Millet İttifakı (2018-2023)
Liderler	Kemal Kılıçdaroğlu (CHP) Temel Karamollaoğlu (SAADET) Gültekin Uysal (DP) Meral Akşener (İYİ Parti) Ali Babacan (DEVA Partisi) Ahmet Davutoğlu (Gelecek Partisi)
Cumhurbaşkanı adayı	2018 Temel Karamollaoğlu (Saadet Partisi) Muharrem İnce (Cumhuriyet Halk Partisi) Meral Akşener (İYİ Parti, Demokrat Parti) 2023 Kemal Kılıçdaroğlu
Kuruluş tarihi	5 Mayıs 2018 12 Şubat 2022 (Altılı Masa olarak)
Kapanış tarihi	28 Mayıs 2023
Birleşme	Altılı Masa
Bölünme	Saadet ve Gelecek İttifakı (Saadet Partisi ve Gelecek Partisi)
İdeoloji	Güçlendirilmiş parlamenter sistem Bölüngü: Atatürkçülük[a] Liberal demokrasi[b] Sosyal demokrasi[c] Millî Görüş[d] Sosyal liberalizm[e] Pro-Avrupacılık[f]
Siyasi pozisyon	Büyük çadır Bölüngü: Merkez soldan aşırı sağa
İnternet sitesi
Resmî site Ortak Politikalar Mutabakat Metni
Türkiye Cumhuriyeti

Millet İttifakı,^[1] 5 Mayıs 2018 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), İYİ Parti, Saadet Partisi (SAADET) ve Demokrat Parti (DP) arasında kurulan seçim ittifakı.^[2] Daha sonrasında Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA), Gelecek Partisi ittifaka katılmıştır.^[3]

Aslen 2018 genel seçimlerinden önce kurulan ittifak,^[4][5] Türkiye'nin 2017'de geçiş yaptığı cumhurbaşkanlığı sistemine direnme konusunda ortak payda bulan siyasi yelpazedeki dört muhalefet partisi tarafından resmen başlatıldı.^[6] Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve İYİ Parti, arasında muhalefete yıllar sonra ilk büyük seçim başarısını kazandıran 2019 yerel seçimleri için ikinci kez kuruldu.^[7] 2023 genel seçimlerinde ana rakip olan Cumhur İttifakına karşı yarışmak üzere AK Parti'den ayrılan Gelecek ve DEVA partilerinin katılmasıyla bir kez daha kuruldu.^[8][9][10]

Genişlemeden kısa bir süre sonra Millet İttifakı gelecekteki hükûmet programlarını açıklayarak Türkiye'de seçimlerden önce bunu yapan ilk siyasi oluşum oldu.^[11] Millet İttifakı, 30 Ocak 2023 tarihinde Ortak Politikalar Mutabakat Metni'ni Ankara'da kamuoyu ile paylaştı.^[12]

Genel olarak ittifak, güçlendirilmiş bir parlamenter sistemin kurulmasına özellikle vurgu yapmaktadır. Ülkedeki mevcut demokratik gerileme eğilimini tersine çevirme, hukukun üstünlüğünü ve kuvvetler ayrılığını yeniden tesis etme ve Türkiye'nin insan hakları sicilini iyileştirme ittifakın hükûmet programında değindiği konulardandır.^[13][14]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

2018 seçimleri ve kuruluşu[değiştir | kaynağı değiştir]

Nisan 2017'de Türkiye'nin siyasi sistemini bir parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı sistemine dönüştürme konusunda anayasa değişikliği referandumu yapıldı. Referandum sonucu ülkenin sistem değişikliğine geçişini etkin bir şekilde tetikledi. Referandum, iktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) ile muhalif Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) tarafından desteklendi. Ana muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi ile Saadet Partisi ve Demokrat Parti anayasa değişikliğine karşı çıkan siyasi partilerdi. Meral Akşener gibi MHP içerisinden bazı kişiler de anayasa değişikliğine karşı çıktı ve bu kişiler ile ileride Meral Akşener liderliğindeki İYİ Parti kuruldu.

AK Parti ve MHP daha sonra 2018 genel seçimlerine birlikte katılabilmek için seçim öncesi ittifakların oluşumunu kanunlaştırdı. Ardından Cumhur İttifakı kuruldu. Birkaç tur müzakereden sonra 5 Mayıs 2018 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Parti ile Meral Akşener tarafından yeni kurulan İYİ Parti'nin de katılımıyla seçim ittifakı kurulduğunu duyuruldu. Demokrat Parti genel seçimlere İYİ Parti çatısı altında katıldı, cumhurbaşkanlığı seçiminde ise aday çıkarmayarak Meral Akşener'i destekledi.

2018 seçimlerinde, Millet İttifakı'nın kurucu partileri ortak bir çatı altında meclis seçimlerine hazırlanırken ittifaktaki her bir partinin cumhurbaşkanlığı seçimi için kendi adayını aday göstermesi kararı alındı.

2019 Türkiye yerel seçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

12 Aralık 2018 tarihinde CHP ve İYİ Parti, 2019 yerel seçimlerinde işbirliği yapmak amacıyla yaptıkları görüşmeler sonucunda 21 büyükşehir ile bazı il ve ilçelerde işbirliği yapma kararı aldı.^[15]

Genişlemesi ve Altılı Masa[değiştir | kaynağı değiştir]

Anayasa değişikliği önerisi ve sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk olarak 26 Mayıs 2021 tarihinde İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, uzun süredir üzerinde çalışılan "iyileştirilmiş ve güçlendirilmiş parlamenter sistem" önerisini 26 Mayıs'ta kamuoyuna açıkladı.^[16] Ardından 7 Kasım 2021 tarihinde DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan ile Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Mustafa Yeneroğlu, DEVA Partisi Genel Merkezi’nde düzenlenen basın toplantısıyla partinin Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem önerisini açıkladı.^[17] Altı muhalefet partisi, ekim ayı başından bu yana üzerinde çalıştıkları "Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem" ile ilgili ortak metne 14 Aralık'ta son biçimini verdi.^[18] Hazırlanan ortak metin, 6 partinin genel başkanlarına sunduktan sonra 12 Şubat 2022 tarihinde 6 muhalefet partisi lideri Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem mutabakat metni üzerinde konuşmak üzere Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun çağrısı üzerine Ankara'da Çankaya Belediyesi'ne bağlı Ahlatlıbel tesislerinde bir araya geldiler. Millet İttifakı üyeleri dışında muhalefette temsil edilen DEVA ve Gelecek Partisi liderleri de yuvarlak masa etrafında buluştu. 5 saat 15 dakika süren görüşme sonrası Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme geçiş konusunda 2021 yılının Aralık ayında genel başkan yardımcıları tarafından ortak çalışma sonucu hazırlanan Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem mutabakat metnine bağlılıklarını 6 parti olarak taahhüt ettikleri ortak irade beyannamesini imzaladılar. İmzalanan metinde bu altı partinin ortak bir gelecek hedefi üzerinde uzlaştıkları, "Yarının Türkiyesi'ni" inşa etmek için "kutuplaşma değil uzlaşma", Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği normlarına vurgu, Siyasi Etik Kanunu gibi konular ön plana çıktı.

Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni 28 Şubat tarihinde kamuoyuna duyuruldu.^[19] 6 muhalefet partisinin liderleri, dördüncü buluşmanın ardından 10 maddelik Temel İlkeler ve Hedefler Bildirgesi imzaladı.^[20] Güçlendirilmiş parlamenter sistem toplantısı ve katılımcıları, basında "Altılı Masa"^[21][22] adıyla da anılmaktadır.

Ortak cumhurbaşkanı adayının açıklanması ve İYİ Parti krizi[değiştir | kaynağı değiştir]

Millet İttifakı, 2 Mart 2023 tarihinde Cumhurbaşkanı adayının belirlenmesi amacıyla toplandı. Toplantı sonrası Altılı Masanın ortak aday metnine imza atan İYİ Parti lideri Meral Akşener, "Şahsi hırslar Türkiye’ye tercih edildi. Masa notere dönüştü. İYİ Parti ölümle sıtma arasında bir tercihe zorlandı" diyerek Millet İttifakından ayrıldı. Meral Akşener, CHP’li Belediye Başkanları Mansur Yavaş ve Ekrem İmamoğlu’na adaylık çağrısında bulundu.^[23] İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, 3 Mart 2023 akşam saatlerinde sosyal medya hesaplarından CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’na destek açıklaması yaptılar.^[24] 6 Mart 2023 tarihinde, İYİ Parti Millet İttifakı aday belirleme toplantısına katılma kararı aldı.^[25]

6 Mart Pazartesi günü Saadet Partisi Genel Merkezinde yapılan toplantıda ittifakın cumhurbaşkanı adayının Kemal Kılıçdaroğlu olmasına karar verildi ve karar Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu tarafından açıklandı.^[26] İttifakın diğer partilerinin liderlerinin seçimin kazanılması halinde cumhurbaşkanı yardımcısı olacağı açıklandı.^[27]

Millet İttifakı, son toplantısını CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, DEVA Partisi ve Gelecek Partisi genel başkanlarının katılımıyla Saadet Partisi Genel Merkezinde gerçekleştirdi. 4 saat süren toplantının ardından Türkiye'nin 13. cumhurbaşkanı adayı ittifakın bütün genel başkanlarıyla beraber Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu tarafından Saadet Partisi Genel Merkezi önünde duyuruldu.

Elbette içinde bulunduğumuz günler acılı günler. On binlerce kardeşimiz hayata veda etti. Vefat eden bütün kardeşlerimize rahmet diliyorum. Yaralılarımıza acil şifalar diliyorum. Bugün burada bir araya gelmemizin sebebini hepiniz biliyorsunuz. Ben bu toplantılarımız neticesinde aldığımız kararı siz kardeşlerimize duyurmayı görev addediyorum. Sayın Kemal Kılıçdaroğlu cumhurbaşkanı adayımız olarak takdim ediyoruz. Bu görevin hayırlı olmasını diliyor inşallah seçimlerin ardından da kendisine başarılar temennisinde bulunuyorum sözü şimdi kendisine bırakıyorum. Esselâmualeyküm kardeşlerim.^[28]

Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu adayı açıklayan konuşmasının ardından sözü cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu'ya bıraktı:

Hepinizin huzurunda teşekkür ediyorum. Bu sofra Halil İbrahim sofrasıdır. Halil İbrahim sofrası, komşusu açken, tok yatmamasıdır. Halil İbrahim sofrası, zulmün sona ermesi, hakkın adaletin olması demektir. Bizim soframız barışın ve kardeşliğin sofrasıdır. Allah'ın izniyle başaracağız. Türkiye'yi uzlaşıyla yöneteceğiz. Millet İttifakı'nı oluşturan parti genel başkanları olarak güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş için yol haritasını da belirledik. Millet İttifakına dahil genel başkanlar seçim kazanılırsa Cumhurbaşkanı yardımcısı olacak^[26]

Millet İttifakı, 13. cumhurbaşkanı adayını açıklamasın yanında 12 maddelik "Güçlendirilmiş Parlamenter Sisteme Geçiş Sürecinin Yol Haritası"nı da yayınladı.^[29]

24 Mayıs 2023 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi ile Zafer Partisi tarafından Millet İttifakı bileşenleri arasında cumhurbaşkanlığı ikinci tur seçiminde ve sonraki süreçte yapılacak iş birliği esaslarını kapsayan Mutabakat Protokolü imzalandı.^[30]

2023 genel seçimleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Millet İttifakını oluşturan altı parti, 22 Mart'ta 2023 genel seçimlerine ittifak olarak girmek için Yüksek Seçim Kuruluna ittifak protokolünü teslim etti.^[31] CHP ve İYİ Parti, 5 milletvekilinin altında milletvekili çıkaracak olan 25 dolayındaki ilde fermuar sistemini uygulayıp seçime ortak liste ile ve güçlü olan partinin logosu altında girilmesi halinde daha fazla milletvekili çıkarılabileceği hesabı yaptı. Ayrıca Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu da daha fazla millet vekili sayısına ulaşılabilmesi için basında "ittifak içi ittifak" veya "üçlü ittifak" olarak adlandırılan formülü Gelecek Partisi ve DEVA Partisine önerdi. Buna göre bu partiler Saadet Partisi listelerinden seçime girecek ve artık oylar boşa gitmeyecekti. Ancak Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu'nun bu fikre olumlu yaklaşmasına karşın DEVA Partisi genel başkanı Ali Babacan'ın olumsuz karşılaması sebebiyle bu formül uygulanmadı. Onun yerine 7 Nisan tarihinde CHP ve İYİ Parti, seçimlere kendi logolarıyla ve listeleriyle; Demokrat Parti, DEVA Partisi, Gelecek Partisi ve Saadet Partisi milletvekili adaylarını CHP listelerinden gösterme konusunda YSK'ya ek protokol metni sundu.^[32] YSK'ya milletvekili aday listelerinin sunulduğu son gün olan 9 Nisan'da CHP listelerinde Saadet Partisi'ne 24, DEVA Partisi'ne 25, Gelecek Partisine 19, Demokrat Partiye 3 yer ayrıldı. Öte yandan Türkiye Değişim Partisi Genel Başkanı Mustafa Sarıgül, CHP listesinden Erzincan'dan birinci sırada milletvekili adayı gösterildi. CHP; Gümüşhane, Bitlis, Muş, Çankırı, Aksaray, Yozgat ve Bayburt'ta aday çıkarmadı. Buna karşılık İYİ Parti de; Adıyaman, Çorum, Erzincan, Hakkari, Rize, Van, Batman, Bartın ve Düzce'de aday göstermedi ve bu illerde İYİ Partili 6 aday CHP listesinde yer aldı.^[33]

Millet İttifakı'nın sona ermesi[değiştir | kaynağı değiştir]

24 Haziran 2023 tarihinde İYİ Parti ittifaktan ayrıldığını duyurdu.^[34] 2 Temmuz 2023 tarihinde DEVA Partisi Sözcüsü Şahin, CHP ile işbirliği yapmanın karşılığını alamadıklarını ifade etti. Bu nedenle, bazı işbirliklerinde sağlıklı bir değerlendirme yapacakları belirtti. Bazı çevreler tarafından ittifaktan ayrılma sinyali olarak değerlendirildi.^[35] 6 Temmuz 2023 tarihinde Gelecek Partisi ile Saadet Partisi, iki parti olarak ayrı bir ittifak kurdu.^[36] 14 Temmuz 2023 tarihinde Ali Babacan, katıldığı bir televizyon programında yerel seçimlerle ilgili ittifak konularında "Şuanki ana senaryo her partinin kendi logosuyla seçime girmesidir kuşkusuz." ifadelerini kullandı.^[37] 20 Temmuz 2023 tarihinde Kemal Kılıçdaroğlu, katıldığı bir programda Millet İttifakının bir seçim ittifakı olduğu için seçim bittiğinden dolayı son bulduğunu ifade etti.^[38]

Üyeler[değiştir | kaynağı değiştir]

4 kurucu üye barındıran Millet İttifakı, 26 Ocak 2023 tarihinde Altılı Masa'da bulunan 2 partinin (Demokrasi ve Atılım Partisi, Gelecek Partisi) de katılımıyla üyesi sayısı 6'ya çıktı. Altılı Masa, Millet İttifakı'na dönüştü.^[39] 26 Ocak 2023'te Altılı Masa yaptığı 11. toplantısı sonrası kendini ilk defa "Millet İttifakı" olarak tanımladı.^[40]

Katılma tarihi	Parti			Lider		Siyasi pozisyon	İdeoloji
5 Mayıs 2018 [not 1]		CHP	Cumhuriyet Halk Partisi		Kemal Kılıçdaroğlu	Merkez sol	Atatürkçülük Sosyal demokrasi İlericilik
		SAADET	Saadet Partisi		Temel Karamollaoğlu	Aşırı sağ[41]	Millî Görüş Sosyal muhafazakârlık Sosyal adaletçilik
		DP	Demokrat Parti		Gültekin Uysal	Merkez sağ	Atatürkçülük Türk milliyetçiliği Sosyal liberalizm
		İYİ Parti	İYİ Parti		Meral Akşener	Merkez sağ	Atatürkçülük Türk milliyetçiliği Millî muhafazakârlık
26 Ocak 2023		DEVA	Demokrasi ve Atılım Partisi		Ali Babacan	Merkez sağ	Liberal muhafazakârlık[42][43] Sosyal liberalizm Pro-Avrupacılık[44]
		Gelecek Partisi	Gelecek Partisi		Ahmet Davutoğlu	Merkez sağ	Muhafazakârlık Ekonomik liberalizm Liberal muhafazakârlık

Yapılanma[değiştir | kaynağı değiştir]

Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Çalışma Komisyonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Çalışma Komisyonu'nun amacı; etkin ve katılımcı bir yasama, istikrarlı, şeffaf ve hesap verebilir bir yürütme, bağımsız ve tarafsız bir yargı ile kuvvetler ayrılığının tesis edildiği güçlü, özgürlükçü, demokratik, adil bir sistem için Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metnini hazırlamaydı.^[45]

Seçim Güvenliği Komisyonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim Güvenliği Komisyonu'nun amacı; seçimlerin mevzuata uygun bir biçimde demokratik ilkeler doğrultusunda düzen ve dürüstlük içinde yürümesi ve halkın iradesinin sandığa yansıması ve sandığa yansıyan iradenin üzerine gölge düşmemesi için gereken tedbirleri almaktaydı.^[46]

Türkiye Gönüllüleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye Gönüllüleri, 2023 Türkiye Cumhurbaşkanlığı ve Genel Seçimleri'nde seçim güvenliğini sağlamak amacıyla Millet İttifakı'nın gönüllü seçim güvenliği platformu olarak kurulmuştur. 81 ilde ve yurt dışında gönüllü organizasyonuyla ıslak imzalı sonuç tutanaklarının toplanmasını hedeflemektedir. Platform 19 Mart 2023 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediye başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye başkanı Mansur Yavaş tarafından duyurulmuştur.^[47] Millet İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu da seçim güvenliğine ve Türkiye Gönüllüleri'ne olan ihtiyaca dikkat çekmiştir.^[48]

Kurumsal Reformlar Komisyonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Kurumsal Reformlar Komisyonu, Liderlerin 24 Nisan 2022 tarihli toplantısında alınan kararla; kamu maliyesindeki gerçek durumun ve geleceğe yönelik yükümlülüklerin tespiti, Ekonomik ve Sosyal Konseye işlevsellik kazandırılması, Merkez Bankası bağımsızlığının teminat altına alınması ve uzun vadeli strateji ve planlamadan sorumlu bir kurumsal yapının oluşturulması konularında çalışmak üzere görevlendirilmiştir.

Komisyon hazırlamış olduğu raporu 13 Haziran 2022 tarihinde düzenlenen basın toplantısıyla kamuoyuyla paylaşmıştır.^[49]

Anayasal ve Yasal Reformlar Komisyonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Anayasal ve Yasal Reformlar Komisyonu'nun temel amacı, Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni doğrultusunda yapılması gereken Anayasal ve yasal değişikliklerin yazım çalışmalarını yürütmekteydi.^[50]

İletişim Komisyonu[değiştir | kaynağı değiştir]

İletişim Komisyonu'nun temel amacı, Liderler Buluşmalarının sonucu oluşan mutabakat metinlerinin ve 6’lı masanın çalışma komisyonlarının hazırlamış olduğu metinlerin, raporların ve çıktıların kamuoyuna etkili bir şekilde aktarımını sağlamaktaydı.^[51]

Temel Politikalar Ortak Çalışma Grubu[değiştir | kaynağı değiştir]

Ortak Çalışma Grubu'nun temel amacı, Liderlerin 2 Ekim 2022 tarihli buluşmasında kararlaştıkları üzere, önemli temel politika alanlarında halkımızın menfaatleri doğrultusunda ortak politikalar belirlenmesine ve bu politikaların ortak taahhütler olarak kamuoyuna ilan edilmesine yönelik çalışmaları yürütmekteydi.

Ortak Çalışma Grubu çalışmalarını aşağıdaki 9 ana alanda yürütmekteydi:

• Hukuk, adalet ve yargı
• Kamu yönetimi,
• Şeffaflık, denetim ve yolsuzlukla mücadele,
• Ekonomi, finans ve istihdam,
• Sektörel ve bölgesel konular,
• Bilim ve teknoloji,
• Eğitim ve öğretim
• Sosyal politikalar
• Dış politika, güvenlik ve savunma^[52]

Seçim sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel seçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Seçim	Parti			Lider		Oy			Sandalye	Meclis	Harita
				Fotoğraf	Adı	Oy sayısı	%	Sıralama	#
2018		CHP	Cumhuriyet Halk Partisi		Kemal Kılıçdaroğlu	11.354.190	22,65	2.	146 / 600	Azınlık
		İYİ Parti	İYİ Parti		Meral Akşener	4.993.479	9,96	5.	43 / 600
		SAADET	Saadet Partisi		Temel Karamollaoğlu	672.139	1,34	6.	0 / 600
	Toplam					17.019.808	33,99	2.	189 / 600 [not 2]
2023		CHP	Cumhuriyet Halk Partisi		Kemal Kılıçdaroğlu	13.802.183	25,35	2.	169 / 600 [not 3]	Azınlık
		İYİ Parti	İYİ Parti		Meral Akşener	5.275.981	9,69	4.	43 / 600
	Toplam					19.078.164	35,04	2.	212 / 600

Yerel seçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim	Parti			Lider		Sıra	Belediye Başkanlığı			Büyükşehir Belediye Başkanlığı			İl Genel Meclis Üyeliği			Belediye Meclis Üyeliği
	Kısaltma		Adı	Fotoğraf	Adı		Oy	%	Kazanılan	Oy	%	Kazanılan	Oy	%	Kazanılan	Oy	%	Kazanılan
2019		CHP	Cumhuriyet Halk Partisi		Kemal Kılıçdaroğlu	2.	12.868.053	%29,81	240 / 1.355 %17,21	7.979.740	%29,14	10 / 29 %34,48	1.834.598	%17,76	184 / 1.272 %14,47	12.625.346	%29,36	4.613 / 20.745 %22,24
		İYİ Parti	İYİ Parti		Meral Akşener	5.	3.351.438	%7,76	24 / 1.355 %1,77	2.607.640	%9,52	0 / 29 %0	852.582	%8,12	23 / 1.272 %1,81	3.142.757	%7,31	1.092 / 20.745 %5,26
	TOPLAM						16.219.491	%37,57	264 / 1.355 %18,98	10.587.380	%38.66	10 / 29 %34,48	2.687.180	%25,88	207 / 1.272 %16.27	15.768.103	%26,67	5.705 / 20.745 %27,5

2019 İstanbul ara yerel seçimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

1. ^ Millet ittifakı 5 Mayıs 2018'de Saadet Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, İYİ Parti ve Demokrat Parti ile kuruldu
2. ^ Saadet Partili 2 vekil CHP listesinden, Demokrat Partili 1 vekil ise İYİ Parti listesinden seçildi. Seçimden sonra 3 vekil partilerine geri döndü.
3. ^ Demokrasi ve Atılım Partisinden 15 vekil, Gelecek Partisinden 10 vekil, Saadet Partisinden 10 vekil, Demokrat Partiden 3 vekil ve İYİ Partiden 1 vekil CHP listelerinden seçime girerek seçildi. Vekiller seçimden sonra partilerine geri döndükten sonra CHP'li olarak seçilen vekil sayısı 129 oldu. Türkiye Değişim Partisi genel başkanı Mustafa Sarıgül de CHP listelerinden seçime girdi fakat partisine geri dönmedi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Resmî site
• Millet İttifakı Ortak Politikalar Mutabakat Metni 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Milletin Masası 20 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.