William Goldman

William Goldman
William Goldman
	William Goldman (2008)
Doğum	12 Ağustos 1931; Chicago, Illinois, ABD
Ölüm	16 Kasım 2018 (87 yaşında); Manhattan, ABD
Meslek	Senaryo yazarı, romancı
Evlilik	Ilene Jones (1961–1991)
Çocuk(lar)	2

William Goldman (d. 12 Ağustos 1931 - ö. 16 Kasım 2018), Amerikalı senaryo yazarı ve romancı.

Hayatı ve eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Chicago kentinin banliyösündeki Highland Park'ta doğdu ve büyüdü. 1952'de Oberlin College'dan ön lisansını, 1956'da Columbia Üniversitesi'nden lisansını aldı ve üniversitede iken yazmaya başladı. Önceleri edebi niteliğine önem verdiği beş roman yazdı ve üç tiyatro oyunu Broadway'de sahnelendi. Vahşi Koşu (Marathon Man) romanı ile macera nitelikli eserlere yöneldi (bu romanını daha sonra Dustin Hoffman ve Laurence Olivier'in başrol oynadığı filmin senaryosu olarak yeniden kaleme almıştır).

Başlangıçta roman olarak ele alarak uzun bir araştırma döneminden sonra ortaya koyduğu, ancak kovboy romanı yazmak istemediğine karar vermesi ilk orijinal senaryosuna dönüştürdüğü Butch Cassidy and the Sundance Kid ile başarıyı yakaladı. Bu senaryoyu dönem için bir rekor oluşturan 400 bin Dolar'a sattı. Prenses Gelin (The Princess Bride) senaryosunun zeminini de daha önce yazdığı bir roman oluşturdu. Diğer ünlü senaryoları arasında Cornelius Ryan'ın bir romanından senaryoya uyarladığı A Bridge Too Far (1975), Stephen King'in bir romanından senaryoya uyarladığı Ölüm Kitabı (Misery) (1990), Charlie Chaplin'in hayatını konu alan ve filminin başrolünü Robert Downey Jr.'in oynadığı Chaplin (1992), Maverick (1994) ve Absolute Power (1997) yer almaktadır. İki senaryosu (Butch Cassidy and the Sundance Kid ve All the President's Men) ile Akademi Ödülü kazandı. İki senaryosu da, macera, polisiye veya gizemli temaları işleyen eserlere verilen Edgar Ödülünü kazandı (Harper 1967 ve kendi romanından senaryoya uyarladığı ve filminde Anthony Hopkins'in başrol oynadığı Magic (1979).

Aktör Robert Redford senaryolarının dördünün filminde başrol oynadı (Butch Cassidy and the Sundance Kid, The Great Waldo Pepper, All The President's Men ve A Bridge Too Far). İkisinin de kariyerini zirveye yerleştiren Baba filmlerinde farklı zaman kesitlerinde roller oynayan Al Pacino ve Robert de Niro'yu ilk kez bir araya getiren Heat filminin romanı ve senaryosu William Goldman'a aittir. Arnold Schwarzenegger'in başrolü oynadığı, macera filmlerini alaya alan Last Action Hero filminin senaryosu üzerinde ise 1 milyon Dolar karşılığında bir aylık bir gözden geçirme ve düzenleme çalışması yaptı.

Graduate, Baba ve Superman filmlerinin senaryolarını yazma tekliflerini çeşitli sebeplerle geri çevirdi. 16 Kasım 2018'de 87 yaşında öldü.

Eserlerinden kaynaklanan iki deyim popüler kültürde yerleşti. 1980'lerde Broadway ve Hollywood anılarını anlattığı otobiyografi nitelikli kitapta yer alan "Nobody knows anything" (Kimse hiçbir şeyin farkında değil) ve All the President's Men'de yer alan ve başlangıçta Deep Throat'un ifşaatlarından bir alıntı zannedilen, ancak Bob Woodward'un notlarında yer almadığına göre, senaryya orijinal nitelikli bir katkı olduğu anlaşılan Follow the money.

Simon Morgenstern[değiştir | kaynağı değiştir]

Prenses Gelin romanında Simon Morgenstern ismini hem yazar olarak takma ad olarak kullandı hem de kendi hayat hikâyesinden kesitler içeren ve hayali Florin ülkesinden göçmen olarak gelmiş, romanın da daha uzun ve karmaşık aslını yazmış bir karakter olarak konunun içine soktu. Oyunu daha da ileri götürerek, romanın aslını okumak isteyenlerin yayımcısına mektup yazabileceklerini romanında belirtti. Böyle bir mektup yazanlar, yayımcıların Morgenstern'in vârisleri ile hukuki sorunlar yaşadıklarını belirten bir cevap aldılar. Romanın piyasaya çıkışının 25'inci yıldönümünde, aynı konunun devamı olan Buttercup's Baby'yi yazmak istediğini, ancak Morgenstern vârislerinin bu devamı Stephen King'in yazmasını istediklerini açıkladı. Goldman, aynı takma ad altında Sessiz Gondolcular romanını da yazdı. Stephen King'in üç romanını ise, senaryoya uyarlayan kişi oldu (Misery, Hearts in Atlantis ve Dreamcatcher.

Not[değiştir | kaynağı değiştir]

Vikipedi'nin kardeş projelerinden hakkında daha fazla bilgi edinin
	Vikisöz'de alıntılar

William Goldman, İngiliz yazar ve şair William Golding ile karıştırılmamalıdır. Goldman bir konuşmasında, kendisini Nobel Edebiyat ödülü sahibi Sir William Golding zannedenlerin teveccühlerini tebessümle kabul ettiğini şaka ile karışık açıklamıştır.

g t d En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü
1940–1960	Preston Sturges (1940) Herman J. Mankiewicz ve Orson Welles (1941) Michael Kanin ve Ring Lardner Jr. (1942) Norman Krasna (1943) Lamar Trotti (1944) Richard Schweizer (1945) Muriel Box ve Sydney Box (1946) Sidney Sheldon (1947) Ödül verilmedi (1948) Robert Pirosh (1949) Charles Brackett, D. M. Marshman Jr. ve Billy Wilder (1950) Alan Jay Lerner (1951) T. E. B. Clarke (1952) Charles Brackett, Richard L. Breen ve Walter Reisch (1953) Budd Schulberg (1954) Sonya Levien ve William Ludwig (1955) Albert Lamorisse (1956) George Wells (1957) Nathan E. Douglas ve Harold Jacob Smith (1958) Clarence Greene, Maurice Richlin, Russell Rouse ve Stanley Shapiro (1959) I. A. L. Diamond ve Billy Wilder (1960)
1961–1980	William Inge (1961) Ennio de Concini, Pietro Germi, ve Alfredo Giannetti (1962) James Webb (1963) Peter Stone ve Frank Tarloff (1964) Frederic Raphael (1965) Claude Lelouch ve Pierre Uytterhoeven (1966) William Rose (1967) Mel Brooks (1968) William Goldman (1969) Francis Ford Coppola ve Edmund H. North (1970) Paddy Chayefsky (1971) Jeremy Larner (1972) David S. Ward (1973) Robert Towne (1974) Frank Pierson (1975) Paddy Chayefsky (1976) Woody Allen ve Marshall Brickman (1977) Robert C. Jones, Waldo Salt, ve Nancy Dowd (1978) Steve Tesich (1979) Bo Goldman (1980)
1981–2000	Colin Wellve (1981) John Briley (1982) Horton Foote (1983) Robert Benton (1984) William Kelley, Pamela Wallace ve Earl W. Wallace (1985) Woody Allen (1986) John Patrick Shanley (1987) Ronald Bass ve Barry Morrow (1988) Tom Schulman (1989) Bruce Joel Rubin (1990) Callie Khouri (1991) Neil Jordan (1992) Jane Campion (1993) Quentin Tarantino ve Roger Avary (1994) Christopher McQuarrie (1995) Joel Coen ve Ethan Coen (1996) Ben Affleck ve Matt Damon (1997) Marc Norman ve Tom Stoppard (1998) Alan Ball (1999) Cameron Crowe (2000)
2001–günümüz	Julian Fellowes (2001) Pedro Almodóvar (2002) Sofia Coppola (2003) Pierre Bismuth, Michel Gondry ve Charlie Kaufman (2004) Paul Haggis ve Bobby Moresco (2005) Michael Arndt (2006) Diablo Cody (2007) Dustin Lance Black (2008) Mark Boal (2009) David Seidler (2010) Woody Allen (2011) Quentin Tarantino (2012) Spike Jonze (2013) Alejandro González Iñárritu, Nicolás Giacobone, Alexander Dinelaris Jr., ve Armando Bó (2014) Tom McCarthy ve Josh Singer (2015) Kenneth Lonergan (2016) Jordan Peele (2017) Nick Vallelonga, Brian Currie ve Peter Farrelly (2018) Bong Joon-ho ve Han Jin-won (2019) Emerald Fennell (2020) Kenneth Branagh (2021) Daniel Kwan ve Daniel Scheinert (2022) Justine Triet ve Arthur Harari (2023)

g t d En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü
1928–1940	Benjamin Glazer (1928) Hanns Kräly (1929) Joseph W. Farnham, Martin Flavin, Frances Marion ve Lennox Robinson (1930) Howard Estabrook (1931) Edwin J. Burke (1932) Victor Heerman ve Sarah Y. Mason (1933) Robert Riskin (1934) Dudley Nichols (1935) Pierre Collings ve Sheridan Gibney (1936) Heinz Herald, Geza Herczeg ve Norman Reilly Raine (1937) Ian Dalrymple, Cecil Arthur Lewis, W. P. Lipscomb ve George Bernard Shaw (1938) Sidney Howard (Ölümünden Sonra) (1939) Donald Ogden Stewart (1940)
1941–1960	Sidney Buchman ve Seton I. Miller (1941) George Froeschel, JJames Hilton, Claudine West ve Arthur Wimperis (1942) Philip G. Epstein, Julius J. Epstein ve Howard Koch (1943) Frank Butler ve Frank Cavett (1944) Charles Brackett ve Billy Wilder (1945) Robert Sherwood (1946) George Seaton (1947) John Huston (1948) Joseph L. Mankiewicz (1949) Joseph L. Mankiewicz (1950) Harry Brown ve Michael Wilson (1951) Charles Schnee (1952) Daniel Taradash (1953) George Seaton (1954) Paddy Chayefsky (1955) John Farrow, S. J. Perelman ve James Poe (1956) Pierre Boulle, Carl Foreman ve Michael Wilson (1957) Alan Jay Lerner (1958) Neil Paterson (1959) Richard Brooks (1960)
1961–1980	Abby Mann (1961) Horton Foote (1962) John Osborne (1963) Edward Anhalt (1964) Robert Bolt (1965) Robert Bolt (1966) Stirling Silliphant (1967) James Goldman (1968) Waldo Salt (1969) Ring Lardner Jr. (1970) Ernest Tidyman (1971) Francis Ford Coppola ve Mario Puzo (1972) William Peter Blatty (1973) Francis Ford Coppola ve Mario Puzo (1974) Bo Goldman ve Lawrence Hauben (1975) William Goldman (1976) Alvin Sargent (1977) Oliver Stone (1978) Robert Benton (1979) Alvin Sargent (1980)
1981–2000	Ernest Thompson (1981) Costa-Gavras ve Donald E. Stewart (1982) James L. Brooks (1983) Peter Shaffer (1984) Kurt Luedtke (1985) Ruth Prawer Jhabvala (1986) Bernardo Bertolucci ve Mark Peploe (1987) Christopher Hampton (1988) Alfred Uhry (1989) Michael Blake (1990) Ted Tally (1991) Ruth Prawer Jhabvala (1992) Steven Zaillian (1993) Eric Roth (1994) Emma Thompson (1995) Billy Bob Thornton (1996) Curtis Hanson ve Brian Helgeland (1997) Bill Condon (1998) John Irving (1999) Stephen Gaghan (2000)
2001–2020	Akiva Goldsman (2001) Ronald Harwood (2002) Philippa Boyens, Peter Jackson ve Fran Walsh (2003) Alexander Payne ve Jim Taylor (2004) Larry McMurtry ve Diana Ossana (2005) William Monahan (2006) Joel Coen ve Ethan Coen (2007) Simon Beaufoy (2008) Geoffrey S. Fletcher (2009) Aaron Sorkin (2010) Alexander Payne, Jim Rash ve Nat Faxon (2011) Chris Terrio (2012) John Ridley (2013) Graham Moore (2014) Adam McKay ve Charles Randolph (2015) Barry Jenkins (2016) James Ivory (2017) Charlie Wachtel, David Rabinowitz, Kevin Willmott ve Spike Lee (2018) Taika Waititi (2019) Christopher Hampton ve Florian Zeller (2020)
2021–günümüz	Sian Heder (2021) Sarah Polley (2022) Cord Jefferson (2023)

g t d En İyi Özgün Senaryo Writers Guild of America Ödülü
Orijinal Drama (1969–1983)	William Goldman (1969) Francis Ford Coppola & Edmund H. North (1970) Penelope Gilliatt (1971) Jeremy Larner (1972) Steve Shagan (1973) Robert Towne (1974) Frank Pierson (1975) Paddy Chayefsky (1976) Arthur Laurents (1977) Nancy Dowd, Robert C. Jones & Waldo Salt (1978) Mike Gray, T. S. Cook & James Bridges (1979) Bo Goldman (1980) Warren Beatty & Trevor Griffiths (1981) Melissa Mathison (1982) Horton Foote (1983)
Orijinal Komedi (1969–1983)	Paul Mazursky & Larry Tucker (1969) Neil Simon (1970) Paddy Chayefsky (1971) Peter Bogdanovich, Buck Henry, David Newman & Robert Benton (1972) Melvin Frank & Jack Rose (1973) Mel Brooks, Norman Steinberg, Andrew Bergman, Richard Pryor & Alan Uger (1974) Robert Towne & Warren Beatty (1975) Bill Lancaster (1976) Woody Allen & Marshall Brickman (1977) Larry Gelbart & Sheldon Keller (1978) Steve Tesich (1979) Nancy Meyers, Harvey Miller & Charles Shyer (1980) Steve Gordon (1981) Don McGuire, Larry Gelbart & Murray Schisgal (1982) Lawrence Kasdan & Barbara Benedek (1983)
Orijinal Senaryo (1984–günümüz)	Woody Allen (1984) William Kelley & Earl W. Wallace (1985) Woody Allen (1986) John Patrick Shanley (1987) Ron Shelton (1988) Woody Allen (1989) Barry Levinson (1990) Callie Khouri (1991) Neil Jordan (1992) Jane Campion (1993) Richard Curtis (1994) Randall Wallace (1995) Joel Coen & Ethan Coen (1996) James L. Brooks & Mark Andrus (1997) Marc Norman & Tom Stoppard (1998) Alan Ball (1999) Kenneth Lonergan (2000) Julian Fellowes (2001) Michael Moore (2002) Sofia Coppola (2003) Pierre Bismuth, Michel Gondry, & Charlie Kaufman (2004) Paul Haggis & Bobby Moresco (2005) Michael Arndt (2006) Diablo Cody (2007) Dustin Lance Black (2008) Mark Boal (2009) Christopher Nolan (2010) Woody Allen (2011) Mark Boal (2012) Spike Jonze (2013) Wes Anderson & Hugo Guinness (2014) Tom McCarthy & Josh Singer (2015) Barry Jenkins & Tarell Alvin McCraney (2016) Jordan Peele (2017) Bo Burnham (2018) Bong Joon-ho & Han Jin-won (2019) Emerald Fennell (2020) Adam McKay & David Sirota (2021) Daniel Kwan ve Daniel Scheinert (2022) David Hemingson (2023)

g t d En İyi Uyarlama Senaryo Writers Guild of America Ödülü
Uyarlama Drama (1969–1983)	Waldo Salt (1969) Robert Anderson (1970) Ernest Tidyman (1971) Francis Ford Coppola & Mario Puzo (1972) Waldo Salt & Norman Wexler (1973) Francis Ford Coppola & Mario Puzo (1974) Bo Goldman & Lawrence Hauben (1975) William Goldman (1976) Alvin Sargent (1977) Oliver Stone (1978) Robert Benton (1979) Alvin Sargent (1980) Ernest Thompson (1981) Costa-Gavras & Donald E. Stewart (1982) Julius J. Epstein (1983)
Uyarlama Komedi (1969–1983)	Arnold Schulman (1969) Ring Lardner Jr. (1970) John Paxton (1971) Jay Presson Allen (1972) Alvin Sargent (1973) Lionel Chetwynd & Mordecai Richler (1974) Neil Simon (1975) Blake Edwards & Frank Waldman (1976) Larry Gelbart (1977) Elaine May & Warren Beatty (1978) Jerzy Kosiński (1979) Jim Abrahams, David Zucker & Jerry Zucker (1980) Gerald Ayres (1981) Blake Edwards (1982) James L. Brooks (1983)
Uyarlama Senaryo (1984–günümüz)	Bruce Robinson (1984) Richard Condon & Janet Roach (1985) Ruth Prawer Jhabvala (1986) Steve Martin (1987) Christopher Hampton (1988) Alfred Uhry (1989) Michael Blake (1990) Ted Tally (1991) Michael Tolkin (1992) Steven Zaillian (1993) Eric Roth (1994) Emma Thompson (1995) Billy Bob Thornton (1996) Curtis Hanson & Brian Helgeland (1997) Scott Frank (1998) Alexander Payne & Jim Taylor (1999) Stephen Gaghan (2000) Akiva Goldsman (2001) David Hare (2002) Shari Springer Berman & Robert Pulcini (2003) Alexander Payne & Jim Taylor (2004) Larry McMurtry & Diana Ossana (2005) William Monahan (2006) Joel Coen ve Ethan Coen (2007) Simon Beaufoy (2008) Jason Reitman & Sheldon Turner (2009) Aaron Sorkin (2010) Alexander Payne, Jim Rash & Nat Faxon (2011) Chris Terrio (2012) Billy Ray (2013) Graham Moore (2014) Adam McKay & Charles Randolph (2015) Eric Heisserer (2016) James Ivory (2017) Nicole Holofcener & Jeff Whitty (2018) Taika Waititi (2019) Sacha Baron Cohen, Anthony Hines, Dan Swimer, Peter Baynham, Erica Rivinoja, Dan Mazer, Jena Friedman, Lee Kern & Nina Pedrad (2020) Sian Heder (2021) Sarah Polley (2022) Cord Jefferson (2023)

William Goldman nedir?, William Goldman anlamı nedir?, William Goldman ne demektir?

William Goldman nedir?, William Goldman anlamı nedir?, William Goldman ne demektir?

William Goldman

Hayatı ve eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Simon Morgenstern[değiştir | kaynağı değiştir]

Not[değiştir | kaynağı değiştir]