İstanbul Büyükşehir Belediyesi

İstanbul Büyükşehir Belediyesi
İstanbul Büyükşehir Belediyesi
	; Fatih ilçesinin Saraçhane semtinde yer alan belediye sarayı
Kısaltma	İBB
Slogan	16 milyon için çalışıyoruz; İstanbul Başardı
Kuruluş	1855 (169 yıl önce)
Tür	Devlet kurumu
Yasal statü	Büyükşehir belediyesi
Merkez	İstanbul Belediye Sarayı, Saraçhane, İstanbul
Hizmet bölgesi	İstanbul
Büyükşehir Belediye Başkanı	Ekrem İmamoğlu; (CHP)
Genel sekreter	Can Akın Çağlar
Üyelik	Kuruluşlar Asya Belediye Başkanları Forumu; Avrupa Kentleri Teşkilatı; Avrupa Sosyal Hizmet Ağı; UCLG; B40 Balkan Şehirleri Ağı; Depremler ve Megakentler İnisiyatifi; Dünya Büyük Metropoller Birliği; Dünya Haller Birliği; Dünya Mirası Şehirleri Teşkilatı; Dünya Sağlık Örgütü Sağlıklı Kentler Ağı; İslam Başkentleri ve Kentleri Teşkilatı; Profesyonel Eğitim Birliği; Tarihi Şehirler Birliği; Ulaşım Araştırmaları Derneği Dünya Konferansı; ISPRS; Uyuşturucuya Karşı Mücadele Veren Avrupa Kentleri Teşkilatı;
Bütçe	₺43 milyar 650 milyon (2022)
Personel	43 bin 980 (2019)
Resmî site	ibb.istanbul
Eski adı	İstanbul Şehremâneti; İstanbul Belediyesi;

İstanbul Büyükşehir Belediyesi veya kısaca İBB, İstanbul ilinin belediye işlerinden sorumlu devlet kurumudur. Kırım Savaşı sonrasında Avrupa ülkeleri ile ilişkilerin artması ve devlet kurumlarının batı ülkelerine benzetilmeye çalışması sonrasında, 1855 tarihli Bâb-ı li kararıyla İhtisap Nezareti'nin kaldırılması sonucunda kurulmuştur.^[4] Şu anki Büyükşehir belediye başkanı, Cumhuriyet Halk Partisi üyesi Ekrem İmamoğlu'dur.^[5]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul'un Fethi sonrasından Tanzimat'a kadar belediye faaliyetleri için şehir, Dersaadet ve Bilâd-ı selâse (Üsküdar, Galata, Eyüp) olarak dört ilçeye ve bu dört ilçe de kırk şubeye ayrılmıştı.^[4] Başkan görevini yürüten kişiye ise İstanbul Efendisi (kadısı) denmekteydi. Kadı direkt olarak Sadrazam'a bağlıydı.^[4]^[6]

İstanbul Şehremâneti[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırım Savaşı sonrasında Avrupa ile gelişen ilişkilerin bir sonucu olarak, devlet kurumlarının batılı ülkelere benzemesi sonrasında İstanbul'da belediye faaliyetlerini gerçekleştirecek bir kurum kurulması kararı verilmiştir.^[6] Bu sebeple 27 Ramazan 1271 (13 Haziran 1855) tarihinde Bâb-ı li kararıyla İhtisap Nezareti kaldırılıp yerine Şehremâneti adıyla yeni bir şehir meclisi kurulmuştur.^[4] Meclis üyeleri ise İstanbul halkı ve esnafı arasından seçilen kişilerden oluşmuştur.^[4] Şehremânetin görev yetkileri ise Meclis-i Vâlâ tarafından 13 Haziran 1854 tarihinde çıkarılan bir nizamname ile belirlenmiştir.^[7]^[8] 1921 yılında Dahiliye Nezâreti'ne bağlanmış, 1930 yılında ise 1580 sayılı Belediye Kanunu ile yetkileri İstanbul Belediyesi'ne verilmiştir.^[4]

Altıncı Daire[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehremânetin kurulmasından sonra, 1857 yılında Bilâd-ı selâse'nin Boğaziçi ve Adalar ile 14 belediyeye ayrılması düşünülmüştür.^[4] Ancak on dört belediyenin tamamını faaliyet geçirmenin masraflı olacağı sebebiyle, faaliyetlere ilk olarak Altıncı Daire adı verilen Beyoğlu ve Galata'dan başlanmıştır.^[7] Galata ve Beyoğlu'ndan başlanmasının sebebi ise, nüfusun diğer bölgelere göre daha çok olması ve daha doğru bir şehir yerleşimi olmasındandır.^[7] Şehremânetin ilk faaliyetlerinin planlanması, gelirlerinin tespiti, vergilerin toplanması ve kurumun organize olması için Hariciye teşrifatçısı Kamil Bey görevlendirilmiştir.^[7] Ayrıca kurumun özel bir statüsünün bulunduğunu belirten 27 Ocak 1858 tarihli Daire-i Belediye Nizamatı'da yürürlüğe girmiştir.^[8]

Altıncı Daire tarafından gerçekleştirilen ilk faaliyet sokaklara isim ve haneler numara verilmesi olmuştur. Sokaklara isim verilirken Fransızca başta olmak üzere, bölgede konuşulan tüm dillerde isimler verilmesine dikkat edilmiştir.^[7] Buna örnek olarak Pera Caddesi'nin adının Grande Rine adını alması verilebilir.^[7] 14 Nisan 1885 tarihinde ise tüm sokaklar adlandırılmış ve haneler numaralandırılmıştır.^[9]

Altıncı Daire Reisleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk Altıncı Daire reisi olan Kamil Bey, nizamnamenin yayınlanması ve padişahın onayıyla görevine başlamıştır. İlk olarak sokakların aydınlatılmasını gerçekleştirmiştir. Ayrıca görev süresi içinde Dolmabahçe Gazhanesi'nden getirilen gazlarla İstiklal Caddesi, ilerleyen zamanlarda da Galata ve Tophane aydınlatılmıştır.^[7] Server Efendi döneminde ise kadastro çalışmalarına başlanmıştır. Sonuç olarak Akabinde yollar ve binalar yönetmeliği çıkartılmış ve ahşap binalar yerine kargir binaların yapılması tercih edilmiştir.^[7] Galata Surları'nın yıkımı ise sona erdirilmiştir. Yıkımlarda ortaya çıkan yazıt ve armalar ise Altıncı Daire'de muhafaza edilmiştir. İlk belediye hastanesi olan Mecruhin Hastanesi'de yine bu dönemde Fransız rahibeler tarafından kurulmuştur. Hastane, salgın sonrasında belediye tarafından devralınarak 6. Daire-i Belediye Hastanesi adıyla hizmet vermeye devam etmiştir.^[7]

Belediye Reisi^[7]	Görev süresi
Mehmet Kamil Bey	1857-1860
Emin Muhlis Bey	2 Eylül 1860 - 4 Kasım 1860
Salih Efendi	Kasım 1860 - Eylül 1861
Hayrullah Efendi	Ocak 1862 - Ocak 1863
Server Efendi	Şubat 1863 - Mart 1868
Selahaddin Efendi	Mayıs 1868 (Vekil)
Selahaddin Efendi	22 Ekim 1868 - 3 Mayıs 1869
Ali Rıza Bey	Mayıs 1869 - Aralık 1870
Sakızlı Ohanes Efendi	25 Ocak - 22 Mayıs 1872
Kadri Paşa	10 Ocak 1871 - 2 Aralık 1871
Kadri Paşa	13 Temmuz 1873 - 13 Ağustos 1873
Muhtar Bey	2 Aralık 1871 - 25 Ocak 1872
Artin Dadyan Paşa	14 Ağustos 1873 - 12 Nisan 1874
Artin Dadyan Paşa	20 Haziran 1875 - 28 Ağustos 1875
Osman Hamdi Bey	1877 - Temmuz 1878
Edouard Blacque	3 Şubat 1879 - 9 Mayıs 1890
Edouard Blacque	23 Şubat 1893 - 1 Temmuz 1895
Macit Bey	8 Ağustos 1890 - 23 Şubat 1893
Mehmet Ali Bey	12 Temmuz 1895 - 7 Eylül 1908
Hacı İhsan Bey	2 Şubat 1909 (Vekil)
Hacı İhsan Bey	22 Mayıs 1909 - 31 Mayıs 1911
Azimzade M. Fevzi Paşa	4 Haziran 1911 - 5 Ocak 1913

Cumhuriyet dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyet döneminde İstanbul, 1927-1957 yılları arasında İstanbul Valiliği tarafından yönetildi.^[10] 1 Mart 1957 tarihinde ise belediyeler İl özel idaresi'nden ayrıldı. 1984 yılında da Ankara ve İzmir ile birlikte büyükşehir oldu.^[11]

Organizasyon yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi ve İstanbul Büyükşehir Belediye Encümeni olmak üzere üç ana gruba ayrılır.

Bağlı birimler[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 29 daire başkanlığı, iki doğrudan bağlı şube müdürlüğü ve beş denetleyici ve düzenleyici kurumu bulunmaktadır.^[12]

İnsan Kaynakları ve Eğitim Dairesi Başkanlığı
Yazı İşleri ve Kararlar Dairesi Başkanlığı
Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı
Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı
Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı
Raylı Sistem Dairesi Başkanlığı
Kültür Dairesi Başkanlığı
Sağlık Dairesi Başkanlığı
Sosyal Hizmetler Dairesi Başkanlığı
Kültür Varlıkları Dairesi Başkanlığı
Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı
Ulaşım Dairesi Başkanlığı
İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı
Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Dairesi Başkanlığı
Boğaziçi İmar Şube Müdürlüğü
Emlak Yönetimi Dairesi Başkanlığı
Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı
Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığı

İştirakler Koordinasyon Şube Müdürlüğü
Mezarlıklar Dairesi Başkanlığı
Zabıta Dairesi Başkanlığı
Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
İtfaiye Dairesi Başkanlığı
Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı
Muhtarlık İşleri Dairesi Başkanlığı
Satınalma Dairesi Başkanlığı
Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Dairesi Başkanlığı
Fen İşleri Dairesi Başkanlığı
Yol Bakım ve Altyapı Koordinasyon Dairesi Başkanlığı
Etüd ve Projeler Dairesi Başkanlığı
Afet İşleri Dairesi Başkanlığı
Basın Danışmanlığı
Özel Kalem Müdürlüğü
Teftiş Kurulu Başkanlığı
İç Denetim Birimi Başkanlığı
Hukuk Müşavirliği

Bunun dışında Etik Komisyonu ve Arabuluculuk Komisyonu olmak üzere iki komisyon bulunmaktadır.

Bağlı iştirakler[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 29 anonim şirketi, kamu kuruluşu olarak ise İSKİ, İETT, İSMEK ve İstanbul Vakfı olmak üzere 4 kuruluşu bulunmaktadır. Bu kuruluşlarda 2018 yılı itibarıyla toplam 53 bin 481 kişi çalışmaktadır.^[13]

Kurum	Kuruluş	Genel Müdür	Faaliyet Alanı/Ek Bilgi^[14]
Anonim şirketler
İstanbul Ağaç ve Peyzaj A.Ş.	1997	Ali Sukas	Park, pahçe vb. alt yapı ve üst yaşı işleri ile peyzaj aksesuarlarının üretimi, alımı, satımı
Belbim A.Ş.	1987	Nihat Narin	Elektronik ödeme sistemleri
Beltur A.Ş.	1997	Osman Cenk Akın	Turizm işletme
BİMTAŞ		Özgür Bora Yaprak	Planlı kentleşme amacıyla planlama hizmetleri
Boğaziçi Yönetim A.Ş.		Ethem Pişkin	Toplu konut alanlarının yönetimi
İstanbul Enerji A.Ş.	1962	Yüksel Yalçın	Akaryakıt ve enerji kaynaklarının işletilmesi ve tesislerin üretimi
İstanbul Halk Ekmek A.Ş.	1978	Okan Gedik	Unlu mamul gıda üretimi
Güven Su A.Ş.	1990	Hüseyin Çağlar	Jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli suların işletimi ve ticareti
Hamidiye A.Ş.	1898	Hüseyin Çağlar	İçme suyu üretimi ve işletimi. 1898 yılında II. Abdülhamid tarafından kurulmuştur.
İGDAŞ	1986	Mithat Bülent Özmen	Doğal gaz dağıtımı
İSBAK A.Ş.	1986	Mesut Kızıl	Telekomünikasyon ve trafik hizmetleri sistemlerinin kurulumu ve işletimi
İSFALT A.Ş.	1994	Burak Sırali	Asfalt üretimi ve serimi
İSTGÜVEN A.Ş.	2016	Ahmet Can Buğday	Özel güvenlik hizmetleri
İSPARK A.Ş.	2005	Hakan Orhun	Otopark işletmeciliği
İstanbul İmar A.Ş.	1947	Onur Soytürk	İnşaat yapımı ve bayındırlık hizmetleri
İSETAŞ	2021	Nihat Narin	Elektrik tedarik hizmeti
İSTAÇ A.Ş.	1994	Mehmet Aslan Değirmenci	Evsel, tıbbi ve katı atık toplanması ve bertarafı
İSPER A.Ş.	1998	Ayşe Banu Saraçlar	Personel yönetim hizmetleri
İSTTELKOM A.Ş.	2016	Yücel Karadeniz	Elektronik haberleşme hizmetleri
İSTON A.Ş.	1986	Ziya Gökmen Togay	Beton ve mobilya üretimi
İSYÖN A.Ş.	1993	Hamdi Arpa	İnşaat, restorasyon, su ürünleri hali, madencilik, otel ve eğlence yerleri işletmeciliği
Kiptaş	1987	Ali Kurt	Toplu konut yapımı.
Kültür A.Ş.	1989	Murat Abbas	Kültür-sanat hizmetleri ve etkinlik tanıtımları
Medya A.Ş.	2011	Pınar Türker Fadıllıoğlu	Basın, yayın, reklam, pazarlama vb. hizmetleri
Metro İstanbul A.Ş.	1988	Özgür Soy	Raylı taşımacılık hizmetleri
İstanbul Ulaşım A.Ş.	2010	Tarık Safi	Toplu ulaşım ve taşımacılık hizmetleri
Şehir Hatları A.Ş.	1854	Ercüment Güldik (v)	Deniz ulaşım ve taşımacılık hizmetleri
Spor İstanbul A.Ş.	1989	İzzet Renay Onur	Spor tesisi işletimi ve spor etkinlikleri düzenlemek
UGETAM A.Ş.	1996	İbrahim Edin	Enerji sektörüne eğitim, danışmanlık ve akredite hizmetleri
İYA A.Ş.	2020	Elif Karabay	Yatırım
Kamu kuruluşları
İSKİ	1981	Şafak Başa	Su ve kanalizasyon hizmetleri
İETT	1871	İrfan Demet	Toplu ulaşım hizmeti
İSMEK	1996	Canan Aratemür Çimen	Hayat Boyu Öğrenme Merkezi
İstanbul Vakfı	1990	-	İstanbulluların ortak ihtiyaçlarını karşılamak. İBB ve ilçe belediyelerinin faaliyetlerini desteklemek.

İstanbul Planlama Ajansı[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Planlama Ajansı, 2020 yılında İstanbul Büyükşehir Belediye başkanı Ekrem İmamoğlu'nu başkanlığında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından şehrin vizyon ve yönetimine dair stratejilerin, ortak akılla belirlenmesi amacıyla kurulmuş bir ajanstır.^[15] Çalışmalarını sivil toplum kuruluşları, özel sektör, akademi ve uluslararası organizasyonlar ile işbirliği içerisinde yürütmektedir.

Ajansın kuruluş amacı kendileri tarafından "küresel sistem içerisinde İstanbul’un rolünü, vizyonunu, gideceği yönü belirlemek ve İstanbul’un gerçek sorunlarına bilimsel, akılcı ve kalıcı çözümler üretmek" olarak nitelendirilmiştir. Bu amacı gerçekleştirmek için ajansa bağlı; Vizyon 2050 Ofisi, İstanbul İstatistik Ofisi, Kamusal Tasarım Ofisi, Sosyal Politikalar Ofisi ve İPA Enstitüsü olmak üzere 5 birim oluşturulmuştur.^[16] Ajansın mevcut Genel koordinatörü Esra Huri Balduk'tur.^[17]

İstanbul İstatistik Ofisi[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul İstatistik Ofisi, İstanbul'da karar alma mekanizmalarına veriye dayalı karar alma imkanı sunmak amacıyla çeşitli birincil ve ikincil kaynaklardan veri derleyen, analiz eden ve sonuçlarını toplumsal farkındalık adına yayınlayan bir kuruluştur.

Ofisin amaçları arasında yaptığı çalışmalar ve topladığı veri kaynakları ile İstanbul şehri hakkındaki tüm verinin teknik altyapısı ve koordinasyonu yüksek bir kurumda merkezileştirildiği; bu sayede bilimsel çalışmalara, kamusal karar alma süreçlerine ve kamuoyuna şeffaf bir şekilde sunulduğu bir kurum oluşturmak vardır.^[18]

Kamusal Tasarım Ofisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kamusal Tasarım Ofisi, İstanbul Planlama Ajansı bünyesinde oluşturulmuş birimlerden biridir. İstanbul'daki kamusal projeler için nitelikli, katılımcı ve çağdaş tasarım uygulamaları geliştirilmesini sağlar. Bu amaçla çeşitli yarışmalar ve anketler düzenler, İBB tarafından yapılan projelerin takip ve planlamasını yapar.^[19]

153 Çözüm Merkezi[değiştir | kaynağı değiştir]

ALO 153 logosu

ALO 153 Çözüm Merkezi çağrı numarası, ilk kez 1990'lı yıllarda Beyaz Masa adıyla, Büyükşehir belediye başkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından hayata geçirilmiştir. Başta İstanbul olmak üzere çeşitli illerde bu numara aranarak il belediyelerine ulaşılabilmektedir.

İstanbul Gönüllüleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Gönüllüleri, ilk kez İstanbul'da Mart 2019 Türkiye yerel seçimlerinde Millet İttifakı'nın Cumhuriyet Halk Partisi adayı Ekrem İmamoğlu'nu desteklemek ve sandık güvenliğinin sağlanması amacıyla kurulmuştur. Günümüzde ise İstanbul ve İstanbullular için çeşitli faaliyetler düzenleyen bir gönüllü topluluğu haline gelmiştir.

Meclis[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin faaliyetleriyle ilgili kararları almak için oluşturulan bir organdır. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 13. maddesine göre her ayın ikinci haftası birleşim gerçekleşmektedir.

Yerel Seçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Büyükşehir Belediyesi seçim sonuçları
Seçim	Belediye Başkanı	Parti	Oy Oranı
1984	Bedrettin Dalan	ANAP	%49,7
1989	Nurettin Sözen	SHP	%35,9
1994	Recep Tayyip Erdoğan	RP	%25,2
1999	Ali Müfit Gürtuna	FP	%27,5
2004	Kadir Topbaş	AK Parti	%45,3
2009	Kadir Topbaş	AK Parti	%44,7
2014	Kadir Topbaş	AK Parti	%47,9
Mart 2019	Ekrem İmamoğlu	CHP	%48,8
Haziran 2019	Ekrem İmamoğlu	CHP	%54,2
2024	Ekrem İmamoğlu	CHP	%51,14

İstanbul Belediye Sarayı[değiştir | kaynağı değiştir]

1953 yılında bir belediye binası yapılması için düzenlenen yarışmada, mimar Nevzat Erol tarafından yapılan proje birinci olmuş ve inşa edilmiştir.^[20] 1960 yılında başlanan yapı, 1970 yılında tamamlanarak hizmete açılmıştır. Günümüzde halen İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından kullanılmaktadır.^[21]

Logosu[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin logosu, 24 Şubat 1969'da belediyenin düzenlediği bir yarışmada birincilik, ikincilik ve üçüncülük ödülünü aynı anda kazanmıştır. Tasarımcısı Metin Edremit'tir. Edremit logonun ortasındaki üçgenlerin İstanbul'un yedi tepesini, surların Asya ve Avrupa yakalarını, İstanbul Boğazını ve tarihi surları, minarelerin ise İstanbul'daki camileri ifade ettiğini belirtmiştir.^[22] 2019 yılında ise logodaki tipografik ve yapısal hatalar giderilmiştir.

Belediye başkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin şu anki başkanı Cumhuriyet Halk Partisi üyesi Ekrem İmamoğlu'dur.^[5]

Büyükşehir Belediye Başkanları (1984-günümüz)
№	Büyükşehir Belediye Başkanı	Görev Başlangıcı	Görev Bitişi	Parti
1	Bedrettin Dalan	26 Mart 1984	28 Mart 1989		Anavatan Partisi
2	Nurettin Sözen	28 Mart 1989	27 Mart 1994		Sosyaldemokrat Halkçı Parti
3	Recep Tayyip Erdoğan	27 Mart 1994	6 Kasım 1998		Refah Partisi
4	Ali Müfit Gürtuna	12 Kasım 1998	1 Haziran 2001		Fazilet Partisi
4	Ali Müfit Gürtuna	1 Haziran 2001	1 Nisan 2004		Bağımsız
5	Kadir Topbaş	1 Nisan 2004	22 Eylül 2017		Adalet ve Kalkınma Partisi
6	Mevlüt Uysal	28 Eylül 2017	17 Nisan 2019		Adalet ve Kalkınma Partisi
7	Ekrem İmamoğlu	17 Nisan 2019	6 Mayıs 2019		Cumhuriyet Halk Partisi
7	Ekrem İmamoğlu	27 Haziran 2019	Görevde		Cumhuriyet Halk Partisi
Listede yalnızca seçim sonucu göreve gelen belediye başkanları listelenmektedir.

Projeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Askıda Fatura[değiştir | kaynağı değiştir]

İBB, 2020 yılında başlayan Askıda Fatura projesiyle Bloomberg Küresel Belediye Başkanları Yarışması'nda ve IDC CIO Summit'te çeşitli ödüller kazanmıştır.^[23]^[24]^[25]

Yuvamız İstanbul[değiştir | kaynağı değiştir]

İBB tarafından 2019 yılında temeli atılan 36-72 ay arasındaki çocuklar için oluşturulmuş, "150 mahalleye 150 kreş" sloganıyla hayata geçmiş anaokulu projesidir.

Üyesi olunan kuruluşlar[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin üyesi olduğu kuruluşlar aşağıda belirtilmiştir.^[26]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "16 Milyon İçin Çalışıyoruz". Ekrem İmamoğlu. 8 Aralık 2019. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020.
^ "İBB'nin 2022 bütçesi kabul edildi". www.ntv.com.tr. 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
^ İstanbul Büyükşehir Belediyesi 2022 Performans Programı (PDF). İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 2021. s. 22. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Öner, Erdoğan (2008). İstanbul Şehremâneti (Belediyesi)'nin Kuruluşu ve 1917 Yılı Bütçesi (PDF). Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı. s. 11. 5 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
^ ^a ^b Paksoy, Murat; Kaya, Murat; Akbulut Yazar, Başak; Hatipoğlu, Mustafa; Demir, Adem (27 Haziran 2019). "Ekrem İmamoğlu görevi devraldı". www.aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
^ ^a ^b Ergin, Osman (2017). Muhtasar mecelle-i umûr-ı belediye. İstanbul: Kültür A.Ş. ISBN 978-605-9492-33-1. OCLC 1013543885. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Önver, Şevki Bilgehan (14 Mart 2019). Altıncı Daire-i Belediye ve Günümüz Belediye Hizmetleriyle Karşılaştırılması (30 Haziran 2019 bas.). Dergipark. s. 6. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
^ ^a ^b Ortaylı, İlber (2000). Tanzimat devrinde Osmanlı mahallı̂ idareleri, 1840-1880. Ankara: Türk Tarih Kurumu. ISBN 975-16-1226-8. OCLC 47766040. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
^ Akın, Nur (2002). 19. Yüzyılınn ikinci yarısında Galata ve Pera. 2. bs. İstanbul: Literatür. ISBN 975-8431-81-1. OCLC 79984214.
^ Can Hamamcı (1990). 1930-1946 Tek Parti Dönemi belediyeciliği: genel bakış. Ankara Büyükşehir Belediyesi. s. 158.
^ Ökmen, Mustafa; Arslan, Recep (2014). Türkiye’de 6360 Sayılı Yasa İle Yeni Kurulan Büyükşehir Belediyeleri: Manisa Büyükşehir Belediyesi Örneği. Dergipark. s. 1. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
^ "Yönetim Şeması". İstanbul Büyükşehir Belediyesi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2019.
^ "İBB 2020 Faaliyet Raporu" (PDF). 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Şubat 2022.
^ "İstanbul Planlama Ajansı kuruldu". Haberler. 12 Şubat 2020. 9 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
^ "Hakkımızda". İstanbul Planlama Ajansı. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "İstanbul Planlama Ajansı". Twitter. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "İstanbul İstatistik Ofisi". İPA. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Kamusal Tasarım Ofisi". İstanbul Planlama Ajansı. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Binası | İstanbul İmar A.Ş." www.imar.istanbul. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021.
^ "Belediye Tarihçesi". 2 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
^ "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Logosunun Hikayesi". Ekşi Şeyler. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.
^ "İBB'nin 'Askıda Fatura' kampanyasına 1 milyon dolarlık ödül". birgun.net. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022.
^ "Askıda Fatura projesine uluslararası ödül". www.haberturk.com. 18 Ocak 2022. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022.
^ "İBB'nin askıda fatura uygulamasına 'Oscar' ödülü". www.sozcu.com.tr. 7 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2019.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmî site

[slogan-1] "16 Milyon İçin Çalışıyoruz". Ekrem İmamoğlu. 8 Aralık 2019. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020.

[bütçe-2] "İBB'nin 2022 bütçesi kabul edildi". www.ntv.com.tr. 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.

[personel-3] İstanbul Büyükşehir Belediyesi 2022 Performans Programı (PDF). İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 2021. s. 22. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.

[:0-4] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Öner, Erdoğan (2008). İstanbul Şehremâneti (Belediyesi)'nin Kuruluşu ve 1917 Yılı Bütçesi (PDF). Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı. s. 11. 5 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.

[:4-5] Paksoy, Murat; Kaya, Murat; Akbulut Yazar, Başak; Hatipoğlu, Mustafa; Demir, Adem (27 Haziran 2019). "Ekrem İmamoğlu görevi devraldı". www.aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.

[:1-6] Ergin, Osman (2017). Muhtasar mecelle-i umûr-ı belediye. İstanbul: Kültür A.Ş. ISBN 978-605-9492-33-1. OCLC 1013543885. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.

[:2-7] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Önver, Şevki Bilgehan (14 Mart 2019). Altıncı Daire-i Belediye ve Günümüz Belediye Hizmetleriyle Karşılaştırılması (30 Haziran 2019 bas.). Dergipark. s. 6. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.

[:3-8] Ortaylı, İlber (2000). Tanzimat devrinde Osmanlı mahallı̂ idareleri, 1840-1880. Ankara: Türk Tarih Kurumu. ISBN 975-16-1226-8. OCLC 47766040. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.

[9] Akın, Nur (2002). 19. Yüzyılınn ikinci yarısında Galata ve Pera. 2. bs. İstanbul: Literatür. ISBN 975-8431-81-1. OCLC 79984214.

[10] Can Hamamcı (1990). 1930-1946 Tek Parti Dönemi belediyeciliği: genel bakış. Ankara Büyükşehir Belediyesi. s. 158.

[11] Ökmen, Mustafa; Arslan, Recep (2014). Türkiye’de 6360 Sayılı Yasa İle Yeni Kurulan Büyükşehir Belediyeleri: Manisa Büyükşehir Belediyesi Örneği. Dergipark. s. 1. Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.

[12] "Yönetim Şeması". İstanbul Büyükşehir Belediyesi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[13] "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2019.

[14] "İBB 2020 Faaliyet Raporu" (PDF). 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Şubat 2022.

[15] "İstanbul Planlama Ajansı kuruldu". Haberler. 12 Şubat 2020. 9 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.

[16] "Hakkımızda". İstanbul Planlama Ajansı. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[17] "İstanbul Planlama Ajansı". Twitter. 3 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[18] "İstanbul İstatistik Ofisi". İPA. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[19] "Kamusal Tasarım Ofisi". İstanbul Planlama Ajansı. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[20] "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Binası | İstanbul İmar A.Ş." www.imar.istanbul. 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021.

[21] "Belediye Tarihçesi". 2 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.

[22] "İstanbul Büyükşehir Belediyesi Logosunun Hikayesi". Ekşi Şeyler. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2020.

[23] "İBB'nin 'Askıda Fatura' kampanyasına 1 milyon dolarlık ödül". birgun.net. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022.

[24] "Askıda Fatura projesine uluslararası ödül". www.haberturk.com. 18 Ocak 2022. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022.

[25] "İBB'nin askıda fatura uygulamasına 'Oscar' ödülü". www.sozcu.com.tr. 7 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022.

[26] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 11 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

g t d İstanbul belediye başkanları
Osmanlı dönemi (1855-1923)	Pepe Salih Paşa Hacı Hüsam Efendi Osman Raşid Paşa Hüseyin Hasib Bey Ahmed Şükrü Bey Hacı Ahmed Efendi Hüseyin Hasib Bey Server Paşa İbrahim Haydar Efendi Ali Rıza Bey Mehmed Besim Bey Zülüflü Ali Paşa Hekim İsmail Paşa Fevzi Bey Hekim İsmail Paşa Şevket Bey Ali Kabuli Paşa Cenanizade Mehmed Kadri Paşa Mehmed Halet Paşa Cenanizade Mehmed Kadri Paşa Refik Ali Rıza Bey Abdullah Galib Paşa Ahmed Rasim Paşa Reşid Paşa Yusuf Rıza Paşa Mehmed Arif Paşa Yusuf Rıza Paşa Ahmed Mazhar Paşa Rıdvan İsmail Paşa Reşid Mümtaz Paşa Şerif Mehmed Rauf Paşa Mustafa Ziver Bey Hâzım Bey Halil Ethem Bey Mehmed Tevfik Bey Subhi Aslan Hüseyin Kazım Bey Tevfik Bey Cemil Topuzlu İsmet Bey İsmail Canbulat Bedri Bey Sezai Bey Cemil Topuzlu Yusuf Ziya Cemil Topuzlu Hayreddin Nedim Bey Salim Paşa Yusuf Razi Bey Mehmed Ali Bey Mehmed Celal Bey Mehmed Ziyaeddin Bey
Vali (1923-1958)	Ali Haydar Yuluğ Emin Erkul Muhittin Üstündağ Lütfi Kırdar Fahrettin Kerim Gökay Kemal Hadımlı Mümtaz Tarhan Ethem Yetkiner
Belediye (1958-1960)	Kemal Aygün
Askerî dönem (1960-1963)	Refik Tulga Şefik Erensü Refik Tulga Turan Ertuğ Kamuran Görgün Kadri İlkay Niyazi Akı Mustafa Necdet Uğur
Belediye (1963-1980)	Haşim İşcan Faruk Ilgaz Fahri Atabey Ahmet İsvan Aytekin Kotil
Askerî dönem (1980-1984)	Hakkı Akansel Ecmel Kutay Abdullah Tırtıl
Büyükşehir (1984-günümüz)	Bedrettin Dalan Nurettin Sözen Recep Tayyip Erdoğan Ali Müfit Gürtuna Kadir Topbaş Mevlüt Uysal Ekrem İmamoğlu Ali Yerlikaya Ekrem İmamoğlu
Eğik yazılanlar vekâleten görev yapmışlardır

g t d İstanbul
Yönetim	Valiler Büyükşehir Belediyesi (Başkanlar) İlçeler Mahalleler Emniyet İtfaiye
Tarih	Tarih öncesi Bizantion Nova Roma Konstantinopolis Latin işgali Kuşatmalar Fetih Kostantiniyye İşgal Cumhuriyet
Coğrafya	Jeoloji İklim Nüfus Adalar Akarsular Göller Ormanlar Korular Meydanlar Yedi tepe
Ekonomi	Alışveriş merkezleri Oteller Sanayi Tarım
Ulaşım	İskeleler Toplu taşıma Metro Demiryolu Köprüler Sokak tabelaları Tüneller
Toplum	Kültür Sanat Eğitim Din Spor Suç Turizm Gece yaşamı Etkinlikler
Mimari	Camiler Çeşmeler En yüksek yapılar Hamamlar Hastaneler Kütüphaneler Medreseler Müzeler Üniversiteler

İstanbul Belediyesi nedir?, İstanbul Belediyesi anlamı nedir?, İstanbul Belediyesi ne demektir?