Monoceros (takımyıldız)

Monoceros
Takımyıldız
	Monoceros takımyıldızının haritası
Kısaltma	Mon
Tamlayan	Monocerotis
Sembolizm	Tekboynuz
Bahar açısı	7.15
Yükselim	-5.74
Alan	482 derece kare (35.)
Ana yıldızlar	4
Bayer/Flamsteed; yıldızları	32
Gezegeni olduğu; bilinen yıldızlar	9
Parlak yıldızlar (3,00m'den)	0
En parlak yıldız	α Monocerotis (3.93m)
Yakın yıldızlar (10 pc içindeki)	2
En yakın yıldız	Ross 614 (13,3 Iy)
Messier nesneleri	1
Göktaşı yağmurları	Aralık Monocerids; *Alfa Monocerids
Çevreleyen; takımyıldızlar	Canis Major; Canis Minor; Gemini; Hydra; Lepus; Orion; Puppis;
	En iyi Şubat ayı saat 21:00'de; +75° ve −85° enlemleri arasında görülebilir.

Monoceros ya da Tekboynuz takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir.

Dikkate değer özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıldızlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Tekboynuz, sadece birkaç 4 kadir parlaklıktaki yıldızlarıyla gökyüzünde çıplak gözle çok kolay görülemeyecek bir takımyıldızdır. Alfa Monocerotis, 3,93 kadir parlaklığıyla; parlaklığı 3,98 kadir olan Gama Monocerotis'dan biraz daha parlaktır.

Tekboynuz'daki ilginç gök cisimlerinden biri, Beta Monocerotis adlı yıldızdır. Bu, aslında üçlü yıldızdır. Üçlünün iki bileşeni 4,7 ve 5,2; ötekiyse 6,1 kadir parlaklıktadır. Üçlüyü görebilmek için küçük bir teleskop ya da bir dürbün yeterli olur. İlk bakışta iki yıldız görünür; ancak, biraz daha sönük olanı, daha dikkatli bakılınca görülebilir. William Herschel tarafından 1781 yılında keşfedilmiştir.

Epsilon Monocerotis adlı çift yıldız, dürbünlü gözlemciler için bir başka iyi hedeftir. Çift, biri 4,5 kadir parlaklıkta mavi-beyaz bir yıldız; öteki 6,5 kadir parlaklıkta sarı bir yıldızdan oluşmaktadır.

S Monocerotis (15 Monocerotis), NGC 2264'ün merkezinde bulunan mavi-beyaz bir değişen yıldızdır. Ancak, büyüklük değişimleri çok fazla değildir.

V838 Monocerotis, 5 Ocak 2002'de patlamaya başlamıştır.

Rozet Bulutsusu'nun yaklaşık iki derece kuzeydoğusunda, adını Kanadalı gök bilimci Plaskett'ten alan ilginç bir yıldız yer alır. Plaskett Yıldızı, bilinen en büyük kütleli ikili yıldızdır. İkiliyi oluşturan yıldızların her biri Güneş'in en azından 55 katı kütleye sahiptir. İkili birbirine o kadar yakındır ki, herhangi bir teleskopla ayırt etmek olanaksızdır. Gök bilimciler tayfölçümü yaparak burada iki yıldız olduğunu söyleyebiliyorlar. İkili, birbiri etrafında yaklaşık 14 günde bir dolanmaktadır. Bu kadar büyük kütleli yıldızlar, kısa ömürlüdür. Bu nedenle bu ikilinin bir milyon yaşından genç oldukları tahmin edilmektedir.

Bu göksel karakterin anlamına ilişkin ipuçları

Mono-monoceros yunanca monos "yalnız,tek" kelimesinden türemiştir.

Tekboynuz bir at gövdesi ve onun alnında spiral bir boynuz bulunan bir mitolojik hayvan olarak resmedilir. Hayvanın boynuzunun zehirleri nötralize etme gücünde olduğuna inanılır. Tekboynuz figuru eczacılık simgesidir. Hayvanın boynuzunun toz köklerinin bütün hastalıklara şifa olduğuna inanılır.

Bu göksel hayvanın tek benzer yer figurunun gergedan olduğuna inanılır.

Bu göksel hayvanın üstünde diğer bir göksel hayvan olan küçük köpek takımyıldızı ya da kısaca onun alfa yıldızı procyon bulunur. Procyon yunanca pro-before ve kuon-dog kelimelerinden türemiştir.

Gezegenler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tekboynuz, iki süper-Dünya gezegeni içeren bir gezegen sistemine sahiptir. COROT-7b, COROT uydusu ve COROT-7c, dikey hız yöntemi ile yer-temelli teleskoplarla 2009'da keşfedilmiştir.

Derin gökyüzü cisimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Tekboynuz, iki ünlü yıldız kümesini içerir. Her ikisi de birer bulutsunun içindedir. Kümelerin çevresindeki bulutsular, genç yıldızları oluşturan bulutsunun arta kalanıdır.

NGC 2244, gökyüzündeki en güzel açık yıldız kümelerinden biridir. Küme, yaklaşık Ay'ın gökyüzünde kapladığı alan kadar bir bölgeye yayılmış bir düzine kadar yıldız içerir. Bu nedenle yüksek büyültmeli bir teleskopla değil, en iyi, bir dürbünle gözlenebilir. Yıldız kümesinin gizemiyse uzun pozlamalı fotoğraflarda ortaya çıkar. Kümeyi oluşturan bulutsu, ünlü Rozet Bulutsusu'dur. Bulutsunun küçük teleskoplaral ya da dürbünle görülmesi zordur. Ancak çok iyi koşullarda, büyük dürbünlerle (örneğin 11x80) ya da teleskopla yaklaşık iki ay çaplı bulutsu, çok silik biçimde görülebilir. Rozet Bulutsusu, bize 5500 ışık yılı ötede yer alır ve içinde yer alan NGC 2244, bilinen en genç yıldız kümelerinden biridir. Kümenin yaşı yaklaşık 3 milyon yıldır.

Tekboynuzdaki öteki önemli yıldız kümesi, NGC 2264'tür. Kümeye dürbünle baktığımızda, bir ok başı biçiminde bir düzine yıldızla birlikte pek çok sönük yıldız görülür. Kümede yer alan en parlak yıldız, 4,7 kadir parlaklıktaki sıcak bir yıldız olan S Monocerotis'dir. NGC 2244 gibi, bu küme de bir bulutsunun içinde yer alır. Ancak, bu bulutsuyu dürbünle ya da küçük teleskoplarla görmek olanaksızdır. Kümenin içinde yer aldığı bulutsu Koni Bulutsusu'dur. NGC 2264'ün bize uzaklığı yaklaşık 2500 ışık yılıdır.

Tekboynuz ayrıca, Messier 50 açık yıldız kümesini de içerir.

g t d Tekboynuz'daki yıldızlar
Bayer	α β γ δ ε ζ
Flamsteed	1 2 3 6 7 9 10 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 24 25 27 28 77 Ori 78 Ori
Değişen	R S (15) T U RU RW SV TU UX VV VY AO AR AU AX BE BN BT BX CL CS CV CW DD FU IM PZ V372 V396 V474 V505 V569 V577 V578 V588 V589 V590 V592 V614 V638 V641 V644 V653 V682 V684 V689 V694 V695 V696 V700 V715 V721 V728 V731 V739 V743 V750 V753 V827 V838
HR	2150 2154 2179 2205 2224 2234 2237 2267 2270 2280 2292 2300 2313 2317 2321 2324 2325 2328 2333 2342 2347 2355 2367 2370 2375 2378 2381 2386 2395 2406 2409 2418 2426 2430 2440 2458 2461 2467 2469 2474 2479 2502 2508 2514 2521 2530 2543 2551 2552 2555 2570 2572 2577 2582 2584 2589 2599 2606 2610 2613 2624 2627 2636 2639 2647 2655 2656 2663 2676 2694 2731 2732 2739 2752 2765 2806 2807 2811 2833 2865 2866 2867 2876 2883 2920 2958 3014 3047 3054 3072 3150 3172 3174 3189
HD	42132 44179 44219 45090 45215 45652 46375 48099 49933 50064 52265 65938 66428
Gliese	Gliese 250 Gliese 282
Diğer	A0620-00 COROT-1 COROT-4 COROT-5 COROT-7 COROT-12 COROT-13 COROT-14 COROT-18 COROT-19 COROT-20 Plaskett'in yıldızı Ross 614 SCR 0640-0552 UGPS J0652+0324 UGPS 0722-05
Liste

Monoceros (takımyıldız) nedir?, Monoceros (takımyıldız) anlamı nedir?, Monoceros (takımyıldız) ne demektir?