Korikos

Korikos
Korykos
	Korikos Antik Şehri
Konum	Mersin, Erdemli
Koordinatlar	36°27′49″K 34°9′2″D / 36.46361°K 34.15056°D
Sit ayrıntıları
Durum	Restore
Kamusal erişim	Açık
	UNESCO - Dünya Mirası Geçici Listesi

Korykos; Anadolu'nun güneyinde, günümüzde Mersin'in Erdemli ilçesi sınırları içinde yer alan antik bir kent.^[1] UNESCO, 2014'te kenti Dünya Mirası Geçici Listesi'ne ekledi.^[2]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Korykos antik yerleşim hakkındaki ilk bilgiler yerleşimin Hitit dönemiyle başlayıp Helenistik, Roma, Bizans ve Ermeni dönemleriyle devam eden tarihsel süreç bazı antik kaynaklarda görünmektedir.^[3] Akdeniz’deki önemli liman kentlerinden biri olan Korykos yerleşimi, Helenistik Dönem'de başlayıp kentleşme ile içinde bulunduğu coğrafyanın avantajını kullanarak güvenli şehir imarının ve bölgede başka bir örneği bulunmayan deniz ve kara kalesinden oluşan ikili bir savunma sistemi oluşturmuştur. Bölgedeki konumu nedeniyle zamanla stratejik önem kazanan limanı sayesinde Roma Dönemi'nde 500 yıl boyunca zeytin üretiminde ve zeytinyağı, şarap ticaretinde antik yerleşimi öne çıkartan bir kent konumu almıştır. Günümüzde Dağlık Kilikya’nın en iyi korunmuş antik kentlerinden biri olduğu görülmektedir.^[3]

Yapılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Antik kent yerleşiminde alana yayılmış 14 adet kilise bölgedeki mimari üsluplardan etkilenmiş olmalarının yanı sıra antik kentin kendilerine özgü yerel bir karakter ile imar edilmiş olması surların 10 km kuzeyinde yer alan yönetici ve komutan sınıfının anıt mezarları niteliğindeki Adamkayalar Nekropolü ise dönemin günlük yaşantısına ışık tutan 11 adet kil, alçı ve taştan yapılmış; alçak ve yüksek rölyefi- (Kabartma) (Mimarlıkta da heykel sanatında da kullanılan bir terimdir) nedeniyle Korykos’u benzer nitelikli diğer antik kentlerden ayıran en önemli özelliklerden biri olduğunu göstermektedir.^[3]

Araştırma ve kazılar[değiştir | kaynağı değiştir]

2005 Korykos (Kızkalesi) yüzey araştırmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Antik yerleşim 2005 yılı Korykos (Kızkalesi) yüzey araştırmalarında tapınak ile sütunlu yolun mimari elemanlarının çalışılmasını ve bu iki yapının yanı sıra Total Station ile Korykos yerleşiminin topoğrafik haritasının çıkarılmasını devam edilmiştir. Önce tapınak, çevresi ve sütunlu yol ile ilgili olarak yapılmış bulunan yeni saptamalara değinilmiş, tapınak alanının sadece çağımızda değil, Roma Dönemi sonunda Bizans kilisesine çevrilmesi, Orta Çağ’da ise deniz ve kara kalelerinin yapımı sırasında çok sayıda yapı elemanının taşınması nedeniyle, yapılan detaylı araştırmalarda farklı mekânlardan tapınağa ait mimari parçalar bulunmaktadır.^[4] Bulunan frizli bloklardaki bezemelerde, bitki motifl erin içerisindeki yaban domuzu veya kurt şeklindeki hayvan betimlemelerinin altında Lesbos süslemeleri, bu süslemelerin altında yumurta dizisi, yumurta dizisinin altında ise inci dizisi ve ardından boş bırakılmış bir alan, arşitravın başlangıcını oluşturmaktadır; düz kısımdan sonra ikinci bir inci dizisi bulunmakta ve yine düz bir alan, üçüncü inci dizisi ve yine düz bir kısım ile sonlanmaktadır. Bütün frizli blokların üzerine hatıl oyukları açılmıştır. Muhtemelen ikinci kullanıma ait olan bu hatıllar, bu mimari elemanlar henüz üst yapıda kullanılmaktayken, sonraki evrede yapılan yapının ahşap çatısını taşımak üzere oluşturulmuşlardı.^[5] Bu mimari parçalarda bulunan soffit’in bittiği her iki baş kısmında sütunlar yer alıyor olmalıydı. Tapınağın mimari bezemeleri; hareketli yaprak motifleri ve oranlar nedeniyle İ.S. 2. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenebilmektedir. Bulunmuş olan bir Korinth mermer sütun başlığı, diğer şematize edilmiş sütun başlıklarından farklı olarak akanthus yaprakları tüm iç bezemeleriyle ve detaylarla verilmiştir. Bu başlığın bu kadar farklı ve mermerden olması aynı alanda farklı yapıların farklı dönemlerde yan yana varolduklarına ya da tapınağın farklı zamanlarda geliştirildiğine işaret etmektedir. Bu bağlamda yorumlanması gereken granit sütun parçaları da aynı alanda bulunmaktadır.^[6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi". 15 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.
^ "Ancient City of Korykos" (İngilizce). UNESCO. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.
^ ^a ^b ^c "Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü - Kültür ve Turizm Bakanlığı". 16 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2021.
^ DURUKAN, Murat (2005). 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı 1. Cilt- 2005 Korykos (Kızkalesi) yüzey araştırmaları. T.C.K.T.B.Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü. ss. 17,18. ISBN 978-975-17-3246-0. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2021.
^ Prof. Dr. Serra DURUGÖNÜL, Mersin Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü,33 342 Çiftlikköy Kampusü, Mersin/TÜRKİYE
^ Yrd. Doç. Dr. Murat DURUKAN, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, 33 342 Çiftlikköy Kampusü, Mersin/TÜRKİYE

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Eski Kilikya – Viktor Langlois (Bölüm: Silifke'den Korikos'a) 19 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Mersin ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[tayd-1] "Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri - TAY Projesi". 15 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.

[unesco-2] "Ancient City of Korykos" (İngilizce). UNESCO. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016.

[ktb-3] "Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü - Kültür ve Turizm Bakanlığı". 16 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2021.

[serra-4] DURUKAN, Murat (2005). 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı 1. Cilt- 2005 Korykos (Kızkalesi) yüzey araştırmaları. T.C.K.T.B.Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü. ss. 17,18. ISBN 978-975-17-3246-0. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2021.

[5] Prof. Dr. Serra DURUGÖNÜL, Mersin Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü,33 342 Çiftlikköy Kampusü, Mersin/TÜRKİYE

[6] Yrd. Doç. Dr. Murat DURUKAN, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, 33 342 Çiftlikköy Kampusü, Mersin/TÜRKİYE

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

g t d Türkiye'deki antik kentler
Akdeniz	Afrodisias Akalissus Alalah Anavarza Antakya Antigonia Antioheia Ariassos Arsinoe Arikanda Aspendos Bab el-Hava Sınır Kapısı Comona Çukurova Antakyası Korykos (Kızkalesi) Cyrrhus Dalisandus Domuztepe Elaiussa Sebaste Epiphania Etenna Faselis Germanicia Gözlükule Hacılar Höyük Hemaksia Irenopolis İssos Kandyba Kanlıdivane Anchiale Karatepe Kelenderis Kibira Kilikya Antakyası Kremna Ksanthos Lamotis Antakyası Magarsa Mallus Mamure Kalesi Mezgitkale Misis Mira (antik kent) Mopsu Krene Myriandos Olba Patara Perge Pisidya Antakyası Rhosus Sagalassos Seleukia Seleucia Pieria Seleucia Sidera Selge Side Sillyon Soli Sozopolis Tell Tayinat Höyüğü Termessos Tlos Uzuncaburç Yumuktepe
Doğu Anadolu	Altıntepe Ani Arsamosata Arslantepe Höyüğü Cafer Höyük Harput Sugunia Tuşpa
Ege	Adramytteion Aigai Aizanoi Akmonya Alabanda Alinda Allianoi Amorium Amos Amyzon Antioheia Apameia Kibotos Afrodisias Apollonia (Mysia) Apollonis Atarneus Bargylia Beycesultan Caloe Celaenae Ceramus Didyma Docimium Efes Erithrai Euromos Fokaia Gambrion Gryneion Halikarnas Hierapolis Iasos Karyanda Karmylassos Kaunos Klazomenai Knidos Kolofon Kolossai Kyme Labranda Laodikya Latmus Lebedos Limantepe Magnesia ad Maeandrum Magnesia ad Sipylum Mastaura Menderes Antakyası Metropolis Milet Mindos Myrina Myus Notion Nysa Oinoanda Pepuza Pergamon Perperene Pinara Pitane Priene Pigela Sardis Sigeion Smirni Stratonikeia (Karya) Stratonikeia (Lidya) Temnos Teos Thiatira Tralleis Timion
Güneydoğu Anadolu	Taurum Antakyası Apamea, Fırat Coba Höyük Çayönü Dara Edessa Göbeklitepe Harran Karkamış Kuşşara Nevali Çori Mezopotamya Antakyası Samosata Sareisa Seleukia, Zeugma Sultantepe Tille Zeugma Zincirli Höyük Ziyaret Tepe Höyüğü
İç Anadolu	Alişar Höyüğü Binbirkilise Büklükale Höyüğü Çatalhöyük Derbe Ersele Höyük Ersele Yeraltı Şehri Faustinopolis Gordion Herakleia Cybistra İrenopolis Kaman Kalehöyük Kerkenes Kültepe (Kaniş) Laodicea Combusta Mokissos Nyssa Pessinus Purushanda Şarhöyük Tavium Tuvana
Karadeniz	Alacahöyük Euchaita Hattuşa Herakleia Pontiki Hüseyindede Tepe Ibora Karussa Komana Pontiki Laodikeia Maşat Höyük Nerik Nicopolis Pompeiopolis Salatiwara Samuha Sapinuwa Tripolis Yazılıkaya Zaliches
Marmara	Aegospotami Alexandria Troas Apamea Myrlea Apollonia Apros Assos Caesarea Germanica Cebrene Kalkedon Cius Drusipara Kardiya Kizikos Lisimahia Miletepolis Nikomedya Orestias Rhegion Sestos Skepsis Troya

g t d Dünya Mirası Geçici Listesi'nde Türkiye
Akdeniz	Karain Mağarası Alahan Manastırı Noel Baba Kilisesi Alanya St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Çevresi Kekova Güllük Dağı Millî Parkı ve Termessos Likya Uygarlığı Antik Kentleri Sagalassos Perge Saint Pierre Kilisesi Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi Mamure Kalesi Titus Tüneli Kaunos Korikos Antik Kenti Anavarza Eflatunpınar: Hitit Su Anıtı Aspendos Antik Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri Yivli Minare Kibira Antik Kenti Karatepe-Aslantaş Antik Kenti
Doğu Anadolu	Ahlat Selçuklu Mezarlığı İshak Paşa Sarayı Akdamar Kilisesi Ashâb-ı Kehf Külliyesi Van Kalesi, Höyüğü ve Tarihî Van Şehri Harput Tarihî Kenti Kemaliye Tarihî Kenti
Ege	Aizanoi Birgi Tarihî Kenti Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı Beçin Ortaçağ Kenti Laodikya Sardis Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri Stratonikeia Antik Kenti Bodrum Kalesi Assos Antik Kenti Ayvalık Endüstriyel Peyzaj Alanı Priene Antik Kenti İzmir Tarihî Liman Kenti
Güneydoğu Anadolu	Harran ve Şanlıurfa Mardin Kültürel Peyzaj Alanı Zeugma Arkeolojik Siti Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup Kilisesi İsmail Fakirullah Türbesi Malabadi Köprüsü Gaziantep'teki Yer Altı Su Yapıları: Livaslar ve Kasteller Zerzevan Kalesi ve Mithraeum Midyat ve Çevresindeki (Tur Abdin) Geç Antik ve Orta Çağ Kilise ve Manastırları
İç Anadolu	Konya: Selçuklu Başkenti Niğde'nin Tarihî Anıtları Odunpazarı Tarihî Kent Merkezi Hacı Bektaş-ı Veli Türbesi Tuz Gölü Özel Çevre Koruma Alanı Ahi Evran Türbesi Kültepe-Kaniş Arkeolojik Alanı Hacı Bayram Camii ve Çevresi İvriz Kültürel Peyzaj Alanı Kral Kızı Hamamı Beypazarı Tarihî Kenti Koramaz Vadisi
Karadeniz	Sümela Manastırı Mudurnu Tarihî Ahi Kenti Harşena Dağı ve Pontus Kral Kaya Mezarları Kızılırmak Deltası ve Kuş Cenneti Anadolu Türk Mirasının Erken Dönemi: Niksar, Danişmendliler Beyliği'nin Başkenti Ballıca Mağarası Tabiat Parkı
Marmara	İznik Çanakkale ve Gelibolu I. Dünya Savaşı Alanları Uzun Köprü Yıldız Sarayı II. Bayezid Külliyesi Nuruosmaniye Camii Justinianus Köprüsü
Paylaşılanlar	Denizli-Doğubayazıt Güzergâhındaki Selçuklu Kervansarayları Ceneviz Ticaret Yolu'nda Akdeniz'den Karadeniz'e Kadar Kale ve Surlu Yerleşimleri Akçakoca Kalesi Amasra Kalesi Çandarlı Kalesi Çeşme Kalesi Foça Kalesi Galata Kulesi Güvercinada Sinop Kalesi Yoros Kalesi Anadolu Selçuklu Medreseleri Buruciye Medresesi Cacabey Medresesi Çifte Medrese Çifte Minareli Medrese (Erzurum) Çifte Minareli Medrese (Sivas) Gök Medrese İnce Minareli Medrese Karatay Medresesi Sahabiye Medresesi Yakutiye Medresesi Dağlık Frigya

Korikos nedir?, Korikos anlamı nedir?, Korikos ne demektir?