Bitki

Bitkiler
Yaşadığı dönem aralığı: 1600-0 myö
Mezoproterozoyik-Günümüz
*Had'n*
Arkeen
Proterozoyik
Fa.
Bitkiler; Yaşadığı dönem aralığı: 1600-0 myö; Mezoproterozoyik-Günümüz Had'n Arkeen Proterozoyik Fa.
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem:	Eukaryota
Klad:	Diaphoretickes
(sırasız):	Archaeplastida
lem:	Plantae; sensu Copeland, 1956
Şubeler
	Chlorokybophyta; Mesostigmatophyta; Spirotaenia; Chlorobionta Kenrick & Crane 1997 Chlorophyta; ; Streptobionta Kenrick & Crane 1997 Klebsormidiophyceae; Charophyta (stoneworts); Chaetosphaeridiales; Coleochaetophyta; Zygnematophyta; Embryophyta Engler, 1892 (kara bitkileri) Marchantiophyta (ciğer otları); Bryophyta (kara yosunları); Anthocerotophyta (boynuz otları); †Horneophyta; †Aglaophyta; Tracheophyta (damarlı bitkiler); ; ;
Sinonimler
	Viridiplantae Cavalier-Smith 1981; Chlorobionta Jeffrey 1982, emend. Bremer 1985, emend. Lewis and McCourt 2004; Chlorobiota Kenrick and Crane 1997; Chloroplastida Adl et al., 2005 ; Phyta Barkley 1939 emend. Holt & Uidica 2007; Cormophyta Endlicher, 1836; Cormobionta Rothmaler, 1948; Euplanta Barkley, 1949; Telomobionta Takhtajan, 1964; Embryobionta Cronquist et al., 1966; Metaphyta Whittaker, 1969;

Bitkiler, ağırlıklı olarak fotosentetik ökaryot canlılardır. Tarihsel olarak bitkiler alemi, algler ve mantarlar da dahil olmak üzere hayvan olmayan tüm canlıları kapsarken, günümüzde mevcut tüm tanımlamalar prokaryotları, mantarları ve bazı algleri hariç tutar. Tanımlamalardan birine göre: Çiçekli bitkiler, kozalaklı bitkiler ve diğer açık tohumlular, eğrelti otları ve benzerleri, boynuz otları, ciğer otları, kara yosunları ve yeşil algler hep birlikte Viridiplantae (Latince "yeşil bitkiler") adı verilen kladı oluştururlar. Buna kırmızı ve esmer algler dahil değildir.

Bitkilerin çoğu çok hücreli canlılardır. Yeşil bitkiler; enerjilerinin çoğunu, siyanobakterilerle endosimbiyoz sonucu oluştuğu düşünülen kloroplastları aracılığıyla, fotosentez yoluyla, güneş ışığından elde ederler. Kloroplastlar, bitkilere yeşil rengini veren klorofil a ve b'yi içerir. Bazı bitkiler parazitik veya mikotropiktirler ve normal miktarlarda klorofil üretme ya da fotosentez yapma yeteneklerini kaybetmişlerdir ancak yine de çiçekleri, meyveleri ve tohumları vardır. Bitkilerde eşeysiz üreme yaygın olarak görülmesine karşın eşeyli üreme ve nesillerin değişimi karakteristik özellikleridir.

320,000 civarında bitki türü vardır ve bunların büyük çoğunluğu (260,000 ila 290,000 kadarı) tohum üretir.^[5] Yeşil bitkiler, Dünya'nın moleküler oksijeninin önemli bir bölümünü üretirler^[6] ve ekosistemlerin çoğuna temel teşkil ederler. Tahıl, meyve ve sebze üreten bitkiler insan beslenmesinin temelini oluştururlar ve binlerce yıldır evcilleştirilmektedirler. Bitkilerin; süsleme amacıyla, yapı malzemesi olarak, yazı malzemesi olarak ve kültürel açıdan birçok kullanımı vardır. Ayrıca bitkiler, ilaçlar ve psikoaktif maddeler için çok önemli bir kaynaktır. Bitkiler konusunda yapılan bilimsel çalışmalar biyolojinin bir alt dalı olan botaniğin konusudur.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Cavalier-Smith, T. (1981). "Eukaryote kingdoms: Seven or nine?". BioSystems. 14 (3–4): 461-481. doi:10.1016/0303-2647(81)90050-2. PMID 7337818.
^ Lewis, L.A.; McCourt, R.M. (2004). "Green algae and the origin of land plants". American Journal of Botany. 91 (10): 1535-1556. doi:10.3732/ajb.91.10.1535. PMID 21652308.
^ Kenrick, Paul; Crane, Peter R. (1997). The origin and early diversification of land plants: A cladistic study. Washington, D.C.: Smithsonian Institution Press. ISBN 978-1-56098-730-7.
^ Adl, S.M. (2005). "The new higher level classification of eukaryotes with emphasis on the taxonomy of protists". The Journal of Eukaryotic Microbiology. 52 (5): 399-451. doi:10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x . PMID 16248873.
^ "Numbers of threatened species by major groups of organisms (1996–2010)" (PDF). International Union for Conservation of Nature. 11 Mart 2010. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Nisan 2011.
^ Field, C.B.; Behrenfeld, M.J.; Randerson, J.T.; Falkowski, P. (1998). "Primary production of the biosphere: Integrating terrestrial and oceanic components". Science. 281 (5374): 237-240. Bibcode:1998Sci...281..237F. doi:10.1126/science.281.5374.237. PMID 9657713. 25 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2018.

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel

Evans, L.T. (1998). Feeding the Ten Billion – Plants and Population Growth. Cambridge University Press. Paperback, 247 pages. 0-521-64685-5.
Kenrick, Paul & Crane, Peter R. (1997). The Origin and Early Diversification of Land Plants: A Cladistic Study. Washington, D.C.: Smithsonian Institution Press. 1-56098-730-8.
Raven, Peter H.; Evert, Ray F.; & Eichhorn, Susan E. (2005). Biology of Plants (7th ed.). New York: W.H. Freeman and Company. 0-7167-1007-2.
Taylor, Thomas N. & Taylor, Edith L. (1993). The Biology and Evolution of Fossil Plants. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall. 0-13-651589-4.
Trewavas A (2003). "Aspects of Plant Intelligence". Annals of Botany. 92 (1): 1-20. doi:10.1093/aob/mcg101. PMC 4243628 $2. PMID 12740212.

Tür tahminleri ve sayıları

International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN) Species Survival Commission (2004). IUCN Red List The IUCN Red List of Threatened Species 27 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
Prance G.T. (2001). "Discovering the Plant World". Taxon. 50 (2, Golden Jubilee Part 4): 345-359. doi:10.2307/1223885. JSTOR 1223885.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Jones, T.M.; Reid, C.S.; Urbatsch, L.E. "Visual study of divisional Plantae". 13 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2022. (requires Microsoft Silverlight)
Chaw, S.-M. (1997). "Molecular Phylogeny of Extant Gymnosperms and Seed Plant Evolution: Analysis of Nuclear 18s rRNA Sequences" (PDF). Mol. Biol. Evol. 14 (1): 56-68. doi:10.1093/oxfordjournals.molbev.a025702 . PMID 9000754. 24 Ocak 2005 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
Index Nominum Algarum 23 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Interactive Cronquist classification
Plant Resources of Tropical Africa
Tree of Life 30 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Botanik ve vejetasyon veritabanları

African Plants Initiative database 17 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Australia 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Chilean plants at Chilebosque 1 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
e-Floras (Flora of China, Flora of North America and others) 5 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Flora Europaea 11 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Flora of Central Europe 12 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca)
Flora of North America 28 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
List of Japanese Wild Plants Online 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Meet the Plants-National Tropical Botanical Garden
Lady Bird Johnson Wildflower Center – Native Plant Information Network at University of Texas, Austin 17 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
The Plant List 23 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
United States Department of Agriculture 5 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. not limited to continental US species

[CavalierSmith1981-1] Cavalier-Smith, T. (1981). "Eukaryote kingdoms: Seven or nine?". BioSystems. 14 (3–4): 461-481. doi:10.1016/0303-2647(81)90050-2. PMID 7337818.

[LewisMcCourt-2] Lewis, L.A.; McCourt, R.M. (2004). "Green algae and the origin of land plants". American Journal of Botany. 91 (10): 1535-1556. doi:10.3732/ajb.91.10.1535. PMID 21652308.

[KenrickCrane1997-3] Kenrick, Paul; Crane, Peter R. (1997). The origin and early diversification of land plants: A cladistic study. Washington, D.C.: Smithsonian Institution Press. ISBN 978-1-56098-730-7.

[Adl-4] Adl, S.M. (2005). "The new higher level classification of eukaryotes with emphasis on the taxonomy of protists". The Journal of Eukaryotic Microbiology. 52 (5): 399-451. doi:10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x . PMID 16248873.

[IUCNdata-5] "Numbers of threatened species by major groups of organisms (1996–2010)" (PDF). International Union for Conservation of Nature. 11 Mart 2010. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Nisan 2011.

[behrenfeld-6] Field, C.B.; Behrenfeld, M.J.; Randerson, J.T.; Falkowski, P. (1998). "Primary production of the biosphere: Integrating terrestrial and oceanic components". Science. 281 (5374): 237-240. Bibcode:1998Sci...281..237F. doi:10.1126/science.281.5374.237. PMID 9657713. 25 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

g t d Botanik
Botaniğin dalları	Etnobotanik · Paleobotanik · Bitki ekolojisi · Sistematik botanik · Bitki morfolojisi (Bitki histolojisi · Bitki sitolojisi · Bitki anatomisi · Üreme morfolojisi · Morfologenez · Agrostoloji) · Bitki fizyolojisi · Bitki ekolojisi · Sistematik botanik
Bitkiler	Algler · Kara yosunları · Eğreltiler · Açık tohumlular · Kapalı tohumlular
Bitki kısımları	Çiçek · Meyve · Yaprak · Meristem · Kök · Gövde · Stoma · Tohum · Odun · Sürgün
Bitki hücreleri	Hücre zarı · Klorofil · Kloroplast · Fotosentez · Bitki hormonları · Plastit · Transpirasyon
Bitki yaşam dönemleri	Gametophyte · Üreme · Polen · Tozlaşma · Tohum · Spor · Sporophyte
Bitki taksonomisi	Botanik adı · İkili adlandırma · Herbaryum · IAPT · ICBN
Kategori

Bitkiler ne demektir