Jerry Lewis

Jerry Lewis
Jerry Lewis
	Jerry Lewis Cannes film festivali'nde, 2013
Doğum	16 Mart 1926; Newark, New Jersey, ABD
Ölüm	20 Ağustos 2017 (91 yaşında); Las Vegas, Nevada, ABD
Evlilik	Patti Palmer (1944–1980) ; SanDee Pitnick (e. 1983)
İmza

Gerald "Jerry" Lewis (Joseph Levitch) (16 Mart 1926; Newark, New Jersey – 20 Ağustos 2017), Amerikalı oyuncu, komedyen, şarkıcı, film yapımcısı, film yönetmeni, senarist ve hümaniteryenist.

Film, televizyon, sahne ve radyoda yaptığı esprilerle tanınır. O ve Dean Martin, Martin ve Lewis'in popüler komedi ikilisi olarak ortak oldular. Bu başarıyı takiben, sinema filmlerinde, gece kulüplerinde, televizyon programlarında, konserlerde, albüm kayıtlarında ve müzikallerde solo yıldızı oldu.

Lewis, Muscular Distrofi Derneği ulusal başkanlığı yapmış ve 44 yıldır Jerry Lewis MDA Telethon'un İşçi Bayramı yayıncılığına ev sahipliği yapmıştır. Lewis, Amerikan Komedi Ödülleri, Los Angeles Film Eleştirmenleri Derneği, Venedik Film Festivali, Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi'nden aldığı ömür boyu başarılarından dolayı birçok ödül aldı ve Hollywood'un ünlü Walk of Fame'sinde iki yıldızla onurlandırıldı.

Lewis, bir komedi dehası, film endüstrisinde gerçek bir dev olarak kabul edilmekte ve insanlığa yaptığı büyük katkılardan dolayı uluslararası üne sahiptir.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Lewis, 16 Mart 1926'da^[1] Newark, New Jersey'de Rus Yahudisi anne-babanın bir çocuğu olarak doğdu.^[2] Babası Daniel Levitch (1902-1980), mesleki adı Danny Lewis'i kullanan voleybol tezahür^[3]^[4]^[5] ve törenleri ustasıydı. Annesi Rachel ("Rae") Levitch (evlilik öncesi soyadı Brodsky),^[6] bir radyo istasyonu için piyano çalardı. Lewis beş yaşına geldiğinde ve sık sık New York Eyaleti'ndeki Catskill Dağlarındaki ebeveynlerinin yanında oynuyordu.

Profesyonel ismi Joey Lewis'i kullandı ancak komedyen Joe E. Lewis ve ağır boks şampiyonu Joe Louis ile isim karışıklığını önlemek için adını Jerry Lewis olarak değiştirdi. Lewis daha sonra onuncu sınıfta Irvington Lisesi'nden ayrıldı. II. Dünya Savaşı sırasında üfürüm rahatsızlığı nedeniyle askerlik görevini reddetti.^[7]

Oğlu Joseph Lewis, yüksek dozda uyuşturucu alarak intihar etmiştir. 2006'da Fransız Kültür Bakanlığı tarafından verilen Légion d'honneur nişanını aldı. 2009 yılında düzenlenen 81. Akademi Ödülleri'nde Onur Ödülü aldı.

Sağlığı ve ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekim 2016'da Inside Edition ile yaptığı bir röportajda Lewis, ileri yaşına rağmen başka filmlerde rol alamayacağını kabul ederken, karısını ve kızını yalnız bırakacağı için ölmekten korktuğunu gözyaşları içinde kabul etti.^[8] Haziran 2017'de Lewis, idrar yolu enfeksiyonu nedeniyle bir Las Vegas hastanesinde hastaneye kaldırıldı.^[9]

Lewis, 20 Ağustos 2017'de 91 yaşında Las Vegas Nevada'daki evinde öldü.^[10] Nedeni son dönem kalp hastalığı ve periferik arter hastalığıdır.^[11] Lewis, vasiyetinde mirasını 34 yıllık ikinci eşi SanDee Pitnick ve kızlarına bıraktı ve kasıtlı olarak oğullarını ve onların torunlarını ilk evliliğinden dışladı.^[12]

Hakkındaki cinsel taciz iddiaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Vanity Fair tarafından yapımı üstlenilen yeni bir belgeselde konuşan aktrisler Karen Sharpe ve Hope Holliday, Jerry Lewis'in, oynadıkları filmlerin çekimleri sırasında kendilerine cinsel tacizde bulunduğunu açıklamışlardır.^[13]

Jerry Lewis filmleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl	Film	Rolü	Notlar
1957	The Delicate Delinquent	Sidney L. Pythias
1957	The Sad Sack	Private Meredith Bixby
1958	Rock-A-Bye Baby	Clayton Poole
1958	The Geisha Boy	Gilbert Wooley
1959	Don't Give Up the Ship	John Paul Steckler I, IV, and VII
1959	Li'l Abner	Itchy McRabbit	küçük rolde
1960	Visit to a Small Planet	Kreton
1960	The Bellboy	Stanley / Kendisi	Ayrıca yönetmen, yazar ve yapımcı
1960	Cinderfella	Cinderfella
1961	The Ladies Man	Herbert H. Heebert / Mama Heebert	Ayrıca yönetmen, yazar ve yapımcı
1961	The Errand Boy	Morty S. Tashman	Ayrıca yönetmen, yazar
1962	It's Only Money	Lester Marsh
1963	The Nutty Professor	Professor Julius Kelp / Buddy Love / Baby Kelp	Ayrıca yönetmen, yazar ve yapımcı
1963	It's a Mad, Mad, Mad, Mad World	Man Who Runs Over Hat	küçük rolde
1963	Who's Minding the Store?	Norman Phiffier
1964	The Patsy	Stanley Belt / Singers of the Trio	Ayrıca yönetmen, yazar
1964	The Disorderly Orderly	Jerome Littlefield
1965	The Family Jewels	Willard Woodward / James Peyton / Everett Peyton / Julius Peyton / Capt. Eddie Peyton / Skylock Peyton / 'Bugs' Peyton	Ayrıca yönetmen, yazar ve yapımcı
1965	Boeing Boeing	Robert Reed
1966	Three on a Couch	Christopher Pride / Warren / Ringo Raintree / Rutherford / Heather	Ayrıca yönetmen
1966	Way...Way Out	Pete Mattermore
1967	The Big Mouth	Gerald Clamson / Syd Valentine	Ayrıca yönetmen ve yapımcı
1968	Don't Raise the Bridge, Lower the River	George Lester
1969	Hook, Line & Sinker	Peter Ingersoll / Fred Dobbs
1970	One More Time	Offscreen voice of the bandleader	Ayrıca yönetmen, yazar ve yapımcı
1970	Which Way to the Front?	Brendon Byers III	Ayrıca yönetmen ve yapımcı
1972	The Day the Clown Cried	Helmut Doork	Ayrıca yönetmen ve yazar
1980	Hardly Working	Bo Hooper	Ayrıca yönetmen, yazar
1982	Slapstick of Another Kind	Wilbur Swain / Caleb Swain
1982	The King of Comedy	Jerry Langford
1983	Cracking Up	Warren Nefron / Dr. Perks	Ayrıca yönetmen, yazar
1984	Retenez Moi...Ou Je Fais Un Malheur	Jerry Logan
1984	Par où t'es rentré ? On t'a pas vu sortir	Clovis Blaireau
1987	Fight For Life	Dr. Bernard Abrams	Television film
1989	Cookie	Arnold Ross
1992	Mr. Saturday Night	Konuk oyuncu	küçük rolde
1993	Arizona Dream	Leo Sweetie
1995	Funny Bones	George Fawkes
2008	The Nutty Professor	Professor Julius Kelp / Buddy Love (seslendirme)	Direct-to-DVD
2010	Curious George 2: Follow That Monkey!	Stationmaster (voice)	Direct-to-DVD
2011	Method to the Madness of Jerry Lewis	Kendisi	belgesel; Ayrıca yapımcı
2013	Até que a Sorte nos Separe 2	Bellboy
2016	The Trust	Stone'un babası
2016	Max Rose	Max Rose

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "World Over – 2015-12-17 – Jerry Lewis Exclusive with Raymond Arroyo". 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2017. Jerry refers to himself as 'Joseph Levitch'
^ "Jerry Lewis". Encyclopædia Britannica. 13 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2010.
^ "Jerry Lewis Film Reference bio". Filmreference.com. 16 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2011.
^ "Jerry Lewis Biography". futurenowfilms.com. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Jerry Lewis on Dean Martin: 'A Love Story'". NPR. 25 Ekim 2005. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2009. (online excerpt from book, with link to Fresh Air radio show interview of Lewis by Terry Gross)
^ In Person, p. 12
^ Lewis, Jerry (2006). Dean and Me. Three Rivers Press. ISBN 978-0767920872.
^ "90-Year-Old Jerry Lewis Breaks Down In Tears While Discussing Death". Inside Edition. 5 Ekim 2016. 7 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016 – YouTube vasıtasıyla.
^ Savitsky, Sasha. "Jerry Lewis 'making progress' after hospitalization". Fox News. 5 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2017.
^ Natale, Richard; Dagan, Carmel (20 Ağustos 2017). "Jerry Lewis, Comedy Legend, Dies at 91". Variety. ISSN 0042-2738. 12 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021.
^ Ritter, Ken (21 Ağustos 2017). "Coroner: Jerry Lewis death was from end-stage heart disease". The Washington Post. 24 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021.
^ McLevy, Alex. "Jerry Lewis' actual kids excluded from his will". The A.V. Club (İngilizce). 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2017.
^ 24 Şubat 2022 tarihli Yahoo News haberi 24 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 24 Şubat 2022 tarihinde erişilmiştir

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

IMDb'de Jerry Lewis

[1] "World Over – 2015-12-17 – Jerry Lewis Exclusive with Raymond Arroyo". 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2017. Jerry refers to himself as 'Joseph Levitch'

[2] "Jerry Lewis". Encyclopædia Britannica. 13 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2010.

[3] "Jerry Lewis Film Reference bio". Filmreference.com. 16 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2011.

[4] "Jerry Lewis Biography". futurenowfilms.com. Erişim tarihi: 2 Ocak 2017. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[5] "Jerry Lewis on Dean Martin: 'A Love Story'". NPR. 25 Ekim 2005. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2009. (online excerpt from book, with link to Fresh Air radio show interview of Lewis by Terry Gross)

[6] In Person, p. 12

[Lewis-7] Lewis, Jerry (2006). Dean and Me. Three Rivers Press. ISBN 978-0767920872.

[8] "90-Year-Old Jerry Lewis Breaks Down In Tears While Discussing Death". Inside Edition. 5 Ekim 2016. 7 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016 – YouTube vasıtasıyla.

[9] Savitsky, Sasha. "Jerry Lewis 'making progress' after hospitalization". Fox News. 5 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2017.

[varietyobit-10] Natale, Richard; Dagan, Carmel (20 Ağustos 2017). "Jerry Lewis, Comedy Legend, Dies at 91". Variety. ISSN 0042-2738. 12 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021.

[11] Ritter, Ken (21 Ağustos 2017). "Coroner: Jerry Lewis death was from end-stage heart disease". The Washington Post. 24 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021.

[12] McLevy, Alex. "Jerry Lewis' actual kids excluded from his will". The A.V. Club (İngilizce). 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2017.

[13] 24 Şubat 2022 tarihli Yahoo News haberi 24 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 24 Şubat 2022 tarihinde erişilmiştir

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Jerry Lewis nedir?, Jerry Lewis anlamı nedir?, Jerry Lewis ne demektir?