress 1 (1987) - Yalnızca Mac OS.
• QuarkXPress 2 (1989) - İlk İngilizce olmayan sürümleri (Örneğin; Fransızca, Almanca).
  • QuarkXPress 2.1 (1989) - Geliştirilmiş baskı kontrolü, kullanıcı tarafından tanımlanabilen kerning tabloları gibi.
• QuarkXPress 3 (1990) - Ölçüm paleti ve kütüphaneler desteği ile ilk sürümü.
  • QuarkXPress 3.1 (1992) - Windows için de desteklenen ilk sürümü.
  • QuarkXPress 3.2 (1993) - Applescript ve renk yönetimi desteğiyle ilk sürümü.
  • QuarkXPress 3.3 (1996) - Özgün PPC desteği için ilk sürümü. İlk Passport Sürümü (isteğe bağlı).
  • QuarkXPress 3.32 (1996) - QuarkImmedia için destek. Bu Windows 3.x üzerinde çalışan son sürümüdür (Win32'nin kurulu olması gerekmektedir.).
• QuarkXPress 4 (1997) - Bézier eğrileri ile ilk sürümü. Önemli arayüz iyileştirmeleri, açılır araçlar ve sekmeli iletişim kutuları. Windows 3.x artık desteklenmemektedir.
  • QuarkXPress 4.1 (1999) - PDF ve XML desteği için de ilk sürümü.
• QuarkXPress 5 (2002) - Dışa HTML verme ve tabloları önerme ile ilk sürümü.
  • QuarkXPress Server (QuarkDDS) yayınlandı.
• QuarkXPress 6 (2003) - Mac OS X desteği ile ilk sürüm.
  • QuarkXPress 6.1 (2004) - Excel Import filtresi ile ilk sürüm.
  • QuarkXPress 6.5 (2004) - Document Object Model desteği ve resim düzeltme özellikleri ile de ilk sürümü.
  • QuarkXPress 6.52 (2006) - Hata düzeltme yayımı, Quark 7 sürümü ardından yayınlandı.
• QuarkXPress 7 (2006) - OpenType, Unicode, PDF/X, Gölgelendirmeler/Saydamlıklar, İş Tanımlama Biçimi ve Kompozisyon Bölgeleri desteği ile ilk sürümü.
  • QuarkXPress 7.01 (8 Ağustos 2006) - Intel Mac'ler (Universal binary), artı PPML destekleyen ilk sürüm.
  • QuarkXPress 7.02 (2006) - Passport'ta isteğe bağlı dil desteği.
  • QuarkXPress 7.1 (2007) - Performans güncelleştirmesi.
  • QuarkXPress 7.2 (2007) - Windows Vista desteği ile ilk sürüm, isteğe bağlı diller.
  • QuarkXPress 7.3 (2007) - Arttırılmış kullanıcı arayüzü yerelleştirmesi, iyileştirilmiş performans ve kararlılık.
  • QuarkXPress 7.31 (2007) - Windows Vista'da sertifikasyon, Mac OS X 10.5 "Leopard" desteği, yazım denetimi için geliştirmeler.
  • QuarkXPress 7.4 (2008) - Yalnızca QPS müşterileri için, genel olmayan sürüm.
  • QuarkXPress 7.5 (2008) - Hata düzeltme sürümü, Quark 8 sürümünün hemen ardından yayımlandı.
• QuarkXPress 8 (2008) - Yeni kullanıcı arayüzü, sürükle & bırak desteği, doğrudan görüntü işleme, özelleştirilebilir optik kenar hizalaması, çoklu taban çizgisi ağları, Doğu Asya (dil) desteği, dahilî Flash yazma.
  • QuarkXPress 8.01 (2008) - Yazım denetleyicisi geliştirmeleri.
  • QuarkXPress 8.02 (2009) - Beş yeni dil ve yeni Pantone kitaplıkları.
  • QuarkXPress 8.1 (2009) - Sayısal ölçek, doğal saydamlık (PDF-X/4) ve PDF'te katmanlar, gelişmiş yazım denetimi ve diğer özellik iyileştirmeleri. Snow Leopard ve Windows 7 desteği.
  • QuarkXPress 8.12 (2009) - Hata düzeltme sürümü.
  • QuarkXPress 8.15 (2010) (Yalnızca Mac OS X) - Apple donanımlarındaki etkinleştirme sorunlarını düzeltir.
  • QuarkXPress 8.16 (2010) - Hız optimizasyonları.
• QuarkXPress 9 (2011) - İç içe stil oluşturma, demirlenmiş elemanlar dışında metin kutuları, madde imleri ve numaralandırma, şekil sihirbazı, çoklu görüntü alma ve ePub eksport özelliği
  • QuarkXPress 9.0.1 (2011) - Hata düzeltme sürümü.
  • QuarkXPress 9.1 (2011) - QuarkXPress üzerinden iPad için multimedya uygulamaları eksport etmemizi sağlayan "App Studio", eklenmesi. Resmen Mac OS X Lion destekleyen ilk sürüm
  • QuarkXPress 9.2 (2012) - ePub 3.0 eksport seçeneği, Sıfırdan ePub hazırlama özelliği, AppStudio için iOS5 desteği ve bazı düzeltmeler.
  • QuarkXPress 9.2.1 (2012) (Yalnız Mac OS X için) - Lion 10.7.3 versiyonu için görünmeyen simgeler durumunun düzeltilmesi
  • QuarkXPress 9.2.1.1 (2012) - iPad retinalar için eksport etme özelliği
  • QuarkXPress 9.3 (2012) - Amazon Kindle için direkt eBooks eksport edebilme, artı EPS ve PDF renk yönetimi dahil olmak üzere diğer küçük düzeltmeler doğrudan eBooks eksport özelliği
  • QuarkXPress 9.3.1 (2012) - OS X Mountain Lion (10.8) Gatekeeper özelliği ile uyumluluk.
  • QuarkXPress 9.3.1.1 (2012) - Yazım denetleyicisindeki hatalar giderildi.
  • QuarkXPress 9.5 (2012) -  Android ve diğer platformlar üzerinde 100% HTML5 tabanlı içerik oluşturulması
  • QuarkXPress 9.5.1 (2013) - Sayfa yığınları ve bazı hata düzeltmeleri
  • QuarkXPress 9.5.1.1 (2013) - Hata düzeltmeleri
  • QuarkXPress 9.5.2 (2013) - İndirme yöneticisi, Hata düzeltmeleri
  • QuarkXPress 9.5.3 (2013) - PDF eksport etme sürecinde oluşan hatalar giderildi.
  • QuarkXPress 9.5.4 (2013) - OS X Mavericks desteği
• QuarkXPress 10 (Eylül 2013)
  • QuarkXPress 10.0.1 (2013) -  OS X Mavericks ve Windows 8.1 desteği

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Quark Inc. 1 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.