Philadelphia

Philadelphia, Pensilvanya
Philadelphia, Pensilvanya
Şehir
	City of Philadelphia; Philadelphia Şehri
	; Bayrak ; Mühür
	Takma adlar: Philly; (Kardeşlik Sevgisi Kenti; Hurriyet Beşiği; Amerika'nın Doğum Şehri
	Slogan: "Philadelphia maneto" (Kardeşlik sevgisi devamlı olsun)
	; Pensilvanya eyaleti içinde Philadelphia konumu
	Philadelphia, Pensilvanya Philadelphia'nın ABD'deki konumu.
Ülke	Birleşik Devletler
Eyâlet	Pensilvanya
Kontluk (County)	Philadelphia County
Pennsylvania Kolonisi	Kuruluş:27 Ekim, 1682; Resmen şehir:25 Ekim, 1701
Kurucu	William Penn
İdare
• Tür	Konsey - Belediye Başkanı
• Belediye Başkanı	Cherelle Parker (D)
Yüzölçümü
• Şehir	347.3 km²
• Su	19,4 km² (74 mil²)
Rakım	12 m
Nüfus (2010)Nüfus Sayımı
• Şehir	1.526.006
• Yoğunluk	665.7/km²
• Kent yoğunluğu	4.393,8/km² (113.790/mil²)
• Metropol	5.325.000
Zaman dilimi	UTC-05.00 (EST)
• Yaz (YSU)	UTC-04.00 (EDT)
Alan kodları	215, 267
	Resmî site; www.phila.gov

Philadelphia, Amerika Birleşik Devletleri'nin Pensilvanya Eyaleti'nin en doğusunda bulunan eyaletin en büyük, ABD'nin ise 5. büyük şehridir. ABD'nin ilk başkentidir. 1790-1800 yılları arasında başkentlik yapmıştır.

ABD'nin eski başkanlarından Thomas Jefferson, başkan olmadan önce ve başkanlığı sırasında bu şehirde yaşamış ve çeşitli bilimsel ve siyasal çalışmalar yapmıştır.

"Declaration of Independence" olarak adlandırılan, bağımsızlık bildirgesi burada imzalanmıştır.^[1]

NFL takımlarından Philadelphia Eagles, NBA takımlarından Philadelphia 76ers, MLB takımlarından Phillies ve NHL takımlarından Flyers maçlarını Philadelphia Şehrinde, Sport Complex olarak adlandırılan, tüm statların yan yana olduğu, bir bölgede oynar.

South Street ve Market Street olarak adlandırılan çok büyük iki caddesi, birçok alışveriş merkezini, barları ve kafeleri içinde barındırır.

Şehirde çok sayıda resim-heykel akademisi vardır, şehrin her yerinde heykel görmek mümkündür.

Amerika'nın en büyük Kablo TV ve internet sağlayıcılarından olan Comcast şirketinin genel merkezi bu şehirdedir. Bu şirkete ait Comcast Building şehirdeki en yüksek binadır.

Rocky-1 filminde, Rocky'nin koşarak merdivenlerini tırmandığı Museum of Art buradadır.

Amerika'nın en eski sinema salonu bu şehirde bulunmaktadır. "State Theatre of Pennsylvania" ismindeki bu salonda 2006 yılında 197. sezon filmi gösterimi yapılmıştır.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehir kurulmadan önce bölgede Lenape Kızılderillileri yaşıyordu. Bölge ilk olarak 1609 yılında Hollandalı kaşif Henry Hudson' un Kuzeybatı Geçidi' ni aramaya başlaması sonucu bulunmuştur.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Topografya[değiştir | kaynağı değiştir]

Philadelphia'nın coğrafi merkezi yaklaşık 40° 0' 34" kuzey enlemi ve 75° 8' 0" batı boylamıdır. 40. kuzey enlemi, Fairmount Park dahil Kuzeydoğu Philadelphia, Kuzey Philadelphia ve Batı Philadelphia'daki mahallelerden geçer. Şehir, 13.418 milkare (34.752,46 km²) arazi ve 853 milkare (2.209,26 km²) veya %6'sı su olan toplam 14.271 milkare (36.961,72 km²) bölgeyi kapsar.^[2] Doğal su kütleleri arasında Delaware ve Schuylkill nehirleri, Franklin Delano Roosevelt Parkı, Cobbs, Wissahickon içindeki gölleri ve Pennypack derelerini kapsar. En büyük yapay su kütlesi Fairmount Park'taki East Park Rezervuarı'dır.

En düşük nokta deniz seviyesidir, en yüksek nokta ise Chestnut Hill'de, deniz seviyesinden yaklaşık 446 fit (136 m)} yükseklikte, Germantown bulvarı ve Bethlehem Pike kavşağının yakınındaki Summit caddesi'ndedir (yüksek noktaya yakın örnek koordinatlar: 40.07815 K, 75.20747 W).^[3]^[4]

Philadelphia, Atlantik kıyı ovasını Piedmont'tan ayıran İniş Hattı üzerindedir.^[5] Doğu Şelaleleri'ndeki Schuylkill Nehri üzerindeki akıntılar, Fairmount Water Works'teki barajın tamamlanmasıyla sular altında kaldı.^[6]

Şehir kendi ilçesi'nin merkezidir. Komşu ilçeler, kuzeybatıda Montgomery, kuzey ve kuzeydoğuda Bucks, doğuda Burlington İlçesi, New Jersey, güneydoğuda Camden İlçesi, New Jersey, güneyde Gloucester İlçesi, New Jersey ve güneybatıdaki Delaware İlçesi'dir.

Şehir manzarası[değiştir | kaynağı değiştir]

Schuylkill Nehri üzerindeki Spring Garden Street Bridge üzerindeki kuzeybatıdan Philadelphia silüeti, 2018 (açıklamalı versiyon)

Schuylkill Nehri üzerindeki South Street Bridge'de güneybatıdan alacakaranlıkta ufuk çizgisi, 2016 (açıklamalı versiyon)

Şehir planlaması[değiştir | kaynağı değiştir]

Philadelphia'nın şehir merkezi, William Penn'in sörveyörü Thomas Holme tarafından hazırlanan planın ardından 17. yüzyılda kuruldu. Merkez Şehir, neredeyse doğu-batı ve kuzey-güney yönünde uzanan ve Delaware ve Schuylkill arasında bir ızgara düzeni oluşturan uzun, düz sokaklarla yapılandırılmıştır. Orijinal şehir planı, kolay seyahate izin verecek ve yangının yayılmasını önlemeye yardımcı olacak açık alanlarla konutları birbirinden ayıracak şekilde tasarlandı.^[7]

Altyapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Philadephia, Güneydoğu Pensilvanya Ulaşım yetkisi (SEPTA) tarafından, işletilen otobüsler, trenler, hızlı nakliyeler ve tramvaylar ile baştanbaşa hizmet vermiş bir şehirdir. Philadelphia, 4 şehir dışı ikamet bölgesi olan Bucks County, Chester County, Pensilvanya, Delaware İlçesi, Pensilvanya, Montgomery County, Pensilvanya; ayrıca Mercer County, New Jersey, New Castle County, Delaware ilinin bakımlarını yapan bir şehirdir. Şehrin metrosu 1907 yılında açılmış ve şu anda Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en eski 3. metro istasyonudur.

Kardeş Şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Philadelphia'nin resmen 12 tane kardeş şehri vardır:^[8]

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Philadelphia merkez silueti

Philadelphia Garden Street Koprusu Schuylkill River panaromasi

Philadelphia Şehir Konağı
Philadelphia havadan
Kurucu William Penne'in Kizilderililerle Anlasma Imzalaması Ressam :Benjamin West
1713'te acilan "Elfreth's Alley" Sokağı
Benjamin Franklin, 1777
Independence Hall (1732-1756).
Liberty Bell Çani
Pennsylvania Hastanesi
First Bank of the United States (1797).
Second Bank of the United States Bankasi (1824).
Merchant Exchange Borsasi (1832-1834).
Masonlar Merkezi (1873).
Philadelphia Güzel Sanatalar Muzesi (1876).
Pennsylvania Üniversitesi kampüsü

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2015.
^ "2016 U.S. Gazetteer Files". Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu. 24 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2018.
^ "The National Map". nationalmap.gov. U.S. Geological Survey. 29 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2018.
^ "Discovering Chestnut Hill: Discover Summit Street, a microcosm of 19th Century American architecture – Chestnut Hill Local Philadelphia PA". chestnuthilllocal.com. Chestnut Hill Community Association. 17 Ağustos 2016. 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2018.
^ Railsback, Bruce. "The Fall Line 19 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." GEOL 1122: Earth's History of Global Change. University of Georgia Department of Geology.
^ "Philadelphia Neighborhoods and Place Names, A–K 1 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Philadelphia Information Locator System.
^ Daly, Molly (4 Şubat 2011). "A Guide To Philadelphia's 'Squares'". CBS Philly. 13 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmî site (İngilizce)

[1] "Arşivlenmiş kopya". 15 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2015.

[CenGeoGazetteer-2] "2016 U.S. Gazetteer Files". Amerika Birleşik Devletleri Sayım Bürosu. 24 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2018.

[3] "The National Map". nationalmap.gov. U.S. Geological Survey. 29 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2018.

[4] "Discovering Chestnut Hill: Discover Summit Street, a microcosm of 19th Century American architecture – Chestnut Hill Local Philadelphia PA". chestnuthilllocal.com. Chestnut Hill Community Association. 17 Ağustos 2016. 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2018.

[5] Railsback, Bruce. "The Fall Line 19 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.." GEOL 1122: Earth's History of Global Change. University of Georgia Department of Geology.

[6] "Philadelphia Neighborhoods and Place Names, A–K 1 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Philadelphia Information Locator System.

[Philadelphia_Squares-7] Daly, Molly (4 Şubat 2011). "A Guide To Philadelphia's 'Squares'". CBS Philly. 13 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2015.

[8] "Arşivlenmiş kopya". 29 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Pensilvanya eyaleti
Konular	İklim Delegations Çevre Pensilvanyalılar Coğrafya Jeoloji Hükümet Tarih Hukuk State parks Ulaşım Visitor attractions
Sosyal	Kültür Suç Demografi Ekonomi Eğtimi Politika
Bölgeler	Allegheny Dağları Allegheny National Forest Allegheny Platosu Atlantik kıyı ovası Bald Eagle Vadisi Blue Ridge Orta Coal Bölgesi Cumberland Vadisi Delaware Vadisi Dutch Country Doğu Endless Dağları Great Valley Mahoning Vadisi Happy Vadisi Laurel Highlands Lehigh Valley Main Line Moshannon Valley Nittany Vadisi Kuzeydoğu Northern Tier Kuzey Kuzeybatı North Penn Vadisi Ohio Valley Oil Bölgesi Oley Vadisi Pennsylvania Highlands Penns Vadisi Philicon Vadisi Piedmont Pocono Dağları Ridge ve Apalaş Dağları Vadisi Saucon Valley South Central Güneydoğu Southern Güneybatı Susquehanna Valley Batı Wyoming Vadisi
Şehirler	Allentown Altoona Bethlehem Butler Chester DuBois Easton Erie Greensburg Harrisburg Hazleton Johnstown Lancaster Lebanon McKeesport New Castle Philadelphia Pittsburgh Pottsville Reading Scranton Sunbury Wilkes-Barre Williamsport York
İlçeler	Adams Allegheny Armstrong Beaver Bedford Berks Blair Bradford Bucks Butler Cambria Cameron Carbon Centre Chester Clarion Clearfield Clinton Columbia Crawford Cumberland Dauphin Delaware Elk Erie Fayette Forest Franklin Fulton Greene Huntingdon Indiana Jefferson Juniata Lackawanna Lancaster Lawrence Lebanon Lehigh Luzerne Lycoming McKean Mercer Mifflin Monroe Montgomery Montour Northampton Northumberland Perry Philadelphia Pike Pottstown Potter Schuylkill Snyder Somerset Sullivan Susquehanna Tioga Union Venango Warren Washington Wayne Westmoreland Wyoming York

Philadelphia nedir