Zodyak

Astronomide zodyak, ekliptiğin her iki yanında 9° uzanan, Ay'ın ve ana gezegenlerin yörüngelerini kapsayan bir kuşağı ifade eder.^[1] Ekliptik üzerinde merkezlenen gökyüzü koordinat merkezinin bir özelliğidir (Dünya yörüngesinin düzlemi ve Güneş'in aşikar yolu), ekinoks noktasının doğusunda derece cinsinden ölçülen gök boylamının (ekliptik ve ekvatorun artan kesişimi) ölçülen değeridir.^[2]

Ölçümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Güneş'in her yıl yaklaşık 21 Mart'ta gerçekleşen ekinoks üzerine gelmesi tarihsel açıdan birinci dereceden Aries'in ilk noktası olarak bilinen ölçümün başlangıç noktasını tanımlar. Ekliptik boyunca ilk 30°'lik devinimin etkisi görülebilir takımyıldızların arka planından ilkbahar noktasına doğru hareket ettiğinden beri sözde Aries'in zodyak sembolü olarak ifade edilir (şu anda yaklaşık olarak, MS 2. yüzyıldan beri Pisces takımyıldızının sonuna yerleşmiştir).^[3] Ekliptiğin 30° sonrası ise sözde Taurus'un zodyak sembolü olarak ifade edilir ve bu zodyağın yirmi sembolü boyunca böylece sürer, böylece her biri zodyağın büyük çemberinin 1/12'sini (30°) tutar. Zodyak sembolleri, ölçüleri ve boyutları belirsiz daima olduklarından zodyak dolaylarında olan takımyıldızların sınırlarını belirlemek için hiç kullanılmadı.^[1]

Gök boylamını özel simgeler içinde ölçme kuralı 19. yüzyılın ortalarına kadar hâlâ kullanılıyordu^[4] ama günümüzde modern astronomi gök boylamının derecelerini her simge içinde 0°'dan 30°'ye numaralandırmak yerine 0°'dan 360°'ye numaralandırır.

Zodyağın astronomik ölçümü belirlemek için bir araç olarak kullanımı Batı astronomları tarafından Rönesans'a kadar gök konumlarını belirlemek için bir yöntem olarak kalageldi, sonrasında yerini astronomik konumları gök boylamı ve gök enleminin ekliptik temelli tanımları yerine Sağ açıklık ve sapma ile ölçen ekvatoral koordinat sistemine bıraktı.^[3]

Zodyak kuşağındaki takımyıldızlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Zodyak kuşağında 13 takımyıldız bulunmaktadır. Bunlar Capricornus, Aquarius, Pisces, Aries, Taurus, Gemini, Cancer, Leo, Virgo, Libra, Scorpius, Sagittarius, Ophiuchus'tur.^[5]

Takımyıldız	Kısaltması	Türkçe	Güneş'in geçtiği tarihler^[6]	Güneş'in geçme süresi
Aries	Ari	Koç	19 Nisan — 13 Mayıs	25 gün
Taurus	Tau	Boğa	14 Mayıs — 19 Haziran	37 gün
Gemini	Gem	İkizler	20 Haziran — 20 Temmuz	31 gün
Cancer	Can	Yengeç	21 Temmuz — 9 Ağustos	20 gün
Leo	Leo	Aslan	10 Ağustos — 15 Eylül	37 gün
Virgo	Vir	Başak	16 Eylül — 30 Ekim	45 gün
Libra	Lib	Terazi	31 Ekim — 22 Kasım	23 gün
Scorpius	Sco	Akrep	23 Kasım — 29 Kasım	~7 gün
Ophiuchus	Oph	Yılancı	30 Kasım — 17 Aralık	18 gün
Sagittarius	Sgr	Yay	18 Aralık — 19 Ocak	32 gün
Capricornus	Cap	Oğlak	20 Ocak — 15 Şubat	28 gün
Aquarius	Aqr	Kova	16 Şubat — 11 Mart	24 gün
Pisces	Psc	Balık	12 Mart — 18 Nisan	38 gün

Diğer kullanımları[değiştir | kaynağı değiştir]

Zodyak kelimesi ayrıca gezegenlerin arasında hareket eden toz tanelerinin Zodyak bulutunu ve onlardan yansıyan güneş ışığı olan Zodyak ışığını tanımlamak için kullanılır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Encyclopædia Britannica. "Zodiac". Encyclopædia Britannica Online. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015.
^ Encyclopædia Britannica. "Ecliptic". Encyclopædia Britannica Online. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015.
^ ^a ^b Encyclopædia Britannica. "Astronomical map". Encyclopædia Britannica Online. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015.
^ G. Rubie (1830). The British Celestial Atlas. Londra: Baldwin & Cradock. s. 79. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015.
^ Chris Dolan. "The 13 Constellations of the Zodiac". The Constellations and their Stars. University of Wisconsin–Madison. 31 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2016. Eserin tamamı için "The Constellations and their Stars". 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2016. Yazarın kullandığı referanslar için "References". 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2016.
^ Kondraşov A. P., Strenalyuk Y. V. En son gerekli bilgiler kılavuzu Rusça: Новейший справочник необходимых знаний, S. 71, RIPOL Klasikleri, 2006.

[Encyclopædia_Britannica-1] Encyclopædia Britannica. "Zodiac". Encyclopædia Britannica Online. 2 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015.

[2] Encyclopædia Britannica. "Ecliptic". Encyclopædia Britannica Online. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015.

[britannica.com-3] Encyclopædia Britannica. "Astronomical map". Encyclopædia Britannica Online. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015.

[4] G. Rubie (1830). The British Celestial Atlas. Londra: Baldwin & Cradock. s. 79. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015.

[5] Chris Dolan. "The 13 Constellations of the Zodiac". The Constellations and their Stars. University of Wisconsin–Madison. 31 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2016. Eserin tamamı için "The Constellations and their Stars". 18 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2016. Yazarın kullandığı referanslar için "References". 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2016.

[6] Kondraşov A. P., Strenalyuk Y. V. En son gerekli bilgiler kılavuzu Rusça: Новейший справочник необходимых знаний, S. 71, RIPOL Klasikleri, 2006.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

g t d Antik Yunan astronomisi
Gökbilimciler	Aglaonike Agrippa Anaksimandros Kirrhuslu Andronikus Apollonius Aratos Aristarhus Aristillus Rodoslu Attalus Çandarlılı Autolikos Abderalı Bion Kallippos Kleomedes Kleostratus Sisamlı Konon Eratosthenes Euktemon Knidoslu Eudoksos Geminus Heraklides Pontikus Hiketas Hipparkos Sakız Adalı Hipokrat Hipsikles İskenderiyeli Menelaus Atinalı Meton Oenopides Opuslu Filip Filolaos Poseidonius Batlamyus Piteas Seleukialı Seleukus Sosigenes Peripatetik Sosigenes Strabon Tales Bitinyalı Theodosius İskenderiyeli Theon Smirnili Theon Timoharis
Çalışmalar	Almagest (Batlamyus) On Sizes and Distances (Hipparchus) On the Sizes and Distances (Aristarchus) On the Heavens (Aristotle)
Aletler	Antikitera düzeneği Halkalı küre Usturlap Diyoptra Ekvator halkası Gnomon Mural aleti Triketrum
Kavramlar	Kallipik döngü Göksel küreler Enlem dairesi Karşı dünya Taşıyıcı ve dışmerkezli çember Ekuant Geosantrizm Günmerkezlilik Hipparh döngüsü Meton döngüsü Oktaeteris Gündönümü Küresel Dünya Yeraltı küresi Zodyak kuşağı
Etkilendikleri	Babil astronomisi Mısır astronomisi
Etkiledikleri	Ortaçağ Avrupası bilimi Hint astronomisi Ortaçağ İslam astronomisi

g t d Zodyak
Burçlar	Koç Boğa İkizler Yengeç Aslan Başak Terazi Akrep Yay Oğlak Kova Balık
Batı astrolojisindeki kavramlar	Element Ev Modalite Polarite
İlgili	Astrolojide gezegenler Astronomi Tutulum koordinat sistemi Yörüngesel salınım Zodyak ışığı

Zodyak kuşağı nedir?, Zodyak kuşağı anlamı nedir?, Zodyak kuşağı ne demektir?