Grafik tasarım bir mesajı iletmek, bir görseli geliştirmek veya bir düşünceyi görselleştirmek için metnin ve görsellerin algılanabilir ve görülebilir bir düzlemde, iki boyutlu veya üç boyut olarak organize edilmesini içeren yaratıcı bir süreçtir. Baskı, ekran, hareketli film, animasyon, iç mimari, ambalaj tasarımı gibi birçok ortamda dijital veya dijital olmayacak bir şekilde uygulanabilir. Grafik sanatı ve grafik tasarımlarda, görsel sanatların temel ilkeleri olan hizalama, denge, karşıtlık, vurgulama, hareket, görüntü, oran, yakınlık, tekrarlama, ritim ve birlik geçerlidir. Grafik tasarım için grafik yazılımı, uygulama yazılımı ve programları kullanılır.

Grafiker, Almanca Graphiker kelimesinin karşılığı, Grafik Tasarımcı ise İngilizce Graphic Designer kelimesinin karşılığı olup aynı manaya gelmektedir.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Grafik tasarım tarihi, MÖ 14,000'lerde yapılmış mağara resimlerine ve İÖ 4. yüzyılda yazının başlamasına dayandırılabilir. Sonraları daha çok el yazması dini içerikli kitaplar ilk yayınlar olacaktır. Johann Gutenberg'in Avrupa'da 1450'lerde hareketli matbaayı icadı ile kitaplar yaygınlaşmaya başlamıştır. O dönemlerde entelektüel düşünce, din etrafında olduğundan ilk basılıp dağıtılmaya başlanan kitaplar dinsel kitaplardır. Basılı yayınlar için harf ve metin dizimi erken dönem grafik tasarım pratikleridir.^[1]

Asıl çıkış noktası ise; sanayileşme ve modern yaşama geçiş ile, özellikle de fotoğrafın keşfi ile ortaya çıkan İzlenimcilik ve Post-İzlenimcilik akımlarının sonrasında başlamıştır. Çünkü resim sanatı farklı bir yöne ilerlemeye başlamış ve grafik, afiş, ürün katalogları vb. öne çıkmaya başlamıştır. Gazetenin ortaya çıkmasıyla reklam ve tanıtım öne çıkmıştır. Örneğin; ürün katalogları ilk önceleri fotoğraflarla değil gravür baskılar ile yapılmaktaydı. İşlerin tanıtımını ve duyurusunu yapan afişler de kendi içerisinde ayrı bir alan haline geliyordu. Bu alanlarda ilk çalışanlar da grafiker, grafik sanatçısı veya tasarımcı değil ressamlardı. Bu yüzden resimsel özellikleri önde, tipografik özellikleri geri planda kalıyordu. Fakat baskı tekniklerinin ilerlemesi, fotoğrafın geliştirilmesi ve tipografinin önem kazanması ile özellikle afiş tasarımı ve dolayısıyla grafik sanatlar resimden ayrı, tasarımın birer dalı olarak ortaya çıkmıştır.^[2]

Türkiye'de İbrahim Müteferrika ilk defa 14 Aralık 1727'de Müteferrika Matbaası kurulmuştur. Burada basılan kitaplar dünya kitap tarihine ve Osmanlı kültürü tarihine dair önemli bilgiler vermektedir. Bu matbaada 1729-1742 tarihleri arasında 16 kitap basılmıştır. 1729'da "Vankulu Lugati" Arapça harflerle ilk basılan kitaptır. Katip Çelebi'nin 1732'de basılan "Cihannuma"sı içinde harita ve çizimler vardır. J. B Holderman'ın "Grammaire Turque" kitabı 1730'da Osmanlı'da Latin alfabesini kullanan ilk baskı olmuştur. 1732 yılında basılan "Tarih-i Hind-i garbi" (Amerika'nin keşfi), Amerika hakkında Müslüman bir yazar tarafından yazılan ilk kitaptır, 13 tahta baskı içerir.

1891-1896 arasında William Morris tasarladığı kitaplarla zamanına göre çok başarılı grafik tasarım işler üretmiştir. William Morris'in isleri, grafik tasarım için bir pazar olduğunu göstermiştir. Bu dönemler tasarımın sanattan ayrılmaya başladığı dönemlerdir. Ayrıca Münch pre-refaeritler ortaya çıkmıştır. Bu pre-refaeritler; resimleri idealize edilmiş, hayali, gerçek dışı kadın ve erkek tipolojisi, duygunun ve aşkın yüceliğine yönelik resimlerdir. Bu resimlerde anlatım yalınlaşmış, detaylar kaybolmuştur. İzleyenin baktığında hemen anlayabilmesi amaçlanmıştır. Münch'ün resimleri de grafik tasarım alanında yapılan ön hazırlık çalışmaları olarak kabul edilmektedir.

Birinci Dünya savaşı sonrasında 19. yüzyılın sanat ve tasarım görüşlerine tepki olarak yeni düşünceler oluşmaya başlamıştır. 1919'da Almanya'nın Weimar şehrinde kurulan Bauhaus okulu sanat ve tasarım alanında birçok yeniliğin öncüsü olmuştur.^[3]

Günümüzde Grafik tasarım büyük ölçüde bilgisayar programları aracılığı ile yapılmaktadır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Aletler[değiştir | kaynağı değiştir]

1980'lerin ortalarında, masaüstü yayıncılık ve grafik sanatı yazılımı uygulamaları, daha önce manuel olarak yürütülen bilgisayar görüntüsü işleme ve oluşturma yeteneklerini tanıttı. Bilgisayarlar, tasarımcıların mizanpaj veya tipografik değişikliklerin etkilerini anında görmelerini ve geleneksel medyanın etkilerini simüle etmelerini sağladı. Kalemler gibi geleneksel araçlar, sonlandırma için bilgisayarlar kullanıldığında bile faydalı olabilir. Bir tasarımcı veya sanat yönetmeni, yaratıcı sürecin bir parçası olarak çok sayıda kavramın taslağını çizebilir. Stiluslar, el çizimlerini dijital olarak yakalamak için tablet bilgisayarlarla birlikte kullanılabilir.^[4]

Bilgisayarlar ve yazılım[değiştir | kaynağı değiştir]

Çoğu tasarımcı, geleneksel ve bilgisayar tabanlı teknolojileri birleştiren karma bir süreç kullanır. İlk olarak, bir fikri yürütmek ve onay almak için elle işlenmiş düzenler kullanılır, ardından cilalanmış görsel ürün bir bilgisayarda üretilir.

Grafik tasarımcıların görüntü oluşturma, tipografi ve mizanpaj için yazılım programlarında yetkin olmaları beklenir. 1990'ların başından beri grafik tasarımcılar tarafından kullanılan popüler ve "endüstri standardı" yazılım programlarının neredeyse tamamı Adobe Inc.'in ürünleridir. Adobe Photoshop (fotoğraf düzenleme için raster tarama tabanlı bir program) ve Adobe Illustrator (çizim için vektör tabanlı bir program) genellikle son aşamada kullanılır. Dünyanın her yerinden bazı tasarımcılar CorelDRAW kullanıyor.^[5] CorelDraw, Corel Corporation tarafından geliştirilen ve pazarlanan bir vektörel grafik düzenleme yazılımıdır. Vektör grafiğini düzenlemek için kullanılan açık kaynaklı yazılım Inkscape'dir. Inkscape'te kullanılan birincil dosya biçimi Ölçeklenebilir Vektör Grafikleri'dir (SVG). Dosyayı başka herhangi bir vektör biçiminde içe veya dışa aktarabilirsiniz. Tasarımcılar, çalışmalarında genellikle çevrimiçi tasarım veritabanlarından önceden tasarlanmış raster grafik ve vektör grafikleri kullanırlar. Raster görüntüler Adobe Photoshop'ta, vektör logolar ve çizimler Adobe Illustrator ve CorelDraw'da düzenlenebilir. Nihai ürün, InDesign, Serif PagePlus ve QuarkXPress gibi başlıca sayfa düzeni programlarından birinde birleştirilebilir.

Birçok ücretsiz ve açık kaynaklı program, hem profesyoneller hem de sıradan kullanıcılar tarafından grafik tasarım için kullanılır. Bunlardan bazıları vektör grafikleri için Inkscape, fotoğraf düzenleme ve görüntü işleme için GIMP, dijital boyama için Krita ve sayfa düzeni için Scribus'u içerir.^[6]

Meslekler[değiştir | kaynağı değiştir]

Grafik tasarım kariyer yolları, yaratıcı yelpazenin tüm bölümlerini kapsar ve çoğu zaman örtüşür. Çalışanlar, tasarım hizmetleri, yayıncılık, reklamcılık ve halkla ilişkiler gibi özel görevleri yerine getirir. 2023 itibarıyla ortalama maaş yıllık 50.710 dolardı. Sektördeki ana iş unvanları genellikle ülkeye özgüdür. Grafik tasarımcı, sanat yönetmeni, yaratıcı yönetmen, animatör ve giriş seviyesi prodüksiyon sanatçısını içerebilirler. Hizmet verilen sektöre göre sorumluluklar "DTP ortağı" veya "Grafik Sanatçısı" gibi farklı unvanlara sahip olabilir. Sorumluluklar, video sanatı, video üretimi, video editörü, illüstrasyon, fotoğrafçılık, animasyon, görsel efektler veya etkileşimli tasarım gibi özel becerileri içerebilir.

Grafik tasarımcılar, tasarım danışmanlıkları veya marka ajansları gibi şirketlerde çalışabilir, diğerleri ise yayıncılık, pazarlama veya diğer iletişim şirketlerinde çalışabilir. Özellikle kişisel bilgisayarların kullanılmaya başlanmasından bu yana birçok grafik tasarımcı, tasarım odaklı olmayan organizasyonlarda şirket içi tasarımcı olarak çalışmaktadır. Grafik tasarımcılar ayrıca kendi şartları, fiyatları, fikirleri vb. üzerinde çalışarak serbest meslek ve uzaktan çalışma yapabilirler.^[7]

Bir grafik tasarımcı genellikle sanat yönetmenine, kreatif direktöre veya kıdemli medya kreatifine rapor verir. Bir tasarımcı daha kıdemli hale geldikçe, tasarım yapmak için daha az, marka geliştirme ve kurumsal kimlik geliştirme gibi daha geniş yaratıcı faaliyetlerde diğer tasarımcılara liderlik etmek ve onları yönlendirmek için daha fazla zaman harcarlar. Müşterilerle daha doğrudan etkileşim kurmaları, örneğin özetleri almaları ve yorumlamaları beklenir.

Grafik Tasarım ile ilgili alanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Hareket grafikleri
• Tipografi
• İllüstrasyon
• Karikatür
• Serigrafi
• İmlek
• Dijital tasarım
• Gravür, Klişe, Trio
• Afiş, Billboard, Tabela, Branda, Pano
• Dizgi Kitap tasarımı
• Ambalaj tasarımı
• Stand tasarımı
• Web tasarımı (Arayüz tasarımı)
• İnteraktif tasarım
• Animasyon 3D Tasarım
• Fotoğrafçılık
• Kurumsal kimlik (Logo, Antedli, Zarf, Kartvizit, Fatura, Dosya, Promosyon ürünleri; (Otokoku, Pad, Magnet, Kalem, Bardak))Tasarımı

Grafik Tasarım ile ilişkili diğer disiplinler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Sanat
• Çizim
• Resim
• Yaratıcılık
• 2D
• 3D
• 4D
• Tasarım
• Pop Art
• Minimalizm

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Konular[değiştir | kaynağı değiştir]

• [1] 27 Haziran 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Yazılar "Grafikerler Meslek Kuruluşu" 1990 s.11