Koşu

Koşu, koşmak eylemi esas alınarak yapılan bir tür spordur. Koşu, yarış amaçlı yapılabileceği gibi vücudun dinamizminin sağlanması için tek başına da yapılabilir.

Koşu, basit bir biçimde insanın her iki ayağının da belirli bir periyotla yerden kesilerek vücudunu ileri doğru hareket ettirmesidir. Ayağın birinin devamlı yerle temas halinde olduğu yürüyüşten farklı olarak koşu yapılırken yerçekimine karşı koyularak ayaklar öne doğru ittirilir. Koşunun hızı jogging'den depar'a kadar geniş bir hız aralığında olabilir.

İnsanoğlunun koşu kabiliyetini günümüzden 4.5 milyon yıl önce, muhtemelen hayvanları avlayabilme amacıyla elde ettiği tahmin edilmektedir.^[1]

İnsanoğlunu başka birçok canlıdan ayıran en önemli özelliğin koşarken ter atarak serinleyebilme, bu sayede belli bir koşu hızını çok çok uzun süre ve aynı serinleme olanağı olmayan büyükbaş av hayvanı pes diyene kadar sürdürebilme, bu işi bütün aile birlikte - ergenler, hamileler (yani protein ihtiyacı yüksek aile üyeleri), yaşlılar (hayvanlarla ilgili bilgileri gerekli olanlar), küçükler (görüp öğrensinler diye), yetişkinler (hayvana ulaşınca onu yere serebilecekler) - hepsi birlikte yapabilme olduğunu iddia edenler vardır.

Islak dilini çıkarıp serinleyerek aynı şekilde grup halinde avlanan yabani köpeklerin ilk evcilleştirilen hayvan olması da bu yüzden olabilir. Bu teoriyi destekleyen bir başka bilgi de Meksika'da yaşayan Tarahumara yerlilerinin çok çok uzun koşuları kültürlerinin bir parçası olarak yaşattıkları ve bölgelerinde düzenlenen ultramaraton yarışlarında rastgele kabile üyelerinin dünya çapında başarılı ultramaraton şampiyonlarının yanı sıra derece aldıkları gösterilmektedir.

Yarış amaçlı koşular, insanoğlunun kültürel faaliyetlerinin oluşmasıyla birlikte ortaya çıkmıştır. Tarihi bulgulara göre yarış koşuları İrlanda'da Tailteann Oyunları'nın düzenlendiği M.Ö. 1829 yılına kadar dayanmaktadır. Buna karşın ilk defa M.Ö. 776 yılında Olimpiyat Oyunları'nda kayıtlara geçmiştir.

Koşu türleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kısa mesafe koşuları (Sprint) (400 m'ye kadar)
Orta mesafe koşuları (3000 m'ye kadar)
Uzun mesafe koşuları (maratona kadar 5000 m üzeri)
Ultra maraton (maraton üzerinde)
Yol koşusu
Kayaklı koşu
Engelli koşu
Su engelli koşu
Bayrak koşusu

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "The Evolution of Human Running: Training & Racing". 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2011.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Christopher McDougall: Koşmak için mi yaratıldık? 16 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 15 dk. koşu konulu "TED talk" konuşma videosu ve konuşma metni (videonun Türkçe altyazısı, altındaki metnin Türkçesi var).

[1] "The Evolution of Human Running: Training & Racing". 6 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2011.

[1]

g t d Koşu
Disiplinler	Sprint (400 m'ye kadar) Orta mesafe koşuları (3000 m'ye kadar) Uzun mesafe koşuları (maratona kadar 5000 m üzeri) Ultra koşu (maraton üzerinde) Kros koşusu Tepe koşusu Patika koşusu Dağ koşusu Gökyüzü koşusu Kule koşusu Kar ayakkabısıyla koşu Engelli koşu Su engelli koşu Bayrak koşusu Ekiden
Federasyonlar	Dünya Atletizm Birliği (atletizm) IAU (ultra koşu) ITRA (patika koşusu) WMRA (dağ koşusu) ISF (skyrunning) WSSF (kar ayakkabısıyla koşu)
Dünya Şampiyonası	Dünya Atletizm Şampiyonası (atletizm) Dünya Atletizm Kros Şampiyonası (kros) IAU 100 km Dünya Şampiyonası (ultra koşu) IAU Dünya Parkur Şampiyonası (patika koşusu) Dünya Dağ Koşusu Şampiyonası (dağ koşusu) Skyrunning Dünya Şampiyonası (skyrunning) Dünya Kar Ayakkabısı Şampiyonası (kar ayakkabısıyla koşu)

g t d Yürüme
Yardımlar, gruplar ve ekipman	Bematist Yürüteç Geçiş koruması Köpek gezdirme Rehber köpek Adımsayar Yürüteç (mobilite) Yürüyen otobüs Baston
kavramlar	Dromomani El yürüyüşü Parmak eklemi yürüyüşü Yaya Tercih edilen yürüme hızı Yürünebilirlik Yürüme mesafesi ölçüsü
Çevre ve altyapı	Dar sokak Ginnel Drovers' yolu Kordon boyu/Gezinti Yeri Keçiyolu Yaya geçidi Yaya köyü Yaya bölgesi çit merdiveni Xiaolüren
Boş vakit	Flanör Koşu Yürüyüş Doğa yürüyüşü Uzun mesafeli patikalar AVM'de yürüyüş Kuzey yürüyüşü Shatapawali Hızlı yürüyüş Tınlama Yürüyüş turu Asker yürüyüşü
Spor	Günlük yaşam aktiviteleri Yaya çevresini dolaşanlar Yayacılık Yürüyüş (spor) Yavaş maraton
Girişimler ve kampanyalar	Uluslararası yürüyüş sözleşmesi Uluslararası Yayalar Federasyonu Metro dakikası Ulusal Yaya Günü Yeni Şehircilik Okula Güvenle Gidin Yürüyüş Yürüyen Sanatçılar Ağı Yürüyen denetim

g t d Günlük yaşam aktiviteleri
Temel	Kişisel hijyen Giyim Yeme Gönüllü idrar ve bağırsak kontrolü Ambülasyon Koşu Uyku
enstrümantal	Ev işi Temizlik Yemek hazırlama Para yönetimi Alışveriş Teknoloji kullanımı Telefon kullanımı
Opsiyonel-Enstrümantal	Bakım (kendi kendine, çocuklar, yaşlılar) Çocuk yetiştirme Acil durum müdahaleleri Güvenlik prosedürleri Sürme Cinsel aktivite
İlgili	Engellilik Lisanssız yardımcı personel Destekli yaşam Sakinlerin bakımı

g t d Egzersiz
Aerobik egzersiz	Aerobik Fiziksel egzersiz Bisiklet (spor) Mesafe koşusu Dayanıklılık antrenmanı Doğa yürüyüşü Hafif koşu Yüzme Yürüme
Anaerobik egzersiz	Yüksek yoğunluklu aralıklı antrenman Sprint Güç antrenmanı Vücut geliştirme Vücut ağırlığı egzersizi Süspansiyon eğitimi Ağırlık antrenmanı Powerlifting
Diğer	Kalistenik Devre eğitimi Çapraz eğitim Aralıklı antrenman Kas hipertrofisi Açık hava sporu Fizik tedavi Germe egzersizi Yoga egzersizi Jimnastik Pilates
İlgili	Tarihçe Egzersiz ekipmanı Egzersiz fizyolojisi Nörobiyolojik etkiler Egzersiz trendleri Fitness kültürü Egzersiz ana hatları Fiziksel kültür Fitness Fiziksel güç Güç antrenmanı Besin takviyeleri Meditasyon Hayatın uzatılması Fiziksel kültür Sağlık bilişimi Yiyecek, içecek ve yaşam tarzının sağlığa etkileri Üreme sağlığı Alkol ve sağlık

Koşu nedir?, Koşu anlamı nedir?, Koşu ne demektir?