1995 (MCMXCV) pazar günü başlayan yıl. 20. yüzyılın ve 2. milenyumun 95. yılı.

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Ocak
  • Dünya Ticaret Örgütü kuruldu.
  • İsveç, Avusturya ve Finlandiya; Avrupa Birliği üyeliğine kabul edildi.
• 17 Ocak - Japonya'nın Kobe şehrinde meydana gelen 7.3 şiddetindeki deprem sonucu 6.433 kişi öldü.

Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]

• 6 Şubat - Türkiye ile Avrupa Birliği arasında Gümrük Birliği antlaşması imzalandı.
• 18 Şubat - Cumhuriyet Halk Partisi ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti, CHP çatısı altında birleşti. Hikmet Çetin genel başkanlığa getirildi.

Mart[değiştir | kaynağı değiştir]

• 20 Mart - Türk Silahlı Kuvvetleri, Kıbrıs Harekâtı'ndan (1974) sonraki en kapsamlı harekâtı başlatarak 35.000 askerle Irak'a girdi. Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Irak'ta 2245 PKK'lı öldürülürdü.
  • Tokyo Metrosu'nda Aum Shinrikyo tarikatı üyeleri tarafından sarin gazı kullanılarak gerçekleştirilen terör saldırısında 12 kişi hayatını kaybetti, 4000'den fazla kişi yaralandı.

Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]

• 11 Nisan - Güneydoğu Anadolu Projesinin bir parçası olan Şanlıurfa - Harran su kanallarına, ilk su verildi.

Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Mayıs - Hırvatistan Ordusu, Batı Slavonya'yı geri almak için Bljesak Operasyonu başlattı.
• 17 Mayıs - Nasuh Mahruki Everest'in zirvesine ulaşarak dünyanın en yüksek zirvesine ulaşan ilk Türk oldu.

Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]

• 6 Haziran - Yalova, Karabük ve Kilis il oldu.
• 16 Haziran - Michael Jackson çift diskten oluşan albümünü HIStory'u çıkardı. Ayrıca bu albüm dünyanın en çok satan çift diskli albümüdür.

Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]

• 11 Temmuz - Bosna Soykırımı: Ratko Mladiç komutasındaki Bosna Sırp ordusu, Bosna-Hersek'teki Srebrenitza Bölgesi'nde, toplamda yaklaşık 8.000 Bosnalı'ın öldürüldüğü Srebrenitza Katliamı'na başladı.
• 13 Temmuz - Isparta'nın Senirkent ilçesinde meydana gelen sel felaketinde 74 kişi öldü.
• 25 Temmuz - İstanbul Altın Borsası açıldı.

Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]

• 4 - 7 Ağustos - Hırvatlar, Bosna-Hersek ordusunun 5. kolordusu ve NATO’yla işbirliği içinde Krayina Sırp Cumhuriyeti ve Batı Bosna Cumhuriyeti'ne karşı Fırtına Harekâtı olarak adlandırılan geniş çaplı bir operasyon düzenleyerek 250.00 Sırp ve Müslüman özerkçiye evlerini terk ettirdiler.
• 24 Ağustos - Microsoft, yeni Windows sürümü Windows 95'i satışa sundu.
• 30 Ağustos - NATO, Markale Katliamı üzerine, Bosnalı Sırplara karşı hava harekatı başlattı.

Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]

• 11 Eylül - Sümerbank, 103 milyon dolara Hayyam Garipoğlu grubuna satılarak özelleştirildi.

Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Ekim - 1995 Dinar Depremi: Afyonkarahisar ilinin Dinar ilçesinde meydana gelen 6.0 şiddetindeki depremde 90 kişi öldü, 212 kişi yaralandı.
• 2 Ekim - Heavy Metal albümü Iron Maiden onuncu albümü The X Factor'ı yayınladı.

Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]

• 13 Kasım - Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da bomba yüklü araçlarla gerçekleştirilen saldırıda 7 kişi öldü.
• 8 Aralık
  • Eralp Akkoyunlu (d 1933), 1987 yılında çıktığı dünya seyahatini tamamlayarak bunu gerçekleştiren 5. Türk oldu. 6 yıl 7 ay süren bu yolculukta Akkoyunlu, 302 gün seyir yaparak dünyayı dolaşmıştır.
  • KESK, memur sendikaları konfederasyonu kuruldu.
• 13 Aralık - Avrupa Parlamentosu, 149 ret oyuna karşılık 343 oyla Türkiye ile yapılan Gümrük Birliği anlaşmasını onayladı.
• 14 Aralık - Paris'te Sırp, Bosnalı ve Hırvatlar arasında imzalanan Dayton Barış Antlaşması'yla 3.5 yıldır devam eden Bosna Savaşı sona erdi.

Ay veya günü bilinmeyenler[değiştir | kaynağı değiştir]

• NBA basketbol liginde Toronto Raptors takımı kuruldu.

Dünya Nüfusu[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya nüfusu
	1995	1990		2000
Dünya	5,674,380,000	5,263,593,000	410,787,000	6,070,581,000	396,201,000
Afrika	707,462,000	622,443,000	85,019,000	795,671,000	88,209,000
Asya	3,430,052,000	3,167,807,000	262,245,000	3,679,737,000	249,685,000
Avrupa	825,405,000	721,582,000	5,823,000	830,986,000	581,000
Latin Amerika/ Adalar	481,099,000	441,525,000	39,574,000	520,229,000	39,130,000
Kuzey Amerika	299,438,000	283,549,000	15,889,000	315,915,000	16,477,000
Okyanusya	28,924,000	26,687,000	2,237,000	31,043,000	2,119,000

Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Ocak
  • Rachel Amanda, Endonezyalı oyuncu ve şarkıcı
  • Beykan Şimşek, Türk futbolcu.
  • Gökhan Akkan, Türk kaleci.
  • Nuri Fatih Aydın, Türk futbolcu.
  • Recep Niyaz, Türk futbolcu.
  • Turhan Alper Turgut, Türk futbolcu.
• 2 Ocak - Antonio José, İspanyol şarkıcı.
• 3 Ocak
  • Muhammed Demirci, Türk futbolcu.
  • Kim Seolhyun, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu.
  • Jisoo (şarkıcı), Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
• 30 Ocak
  • Eldar Seferov, Azeri artistik jimnastikçi
  • Viktoriya Komova, Rus artistik jimnastik sporcusu

Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]

• 8 Şubat
  • Joshua Kimmich, Alman futbolcu
  • Jordan Todosey, Sinema oyuncusu
  • Mijat Gaćinović, Sırp futbolcu
• 11 Şubat - Milan Škriniar, Slovak futbolcu

Mart[değiştir | kaynağı değiştir]

• 4 Mart - Chlöe Howl, İngiliz şarkıcı ve şarkı yazarı
• 6 Mart - Annelies Törös, Belçikalı manken
• 8 Mart - Marko Gudurić Sırp basketbolcu
• 15 Mart - Guillermo Martínez Ayala, Meksikalı futbolcu
• 17 Mart - Anastasia Martiusheva, Buz patenci
• 22 Mart - Hasan Ayaroğlu, Türk futbolcu

Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Nisan - Maxence Perrin, Fransız oyuncu
• 2 Nisan - Sergey Revyakin, Rus futbolcu
• 6 Nisan - Metecan Birsen, Basketbolcu
• 7 Nisan - Valeria Zenkova, Buz Patenci
• 8 Nisan - Anne Murielle Ravina, Mauritiuslu manken
• 14 Nisan - Yukiko Fujisawa, Buz patenci
• 22 Nisan - Mustafa Etoğlu, Türk futbolcu
• 26 Nisan - Tilbe Şenyürek, Türk basketbolcu

Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Mayıs - Hazal Subaşı, Türk oyuncu ve manken
• 3 Mayıs - Celeste Buckingham, Slovak şarkıcı
• 6 Mayıs - Adi Osmanović, Boşnak voleybolcu
• 12 Mayıs
  • Luke Benward, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
  • Sawyer Sweeten, Amerikalı çocuk oyuncu (ö. 2015)
• 15 Mayıs - Ksenia Sitnik, şarkıcı
• 22 Mayıs - Nazlıcan Ölçek, Türk basketbolcu
• 26 Mayıs - Kenan Sipahi, Türk basketbolcu

Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]

• 3 Haziran - Abdullah el-Arraf, Suudi Arabistanlı profesyonel futbolcu
• 4 Haziran - María Isabel, İspanyol şarkıcı
• 6 Haziran - Daria Varlamova, Avustralyalı-Rus manken
• 12 Haziran - Ezgi Dilik, Türk voleybolcu
• 19 Haziran - Deniz Aygül, Türk basketbolcu

Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]

• 5 Temmuz - Akira Hamashita, Japon futbolcu
• 7 Temmuz - Nika Turković, Hırvat şarkıcı.
• 9 Temmuz - Georgie Henley, Şarkıcı.
• 10 Temmuz - Nicolas Ganopoulos, Yunan şarkıcı.
• 12 Temmuz
  • Yohio, İsveçli şarkıcı ve söz yazarı.
  • Luke Shaw, İngiliz futbolcu
• 17 Temmuz - Jessy Gálvez López, Belçikalı futbolcu
• 18 Temmuz - Sui Wenjing, Buz Patenci.
• 28 Temmuz - Polina Shelepen, Buz Patenci.

Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]

• 8 Ağustos - Malin Reitan, Norveçli şarkıcı.
• 15 Ağustos - Ümit Karaal, Türk futbolcu.
• 17 Ağustos - Gracie Gold, Amerikalı buz patenci.
• 20 Ağustos - Mehmet Yılmaz, Türk futbolcu.
• 29 Ağustos
  • Kartal Özmızrak, Türk basketbolcu.
  • Oğuz Berkay Fidan, Türk şarkıcı.

Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]

• 7 Eylül
  • Luisa Niemesch, Alman güreşçi
  • George Williams, Galli futbolcu
  • Yota Shimokawa, Japon futbolcu
  • Jailson, Brezilyalı futbolcu
• 8 Eylül
  • Ellie Black, Kanadalı artistik jimnastikçi
  • Nicolai Hvilshøj Reedtz, Danimarkalı Counter-Strike: Global Offensive profesyonel oyuncu
  • Hayao Kawabe, Japon hentbolcu
  • Julian Weigl, Alman millî futbolcu
• 10 Eylül
  • Samed Kaya, Türk oyuncu
  • Jack Grealish, İngiliz milli futbolcu
• 15 Eylül - Sam Gallagher, İngiliz futbolcu
• 22 Eylül-Nayeon,Güney Koreli şarkıcı

Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Ekim - Zhaneta Byberi, Arnavut model
• 4 Ekim - Ralf Mackenbach, Hollandalı müzisyen.
• 7 Ekim - Carlos Ibargüen, Kolombiyalı futbolcu
• 9 Ekim - Mariam Kakhelishvili, Gürcü sanatçı ve söz yazarı.
• 13 Ekim - Jimin (1995 doğumlu şarkıcı) Güney Koreli şarkıcı
• 15 Ekim - Billy Unger, Amerikalı aktör.

Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Kasım - Brandon Soo Hoo, Sinema ve Dizi Oyuncusu.
• 6 Kasım - Doğukan Tezel, Türk basketbolcu
• 9 Kasım - Daniel Naroditsky, Amerikalı satranç büyükustası
• 11 Kasım - Noah Gray-Cabey, Amerikalı aktör
• 16 Kasım
  • Dilara Uralp, Türk rüzgâr sörfçüsü
  • Aslı Bekiroğlu, Türk oyuncu
• 23 Kasım - Brittany Broben, Avustralyalı atlama sporcusu
• 27 Kasım - Iris, Belçikalı şarkıcı

Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Aralık - Eva Boto, Sloven şarkıcı.
• 20 Aralık - Feliks Zemdegs, Avustralyalı Rubik Küpü şampiyonu.
• 29 Aralık - Ross Lynch, Amerikalı aktör, şarkıcı, çalgıcı ve dansçı
• 30 Aralık- V (şarkıcı) Güney Koreli şarkıcı

Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ocak[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Ocak
  • Eugene Wigner, Macar Amerikan fizikçi ve matematikçi.
  • Mehmet Muhtar, Türk sinema yönetmeni ve senaristi.
• 2 Ocak - Siad Barre
• 6 Ocak - Muharrem Ergin, Türk yazar ve türkolog.
• 9 Ocak - Alaettin Eriş, Türk siyasetçi.
• 11 Ocak
  • Onat Kutlar, Türk şair, yazar, düşünce adamı.
  • Theodor Wisch
• 17 Ocak - Miguel Torga, Portekizli şair ve yazar.
• 18 Ocak - Adolf Butenandt, Alman biyokimyacı (d. 1903)
• 20 Ocak - Mehdi Bazergan, İranlı eğitimci, akademisyen, aktivist ve siyasetçi.
• 25 Ocak - William Sylvester, Amerikalı film ve dizi oyuncusu.

Şubat[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Şubat
  • Donald Pleasence, İngiliz aktör.
  • Fred Perry, İngiliz tenisçi.
• 4 Şubat - Patricia Highsmith, Amerikalı polisiye yazarı.
• 6 Şubat - Mehmet Nebil Oktay, Türk siyasetçi.
• 21 Şubat - István Bárány, Macar yüzücü.

Mart[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1 Mart
  • César Rodríguez Álvarez, İspanyol eski millî futbolcu.
  • Georges J. F. Köhler, Alman biyolog.
  • Vladislav Listyev, Rus televizyon habercisi.
• 3 Mart - Mustafa Irgat, Türk şair ve sinema yazarı.
• 4 Mart - Eden Ahbez
• 6 Mart - Nehar Tüblek, Karikatürcü ve mizahçı.
• 14 Mart - William Alfred Fowler, Amerikalı astrofizikçi.
• 15 Mart - Mustafa Necati Karaer
• 17 Mart - Ruşen Cevadov, Azerbaycanlı siyasetçi, asker.
• 18 Mart - Sadri Alışık, oyuncu (d. 1925).
• 19 Mart - Max Braithwaite, Kanadalı yazar.
• 20 Mart - James "Bud" Walton
• 26 Mart
  • Belgin Doruk, oyuncu (d. 1936).
  • Eazy-E, Amerikalı rapçi ve prodüktör.
  • Ko Takamoro, Eski Japon futbol oyuncusu.
• 27 Mart - Seyfi Kurtbek, Türk siyasetçi, askerci.
• 29 Mart - Baltimora, Kuzey İrlandalı şarkıcı.
• 31 Mart - Selena, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı öldürüldü (d. 1971)

Nisan[değiştir | kaynağı değiştir]

• 6 Nisan - Yannis Alevras, Yunan Siyasetçi ve Yunanistan Cumhuriyeti'nin Eski Meclis Başkanı ve Cumhurbaşkanı Vekili.
• 10 Nisan - Morarji Desai, Hindistan'ın 6. başbakanı.
• 13 Nisan - Josef Hügi, İsviçreli futbolcu.
• 14 Nisan - Brian Coffey, İrlandalı şair ve yayıncı.
• 18 Nisan - Max Wünsche
• 20 Nisan - Milovan Đilas
• 25 Nisan - Ginger Rogers, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu, şarkıcı ve dansçı.
• 27 Nisan - Kemal Sarıibrahimoğlu, Türk siyasetçi.

Mayıs[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Mayıs - Osman Kavrakoğlu, Türk siyasetçi ve futbol adamı.
• 5 Mayıs
  • Mihail Botvinnik, Altıncı dünya satranç şampiyonu.
  • Ömer Lütfi Erzurumluoğlu, Türk siyasetçi.
• 10 Mayıs - Belkıs Dilligil tiyatro ve sinema oyuncusu
• 11 Mayıs - Mia Martini, İtalyan şarkıcı.
• 12 Mayıs
  • Giorgio Belladonna
  • Ştefan Kovács
• 14 Mayıs - Christian Anfinsen, Amerikalı biyokimyacı.
• 16 Mayıs - Lütfi Suyolcu, Kuşadası Belediyesi eski Başkanı.
• 18 Mayıs - Elizabeth Montgomery, Amerikalı film ve televizyon oyuncusu.
• 24 Mayıs - Harold Wilson, İngiliz siyasetçi, başbakan.
• 25 Mayıs - Dany Robin, Fransız oyuncu.
• 26 Mayıs - Doğan Kasaroğlu, Türk gazeteci ve siyasetçi.
• 29 Mayıs - Glen Selbo, Amerikalı basketbolcu.
• 30 Mayıs - Ted Drake, İngiliz futbol adamı.

Haziran[değiştir | kaynağı değiştir]

• 9 Haziran - Sibel Yalçın, DHKP-C militanı.
• 14 Haziran - Roger Zelazny, Polonyalı-Amerikalı yazar.
• 20 Haziran - Emil Cioran, Rumen yazar.
• 22 Haziran - Yves Congar - Dominikan, Kardinal, 20. yüzyılın en önemli Roma Katolik ilahiyatçılarından biridir (d. 1904)
• 23 Haziran - Jonas Salk
• 29 Haziran - Lana Turner, Amerikalı oyuncu, akrist. (d. 1921)

Temmuz[değiştir | kaynağı değiştir]

• 4 Temmuz- Bob Ross Ressam (d.1942).
• 5 Temmuz - Aziz Nesin, mizah yazarı (d. 1915).
• 10 Temmuz - Mehmet Ali Aybar, Türkiye İşçi Partisi'nin (TİP) eski lideri ve Sosyalist Devrim Partisi'nin (SDP) kurucu genel başkanı. (ö.1995)
• 13 Temmuz - Bilge Karasu, Türk yazar.
• 15 Temmuz - Haluk Çulha, Türk bürokrat.
• 17 Temmuz
  • Efraim Evron, İsrailli diplomat.
  • Juan Manuel Fangio
• 20 Temmuz - Ernest Mandel
• 24 Temmuz
  • Halid Bekdaş, Suriyeli siyaset adamı.
  • Sadık Ahmet
• 27 Temmuz - Melih Esenbel, Türk diplomat.

Ağustos[değiştir | kaynağı değiştir]

• 3 Ağustos - Ida Lupino, Amerikalı sinema oyuncusu, yönetmen ve senarist.
• 5 Ağustos - İzet Naniç, Yugoslav savaşı sırasında tugay komutanı (d. 1965)
• 7 Ağustos - Muharrem Gülergin
• 9 Ağustos - Jerry Garcia
• 10 Ağustos - Özdemir Yiğit, Türk büyükelçi.
• 12 Ağustos - Vasfi Gerger, Türk siyasetçi.
• 21 Ağustos - Guri Richter, Danimarkalı oyuncu (d. 1917)
• 23 Ağustos - Sylvester Stadler
• 24 Ağustos - Alfred Eisenstaedt, Amerikalı fotoğrafçı.
• 29 Ağustos - Frank Perry, Amerikan oyun ve film yönetmeni.
• 30 Ağustos
  • Adam Wiśniewski-Snerg, Polonyalı bilimkurgu yazarı.
  • Fischer Black, Amerikalı ekonomist.

Eylül[değiştir | kaynağı değiştir]

• 9 Eylül - Keith Wayne, Amerikalı oyuncu.
• 10 Eylül - Oral Sander, Türk akademisyen.
• 11 Eylül - Jimmy Ryce, Amerikalı erkek çocuğu.
• 12 Eylül - Jeremy Brett, İngiliz aktör.
• 15 Eylül - Gunnar Nordahl, İsveçli golcü futbolcu.
• 27 Eylül - Baha Akşit, Türk siyasetçi, doktor, eski milletvekili ve senatör.

Ekim[değiştir | kaynağı değiştir]

• 4 Ekim - Gilles Deleuze
• 5 Ekim - Abdurehim Ötkür, Yazar ve şair.
• 9 Ekim - Alec Douglas-Home, İngiliz siyasetçi.
• 10 Ekim - Kadir Savun, oyuncu (d. 1926).
• 11 Ekim - Şemsi Belli, Türk şair, yazar, gazeteci, siyasetçi.
• 13 Ekim - Tevfik Koraltan, Türk siyasetçi.
• 18 Ekim - Claudio Brook, Meksikalı sinema oyuncusu.

Kasım[değiştir | kaynağı değiştir]

• 3 Kasım - Jean Droze
• 4 Kasım - İzak Rabin
• 8 Kasım - Mükerrem Sarol, Türk siyasetçi.
• 9 Kasım - Yılmaz Zafer, oyuncu (d. 1956).
• 10 Kasım
  • Ken Saro-Wiwa, Nijeryalı yazar, televizyon yapımcısı ve çevreci.
  • René Wellek
• 20 Kasım - Sergey Grinkov, Rus buz patenci.
• 21 Kasım - Victoria Hazan, Yahudi asıllı Türk şarkıcı, udi ve besteci.
• 23 Kasım - Louis Malle, Fransız film yönetmeni, senarist ve yapımcısı.
• 25 Kasım - Nesim Malki, Türkiye Yahudisi iş insanı ve tefeci.
• 27 Kasım - Abdullah Yüce, Türk müziği sanatçısı, şair, oyuncu.
• 28 Kasım - Rakım Çalapala, Türk yazar.

Aralık[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2 Aralık
  • Kemal Sülker, Türk sendikacı, gazeteci, araştırmacı yazar.
  • Robertson Davies, Kanadalı oyun yazarı ve romancı.
• 7 Aralık - Masashi Watanabe, Japon futbol oyuncusu.
• 17 Aralık - İsa Yusuf Alptekin, Uygur siyasetçisi ve Doğu Türkistan Cumhuriyetinin genel sekreteri.
• 18 Aralık - Konrad Zuse
• 19 Aralık - Kamil Tuğrul Coşkunoğlu, Türk siyasetçi.
• 23 Aralık - James Meade, İngiliz iktisatçısı.
• 25 Aralık - Dean Martin, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı.
• 26 Aralık - Hüsamettin Böke, Türk futbolcu.
• 30 Aralık
  • Doris Grau, Amerikalı senaryo danışmanı, oyuncu ve ses sanatçısı.
  • Orhan Öztrak, Türk siyasetçi.

Ayı ve günü bilinmeyenler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Arif Nusret Say (d. 1933, Gaziantep), Uluslararası Halter Federasyonu Denetleme Kurulu üyesi.
• Ali el-Verdi, Iraklı sosyal bilimci (d. 1913)