Tarhana çorbası

Tarhana çorbası
Tarhana çorbası
Bölgesi	Orta Asya, Anadolu, Balkanlar
Türü	Çorba
Servis şekli	Sıcak
Ana malzemeler	Yoğurt, kurutulmuş nane, buğday unu, kurutulmuş kırmızı biber, yeşil biber

Tarhana çorbası, Anadolu, Balkanlar ve Orta Asya^[1] gibi geniş bir coğrafyada çeşitli yapım şekilleriyle görülen çorba çeşididir. Önemli bölümü yoğurttan oluşan Tarhana çorbası besleyici olduğu kadar kuru toz şeklinde olduğu için uzun süre saklanabilir.Mecmuâ-i Fevâid,^[2] Ali Eşref Dede'nin Yemek Risalesi,^[3] Melceü’t-Tabbâhînde^[4] tarifi verilmiştir.

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu çorbanın adının kökeni olarak Farsçadaki terḥāne kelimesi gösterilir.^[5] Kelimenin bu şekilden gelişip Türkçeleştiği düşünülür.

Tarhana yapımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Yörelere göre değişmekle birlikte genellikle şu şekilde yapılır. Yoğurt, kurutulmuş nane, buğday unu, kurutulmuş kırmızı biber, yeşil biber, istenirse soğan iyice kıyılıp parçalanarak karıştırılır. Ovularak hamur hâline getirilen harç, bir kap içinde üstü bir bezle örtülerek mayalanması ve kabarması için en az bir hafta bekletilir. Bekleme süresi tarhananın türünü belirler. Görece daha uzun süre mayalanmaya bırakılan tarhana ekşi tarhana olur, daha az bekletilerek kurumaya alınan (işleme sokulan) tarhana tatlı tarhana olur. Mayalanan harç, parçalar hâlinde bir Yörük dokuması ya da bez üzerine dizilir ve açık havada, gölgelik bir yerde kuruması beklenir. Kuruyunca da elle ovulup toz haline getirilerek, bazı yörelerde ise daha büyük parçalar ya da simit hâlinde kurutularak saklanır.

Çorba yapımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarhana çorbasını yapmak için 6 yemek kaşığı tarhana bir kâsenin içine konulur. Kâseye 1 bardak su ilave edilir ve erimesi için hafifçe karıştırılır. Diğer tarafta tencereye 3 litre su konur. İçine 2 yemek kaşığı tereyağı, 2 tabletlik et suyu ilave edilir. 2 yemek kaşığı salça tencereye konur ve kaynamaya bırakılır. Su kaynayınca kâsede karıştırılıp eritilmiş olan tarhana tencereye yavaş yavaş ilave edilir. Bu arada tenceredeki malzeme sürekli karıştırılır. Yoksa tarhanalar top top olur. İlk defa pişirenler için tencerede önce tereyağının, salçanın ve tarhananın birlikte kavrulmasından sonra suyun ve et suyunun soğuk olarak ilave edilmesi tavsiye edilir. Tarhananın eriyebilmesi için kaynayıncaya kadar sürekli karıştırılmalıdır. Tadına bakarak biraz tuz ve şeker konabilir. Tarhana tencerede tamamen eriyince kendi hâlinde kaynamaya bırakılır. Kıvamı koyu olursa bir miktar kaynar su ilave edilebilir. İçine kurutulmuş ekmek parçaları konarak isteğe göre yanında turşu, nane, yeşil biber, turp, taze üzüm, domates ile servis yapılabilir.

Türkiye'de tarhana çorbası[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de Trakya bölgesinde ve Uşak, Edirne, Afyon, Çankırı, Malatya , Kahramanmaraş şehirlerinde ve Gediz, Beypazarı, Bandırma ve Gönen ilçelerinde ünlüdür.

Türkiye'nin batı bölgelerinde, özellikle Rumeli geleneğinde tarhana çorbası, kese yoğurdu, un, domates, kuru soğan ve mutlaka tarhana otu, tuz, istenildiği kadar acı biber kullanılarak hazırlanır, başkaca katkı malzemesi kullanılmaz.

Muğla göce tarhanası[değiştir | kaynağı değiştir]

Muğla Göce Tarhanası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.^[6]

Uşak tarhanası[değiştir | kaynağı değiştir]

Uşak Tarhanası; buğday unu, tam yağlı yoğurt, kırmızıbiber, soğan, domates ve nanenin karışımı ile hazırlanan hamurun en az 21 gün fermente edildikten sonra, temiz bez üzerine serilerek ve belli aralıklarla boyut küçültülerek gölgede kurutulan granül yapıda bir tarhana çeşididir. Uşak Tarhanası kurutularak kullanılabildiği gibi hamur halinde buzdolabı koşullarında veya dondurularak muhafaza edilebilir. Uşak Tarhanası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.^[7]^[8]

Bolu kızılcık tarhanası[değiştir | kaynağı değiştir]

Bolu Kızılcık Tarhanası; Bolu da yetişen kızılcık meyvesinin püresi, sert-kırmızı ekmeklik buğday unu ve yemeklik iyotlu tuzun belli oranlarda karıştırılıp yoğrulması ile üretilen üründür. Bolu Kızılcık Tarhanası yörede yaşayan insanların kültürel birikimi ile bugünlere taşınan yöre adı ile bilinirlik kazanmış dayanıklı bir üründür. Bolu Kızılcık Tarhanasının üretiminde yörede yetişen Cornaceae familyasından Cornus Mascula kızılcık meyvesi kullanılmalıdır. Ürün rengi, pembe-kırmızı rengine yakın olabilmesi için güneş almayan bir ortamda, bez zemin üzerinde kurutulması gereklidir. Bolu Kızılcık Tarhanası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.^[9]^[10]

Maraş tarhanası (Kahramanmaraş tarhanası)[değiştir | kaynağı değiştir]

Maraş tarhanası, yapım teknolojisinde uygulanan bazı farklı işlem basamakları, doğal katkıları ve tüketilme alışkanlıkları nedeniyle Türkiye'nin değişik yörelerindeki tarhanalardan ayrılmaktadır. Genelde un ve yoğurttan yapılan toz halindeki tarhana sadece çorba olarak tüketilmektedir. Dövme ve yoğurttan yapılarak çığ üzerine ince bir şekilde serilip kurutulan Maraş tarhanası tüketilme şekilleri şöyledir;

Tarhana kurumadan, yarı kurumuş (firik) halinde,
Kurumuş halde ve çerez gibi yenerek,
Çorba halinde,
Sıcak haldeki et veya kelle suyuna ıslanarak,
Yağda kızartılarak,
Islanmış tarhana yağda soğanla kavrularak,
Sıcak sac üzerinde gevretilerek.

Maraş Tarhanası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.^[11]^[12]

Kütahya kızılcık tarhanası[değiştir | kaynağı değiştir]

Kütahya Kızılcık Tarhanası; il genelinde daha çok yöresel ürün üretimi yapan gıda işletmeleri tarafından ticarete konu edilir. Yörede tadından dolayı ekşi tarhana olarak da bilinen Kütahya Kızılcık Tarhanası, Kütahya iline özgü ürünlerin başında gelir.

Kütahya Kızılcık Tarhanası, ergin kızılcık (Cornus mas L.) meyvelerinin püre haline getirilerek kaynatılıp; buğday unu ve tuz ilave edilerek yoğrulmasıyla elde edilen hamurun kurtulmasıyla hazırlanan, pembemsi renge sahip bir tarhanadır.

Kütahya Kızılcık Tarhanasının en önemli özelliği yapılış aşamasında kızılcık püresinin pişirilmesidir. Pürenin pişirilmesi ile sonrasında ilave edilen buğday ununun çiğ kokusu giderilir. Böylelikle Kütahya Kızılcık Tarhanasının kendine has renk, tat ve aroması oluşur. Kütahya Kızılcık Tarhanası, pişirildiğinde ise pembe-mor bir renk alır. Ekşi ve mayhoş tada ve aromaya sahiptir.

Kütahya Kızılcık Tarhanası Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.^[13]^[14]

Isparta buğday diş top tarhana çorbası[değiştir | kaynağı değiştir]

Isparta'da top tarhana içerisine haşlanmış nohut veya haşlanmış börülce (karnıkara) konularak yapılan tarhana çorbasıdır.^[15]

Kütahya Gediz tarhanası[değiştir | kaynağı değiştir]

Gediz Tarhanası 13.05.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.^[16]

Malatya tarhanası[değiştir | kaynağı değiştir]

Döğme buğday (gendime), yoğurt, un, maya, tuz ile yapılır. Döğme buğday bir gün önce kaynatılır. Kaynatılan buğday yoğurt, un, maya ve tuz ile homojen bir şekilde karıştırılır. Karıştırılan ürün 3 Gün teknelerin içine bez çuvallarda süzdürülür, ekşimesi ve mayalanması için bekletilir. Üç gün sonra ürün bez hıla avuç içi kadar serilerek üç dört gün kuruması için bekletilir. Daha sonra toplanarak kışın çorbası yapılmak üzere bez çuvallarda kilerde saklanır. Malatya Tarhanası 23.07.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.^[17]

Amasya sıkma tarhanası[değiştir | kaynağı değiştir]

Amasya Sıkma Tarhanası 23.12.2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.^[18]

Cide tarhanası[değiştir | kaynağı değiştir]

Kastamonu Cide Tarhanası 07.06.2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.^[19]

Fethiye tarhanası[değiştir | kaynağı değiştir]

Fethiye tarhanası 11.10.2023 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.^[20]

Kıbrıs'ta tarhana çorbası[değiştir | kaynağı değiştir]

Tavuk parçaları ile yapılır. Kuzey Kıbrıs’a özgü bir tarhanadır. Tarhana piştikten sonra üzerine kızarmış hellim konulur.^[21]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Sarı, İbrahim (2018). Türklerde Yemek Kültürü. noktaekitap. s. 10. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.
^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
^ "Büyük Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu". 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2015.
^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38190^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38156^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/9f097be8-9c8d-4e2f-9afb-f4bdbf342ebf.pdf^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/742c3585-f825-4ebd-ba94-f61fad2462ba.pdf^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mart 2021.
^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/1822^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/4e4a0638-8ec4-4c78-8ce3-959ca86d418e.pdf^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "BUĞDAY DİŞ TOP TARHANA ÇORBASI". Kültür Portalı. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.
^ "Gediz Tarhanası". Türk Patent ve Marka Kurumu.
^ "Malatya Tarhanası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 7 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2022.
^ "Amasya Sıkma Tarhanası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 24 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2023.
^ "Cide Tarhanası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 19 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2023.
^ "Fethiye Tarhanası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023.
^ "YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI" (PDF). Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 2021, 4(2), 465-481. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.

^[1]

^ Coşkun F., "History of Tarhana and Varieties of Tarhana in Turkey" Electronic Journal of Food Technologies, 2014,9(3)69-79

[1] Sarı, İbrahim (2018). Türklerde Yemek Kültürü. noktaekitap. s. 10. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021.

[4] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mart 2022.

[5] "Büyük Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu". 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2015.

[6] ttps://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38190^{[ölü/kırık bağlantı]}

[7] ttps://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38156^{[ölü/kırık bağlantı]}

[8] ttps://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/9f097be8-9c8d-4e2f-9afb-f4bdbf342ebf.pdf^{[ölü/kırık bağlantı]}

[9] "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021.

[10] ttps://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/742c3585-f825-4ebd-ba94-f61fad2462ba.pdf^{[ölü/kırık bağlantı]}

[11] "Arşivlenmiş kopya". 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2021.

[12] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 15 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mart 2021.

[13] ttps://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/1822^{[ölü/kırık bağlantı]}

[14] ttps://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/4e4a0638-8ec4-4c78-8ce3-959ca86d418e.pdf^{[ölü/kırık bağlantı]}

[15] "BUĞDAY DİŞ TOP TARHANA ÇORBASI". Kültür Portalı. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021.

[16] "Gediz Tarhanası". Türk Patent ve Marka Kurumu.

[17] "Malatya Tarhanası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 7 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2022.

[18] "Amasya Sıkma Tarhanası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 24 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2023.

[19] "Cide Tarhanası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 19 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2023.

[20] "Fethiye Tarhanası". Türk Patent ve Marka Kurumu. 3 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023.

[21] "YUNAN, TÜRK VE KIBRIS MUTFAKLARININ GASTRONOMİK KÜLTÜREL YANSIMASI" (PDF). Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 2021, 4(2), 465-481. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Nisan 2022.

[22] Coşkun F., "History of Tarhana and Varieties of Tarhana in Turkey" Electronic Journal of Food Technologies, 2014,9(3)69-79

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[1]

g t d Melceü’t-Tabbâhîn (Aşçıların Sığınağı)
Fasl-ı Evvel (Çorbalar)	Nohut Çorbası Balık Çorbası Nev‘-i dîğer Tarhana Çorbası Terbiyeli Ciğer Çorbası Ekşili Çorba
İkinci Fasıl (Kebaplar ve Külbastılar)	di Şiş Kebabı Tavuk Kebabı Kırma Tavuk Kebabı Süt Kebabı Kuş Kebabı Muhzır Kebabı Hacı Osman Kebabı Tavşan Kebabı Nev‘-i dîğer Kıymadan Fırın Kebabı Tas Kebabı İçi Dolmuş Kuzu Kebabı Ciğer Kebabı Uskumru Balığının Kebabı Tavuk Külbastısı Koyun ve Kuzu Külbastısı Dana ve Sığır Etinden Tencere Külbastısı Haşlama Balık Külbastısı Kılıç ve Palamut Külbastısı Lüfer Balığı Külbastısı Tarak ve İstiridye Külbastısı Uskumru Balığı Külbastısı Peynir Külbastısı
Üçüncü Fasıl (Yahniler,Kebaplar,Büryan,Köfteler ve Mücverler)	Beyaz Yahni Kırmızı Yahni Dana Etinden Papaz Yahnisi Kızartma Maydanozlu Yahni Sarımsaklı Yahni Kuzu Kızartması İncik Yahnisi Paça Yahnisi Tavşan Yahnisi Yaka Yahnisi Domatesli Kızartma Yahni Uskumru Balığından Papaz Yahnisi Nev‘-i dîğer (Balık papaz yahnisi) Lisân-ı Efrencîde İstofato kum patates tabir olunan yahni (Etli patates yahnisi) İstofato kum makaronya (Etli makarna) Yağsız Balık Yahnisi Kuyu Püryânı (Büryan) Püryân (Büryan) ( Orman Kebabı) Tavuk Yahnisi Kebap Köfte Susuz Köfte Mayadanozlu Köfte Terbiyeli Köfte Kimyonlu Köfte Maydanozlu Sıkma Köfte Mücmer Nev‘-i dîger Fasulye Mücmeri Kadın Budu Patlıcan Mücmeri
Dördüncü Fasıl (Tavalar ve Pilakiler)	Et Tavası Uskumru Balığı Tavası Midye Tavası Patlıcan Tavası Ciğer Tavası Hamsi Balığı Tavası Dana Pilakisi Kefal Balığı Pilakisi Yağsız Uskumru Pilakisi Diğer Balık Pilakisi İstiridye Pilakisi
Beşinci Fasıl (Börekler)	Yufka Böreği Puf Böreği Su Böreği Sakız Böreği Süt Böreği Tavuk Böreği Kol Böreği Kapak Böreği Türk Böreği (Alt üst börek) Akıtma Sakız Böreği Sac Böreği Tariki Soğan Böreği Paça Böreği İnce Börek Fincan Böreği Tatar Böreği (Piruhi) di Lokum Nev‘-i dîğer Nev‘-i her Yumurtalı Lokum (Hacı Lokumu) Vertika
Altıncı Fasıl (Hamur Tatlıları)	di Baklava Kaymak Baklavası Musanna Kaymak Baklavası Kavun Baklavası Pirinç Baklavası Revani Tertîb-i dîğer Kadın Göbeği ( Kadı Boğan) Süngeriye Kurabiye Nev‘-i dîğer Nev‘-i dîğer di Tel Kadayıf Kadife, Kenîfe Saray Tel Kadayıfı Beyaz Kadayıf Kaymaklı Kadayıf Nev‘-i dîğer di Yassı Kadayıf Nev‘-i dîğer Yağsız Kadayıf Yufkalı Kadayıf Nuriye Ekmek Kadayıfı ( Şam Kahki) Fodula Kadayıfı Saray Lokması Gaziler Helvası Sabuniye Helvası Nev‘-i dîğer ( Râhatü’l-hulkûm) Reşidiye Helvası Nev‘-i dîğer Asude Helvası Helvâ-yı Hâkânî Nev‘-i dîğer Pirinç Unu Helvası Lamunya Helvası Gülabiye İshakiye İrmik Helvası ( Gaziler helvası) Hurma Vişne ekmeği Nev‘-i dîğer Yumurta Lokması Cızlama
Yedinci Fasıl (Soğuk Tatlılar)	Tavuk Göğsü Aşure Süzme Saray Aşuresi Elmasiye İncik Elmasiyesi Muhallebi Şeftali Tatlısı Ayva Tatlısı Güllâç Baklavası Kızartma Güllâç Güllâç Paludesi Sütlü Aş Nazlı Aş Pâlûzec (Pâlûde) Elma ve Armut
Sekizinci Fasıl	Kabak Bastı Nev‘-i dîğer Bamya Şeyhü’l-Mûşî Medfûne Marmarina Herîse Nev‘-i dîğer Yalancı Keşkek Çılbır Yalancı İlik Yoğurtlu Şalgam Asîde Hoşmerim Patlıcan Paçası Patlıcan Kayganası Türlü Bütünce Kalkan Balığı Güveç Balığı Kuru Silkme Kavurmalı Patlıcan Paça Ekşili Patlıcan ve Kabak İmam Bayıldı Sebzevat Peynirli Kabak
Dokuzuncu Fasıl (Dolmalar)	Mülebbes Dolma Yalancı Balık Dolması Halep Dolması Yalancı Dolma Vişne Yalancı Dolması Kavun Dolması Şalgam Dolması Piliç veya Tavuk Dolması Midye Dolması di Yaprak Dolması Domates ve Frenk Patlıcanı Dolması Patlıcan Yalancı Dolması Balık Dolması Mumbar ve Şirden
Onuncu Fasıl (Pilavlar)	di Pirinç Pilavı Acem Pilavı Köse Pilavı Susuz Pilav Yağsız Pilav ( Bıldırcın Pilavı) Nev‘-i dîğer Domates Pilavı Baş Pilavı Lüfer Pilavı Patlıcanlı Pilav Midye Salması Tarak Pilavı Özbek Pilavı
On birinci Fasıl (Hoşaflar)	Taze Vişne Hoşafı Kayısı ve Erik Hoşafı Misket Elması ve Akça Armudu Hoşafı Ali Fakih Eriği Hoşafı Böğürtlen Hoşafı Bardaşa Eriği Hoşafı Razakı Üzümü Hoşafı Armut Kurusu Hoşafı Portakal Hoşafı Nar Hoşafı Taflan Yemişi Hoşafı Şam Fıstığı Hoşafı İncir Hoşafı Çekirdeksiz Üzüm Hoşafı
On ikinci Fasıl	Ayva Murabba‘ı Nev‘-i dîğer Gülbeşeker Şemsiyesi ( Menekşe) Râhatü’l-hulkûm Badem Kurabiyesi di Sade Şurup Vişne Şurubu Diğer Vişne Şurubu Menekşe Şurubu Menekşe Şerbeti Sikencebin Sirke Şurubu Badem Şurubu Limon Şurubu Çilek Şurubu Demirhindi Şurubu Kaba Koruk Tatlısı Frenk Üzümü Tatlısı Gül Şurubu Gülbeşeker Vişne Tatlısı Yeşil Salata Domates Salatası Karnıbahar Salatası Döğme Hıyar Salatası Çerkez Salatası Hıyar ve Semizotu Taratoru Istakoz Taratoru Sardalya Salatası Istakoz Salatası Kaya Balığı Taratoru Balık Yumurtası Taratoru Uskumru Balığı Taratoru Cacık Rosbi Salatası Bakla Filizi Salatası Teke Salatası Marul Salatası Çiroz Balığı Salatası Frenk Teresi Salatası Patlıcan Turşusu Hindiba Salatası Hıyar Turşusu di Hıyar Turşusu Turşu-yı Mahlût Çağla Turşusu Mayalı Lahana Turşusu Havuç Turşusu Biber Turşusu Urus Turşusu Pancar Turşusu Tariki Kabak Turşusu Diğer Kabak Turşusu Balık Turşusu Üzüm Turşusu Şalgam Turşusu Tertîb-i Hardal Kuyruk yağının sağyağından farkı olmaz derecelerde terbiyesinin tariki Yoğurt Yapmasının Tariki Karadut Peltesi Ekseriyâ hoşaf tanelerinin üzerinde durmasının tariki Bir kâsede üç renk hoşaf yapma Kar bulunup buz bulunmadığı halde buz dondurmanın tariki Bamya Salamurası Badem Harîresi Pelteşîn

Tarhana çorbası nedir?, Tarhana çorbası anlamı nedir?, Tarhana çorbası ne demektir?