Diyarbakır Kimdir?

Diyarbakır Kimdir?

Diyarbakır Kimdir?

Diyarbakır Nereli

Diyarbakır Kaç Yaşında? Diyarbakır Boyu Kaç Diyarbakır Kaç Kilo Diyarbakır Doğum Tarihi Diyarbakır Ne Demektir? Diyarbakır Anlamı Nedir?
Diyarbakır Kimdir? , Diyarbakır Nereli , Diyarbakır Kaç Yaşında? , Diyarbakır Boyu Kaç , Diyarbakır Kaç Kilo , Diyarbakır Doğum Tarihi , Diyarbakır Ne Demektir? , Diyarbakır Anlamı Nedir?
Kim Kimdir? Biyografiler

Biyografi Paralel Yaşamlar'ın 1727 tarihli üçüncü edisyonu Kim Kimdir? Biyografi Biyografi ya da yaşam öyküsü, bir kişinin yaşamını ayrıntılı bir biçimde açıklayan bir edebiyat türüdür. Kişi kendi hayatını anlatıyorsa buna otobiyografi, şairlerin yaşam hikayesi anlatılıyorsa da buna tezkire denir. Biyografiler eğitim, iş, ilişkiler ve ölüm gibi temel olaylardan daha fazlasını içerir. Bir biyografi, bir konunun yaşam öyküsünü sunar, deneyimle ilgili samimi ayrıntılar da dahil olmak üzere yaşamlarının çeşitli yönlerini vurgular ve öznenin kişiliğinin bir analizini içerir.

Kim Kimdir? Biyografi

Biyografik eserler genellikle kurgusal değildir, ancak kurgu bir kişinin hayatını betimlemek için de kullanılabilir. Kim Kimdir? Biyografi Biyografik kapsamın derinlemesine bir biçimine eski yazı denir. Edebiyattan filme kadar çeşitli mecralarda yapılan çalışmalar biyografi olarak bilinen edebiyat türünü oluşturur.

Diyarbakır
Diyarbakır Kelimesinin Anlamı Nedir? Diyarbakır Kelimesinin Anlamı Ne demek? , Diyarbakır Kelimesinin Anlamı Ne demektir?

Demek Ne Demek, Nedir? Tdk'ye Göre Anlamı
Demek kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre, demek kelimesi anlamı şu şekildedir:
Diyarbakır - Söylemek, söz söylemek -  Ad vermek -  Bir dilde karşılığı olmak -  Herhangi bir ses çıkarmak -  Herhangi bir kanıya, yargıya varmak -  Düşünmek Diyarbakır - Oranlamak Diyarbakır - Ummak, - Erişmek -  Bir işe kalkışmak, yeltenmek -  Saymak, kabul etmek -  bir şey anlamına gelmek -  öyle mi,  - yani, anlaşılan -  inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü

Demek Kelimesi Cümle İçerisinde Kullanımı
Diyarbakır - Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. -  Muşmulaya döngel de derler.
Diyarbakır - Kamer `ay` demektir. -  Küt dedi, düştü. -  Bu işe herkes ne der? -  Güzellik desen onda, zenginlik desen onda. -  Bundan sonra gelir mi dersin? -  Saat yedi dedi mi uyanırım. - Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun. - Yarım milyon dediğin nedir? - Okuryazar olmak adam olmak demek değildir. -  Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! Diyarbakır - Demek gideceksin.

Demek Kelimesi Kullanılan Atasözü Ve Deyimler
 - dediği çıkmak - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek
 - dedi mi - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin  - demek istemek , - demek ki (veya demek oluyor ki) , - demek olmak , - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok - dediği çıkmak , {buraya- - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek i, - dedi mi , {buraya- - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin , - demek istemek - demek ki (veya demek oluyor ki) - demek olmak - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok

Diyarbakır
Diyarbakır Nedir? Diyarbakır Ne demek? , Diyarbakır Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi , Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. İlgili Sözlük Kelimeler Listesi
Diyarbakır
Diyarbakır Kelimesinin Anlamı? Diyarbakır Ne Demek? Diyarbakır Ne Demektir? ,Diyarbakır Analizi?
Diyarbakır
Diyarbakır Anlamı Nedir? Diyarbakır Ne Demektir?, Diyarbakır Açıklaması Nedir? , Diyarbakır Cevabı Nedir? , Diyarbakır Kelimesinin Anlamı?

Diyarbakır Kimdir?

Diyarbakır

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu madde şehir hakkındadır. İl için Diyarbakır (il) sayfasına bakınız. Başlığın diğer anlamları için Diyarbakır (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Koordinatlar: 37°55′N, 40°12′E

Diyarbakır
Şehir
Diyarbakır'ın Türkiye'deki konumu
Diyarbakır'ın Türkiye'deki konumu
Ülke Türkiye
İlDiyarbakır
İdare
 • Belediye BaşkanıAyşe Serra Bucak Küçük (DEM Parti)
Rakım660 m
Zaman dilimiTSİ
Alan kodu412
Plaka kodu21

Diyarbakır (Osmanlıca: دیاربكر‎; Diyarbekir,[1][2] Kürtçe: Amed,[3][4] Zazaca: Diyarbekır[5]), Türkiye'nin Diyarbakır ilinin merkezi olan şehirdir. Üzerinde tarihi Diyarbakır Kalesi'nin bulunduğu Dicle Nehri kıyısında yüksek bir plato çevresinde yer alan şehir, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinin yüzölçümü bakımından Şanlıurfa'dan sonraki ikinci büyük şehridir.[6] Karasal iklimin hâkim olduğu şehirde yazlar son derece sıcak ve kurak geçer iken, kışlar ise soğuk, sert ve yağışlı geçer.[7] Diyarbakır,[8] yaklaşık 9000 yıllık tarihi bir geçmişe sahiptir.

Yontma Taş ve Mezolitik devirlerinde şehrin çevresindeki bazı mağaralarda yaşanmış olduğu, yapılan arkeolojik araştırmalar ile anlaşılmıştır. Eğil-Silvan yakınlarındaki Hassuni Mağaraları ve Dicle kolları üzerinde, Ergani yakınlarındaki Hilar Mağaraları'nda bu çağa ait birtakım kalıntılar tespit edilmiştir. Son yapılan arkeolojik kazılarda ise, Ergani ilçesi yakınlarında bulunan, Neolitik Dönem'e tarihlenen ve MÖ 8000-6000 yılına ait olduğu düşünülen Çayönü yerleşkesi ve benzeri tarihi örnekler, şehrin geçmişinin canlılığını bir kez daha ortaya koymuştur.[9] Tarih boyunca Amida, Amid, Kara-Amid, Diyar-Bekr, Diyarbekir gibi adları alan kent, Güneydoğu Anadolu'nun tam orta bölümünde, El-Cezire denilen, Mezopotamya'nın kuzey kısmında yer almaktadır.[9]

Şehrin kent merkezinde, MÖ 3000 civarında Hitit ve Hurri-Mittani egemenliği yaşanmıştır. MÖ 1260 yılına kadar süren bu egemenlikten sonra sırasıyla Asurlular, Aramiler, Urartular, İskitler, İran'daki Medler, yine Antik İran'daki Ahamenişler (Persler), Büyük İskender'in komutasındaki Makedonyalılar, Selevkoslar, Partlar, Ermeniler, Roma İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu şehre hâkim olmuşlardır. İslam'ın doğuşundan ve Peygamber Muhammed'in ölümünden sonra, Ömer döneminde İslam ordusu Diyarbakır'ı ve çevresini fethetmiş ve Halid bin Velid, Diyarbakır'a giren ilk Müslüman kumandan olmuştur. Diyarbakır böylece bir eyalet olarak İslam Devleti'ne bağlandı. Dört Halife Dönemi'nden sonra Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler ve Mervaniler bu kente sahip olmuşlardır. Selçuklu Türkleri, İnaloğulları ve Artukluların da egemenliğinden sonra, 12. yüzyılda kurulan Eyyûbîler Devleti ve 13. yüzyılda da Moğol istilaları sonucu Moğollar şehre sahip olmuşlardır. Akkoyunlular döneminde devlete başkentlik yapan şehir, daha sonra Şii Safevîler ve akabinde I. Selim döneminde Osmanlı İmparatorluğu'nun eline geçmiştir.[10]

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Diyarbakır şehri, farklı dönemlerde farklı isimlerle anılmıştır. MÖ 200'de Asur hükümdarı Adad-Nirari'ye ait bir kılıç kabzasında şehrin adı Amid ya da Amidi olarak geçmektedir. Roma ve Bizans kaynaklarında ise şehrin adının Amid, O'mid, Emit ve Amide şeklinde geçtiği görülmektedir.[3][11] 11. yüzyılda yöreye gelen Türkmenler de, şehirdeki yapılarda kullanılan siyah renkli taşlardan dolayı şehre "Kara Amid" demişlerdir. Müslüman Arapların egemenliği sırasında buraya yerleşen Bekr (بکر) kabilesinden dolayı Diyâru Bekr (ديار بكر, "Bekr kabilesinin yurdu") olarak kayıtlara geçmiştir.[12]

Diyâru Bekr (daha sonraları Diyarbekir), Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarına kadar daha çok bir bölge adı olarak kullanılmıştır. Ancak merkez için kullanılan Amid isminin kullanımının özellikle Diyarbekir'in 1867 yılında vilayet oluşu sonrası yavaş yavaş terk edildiği ve bütün bölgeyi nitelemesinin yanında merkez sancak için de Diyarbekir (Diyar-ı Bekr) adının kullanıldığı görülmektedir.

Diyarbekir'in Diyarbakır oluşuna dair çalışmalar, Türk Dili dergisinin Haziran 1938 nüshasında özetlenmiştir. Çalışmalar, 17 Kasım 1937 tarihinde Atatürk'ün trenle Diyarbekir'den Elazığ'a geçtiği gece yapılan bir dil tartışmasının ardından Türk Dil Kurumuna gönderilen bir telgrafla başladı. Yapılan çalışmalar sonucu şehrin adı Diyarbakır olarak değiştirildi. Türk Dil Kurumu Genel Sekreteri İbrahim Necmi Dilmen'e gönderilen telgraf şöyledir.[13]

Diyarbekir şehrinin isminin etimolojisine dair etüt var mıdır? Esasta bu şehrin ismi 'Bakır memleketi' manasına olan 'Diyarbakır' olması gerektir ve artık bu isimle tanınacaktır. Dil Kurumu'nun bu hususta Tarih Kurumu ile iş birliği yaparak, historik ve lengüistik tetkikatta bulunması emrediliyor. Balıkesir saylavı İsmail Hakkı'nın da mesai birliğine davet edilmesi faydalı olacaktır. Tetkikatın titizlikle yapılmasını ve mümkün ise neticelerin takiben bildirilmesini saygılarımla dilerim.

Şehirde bakır madeni Çermik ilçesinin Mahmudan köyü sınırları içerisinde bulunmuştur.[14][15]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Ergani ilçesi yakınlarında bulunan Çayönü yerleşkesi, MÖ 8000-6000 civarına tarihlenmektedir.
Silvan şehri, eski adı “Tigranakert” olarak Büyük Dikran tarafından kuruldu

Mezopotamya ile Anadolu medeniyetlerinin geçiş bölgesinde olan Diyarbakır’ın tarihi, çok eski devirlere dayanmaktadır. Yontma Taş ve Mezolitik devirlerde Diyarbakır ve çevresinde var olan mağaralardan burada yerleşim olduğu, yapılan arkeolojik araştırmalar ile anlaşılmıştır. Örneğin Eğil-Silvan yakınlarındaki Hassuni Mağaraları ile Dicle Nehri ve kolları üzerinde, Ergani yakınlarındaki Hilar Mağaralarında bu çağdan kalma kalıntılar gün yüzüne çıkarılmıştır.[10] Şehrin 65 kilometre kuzeybatısındaki Ergani ilçesi yakınlarında yer alan Çayönü Tepesi kazılarında ise, dünyanın en eski köyü bulunmuştur.[16] Çayönü yerleşkesindeki insanlar, zamanla göçebelikten yerleşik köy yaşama, avcılık ve toplayıcılıktan besin üretimine geçmiştir.

Büyük Dikran tarafından kurulan Silvan şehrinin, Ermenistan Krallığı'nın MÖ 70 yılında başkenti Tigranakert olduğu savunulursa da, bu bilgi spekülatif bir niteliktedir.[17]

Şehrin kent merkezinde, MÖ 3000 civarında Hitit ve Hurri-Mittani egemenliği yaşanmıştır. MÖ 1260'a kadar süren bu egemenlikten sonra, sırasıyla Asurlular, Aramiler, Urartular, İskitler, Medler, Ahamenişler (Persler), Büyük İskender komutasındaki Makedonyalılar, Selevkoslar, Partlar, Ermeniler, Roma İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu ve İslam'ın doğuşundan sonra da Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Büveyhiler, Mervaniler, Selçuklular, İnaloğulları, Artuklular, Eyyûbîler, Moğollar, Akkoyunlular, Safevîler ve Osmanlılar şehre egemen olmuşlardır.[10]

Asurlular döneminde şehir, bölge valilik merkezi olmuştur. Milattan sonra 1. ve 2. asırlarda şehir ve bölgesi için Romalılar ve Partlar arasında savaşlar yapılmıştır. Romalıların hakimiyetine geçen şehir, Romalıların yıkılması ile Bizans İmparatorluğu yönetimine geçmiştir. Halife Ömer döneminde İslam ordusu, Diyarbakır'ı ve çevresini fethetmiş ve Halid bin Velid, Diyarbakır'a giren ilk Müslüman kumandan olmuştur. Diyarbakır, böylece bir eyalet olarak İslam Devleti'ne bağlandı.

869-899 yılları arasında Diyarbakır ve çevresinde kısa süreliğine Şeyhiler Hanedanı hüküm sürmüştür, fakat Abbasi halifesi Mutazıd bu hakimiyete son vermiştir. Daha sonraki yıllarda Hamdânîler ve Büveyhiler[18] şehre hâkim oldularsa da, 990 yılında bölgeye hâkim olan Kürt aşireti Mervânîler, 1085 yılına kadar saltanatlarını sürdürmüşlerdir. Selçuklu hükümdarı Alparslan, Malazgirt Meydan Muharebesi'nden (1071) bir sene önce Diyarbakır’a geldi. Mervânîler, yapılan bu savaşta Selçuklu ordusuna asker desteğinde bulundu ve daha sonra Büyük Selçuklu Devleti'ne tabi oldu.[19] I. Melikşah'ın 1092'deki ölümünden sonra da, Diyarbakır'daki egemenlik Suriye Selçukluları'na geçti.

1095’te Türk emirlerinden olan Sadr Bey'in, Amid valisi iken ölümü sonrasında kardeşi İnal şehre yönetici olmuş; İnal'ın kendi adıyla 1098 yılında İnaloğulları Beyliği'ni kurmasıyla bu beyliğin yönetiminde kalmıştır. 1142 yılından sonra da vezir Nisanoğlu Müeyyedüddin ve ardılları, yarı bağımsız olarak mid şehrini yönettiler.[20] Eyyûbîlere tabi olan Artuklu Beyliği'nin Hasankeyf Artuklu hükümdarı Nureddin Muhammed'in talebi üzerine mid şehri, Selahaddin Eyyubi komutasındaki Eyyûbî ve Artuklu kuvvetlerince 1183 yılında ele geçirildi. Selahaddin Eyyubi, şehri Nureddin Muhammed'e bırakmış ve böylece şehir, Hasankeyf Artuklularının başkenti olmuştur. 1232 yılına kadar Hasankeyf Artuklularının hakimiyetinde kalan yerleşim, bu tarihte Eyyûbîler Devleti tarafından ele geçirildi. 1241 yılında Anadolu Selçuklu Devleti'nin eline geçen şehir, 1257-1259 yılları arasında Eyyûbîlerin Meyyâfârikin (Bugün Silvan) kolunun denetimine girdi. 1259’da İlhanlı Moğolları tarafından alınan şehir, kendilerine tabi olan Anadolu Selçuklularına geri verildi. Şehir, 1302 yılında İlhanlı hükümdarı tarafından bu kez Mardin Artuklularına bırakıldı. Diyarbakır, 1394 yılına kadar Artuklu hakimiyetinde kaldı.[21] Artuklu Beyliği dönemlerinde kente önemli bir Türkmen kökenli nüfus yerleşimi olmuştur.

Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın Amid'de (Diyarbakır) bastırdığı para (1453-1478)

1394 yılında Timur tarafından alınan ve yağmalanan yerleşim, 1404 yılında Timur tarafından Akkoyunlular Devleti'ne bırakıldı. Akkoyunluların kurulması ile birlikte şehir, bir süre bu devlete başkentlik yaptı. Şehir, 1508'de Şii Müslüman Safeviler tarafından ele geçirildi.[22]

1508-1515 yılları arasında Dulkadiroğulları, Memlûkler ve Safevîler devletleri arasında bu bölge için mücadeleler devam etti. Osmanlı hükümdarı Yavuz Sultan Selim, Diyarbakır Kuşatması ile 10 Eylül 1515'te Bıyıklı Mehmed Paşa kumandasında kenti Osmanlı egemenliğine kattı.

Atatürk, Ali Çetinkaya ve Sabiha Gökçen ile birlikte Diyarbakır'da (16 Kasım 1937)

Diyarbakır, Osmanlılar döneminde önemli eyaletlerden birinin merkezi olmuş, doğuya sefer yapan orduların hareket üssü ve kışlağı görevini görmüştür. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde, özellikle I. Dünya Savaşı'nın yakın zamanlarında hastalık, yangın ve sefalet yüzünden büyük sıkıntı çeken Diyarbakır, özellikle Cumhuriyet devrinde büyük ve önemli imar, sosyal, kültürel ve ekonomik hareketler yaşamıştır. 1950'lerden sonra şehir yeniden kurulmuş; yollar, hastaneler, okullar ve modern yapılarla gün geçtikçe büyümüş ve gelişmiştir. Yeni şehir kara, hava ve demir yollarıyla Türkiye'nin dört bir yanına bağlanmış önemli merkezlerden biri haline gelmiştir. 1980'li yıllarda şehirde bulunan Diyarbakır cezaevi dönemin askeri hükûmeti'nin en büyük sembollerinden biridir.

Diyarbakır, 2 Eylül 1993'te çıkarılan 504 sayılı kanun hükmünde kararname[23] ile büyükşehir unvanı kazandı. 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı kanun ile büyükşehir belediyesinin sınırları, valilik binası merkez kabul edilerek yarıçapı 20 kilometre olan dairenin sınırlarına genişletildi.[24] 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu.[25]

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

 Diyarbakır iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 16,9 21,3 28,3 35,3 38,1 42,0 45,0 45,9 42,0 35,7 27,2 22,5 45,9
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 6,7 9,1 14,5 20,4 26,5 33,6 38,5 38,2 33,3 25,3 16,1 9,1 22,6
Ortalama sıcaklık (°C) 1,7 3,6 8,4 13,8 19,2 26,2 31,1 30,4 24,9 17,2 9,3 3,9 15,8
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −2,3 −1,1 2,7 7,2 11,3 16,9 21,8 21,1 16,2 10,2 4,0 −0,2 8,9
En düşük sıcaklık (°C) −22,1 −21 −14 −6,1 0,8 6,0 11,0 13,8 5,2 −1,2 −12,9 −23,4 −23,4
Ortalama yağış (mm) 69,0 67,7 69,1 68,4 44,4 8,8 0,5 0,4 4,2 33,0 52,8 71,8 490,1
Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü[26]


Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu veriler Diyarbakır ilinin şehir merkezinin nüfus verileridir. İl nüfusu için Diyarbakır (il) sayfasına bakınız.
Yıl Toplam Şehir Kır
1927[27] 98.691 30.709 67.982
1935[28] 100.432 34.642 65.790
1940[29][a] 66.429 42.555 23.874
1945[30] 64.703 41.087 23.616
1950[31] 74.790 45.053 29.737
1955[32] 94.665 61.224 33.441
1960[33] 132.520 79.888 52.632
1965[34] 163.691 102.653 61.038
1970[35] 216.963 149.566 67.397
1975[36] 244.686 169.535 75.151
1980[37] 323.448 235.617 87.831
1985[38] 409.127 305.940 103.187
1990[39][b] 468.830 381.144 87.686
2000[40] 721.463 545.983 175.480
2007[41] 826.414 592.557 233.857

2008 yılında merkez ilçe Bağlar, Kayapınar, Sur ve Yenişehir ilçelerine ayrılmıştır. Bu ilçelerle birlikte il merkezi nüfusu aşağıdaki gibidir.

Yıl Nüfus
2008[42] 799.447
2009[43] 834.854
2010[44] 843.460
2011[45] 875.069
2012[46] 892.713

2012 yılında ilin tamamı büyükşehir sınırlarına girmiştir.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Bismil ve Çınar ilçelerinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
  2. ^ Eğil ve Kocaköy ilçelerinin kurulması ile kır nüfusu azalmıştır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel
  1. ^ BAYDİL, E. (2007). XVI. YÜZYIL URFA SANCAĞININ BOZ-BD VE YALAK NAHİYELERİNDEKİ KIRSAL YERLEŞME ADLARININ TARİHİ COĞRAFYA BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 675-692.
  2. ^ AKGUNDUZ, A. (2021). DİYR-I BEKR’İN MÜSLÜMANLAR TARAFINDAN İLK FETHİ: CEMZİYELEVVEL 17/27 MAYIS 638. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 194-224.
  3. ^ a b Gunter, Michael M. (2010). Historical Dictionary of the Kurds. Scarecrow Press. s. 86. Diyarbakir is often called the unofficial capital of Turkish Kurdistan. Its Kurdish name is Amed. 
  4. ^ King, Diane E. (2013). Kurdistan on the Global Stage: Kinship, Land, and Community in Iraq. Rutgers University Press. s. 233. Diyarbakir's Kurdish name is “Amed.” 
  5. ^ Zazaca -Türkçe Sözlük, R. Hayıg-B. Werner
  6. ^ "İllerin Yüz Ölçümüne Göre Sıralaması! Türkiye'nin Yüz Ölçümü En Yüksek Şehirleri Hangileri?". KAMUAJANS - Memurlar biz, Kamudan Haber veren en iyi site. 9 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  7. ^ "Diyarbakır Coğrafyası, İklimi, Nüfusu - Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi". www.diyarbakir.bel.tr. 7 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  8. ^ "Diyarbakırın etnik yapısı". Etnikce (İngilizce). 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  9. ^ a b "Tarihçe". diyarbakir.ktb.gov.tr. 13 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  10. ^ a b c "Diyarbakır Tarihi Ve Tarihçesi Tarihsel Gelişimi". 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2008. 
  11. ^ "Diyarbakır adının kökeni". 20 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından (HTM) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2008. 
  12. ^ Nişanyan, Sevan (5 Ekim 2009). "Diyarbakır". 17 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2009. 
  13. ^ "Diyarbekir'in Diyarbakır olduğu gün". 5 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2008. 
  14. ^ "Diyarbakır İli Maden Envanteri". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2016. 
  15. ^ "Güneydoğu Anadolu Bölgesi Maden Envanteri". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2016. 
  16. ^ "Kültür ve tarih şehri: Diyarbakır" (ASP). 5 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2008. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2023. 
  19. ^ Sıbt İbnü'l - Cevzi, Mir'âtü'z-Zaman Fi Tarihi'l - Ayan'da Selçuklular, Türk Tarih Kurumu
  20. ^ Göyünç, N., "Diyarbakır", İslam Ansiklopedisi, Ciltː9, Sayfaː465, Yılː1994. URL:http://www.islamansiklopedisi.info/dia/ayrmetin.php?idno=090465 1 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-02-28
  21. ^ Parla, C., "Diyarbakır Surlarının Artuklu Dönemi Figürlü Kabartmaları", Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayıː33, Sayfaː1-23, Yıl:4, Kasım 2016. URL:http://www.asosjournal.com/Makaleler/2007400771_6486%20Canan%20PARLA.pdf 1 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-02-28
  22. ^ Parla, C., "Diyarbakır Surları ve Kent Tarihi", Metu Journal of the Faculty of Architecure, Sayı:22:1, Sayfaː57-84, Yıl:2005. URL:http://www.asosjournal.com/Makaleler/2007400771_6486%20Canan%20PARLA.pdf 1 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-02-28
  23. ^ "Karar Sayısı: KHK/504" (PDF). 29 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Ağustos 2014. 
  24. ^ "Kanun No. 5216". 1 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2014. 
  25. ^ "Kanun No. 6360". 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2014. 
  26. ^ "Resmî İstatistikler - Diyarbakır". Meteoroloji Genel Müdürlüğü. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2016. 
  27. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  28. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  29. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  30. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  31. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  32. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  33. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  34. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  35. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  36. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  37. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  38. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  39. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  40. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  41. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  42. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  43. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  44. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  45. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  46. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
Genel

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/ansiklopedi/Diyarbakır&oldid=32620799" sayfasından alınmıştır
Diyarbakır Kimdir?Diyarbakır NereliDiyarbakır Kaç Yaşında?Diyarbakır Boyu KaçDiyarbakır Kaç KiloDiyarbakır Doğum TarihiDiyarbakır Ne Demektir?Diyarbakır Anlamı Nedir?
Kim Kimdir Biyografi Kategorisinden Haberler
  • Diyarbakır Kimdir? Kimdir?:Diyarbakır Kimdir? Kim Kelimesi Ne Anlama Geliyor? Diyarbakır Kimdir? Türk Dili Tarih Boyunca İlişki Kurduğu Medeniyetlerin (Ülkelerin) Dillerinden Kelimeleri Kendi Bünyesine Katmış Ve Bu Sayede Çok Zengin Bir Dil Oluşturmuştur. Diyarbakır Kimdir? Hal Böyle Olunca, Türkçe De Gündelik Hayatta Karşımıza Çıkan Bazı Sözcüklerin Anlamına Bilemeyebiliyor İlginç Bulabiliyoruz. Diyarbakır Kimdir? Son Zamanlarda Anlamı Merak Edilen Kelimelerden Olan Kim Ne Demek? TDK ye Göre Kim Sözcüğü Ne Anlama Geliyor? Kim Kelimesinin Kökeni Ne Kim Kelimesinin Kaç Anlamı Var TDK ye Göre Anlamı Nedir?
  • Diyarbakır Kimdir? Biyografisi?:Biyografi, Diyarbakır Kimdir? Alanında Tanınmış Kişilerin Hayatlarını Anlatan Yazım Türüdür. Diyarbakır Kimdir? Bu Yazım Türünün Temellendiği Yer Gerçekliktir. Diyarbakır Kimdir? Gerçek Dışı Olaylar Ve Yaşanmamış Hayatlar Temel Alınarak Biyografi Yazılamaz. Diyarbakır Kimdir? Anlatılan Kişi Gerçekten Yaşamış Olmalı Ve Kaleme Alınan Yazı Bu Kişinin Gerçekte Yaşadıklarını Konu Edinmelidir.
  • Diyarbakır Kimdir? Kaç Yaşında?:Diyarbakır Kimdir? Kaç Yaşında? Günlük Hayatın İçerisinde, Televizyon Programlarında, Basılı Ve Dijital Dergi, Gazetelerde Karşılaşılan Kelimelerin TDK Sözlüğündeki Karşılığı Merak Ediliyor. Diyarbakır Kimdir? Kaç Yaşında? Yas Ne Demek Ve Ne Anlama Gelir? Yas Kelimesinin Anlamı İle Birlikte Kökeni Ve Doğru Yazılışı İle Örnek Cümlelere Buradan Ulaşabilirsiniz. Diyarbakır Kimdir? Kaç Yaşında? İşte Uzun Yıllardır Dilimizde Olan Ve Günlük Hayatta Sıklıkla Karşımıza Çıkan Yas Kelimesi Ne Demek TDK ya Göre Anlamı Yas Kelimesinin Kaç Anlamı Var Kökeni Ne Sorularının Cevabı
  • Diyarbakır Kimdir? Nereli?:Diyarbakır Kimdir? Nereli? Nereli Kelimesi Günlük Hayatta Vatandaşların Sıklıkla Kullandığı Kelimelerden Bir Tanesidir. Diyarbakır Kimdir? Nereli? Dilimizde Yer Alan Nereli Kelimesi, Gerek Günlük Hayatta Gerekse Sosyal Medyada Kullanılan Sözcüklerden Birisi Olarak Öne Çıkmaktadır. Diyarbakır Kimdir? Nereli? Türk Dil Kurumu na TDK Göre Çeşitli Anlamları Olan Nereli Kelimesi Türkçe de Tek Başına Ya Da Farklı Cümleler İle Beraber Kullanılabilir. Diyarbakır Kimdir? Nereli? Nereli Kelimesi Ne Demek Ve TDK ya Göre Nereli Sözcüğünün Anlamı Nedir Sorularının Yanıtlarını Arayanlar Doğru Yerdeler! Peki Nereli Kelimesinin Kökeni Ne? Nereli Kelimesinin Kaç Anlamı Var? Nereli TDK ye Göre Anlamı Nedir? İşte Cevabı.
Barugh, Lessons, 2014 NBA Seçmeleri, Óbidos, Zeki Çeliker, Erdem, Edward Dmytryk, Yeniyapar, Gerede, İzlanda cumhurbaşkanı, Lara Croft and the Guardian of Light, Kuropalatis, Erdel, Niyazi Berkes, Sirem, Hedy Lamarr, NGC 6568, Erdek, Columbus Museum of Art, İrlandanın İBBSsi, Safra yolu, Helin Kandemir, Facundo Pellistri, Erdal Öz, Gökpınar, Bayburt, Dohtar Kalesi, Temel anlam, Haplidoeme, Newcastle Jets FC, Stavros Sarafis, The Hoover Company, Üniversal Numaralandırma Sistemi, The Hand of God, Högsdorf, Liberal ekonomi, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, Âsım Baba Tekkesi, İkinci 1877 Osmanlı genel seçimleri, NGC 6029, Demirözü, Ercumend, Mehmed Celal Bey, Fırat Kocaoğlu, Goranboy Rayonu, Sunshine (2007 film), Armand Călinescu, Madagaskar, Orman bahçeciliği, Paul Arizin, Carex idahoa, Ercolano, Birinci Helen Cumhuriyeti, Dil bilimi, Harry Truman, Kaim (Fatımi), İş sağlığı ve güvenliği, Cassolnovo, Türk malı, Marlin, Fetali Han Hoyski, If These Walls Could Talk 2, Makemake, Barkhad Abdi, Dino Risi, Birol Aydın, Algiers (film), Jean Paul Belmondo, Erciyes Dağı, Songea, Avilalı Yuhanna, Baumanns Mağarası, Heaven (Bryan Adams şarkısı), Doğrul, Eşcinsel ilişki, Kakegurui, Victoria (Australia), Black Narcissus, Kapadokyalılar, La Liga yabancı futbolcuları listesi, 2012 İstanbul Hocalı Katliamı anma töreni, Erciş, Marlayne, Zehir Hafiye, Hakim Ziyech, Doğal Kahramanlar, Japon İmparatorluk Ordusu, Daimi ordu, WWE Greatest Royal Rumble, Jacob Lekgetho, Heredot, Veteriner hekimlik eğitimi, Pardosa iniqua, Ercan Uluslararası Havalimanı, The Stunt Man, Bağımsız Birinci Suriye Cumhuriyeti, Ahmet Mete Işıkara, Sohbet odası, Dünya Barışı Küresel Ülkesi, Erbil Havalimanı, Bzikebi, Uğur Poyraz,
Cuma Karavar Kimdir?, Yusuf Çakmak Kimdir?, Fosforik Nedir?, Talış bayrağı Anlamı Nedir, Talış bayrağı Nasıl Oluştu, Talış bayrağı Tarihi, Talış bayrağı Renkleri, Talış bayrağı Tasarımı, Gizem Albaş Kimdir?, Fosforışıl Nedir?, Fosfatsız Nedir?, Ali Çelebi Kimdir?, Tülin Keçeci Güngör Kimdir?, Edanur Altıntaş Kimdir?, Yrd Doç Dr Birsel Aybek Kimdir? Yrd Doç Dr Birsel Aybek Nereli Yrd Doç Dr Birsel Aybek Kaç Yaşında?, Fosfatlı Nedir?, Topsuz Nedir?, Sovyetler Birliği bayrağı Anlamı Nedir, Sovyetler Birliği bayrağı Nasıl Oluştu, Sovyetler Birliği bayrağı Tarihi, Sovyetler Birliği bayrağı Renkleri, Sovyetler Birliği bayrağı Tasarımı, Aslan Sezgin Kimdir?, Topraksız Nedir?, Şener Pul Kimdir?, Topraksı Nedir?, Serap Çakır Kimdir?, Selma Karaman Kimdir?, Formaliteci Nedir?, Yavuz Tellioğlu Kimdir?, Toprakçıl Nedir?, Forgetful Nedir?, Sırbistan-Karadağ bayrağı Anlamı Nedir, Sırbistan-Karadağ bayrağı Nasıl Oluştu, Sırbistan-Karadağ bayrağı Tarihi, Sırbistan-Karadağ bayrağı Renkleri, Sırbistan-Karadağ bayrağı Tasarımı, Toprak Rengi Nedir?, For Nedir?, İsmail Aybars Aksoy Kimdir?, Nail Çiler Kimdir?, Toprak Altı Nedir?, Fonolojik Nedir?, Bekir Sıtkı Tarım Kimdir?, İhsan Sarıyar Kimdir?, Topolojik Nedir?, Hasan Bitmez Kimdir?, Topoğrafik Nedir?, Sancak-ı Şerif Anlamı Nedir, Sancak-ı Şerif Nasıl Oluştu, Sancak-ı Şerif Tarihi, Sancak-ı Şerif Renkleri, Sancak-ı Şerif Tasarımı, Lütfi İlteriş Öney Kimdir?, Ufuk Değerliyurt Kimdir?, Folklorik Nedir?, Rana Berk Kimdir?, Toplum Dışı Nedir?, Fokurdak Nedir?, Toplum Bilimsel Nedir?, Fodulca Nedir?, Ayla Bedirhan Çelik Kimdir?, Harun Özgür Yıldızlı Kimdir?, Samara bayrağı Anlamı Nedir, Samara bayrağı Nasıl Oluştu, Samara bayrağı Tarihi, Samara bayrağı Renkleri, Samara bayrağı Tasarımı, Figen Yıldırım Kimdir?, Flüoresan Nedir?, Ayhan Özçelik Kimdir?, Toplanık Nedir?, İzzet Kaplan Kimdir?, Mühip Kanko Kimdir?, Prensin Bayrağı Anlamı Nedir, Prensin Bayrağı Nasıl Oluştu, Prensin Bayrağı Tarihi, Prensin Bayrağı Renkleri, Prensin Bayrağı Tasarımı, Recep Bozdemir Kimdir?, Ali Topçu Kimdir?, Toparlakça Nedir?, Hurşit Çetin Kimdir?, Fadik Temizyürek Kimdir?, Toparlağımsı Nedir?, Toparlacık Nedir?, Osmanlı bayrağı Anlamı Nedir, Osmanlı bayrağı Nasıl Oluştu, Osmanlı bayrağı Tarihi, Osmanlı bayrağı Renkleri, Osmanlı bayrağı Tasarımı, Ülkü Doğan Kimdir?, Mehmet Akif Perker Kimdir?, Necmi Özgül Kimdir?, Top Sakallı Nedir?, Hasan Daşkın Kimdir?, Hasan Memişoğlu Kimdir?, Nazi Almanyası bayrağı Anlamı Nedir, Nazi Almanyası bayrağı Nasıl Oluştu, Nazi Almanyası bayrağı Tarihi, Nazi Almanyası bayrağı Renkleri, Nazi Almanyası bayrağı Tasarımı, Fitopatolojik Nedir?, Öztürk Keskin Kimdir?, Şeref Baran Genç Kimdir?, Tonla Nedir?, Nuran Ergen Kılıç Kimdir?, Fitne Kumkuması Nedir?, Filiz Orman Akın Kimdir?, Tombulca Nedir?, Fitne Fücur Nedir?, Zürriyetsiz İsminin Anlamı Nedir?, Fitilsiz Nedir?, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Anlamı Nedir, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Nasıl Oluştu, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Tarihi, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Renkleri, Natalia Cumhuriyeti Bayrağı Tasarımı, Zürriyetli İsminin Anlamı Nedir?, Mustafa Süleyman Kurtar Kimdir?, Züppe İsminin Anlamı Nedir?, Fitilci Nedir?, Dağıstan Budak Kimdir?, Yrd Doç Dr Bilge Gökçen Röhlig Kimdir? Yrd Doç Dr Bilge Gökçen Röhlig Nereli Yrd Doç Dr Bilge Gökçen Röhlig Kaç Yaşında?, Zümrüdi İsminin Anlamı Nedir?, Tolgasız Nedir?, Fitçi Nedir?, Hatice Gül Bingöl Kimdir?, Gökhan Baylan Kimdir?, Zülüflü İsminin Anlamı Nedir?, Tolgalı Nedir?, Fişlik Nedir?, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Anlamı Nedir, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Nasıl Oluştu, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Tarihi, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Renkleri, Kampuçya Halk Cumhuriyeti bayrağı Tasarımı, Toleranssız Nedir?, Züllü İsminin Anlamı Nedir?, Fişli Nedir?,