Ratko Mladić Ратко Младић
Mladić 2017 yılında Lahey'de yargılanıyor.
Doğum	12 Mart 1942 (82 yaşında) Kalinovik, Bağımsız Hırvatistan Devleti (bugün Bosna-Hersek)
Bağlılığı	Yugoslavya SFC Krajina Sırp Cumhuriyeti Sırp Cumhuriyeti
Hizmet yılları	1965-1996
Rütbesi	Orgeneral
Komutası	JNA 9. Kolordusu, JNA 2. Askeri Bölgesi, VRS Başkomutanı
Çatışma/savaşları	1991 Hırvatistan Savaşı, 1992-1995 Bosna Savaşı

Ratko Mladić (okunuşu: Ratko Mladiç, Sırpça: Ратко Младић) (d. 12 Mart 1942) Bosnalı Sırp General. Bosna Savaşı sırasında Bosna Sırp Ordusu'nun Başkomutanıydı.

31 Mayıs 2011'de Mladiç Lahey'e iade edildi ve burada Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICTY) şüphelilerinin tutulduğu gözaltı merkezinde işleme alındı. Davası 16 Mayıs 2012'de Lahey'de resmen başladı. 22 Kasım 2017'de Mladiç, 10 suçlamadan, biri soykırımdan, beş insanlığa karşı suçtan ve dört savaş yasa ve geleneklerini ihlalden suçlu bulunduktan sonra ICTY tarafından ömür boyu hapse mahkum edildi. Bir soykırım suçundan aklandı. Komuta sorumluluğuna sahip en üst düzey subay olan Mladiç, ICTY tarafından hem Saraybosna kuşatmasından hem de Srebrenitsa katliamından sorumlu olarak kabul edildi.

8 Haziran 2021 tarihinde Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından soykırım, savaş ve insanlığa karşı suçlardan ömür boyu hapse mahkum edilen eski Bosnalı Sırp general Ratko Mladiç'in ömür boyu hapis cezası onaylanmıştır.^[1]

Hayatı ve Askeri hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

12 Mart 1942'de Bosna Hersek köyü olan Božanovići, Kalinovik'de doğdu. 1961'de Zemun Askeri Endüstri Okuluna girdi ve sonra KOV Askeri Akademisine sonra da Subay Akademisine gitti, 27 Eylül 1965'te mezun oldu. Yugoslavya ordusunda işe başladı. Aynı yıl Yugoslavya Komünist Partisine katıldı, 1990 yılında parti dağılana kadar üye olarak kaldı.^[2] Bosna, Sırp Cumhuriyeti'nin 1992 yılında Ordusu olan VRS'nin kurucularından oldu. Orduya katılan sivil kişilere eğitim verdi. 12 Mayıs 1992'de Bosna Sırp Cumhuriyeti tarafından Ordunun başkomutanı olarak atandı.

Savaş suçundan aranması[değiştir | kaynağı değiştir]

6 Nisan 1991'de başlayan savaşta binlerce insanın öldürülmesinde, yüzlerce kadına tecavüz edilmesinde, yerleşim yerlerinin işgal edilmesinde, dini mekanların yok edilmesinde etkili bir rol oynamıştır. Tüm bunların sorumlusu olan Mladiç savaş sırasında Boşnak halkına karşı işlediği soykırım ve savaş suçlarından dolayı Lahey'deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından 16 yıldır tutuklama istemiyle aranmaktaydı ve 26 Mayıs 2011 gunu Sırp istihbaratı tarafından yakalandı. 31 Mayıs 2011 tarihinde de Lahey savaş suçları mahkemesine gönderildi.

Sırbistan'da olduğuna dair ciddi belgeler olmasına rağmen Hükûmet tarafından bu durum reddedilmiştir. Fakat 2009'da Mladić'in bir düğünde çekilen fotoğraflarının basına yansıması ile hükûmet zor duruma girmiştir. Bu durum akabinde Sırp Hükûmeti, BM, Amerika ve AB üyesi ülkeler, Bosna Hersek devlet yetkilileri tarafından suçlamıştır.

Tutuklama, yargılama ve mahkumiyeti[değiştir | kaynağı değiştir]

Mladić, 26 Mayıs 2011'de Sırbistan'ın kuzeyindeki Lazarevo'da tutuklandı.^[3] Tutuklanması, siyah üniforma ve maske giyen ve herhangi bir rütbe taşımayan iki düzine Sırp özel polis memuru tarafından gerçekleştirildi. Sırp Polisine Güvenlik Enformasyon Dairesi ve Savaş Suçları Savcılığı görevlileri eşlik etti. Memurlar, sabahın erken saatlerinde, sakinlerin çoğu hala uyurken, dört SUV araç ile köye girdi. Her biri Mladić'in akrabalarına ait olan dört evi aynı anda kuşattılar. Mladić, uyandıktan sonra yürüyüş yapmak üzere bahçeye çıkmak üzereydi ki, dört memur çitin üzerinden atlayıp eve girdi, kapıya doğru ilerledi, Mladić'i tuttu, onu yere yatırmaya zorladılar ve kimliğini söylemesini istediler. Mladić kendini doğru bir şekilde tanıttı ve taşıdığı iki tabancayı teslim etti. Daha sonra Belgrad'a götürüldü.^[4][5] Mladić, kuzeni Branislav Mladić'in Vuka Karadžića caddesindeki evinde tutuklandı.^[6]

Kuzeni Branislav en az iki ay önce olası bir şüpheli olarak tanımlanmış ve tutuklanmasına kadar gözetim altında tutulmuştu. Tutuklanan kişinin kimliğine ilişkin ilk şüphelerin ardından, Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadić bir basın toplantısında Mladić olduğunu doğruladı ve onu ICTY'ye iade etme sürecinin başladığını duyurdu. Mladić saklanırken "Milorad Komadić" takma adını kullanıyordu.^[7] Mladić sakal veya herhangi bir kılık değiştirmiyordu. Görünüşünden "önemli ölçüde yaşlandığını" gösterdiği ve bir dizi felç nedeniyle kollarından birinin felç olduğu bildirildi.

Tutuklanmasının ardından Mladić, Lahey'e iade edilmeye uygun olup olmadığına ilişkin bir duruşma için Belgrad Yüksek Mahkemesi huzuruna çıktı. Yargıç Milan Dilparić sağlık durumunun kötü olması nedeniyle sorgulamayı askıya aldı. Mladić'in avukatı Miloš Šaljić, kötü sağlığının düzgün iletişim kurmasını engellediğini söyledi. İddiaya göre kişisel verilerini doğrulayamadı, ancak birkaç kez savcılarla, özellikle Savaş Suçları Savcısı Yardımcısı Bruno Vekarić ile konuşmaya çalıştı.^[8]

Ancak mahkeme, 27 Mayıs'ta iade edilmeye uygun olduğuna karar verdi. Sırbistan Sağlık Bakanlığı'na göre, hapishane doktorlarından oluşan bir ekip, yapılan kontroller sonrasında sağlığının stabil olduğunu bildirdi. Mladić ayrıca eski bir arkadaşı olan Sağlık Bakanı Zoran Stanković tarafından hapishanede ziyaret edildi.^[9] Mladić, 31 Mayıs 2011'de Lahey'e iade edildi ve davası 16 Mayıs 2012'de Lahey'de resmen başladı.^[10][11] Mladić ayrıca 23 Aralık 2013 tarihinde gözaltında tutulduğu sırada geçirdiği kalp krizi ɡeçirmek üzereydi.^[12]

Mladić, AB temsilcisi Catherine Ashton'ın Belgrad'ı ziyaret ettiği gün tutuklandı.^[13] Tutuklanması, Sırbistan'ın Mladić'e sığınak olduğundan endişe duyan AB ile ilişkileri iyileştirdi.^[13] Temmuz 2015'te medya, duruşmada "tanık olması için Lahey'e gelmesi için bir Norveçli subay bulmaya çalıştığını" söyledi.

İlk temyiz duruşması 25 ve 26 Ağustos 2020'de yapıldı.^[14] 3 Eylül 2020'de, MITC'nin Temyiz Dairesi'ni temsil eden beş yargıçlı heyet, Mladić'in ileride Lahey gözaltı merkezinin dışında hastaneye yatırılma talebini 4-1 oyla reddetti.^[15] 8 Haziran 2021'de Mladić'in son temyiz başvurusu reddedildi ve ömür boyu hapis cezası onaylandı.^[16]

Srebrenitsa katliamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Srebrenitsa katliamı öncesinde bir kameraya konuşarak söylediği, "İşte 11 Temmuz 1995'te Sırp şehri Srebrenitsa'dayız. Büyük bir Sırp bayramı arifesinde iken bu şehri Sırp milletine armağan ediyoruz. Nihayet, yeniçerilere karşı ayaklanmasından^[17] sonra bu toprakta "Türkler"den^[18] intikam almamızın vakti geldi"^[19] sözleri meşhurdur.

Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Mladić, Bosiljka "Bosa" ile evlendi ondan iki çocuğu oldu; oğlu Darko ve kızı Ana. Ana, 24 Mart 1994'te 23 yaşındayken intihar ederek öldü. Darko'nun bir oğlu ve bir kızı oldu; 2001'de Anastasija ve 2006'da Stefan doğdu. Mladić böylece büyükbaba oldu.

Notlar ve video görüntüleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Srebrenica1/230 Haziran 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (11 Temmuz saat 16.15'te Ratko Mladiç Srebrenitsa'ya girdi; saat 20.30-23.30'da Ton Karremans ve Nesib Menciç, Ratko Mladiç ile görüştüler; 12 Temmuz'da Ratko Mladiç, Potoçari kampındaki Boşnak sivile tahliye planını anlattı.)
• Srebrenica 2/211 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (21 Temmuz'da Ratko Mladiç, Srebrenitsa'da rehin aldıkları Hollandalı askerlerini serbest bıraktı)
• Mladic en Karremans10 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Eksodus i deportacija Žepljaka Yugoslavca18 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve Eksodus i deportacija Žepljaka İngilizce6 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (19 Temmuz'da Jepalı Boşnak liderleri, Ratko Mladiç ile görüştüler; 26 Temmiz'da Ratko Mladiç, Sırp askerlerin davranması hakkında Jepalı sivile soruşturdu)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]