Charlotte, Kuzey Karolina
Şehir
City of Charlotte Charlotte Şehri
Bayrak Mühür
Takma adlar: Kraliçe Şehri, Taç Kenti, Eşek Arısı Yuvası, Güney'in Pırlantası, Banka Kenti, Ağaçlar Şehri
Charlotte'nin Mecklenburg Kontluğu ve Kuzey Karolina Eyaleti(County) içinde konumu
Charlotte, Kuzey Karolina Charlotte'ın ABD'deki konumu.
Ülke	Birleşik Devletler
Eyalet	Kuzey Karolina
Kontluk (County)	Mecklenburg Kontluğu (County)
İdare
• Tür	Konsey - Şehir menajeri
• Belediye Başkanı	Vi Lyles (D)
Yüzölçümü
• Şehir	629.0 km²
• Su	1,6 km² (6 mil²)
Rakım	229 m
Nüfus  (2010)Nüfus Sayımı
• Şehir	731.424
• Yoğunluk	1165.6/km²
• Kent	1.219.000
• Metropol	2.296.569
Zaman dilimi	UTC-05.00 (EST)
• Yaz (YSU)	UTC-04.00 (EDT)
Alan kodları	704, 980
Resmî site www.charmeck.org

Charlotte, ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinin en büyük kentidir. Charlotte aynı zamanda Kuzey Karolina'nın "Macklenburg Kontluğu"nun merkez şehridir. Eyaletin güneyinde yer alan şehir, eyaletin başkenti olan Raleigh'e karayolu ile yaklaşık 2-3 saat uzaklıktadır.

Şehir sınırları içindeki nüfusu (2010 Nüfus Sayımı itibarı ile) 731.424 kişi iken 2012 Nüfus Tahmini itibarıyla 775.202 kişi olmuştur ve böylece ABD'nin 17. kalabalık şehridir. ABD Nüfus Sayımı Bürosunun tanımladığı "Charlotte Metropoliten Bölge" nüfusu (2012 tahmini ile) 2.296.569 kişi olup ABD'de nüfus itibarıyla 23. sırayı almaktadır. Charlotte'un etrafından bulunan 16 kontluğu da ihtiva eden Charlotte-Gastonia-Salisbury ekonomik pazar bölgesi (ABD Nüfus Sayımı Bürosu terimi ile "Birleşik İstatistiksel Bölge)'nin nüfusu 2010 Nüfus Sayımı'na göre 2.442.564 kişi idi.^[1][2]

Charlotte etrafındaki bölgenin finans, sanayi, teknoloji ve eğlence merkezidir. Geçmiş yıllarda şehir bir iş ve sanayi merkezi olarak bilinmekte iken son yıllarda şehirde hızla gelişen bir turizm endüstrisi ortay çıkmış ve şehrin merkezi Karolina eyaletleri içinde turizm ziyaretlerine en elverişli bölge haline gelmiştir.

Charlotte ABD içinde çok önemli bir finans merkezi olmuştur ve finansal varlıklar değeri itibarıyla New City'den sonra ikinci büyük finansal şehri durumuna geçmiştir.^[3] Bank of America ve Wells Fargo'nun ABD doğu yörelerindeki faaliyetlerinin merkezleri Charlotte bulunmaktadır.

Charlotte'da profesyonel spor da çok gelişmiştir. Amerikan Futbolu baş ligi olan "NFL National Football League" takımlarından olan "Carolina Panthers" takımı; ABD'nin "NBA Ulusal Basketbol Birliği" üyesi takımlarından olan "Charlotte Bobcats" takımına; ABD profesyonel lakros ligi "Major League Lacrosse"'a dahil olan "Charlotte Hounds" takımına Charlotte şehri ev sahipliği yapmaktadır. Şehirde NASCAR oto yarışı için şeref müzesi olan "Nascar Hall of Fame" bulunmaktadır. Şehirde Carowinds büyük eğlence parkı ve "ABD Ulusal Beyaz Su Merkezi" vardır.

Charlotte şehri ve içinde bulunduğu Charlotte Kontluğu Büyük Britanya Kralı III. George'un karısı olan Alman asıllı Mecklenburg-Strelitz'li Kraliçe Charlotte adına ithafla verilmiştir. Bu nedenle Charlotte takma adı "Kraliçe Şehri" olmuştur. Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasından Amerika kolonilerinde Britanyalı ordular komutanı General Lord Cornwallis şehri eline geçirmişti ama şehirde yaşayanların gayet kötü tepkisi nedeni ile; bu şehirden çekilmek zorundan kalmış ve yazdığı bir raporda Charlotte şehrinin "ayaklanmanın eşek arısı yuvası" olduğunu belirtmişti. Bu nedenle Charlotte diğer takma ad olarak "Eşek Arısı Yuvası" adı verilmektedir.

Charlotte'un nemli sıcak bir subtropik iklimi vardır. Şehir "Ctawba Nehri"'nin birkaç kilometre doğusunda ve Kuzey Karolina'da en büyük insan yapısı baraj gölü olan "Norman Gölü" güneydoğusundadır. Şehrin yakınında daha küçük "Wylie Gölü" ve "Mountain Island Gölü" adlı iki tane daha insan yapısı göl bulunmaktadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Koloni dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehrin bulunduğu mevkiye yerleşmek için ilk göçmenler İskoç ve İrlanda asıllı Presbiteryen mezhebindendi. Bunlar yerli Amerikalı kabilelerin kullandığı patikaların bir kavşağı olan mevkide (günümüzde Trade Sokağı ile Tryon Sokağı kavşak meydanında) 18. yüzyıl ortalarında bir köy yerleşkesi; bir pazar yeri ve bir mahkeme binası kurmuşlardır. O zamanki Alman asıllı Birleşik Krallık kralı III. George'un kraliçesi adına ithaf olarak yerleşkeye "Charlotte" ve içinde bulunan kontluğa "Mecklenburg Kontluğu" adlarını vermişlerdir. Bu yerleşkenin ana sokağı da bu koloninin o zamanki İngiliz valisi olan Lord Tyron adına "Tyron Sokağı" adı verilmiştir. Charlotte'da bir mahkeme kurulması bu yerleşkeyi Macklenburg Kontluğu merkez şehri yapmıştı ama bu yerleşkenin koloni dönemine isim yapmasına tek neden olmuştu.

Amerikan Bağımsızlık Savaşı dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Charlotte'da yaşayanlar, İngiliz asıllı olmayıp, İskoçya ve İrlanda asıllı olmaları ve çok sıkı Presbiteryenlik inançları olması dolayısıyla Amerikan kolonilerinin bağımsızlık kazanmasına yandaştılar. Bağımsızlık ayaklanması başlamadan önce bile Amerika'nın İngiltere'den bağımsız olması için örgütlenmişlerdi ve bu nedenle bu yerleşke halkı "Amerikan Bağımsızlık Bildirisi" ilanından bir yıl önce "Mecklenberg Bağımsızlık Bildirisi"'ni ilan etmişlerdi.

Britanya koloniyal orduları komutanı Lord Cornwallis birkaç ufak çarpışmadan sonra yerleşkeyi eline geçirmişti ama yerleşke halkının gayet aksi tutumu dolayısıyla bu yerleşkeden ayrılmış ve bu yerleşkeyi "ayaklanmanın eşek arısı yuvası" olarak nitelendirmişti.

Buna rağmen bağımsızlık elde edildikten sonra yerleşke ABD'de gayet önemsiz ve küçük bir şehir olarak kalmıştır. Yeni ABD'nin ilk Cumhurbaşkanı George Washington bu yerleşkeyi ziyaret ettikten sonu burasını "gayet küçümsenecek bir mevki" olarak nitelendirmiştir.

Amerikan İç Savaşı'ndan önce[değiştir | kaynağı değiştir]

Charolotte şehrinin ilk hızla gelişmesi günümüzde "Reed'in Altın Madeni" adı verilen mevkide gayet kocaman bir maden altın parçasının bulunması ile ortaya çıktı. Altın aramaya gelen madenci göçmenler Macklenburg Kontluk arazisini kazıp delik deşik edip maden artıklarından yapılmış büyük karınca yuvası gibi kum taş yığınları haline getirdiler. Charlotte şehrinin sokakları kaldırımları yapılmakta iken bu altın madeni artıkları kullanıldığı için alaycı olarak "Charlotte'un sokakları altınla kaplı" diye şakalar çok genelleşmişti. Bunun bir neticesi de "ABD Darphane İdaresi"'nin şehirdeki "Mint St"'e bir darphane kurması ve sonradan burada banknot matbaası kurması oldu. Yerleşke için daha önemli bir gelişme de yeni kurulan demir yolu şebekesinin de bir odak noktası olması ve birkaç demir yolu hattının Charlotte'da kesişip kentin demir yolu kavşağı olmasına yol açtı. Malalrinai depo ve ABD içinde mallarına dağıtmak isteyen pamuk tarımı ve tütün tarımı yapan çiftçiler bu demir yolu merkezi olan şehri kullanmak gereği duydular. Bu gelişmeler Charlotte'nun günümüzde bir ticaret, finansman ve dağıtım merkezi olmasına isbir erken gösterge sağlamaktadır.

Amerika İç Savaşı dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika İç Savaşında Kuzey Karolina Konfedrasyon taraftarı eyalet olmakla beraber bu eyalet içindeki Charlotte diğer Konfederasyon'un önemli şehirleri kadar büyük gayrimenkul ziyanı vermedi. Fakat günümüzde Elmwood Mezarlığı Konfederasyon askerlerinin gömüldüğü mezarlık olduğu için şehrin ne kadar çok genç yaşlı erkeği bu savaşta kaybettiğine bir gösterge sağlamaktadır. Bu savaş sonlaraina doğru bir acayip gelişme ise denizden epeyce uzakta olan Charlotte'un, gayet uygun demir yolu hatlarına merkez olması dolayasıyla, "Konfederasyon Deniz Gücü" Tersane ve Gemi üssü komutanlık mevki olarak seçilmesidir. Güney Konfedarasyonu savaşı kaybettikten sonra Konfedresayon Kabinesi'nin en son toplantısı Charlotte'da yapılmıştır ve Konfederasyon Cumhurbaşkanı olan Jefferson Davis kuzey Birlik cumhurbaşkanı olan Abraham Lincoln'un bir suikastla öldürülmesi haberini Charlotte'da Tyron Sokağı'nda gezmakte iken almıştır. Kentin bu savaşta en büyük kaybı, ABD Darphanesi'nin metalik ve para basma merkezi olan şehrin, güney Konfederasyon'a katılınca bu darphane tesislerinin kapatılması ile, bu tesisleri kaybetmesi olmuştur.

İç Savaştan sonra yenilenme[değiştir | kaynağı değiştir]

Charlotte, diğer güney Konfederasyon önemli şehirleri olan Atlanta ve Columbia gibi, tamamen yakılıp yıkılmadığı için "Yeni Güney" kurma hedefine rakiplerinden çok önceden başladı. Kentnin pek az zarar gören enfrastrüktürü hemen daha da geliştirilmeye başlandı. Şehrin demir yolu şebeke merkezi oluşuna verilen önemle, şehrin demir yolu ağı daha da geliştirildi. Şehirde birçok fabrika (örneğin tekstil ve mobiyacılık sektörlerinde) kuruldu. Günümüzde bu yeni kurulan önemli fabrikalar üretim görevlerinin kaybetmişlerdir; ama yenileştirme süreci ile bu işlevini kaybetmiş binalar apartman, ikametgâh ve hatta modern iş merkezine dönüştürülmüşlerdir ve günümüzde yıkılmadan hâlen Charlotte'da bulunmaktadırlar. Daha önemli olarak kuzeyden gelip güneyde önemli roller oynamak isteyen fırsatçı girişimciler - yani güneyliler tarafından tenkitçi ve alaycı olarak "Halıdan Yapılı Çanta Taşıyan (Carpetbagger)" kişiler - için finansal hizmetler ve yatırım fırsatları sağlama görevini Charlotte'da bulunan finansal hizmetler sektörü yüklenmiştir. Charlotte'in yeni banker sektörü bu fırsatçıların sağladığı büyük finansal kaynaklardan yararlanmıştır. Bu bankerler günümüzde de Charlotte finansal sektöründe önemli roller oynamaktadırlar.

Yirminci yüzyıl[değiştir | kaynağı değiştir]

Charlotte 20. yüzyılın başında çok önemli ulaşım merkezi ve fabrika imalat üretimine verdiği öneme rağmen küçük bir Amerikan kenti niteliğindeydi. Fakat bu yüzyılda birden büyük bir dönüşüm gösterdi ve 1950'li yıllarda Charlotte Karolina'lar eyaletlerinin en büyük şehri haline geçti. Şehirdeki gayet agresif finansal sektör bu kenti devasa bir finansal merkez haline getirdi.^[4]

Demir yolu ulaşımına dayanan ulaşım ve lojistik hizmetleri sektörü de devasa değişme ile kenti otomotiv çağda büyük bir ulaşım ve lojistik merkezine dönüştürdü. Şehirde bulunan yerel tekstil ve mobilyacılık imalat fabrikaları ise kapandı. Bu dönüşümü sağlayamayan diğer Karolinalar şehirleri büyük ekonomik ve sosyal buhranlar geçirmekte iken, Charlotte hızla gelişti. 1970' li yıllarda şehrin nüfusu ABD'nin içinden ve dış ülkelerden gelen göçmenler nedeniyle gayet hızlı büyüdü. Şehrin merkezinin manzarası sanki mantar gibi fırlayan gökdelen iş yerleri ile doluştu ve şehrin etrafı ve varoşları şehir sınırlarını ve sonra Mecklenburg Kontluk sınırlarını hemen geçtiler. 20. yüzyılın sonunda Charlotte eski fabrika küçük şehri hüviyetini kaybemişti ve ortası gökdelenlerle dolu etrafı kilometrelerce yaygın özel evlerle çevrili modern metropolis hüviyetini kazanmıştır.

Günümüz[değiştir | kaynağı değiştir]

Charlotte'un finansal merkez olması dolayısıyla şehrin gelişmesi 2008'de ortaya çıkan ABD finansal sektörünün içine girdiği büyük bir buhran ile büyük problemler içine girdi. Charlotte bulunan 5 büyük finansal kurumdan biri olan Bank of America faaliyetlerini New York City'ye nakletti. Charlotte'un büyük finansal kurumlarından bir diğeri olan Wachovia 2008'de nerede ise iflas etmekte iken Wells Fargo tarafından satın alınarak kurtarıldı. 2008-2009 döneminde Charlotte istihdamında %9 düşme kaydedilmiştir. .^[4]

Federal hükûmetin finans sektörünü en hafif kontrolünü kabul etmeyenlerin başında olan banker, sigortacı, finansörler, günümüzde federal hükûmetin finansman sektörüne verdiği gayet büyük sübvansiyonlarla ayakta durabilmektedirler. Bu desteğin azalması ve hatta kaybolması Charlotte gibi büyük finansman sektörü olan şehre gayet aksi etkiler yapacağı şüphesizdir.

Diğer bir alternatif Charlotte'un iktisat sektörlerinin diğer sektörlere kaydırılması olacaktır. Sağlık hizmetleri, enerji sektörü, hatta oto sporları Charlotte için uygun görülmektedir. Neredeyse iflas eden Wachovia merkezi için yarı-iflastan hemen önce tamamlamış olan bir gökdelenin "Duke Enerji" adli bir enerji firması tarafından alınıp merkez yapılması bu gelişmeye bir gösterge olabileceği kabul edilmektedir. .^[4]

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Charlotte'un şu kardeş şehirler resmi bağlantıları vardır:^[5]

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

• 
  Charlotte - Southpark semti havadan
• 
  Charlotte - Duke Enerji Merkezi ve Westin
• 
  Charlotte - AT&T Şirketi binası
• 
  Charlotte - Wells Fargo binası
• 
  Charlotte - North Caroline Üniversitesi Öğrenci Cemiyeti binası
• 
  Charlotte - Mint (Darphane) Müzesi
• 
  Charlotte - Harvey B. Gantt Merkezi
• 
  Imaginon Çocuk Kütüphanesi ve Çocuk Tiyatrosu
• 
  Bank of America Stadyumu
• 
  Charlotte Douglas Enternasyonal Havaalanı

Charlotte Merkezi Panoraması 2011

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Kuzey Karolina

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Charlotte ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Resmi websitesi 3 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Wikivoyage "Charlotte" maddesi 17 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• "Visit Charlotte" Charlotte Konferans ve Ziyaretciler Rehberi 11 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• DMOZ Open Directory projesi "Charlotte" maddesi 16 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Charlotte Ticaret Odasi websitesi 6 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)