Laissez faire nedir?, Laissez faire anlamı nedir?, Laissez faire ne demektir?

Ekonomik sistemler
Makale serilerinden
Üst terimler Kapitalizm Sosyalizm Komünizm
İdeolojilere göre Anarşist Kapitalist Komünist Korporatist Faşist Georgist Laissez faire Piyasa sosyalizmi Merkantilist Neomerkantilist Katılımcı Korumacı Sosyalist Devlet kapitalizmi Sendikalist
Koordinasyona göre Otarşi Dijital Çift Hediye Kayıt dışı Piyasa Karma Doğal Açık Planlı Robinson Crusoe Geçimlik Karaborsa Sanal
Modele göre Anglo-Sakson Çin Doğa Asya Alman İskandinav Ren Singapur Sovyet
Sektörler Ortak mülkiyet Özel Kamu Gönüllü
Dönüşüm Kolektifleştirme Komünleştirme Liberalleşme Piyasalaşma Özelleştirme Sosyalleştirme
Diğer türler Feodalizm Avcı-toplayıcı Bilgi Yeni sanayileşmiş Saray Plantasyon Post-kapitalist Post-endüstriyel Post-kıtlık Kaynak bazlı Sosyal piyasa Sosyalist piyasa Tekelci devlet kapitalizmi Token Geleneksel Geçiş Dünya
Siyasi ideolojiler listesi Ekonomi
g t d

Kapitalizm
Makale serilerinden
Kavramlar Kapital birikim Merkez bankası Ticaret hukuku Şirketler hukuku Karşılaştırmalı avantaj Rekabet hukuku Tüketicinin korunması Telif hakkı Şirket Serbestleşme Ekonomik özgürlük Ekonomik liberalizm Finansal düzenleme Maliye politikası Serbest piyasa Serbest ticaret anlaşması Sözleşme özgürlüğü Küreselleşme Enflasyon Fikrî mülkiyet hukuku Görünmez el İş hukuku Sınırlı devlet Pazar (ekonomi) Para politikası Tekel Oligopol piyasası Patent Özel mülkiyet Özelleştirme Durgunluk Arz ve talep Ücretli emek
Ekonomi Kuramları Avusturya Okulu Chicago okulu Klasik ekonomi Keynesyen iktisat Kurumsal ekonomi Parasalcılık Neoklasik iktisat Yeni kurumsal ekonomi Yeni keynesyen iktisat Arz yönlü ekonomi
Kaynaklar Aydınlık çağ Feodalizm Sanayi Devrimi İslami kapitalizm Ticaret anlayışı Fizyokratlar
Düşünürler Ronald Coase Milton Friedman Friedrich August von Hayek John Maynard Keynes Thomas Robert Malthus Alfred Marshall John Stuart Mill Ludwig von Mises Vilfredo Pareto Murray Rothbard Ayn Rand David Ricardo Jean-Baptiste Say Joseph Alois Schumpeter Adam Smith Thorstein Veblen Leon Walras Max Weber
Farklılıklar Anarko-kapitalizm Tüketici kapitalizmi Demokratik kapitalizm Eko-kapitalizm Evrensel kapitalizm Hümanist kapitalizm Laissez-faire kapitalizmi Tüccar kapitalizmi Karma ekonomi Tekel kapitalizm Neo-kapitalizm Sosyal kapitalizm Sosyal piyasa ekonomisi Devlet kapitalizmi Devlet tekeli kapitalizmi Teknokapitalizm Refah kapitalizmi
Hareketleri Ekonomik liberalizm Klasik liberalizm Sağ liberteryenizm Millî kapitalizm Neoliberalizm Objektivizm Ordoliberalizm Sosyal demokrasi
g t d

Liberalizm
Makale serilerinden

Tarihi Liberalizm tarihi Afrika ve Asya'da liberalizm Avrupa'da liberalizm Amerika'da liberalizm Okyanusya'da liberalizm Liberal teoriye katkılar
Kavramlar Demokrasi Ekonomik liberalizm Ekonomik küreselleşme Eşitlik Cinsiyet Kanun Özgürlük Piyasa Basın Ekonomik İnanç İfade Ticaret Zarar ilkesi Enternasyonalizm Görünmez el Laissez-faire Özgürlük Negatif Pozitif Piyasa ekonomisi Saldırmazlık ilkesi Açık toplum Hoşgörülü toplum Halk egemenliği Özel mülkiyet Haklar Sivil ve siyasi Doğal ve yasal Hukukun üstünlüğü Sekülerizm Din ve devletin ayrılması Toplum sözleşmesi Cehalet örtüsü
Türler Klasik Sosyal Muhafazakâr Demokratik Yeşil Millî Piyasa Neo Ordo Paleo Radikal Anarko Tekno Feminist Seküler
Düşünürler Acton Arnold Aron Badawi Bastiat Bentham Berlin Burke Čapek Cassirer Collingwood Condorcet Constant Croce Emerson Friedman Guizot Hayek Hu Humboldt Kant Keynes Korais Kymlicka List Locke Martineau Mill Milton Mises Montesquieu Nozick Ortega Paine Popper Priestley Rawls Ricardo Say Sen Smith Spencer Spinoza Staël Tocqueville Turgot Voltaire Weber Wollstonecraft
Politikacılar Artigas Bright Broglie Cavour Cobden Deák Deakin George Gladstone Gokhale Itagaki Jefferson Juárez Kemal King Kołłątaj Kossuth Lamartine Levski Lincoln Macaulay Madison Mazzini Milyukov Mommsen Naoroji Ohlin Pearson Rathenau Roosevelt Sarmiento Ståhlberg Venizelos
Organizasyonlar Liberal partiler Liberal Enternasyonal Uluslararası Liberal Gençlik Federasyonu (IFLRY) Avrupa Liberal Demokrat ve Reform Partisi (ELDR) Avrupa için Liberaller ve Demokratlar İttifakı (ALDE) Avrupa Liberal Gençlik (LYMEC) Asya Liberaller ve Demokratlar Konseyi (CALD) Afrika Liberal Ağı (ALN) Latin Amerika Liberal Ağı (RELIAL)
İlgili konular Anti-otoriteryenizm Antikomünizm Kapitalizm Merkezcilik Ekonomik özgürlük Eşitlikçilik Ampirizm Hümanizm Bireycilik Liberteryenizm Liberizm Üçüncü yol Faydacılık İlerlemecilik Korsan Parti
g t d

Liberteryenizm
Makale serilerinden
Kökeni ve tarihi Aydınlanma Çağı Aristotelesçilik Klasik liberalizm
Düşünceler Anti-devletçilik Antimilitarizm Karşı ekonomi Saldırmazlık ilkesi Egaliteryanizm Savaş karşıtı hareket Yargılama etiği Lokalizm Kripto-anarşizm Gönüllü toplum Serbest piyasa çevreciliği Bireycilik Özgür toplum Vergi direnci Anti-oylama Kişisel değer kuramı Devletsiz toplum Spontan düzen Doğal haklar Özgürlük Birey Özgür irade Ekonomik özgürlük Serbest ticaret Örgütlenme özgürlüğü Çevrecilik Sınırlı devlet Serbest piyasa Sözleşme özgürlüğü
Okullar Anarko-kapitalizm Agorizm Minarşizm Voluntarizm Sol liberteryenizm Bireyci anarşizm Serbest piyasa anarşizmi Geoliberteryenizm Yeşil liberteryenizm Sağ liberteryenizm Kanayan kalpler liberteryenizmi Avusturya liberteryenizmi Hristiyan liberteryenizm Doğal haklar liberteryenizmi Sonuçcu liberteryenizm Neo-liberteryenizm Paleoliberteryenizm Teknoliberteryenizm
Düşünürler Ayn Rand Benjamin Tucker David D. Friedman Friedrich August von Hayek Frédéric Bastiat Hans-Hermann Hoppe Henry David Thoreau Henry George Herbert Spencer John Stuart Mill Josiah Warren Karl Hess Lysander Spooner Ludwig von Mises Milton Friedman Murray Rothbard Robert Nozick Roderick T. Long Samuel Edward Konkin III Walter Block
Organizasyonlar Uluslararası Liberteryen Partiler İttifakı
İlişkili konular Sivil liberteryenizm Sivil sosyoteryenizm Liberteryen bilimkurgu Liberteryen transhümanizm Objektivizm
Liberteryenizm listesi Anarşizm listesi
g t d

Laissez faire (Fransızca telaffuz: [lese fɛʁ] ( dinle), (Türkçe: Ne isterlerse yapsınlar), özel insan grupları arasındaki işlemlerin her türlü ekonomik müdahaleden (sübvansiyonlar veya düzenlemeler gibi) muaf olduğu bir ekonomik sistem türüdür.

Bir düşünce sistemi olarak laissez-faire şu aksiyomlara dayanır: "Birey toplumdaki temel birimdir, yani sosyal hesaplamadaki ölçüm standardıdır; bireyin doğal bir özgürlük hakkı vardır; ve doğanın fiziksel düzeni uyumlu ve kendi kendini düzenleyen bir sistemdir." Orijinal ifade laissez faire, laissez passer'dir ve ikinci kısmı "(şeylerin) olmasına izin ver" anlamına gelmektedir. Bu deyiş genellikle Vincent de Gournay'e atfedilir.^[1]

Laissez-faire'in bir diğer temel ilkesi, piyasaların doğal olarak rekabetçi olması gerektiğidir ki bu kural laissez-faire'in ilk savunucuları tarafından her zaman vurgulanmıştır.

Fizyokratlar, laissez-faire'in ilk savunucularıydı ve "17. yüzyıl Fransa'sında büyüyen korkunç ve sakatlayıcı vergilendirme ağının" yerini alacak bir impôt unique, yani toprak rantı vergisini savunuyorlardı.^[2]

Onların görüşüne göre sadece toprak vergilendirilmelidir çünkü sadece toprak üretkendir.^[3]^[4]^[5]

Laissez-faire savunucuları, hükûmetin ekonomik sektörden neredeyse tamamen ayrılmasını savunmaktadır.^[6] Laissez-faire ifadesi daha geniş bir Fransızca ifadenin parçasıdır ve kelimenin tam anlamıyla "[o/onlar] yapsın" anlamına gelir, ancak bu bağlamda ifade genellikle "olmasına izin vermek" ve ifadede "rahat" anlamına gelir. Hiçbir zaman tam bir tutarlılıkla uygulanmamamış olsa da, laissez-faire kapitalizmi 18. yüzyılın ortalarında ortaya çıkmış ve Adam Smith'in Ulusların Zenginliği adlı kitabıyla daha da popüler hale gelmiştir.^[7]^[8]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Ellen Judy Wilson; Peter Hanns Reill (1 Ağustos 2004). Encyclopedia Of The Enlightenment. Infobase Publishing. s. 241. ISBN 978-0-8160-5335-3. 23 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2012.
^ Rothbard, Murray (1995). An Austrian Perspective on the History of Economic Thought. Edward Elgar Publishing. s. 371. ISBN 0-945466-48-X.
^ Gaffney, Mason. "The Taxable Surplus of Land: Measuring, Guarding and Gathering It". 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2014.
^ Gaspard, Toufick. A Political Economy of Lebanon 1948–2002: The Limits of Laissez-faire. Boston: Brill, 2004. Print
^ Fizyokrasi (PDF), 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 25 Temmuz 2014
^ Quick Reference Handbook Set, Basic Knowledge and Modern Technology (revised) by Edward H. Litchfield, Ph.D
^ Edward H. Litchfield. "Quick Reference Handbook Set, Basic Knowledge and Modern Technology" (revised ed.).
^ "Adam Smith". Encyclopædia Britannica. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.

Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.