Hırvatistan Savaşı

1991-1995 Hırvatistan Savaşı
	Yugoslavya’nın dağılması
	; 1981 yılı sayımına göre Sırpların dağılımını gösteren harita
Tarih	31 Mart 1991 - 12 Aralık 1995; (4 yıl, 7 ay, 1 hafta ve 5 gün)
Bölge	Hırvatistan
Sonuç	Batı Slavonya ve Knin Krayinası etnik temizliği. Krayina Sırp Cumhuriyeti'nın yıkılması. Dayton Antlaşması. NATO'nun Hırvatistan'a verdiği üyelik
Taraflar
Hırvatistan Ordusu ; Hırvat Savunma Konseyi ; Bosna-Hersek Ordusu ; Neo-Ustaşa[kaynak belirtilmeli], Alman, Macar, Galiçyalı vbz. gönüllü/paralı askerleri; NATO ; askerî yardımlar:; Vatikan ; MPRI askeri danışmanları ; UNPROFOR (yardaklık)	Yugoslavya Halk Ordusu ; Krayina Sırp Cumhuriyeti Ordusu ; Sırp Cumhuriyeti Ordusu ; "Kaplanlar" (yeni çetnikler) ; Çeşitli yeni çetnik ve sözde-askeri birlikleri ("Akrepler" vbz.) ; Askerî yardımlar veya dolaylı yardım:[kaynak belirtilmeli]; Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti ; Batı Bosna Cumhuriyeti
Komutanlar ve liderler
Franjo Tuđman ; Anton Tus (1991-1992); Janko Bobetko (1992-1995); Atif Dudakoviç	Velko Kadiyeviç ; Milan Martiç; Mile Mrkşiç; Slobodan Miloşeviç; Fikret Abdiç
Kayıplar
Hırvat kaynaklara göre: 13,583 öldü[1][2]; 37,180 yaralandı[3]; 2,915 kayıp[4][5]; Uluslararası kaynaklar: 196,000 öldü[6];	Sırp kaynaklarına göre: 300,000 mülteci ; ^ 21 Kasım 1994 ve 4 Ağustos 1995 bombardımanı ; ^ silah sevkıyatı, finanse etme, katolik kiliselerinde silah saklaması ; AB kaynaklarına göre Krajina; 6,222 öldürüldü; JNA; 1,279 öldürüldü;

Hırvatistan Savaşı ya da Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı, 1991-1995 yılları arasında Yugoslavya'dan bağımsızlığını ilan etmiş Hırvat hükûmetine bağlı birliklerle Sırp kontrolü altındaki Yugoslav Halk Ordusu (JNA) ve yerel Sırp güçleri arasında gerçekleşen savaş. JNA Hırvatistan'daki operasyonlarını 1992 yılında bitirdi. Hırvat kaynaklarında Domovinski rat (Anavatan Savaşı) olarak adlandırılan bu savaş Sırp kaynaklarında genellikle Rat u Hrvatskoj (Hırvatistan Savaşı) olarak geçer.

Hırvatistan milliyetçi lider Franjo Tuđman önderliğinde 25 Haziran 1991'de ayaklanarak bağımsız olduğunu iddia etti. Bunun üzerine federal Yugoslav güçleri anında müdahale ettiler.

Savaşın gelişimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bağımsızlığını ilan eden Hırvatlara karşı federal güçler tam anlamıyla bir savaş başlattılar. Sahil açıklarındaki Yugoslav gemileri, Hırvatistan'daki hedeflere bombardıman yaparken, Hırvat kuvvetleri federal kışlaları muhakeme altına aldılar, erzak teminini engellediler. Kuşatma altındaki askerler çevredeki bölgeleri rastgele bombardımana tuttular. 1991'de Sırplar, Hırvatistan nüfusunun sekizde birini oluşturuyordu. Federasyon kuvvetlerinin kışkırttıkları Sırp paramiliter güçler kitle imhasına başladılar.

Ocak 1992'de BM önderliğinde bir ateşkes imzalandı. Fakat bundan önce 10.000'den fazla insan ölmüş 14 anlaşma da bozulmuştu.^[3]

Krayina[değiştir | kaynağı değiştir]

Nisan 1995 Hırvatistan'daki tanınmayan Sırp Devleti

Barış süreci devam ederken Sırplar Krajina adı altında kendi cumhuriyetlerini kurdular. Fakat bu topraklar 1991'de ellerinden çıktı. Temmuz 1992'de Dubrovnik'in Sırp paramiliterler tarafından üç yıl top ateşine tutulması barış çabalarını fiyaskoyla sonuçlandırdı.

1 Mayıs 1995'te Hırvatlar Batı Slavonya'nın bir bölgesine saldırdılar ve oradaki 2.000 kişinin öldürüldü ve 30.000'den fazla Sırp'ı sınır dışı ettiler. Sırplar bunun üzerine Zagreb'e güdümlü mermiler gönderdiler ve şehrin tam merkezinde birkaç insanın ölmesine sebep oldular.

4 Ağustos 1995'te Hırvatlar Knin Krayinası'nın bir bölgesine saldırdılar. Sırpların misillemeleri Hırvatları engellemedi. Fırtına Harekâtı sonucunda 2.650 Sırp’ın öldürüldüğü veya kayıplara karıştığı, yaklaşık 250 bininin ise vatan topraklarından sürüldüğü belirtiliyor.^[4]

Savaşın Sonucu[değiştir | kaynağı değiştir]

Savaş Sırpların geri çekilmesi ve diğer ülkelerin de araya girmesiyle barışla sonlandı. Hırvatistan bağımsızlığını ilan etti.

Başlıca Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarih	Olay
31 Mart 1991	Plitvice Gölü Olayı
2 Mayıs 1991	Borovo Selo cinayetleri
Eylül 1991	Vukovar Savaşı başladı
14 - 19 Eylül 1991	Kışla Savaşları
1 Ekim 1991	Dubrovnik Kuşatması
5 Ekim 1991	Hırvat genel taarruzu
7 Ekim 1991	JNA Hırvat binalarını bombardımana tutuyor
10 Ekim 1991	Lovas Katliamı
16 - 18 Ekim 1991	Gospić Katliamı
20 Ekim 1991	Baćin Katliamı
31 Ekim 1991 - 4 Kasım 1991	Otkos 10 Operasyonu
18 Kasım 1991	Vukovar Savaşı biter, Vukovar Katliamı
18 Kasım 1991	Škabrnja Katliamı
12 Aralık 1991 - 3 Ocak 1992	Orkan 91 Operasyonu
13 Aralık 1991	Voćin Katliamı
21 Şubat 1992	Miljevci Meydan Savaşı
22 Ocak 1993	Maslenica Operasyonu
9 - 17 Eylül 1993	Medak Cebi Operasyonu
1 - 3 Mayıs 1995	Bljesak Operasyonu
4 - 7 Ağustos 1995	Fırtına Harekâtı

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Barić, Nikica: Srpska pobuna u Hrvatskoj 1990.-1995., Golden marketing. Tehnička knjiga, Zagreb, 2005.
Silber, Laura and Little, Allan (1997). Yugoslavia : Death of a Nation. Penguin. ISBN 0-14-026263-6. Accompanies the BBC series of the same title/
Zimmermann, Warren, ed. (1999). War in the Balkans: A Foreign Affairs Reader, Council on Foreign Relations Press (June). ISBN 0-87609-260-1.
RSK, Vrhovni savjet odbrane, Knin, 4. avgust 1995., 16.45 časova, Broj 2-3113-1/95. Faksimil ovog dokumenta objavljen je u/The faximile of this document was published in: Rade Bulat "Srbi nepoželjni u Hrvatskoj", Naš glas (Zagreb), br. 8.-9., septembar 1995., p. 90.-96. (faksimil je objavljen na stranici 93./the faximile is on the page 93.).

Vrhovni savjet odbrane RSK (The Supreme Council of Defense of Republic of Serb Krajina) brought a decision 4. August 1995 in 16.45. This decision was signed by Milan Martić and later verified in Glavni štab SVK (Headquarters of Republic of Serb Krajina Army) in 17.20.

RSK, Republički štab Civilne zaštite, Broj: Pov. 01-82/95., Knin, 02.08.1995., HDA, Dokumentacija RSK, kut. 265

RSK, Republički štab Civilne zaštite, Broj: Pov. 01-83/95., Knin, 02.08.1995., Pripreme za evakuaciju materijalnih, kulturnih i drugih dobara (The preparations for the evacuation of material, cultural and other goods), HDA, Dokumentacija RSK, kut. 265
Drago Kovačević, "Kavez - Krajina u dogovorenom ratu", Beograd 2003., p. 93.-94.

(Note: Drago Kovačević was during the existence of so-called RSK the minister of informing and the mayor of Knin, the capitol of self-proclaimed state)

Milisav Sekulić, "Knin je pao u Beogradu", Bad Vilbel 2001., p. 171.-246., p. 179.

(Note: Milisav Sekulić was a high military officer of "Srpska vojska Krajine" (Republic of Serb Krajina Army). Book review 17 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Marko Vrcelj, "Rat za Srpsku Krajinu 1991-95", Beograd 2002., p. 212.-222.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Marko Attila Hoare (Nisan 2008). "Genocide in Bosnia and the failure of international justice" (PDF). Kingston University. 12 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2011.
^ Meštrović, Stjepan Gabriel (1996). Genocide After Emotion: The Postemotional Balkan War. Routledge. s. 79. ISBN 9780415122948. 7 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2011.
^ Savaş Sözlüğü, George Childs Kohn, sf:294
^ http://www.arhiva.serbia.sr.gov.yu/news/2000-08/07/20159.html ^{[ölü/kırık bağlantı]}

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

United Nations Report 1994: The Policy of Ethnic Cleansing
Annex XI.A : The battle of Dubrovnik. United Nations Commission of Experts (28 December 1994).
Yugoslavia: Torture and deliberate and arbitrary killings in war zones9 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi A report by Amnesty International

[1] 21 Kasım 1994 ve 4 Ağustos 1995 bombardımanı

[2] silah sevkıyatı, finanse etme, katolik kiliselerinde silah saklaması

[Genocide_in_Bosnia_and_the_failure_of_international_justice-3] Marko Attila Hoare (Nisan 2008). "Genocide in Bosnia and the failure of international justice" (PDF). Kingston University. 12 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2011.

[4] Meštrović, Stjepan Gabriel (1996). Genocide After Emotion: The Postemotional Balkan War. Routledge. s. 79. ISBN 9780415122948. 7 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2011.

[5] Savaş Sözlüğü, George Childs Kohn, sf:294

[6] ttp://www.arhiva.serbia.sr.gov.yu/news/2000-08/07/20159.html ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[1]

[2]

[1]

[2]

[3]

[4]

Hırvatistan Savaşı nedir?, Hırvatistan Savaşı anlamı nedir?, Hırvatistan Savaşı ne demektir?