Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir?

Deyim

Vikipedi, özgür ansiklopedi

(Deyimler sayfasından yönlendirildi)

Bu sayfada evrensel bağlamdaki ve dil bilimindeki deyim kavramından söz edilmektedir. Türkçedeki deyimlerle ilgili bilgi almak için, Türkçede deyim maddesine bakınız.

Deyim, dil biliminde, kavramları, durumları hoşa giden bir anlatımla ya da özel bir yapı veya söz dizimi içinde belirten ve çoğunlukla gerçek anlamlarından ayrı anlamlara gelen sözcüklerden oluşan kalıplaşmış sözcük topluluğu ya da cümledir. İki veya daha çok sözcükten kurulu bir çeşit dil ifadesi olan deyimler, duygu ve düşünceleri dikkati çekecek biçimde anlatan ad, önad, belirteç, yalın ve birleşik eylem görünüşlü dilsel yapılardır. Ya tam bir tümcedirler ya da bir söz öbeğidirler.

Köken bilimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Deyim sözcüğü Türkiye Türkçesinde ortaya çıkmıştır. Bu sözcükten önce onun yerine Arapça kökenli "tabir" sözcüğü kullanılmaktaydı. Öz Türkçe kökten gelen deyim sözcüğü, demek eyleminin de- kökünden, eylemden ad türeten -im yapım eki kullanılarak; y kaynaştırma harfi yardımıyla türetilmesiyle oluşmuştur.^[1] Terim anlamı dışındaki en yalın haliyle deyim "denen şey", "denmiş şey" anlamlarındadır.

Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Atasözleri gibi kalıplaşmış oldukları için çoğunlukla, bir deyimin sözcükleri değiştirilip yerlerine - eşanlamlı da olsa - başka sözcükler konulamaz ya da söz dizimi bozulamaz.
Atasözleri gibi kısa ve özlü anlatım araçlarıdır.
Deyimler herhangi bir kavramı çekici bir biçimde belirtmeyi, ortaya koymayı amaçlar.
Deyimin bütününden çıkan anlam her zaman deyimi oluşturan sözcüklerin gerçek anlamlarından farklı değildir.
Deyimlerin söz dizimi bozulamasa da, söylendiği duruma göre adıllar ve kişilere göre çekimler değişebilir.
Aynı dildeki deyimler, farklı bölgelerde farklı sözcüklerle söylenebilir.
Bir dildeki deyimler, o dili konuşan ulusun kültür birikimini ve değerlerini barındırır.

Diller arası çeviri[değiştir | kaynağı değiştir]

Çoğunlukla gerçek anlamları dışında kendilerine özgü anlamlara gelen deyimler, karşılık gelen sözcükler ve aynı dil bilgisi biçimleriyle başka dillere çevrilemezler. Gerçek anlamındaki deyimler ise çevrilebilir. İki durumda da genellikle çeviri diğer dilde bir anlam ifade etmez. Çünkü, dillerdeki her deyim bir kültür birikiminin sonucunda oluşmuştur. Aynı anlamı verilebilse bile, diğer dilde deyimin hoşa gitme, çekicilik özellikleri sağlanamaz.

Atasözleri ile farkları[değiştir | kaynağı değiştir]

Deyim, bir kavramı belirtmek için üretilmiş özel bir anlatım kalıbıdır; atasözleri ise genel kural belirtme niteliğine sahip sözlerdir.
Atasözünün amacı yol göstermek, ders ve öğüt vermek, ibret alınması için gerçekleri bildirmek iken, deyim herhangi bir kavramı çekici bir biçimde belirtmeyi, kolay anlaşılmayı sağlamayı amaçlar. Atasözleri gibi deyimlerin de dilin ortak kullanımına girme vasfı son derece yüksektir.
Adından da anlaşılacağı üzere; atasözleri deyimlere göre genellikle, ilk kullanımından çok daha uzun süre sonra dile yerleşmiş söz öbekleri / söz kalıplarıdır.
Her iki kavramın da tanımına giren bazı söz öbekleri bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Aksoy, Ömer Asım. Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. 1.cilt: Atasözleri Sözlüğü s.38-52, İstanbul: İnkılâp (1998). ISBN 975-10-0125-0.
Ercilasun, Ahmet Bican; Leyla Karahan. Türk Dili IV. s.30-32, MEB Lise Ders Kitapları.

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü - deyim". 4 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2010.

Türkçe dilbilgisi

Fonetik

Sesler	ünlü • ünsüz
Ses uyumları	büyük ünlü uyumu • küçük ünlü uyumu
Ses olayları	hece kaynaşması • kaynaştırma ünsüzü • koruyucu ünsüz • pekiştirme • ses türemesi • ulama • ünlü düşmesi • ünsüz düşmesi • ünsüz benzeşmesi • ünsüz sertleşmesi • ünsüz yumuşaması • ünlü daralması • göçüşme • ünsüz değişmesi

Kök ve ekler

Yapım ekleri	isimden isim yapan ekler • isimden fiil yapan ekler • fiilden fiil yapan ekler • fiilden isim yapan ekler
Çekim ekleri	haber (bildirme) kip ekleri • dilek kip ekleri • ek-fiiller • hâl (durum) ekleri • çoğul ekleri • eşitlik eki • vasıta eki • bildirme eki • ilgi ekleri • ilgi zamiri • iyelik ekleri • koşaç • olumsuzluk eki • şahıs ekleri • soru eki

Kelime bilgisi

Kelime türleri

isim soylu	isim (ad) • sıfat (ön ad) • zarf (belirteç) • zamir (adıl) • bağlaç • edat (ilgeç) • ünlem
fiil soylu	fiil (eylem) • fiilimsi (eylemsi) [isim-fiil (mastar) • sıfat-fiil (ortaç) • zarf-fiil (ulaç)]

Anlamına göre kelimeler

temel • yan • gerçek • mecaz • deyim • terim • eş anlamlı • eş sesli • karşıt anlamlı

Yapısına göre kelimeler

basit • türemiş • birleşik

tamlamalar

isim tamlaması • sıfat tamlaması• Tamlayanı düşmüş tamlamalar

Cümle bilgisi

Cümlenin ögeleri

Ana ögeler	özne • yüklem
Yardımcı ögeler (tümleçler)	nesne (belirtili nesne • belirtisiz nesne) • dolaylı tümleç • zarf tümleci

Anlamına göre cümleler

olumlu • olumsuz • soru • ünlem • emir • gereklilik • istek • dilek • şart

Yapısına göre cümleler

basit • birleşik • bağlı • sıralı

Ögelerinin dizilişine göre cümleler

kurallı (düz) • devrik • eksiltili • parantez

Yüklemin cinsine göre cümleler

isim cümlesi • fiil cümlesi

Anlatım

Anlatım bozuklukları	bağlaşıklık sorunları • bağdaşıklık sorunları

"https://tr.wikipedia.org/ansiklopedi/Deyim&oldid=31074955" sayfasından alınmıştır

Kategori:

Gizli kategoriler:

Deyimler nedir?Deyimler anlamı nedir?Deyimler ne demektir?

Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Nedir? :Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? ile ilgili Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Ne Demektir? Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Açıklaması Nedir? Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Cevabı Nedir? Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Kelimesinin Anlamı? Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? konusu Nedir Ne, yaşantımızda sık kullanılan kelimelerden birisi olarak karşımıza çıkar. Hem sosyal medyada hem de gündelik yaşantıda kullanılan ne kelimesi, uzun yıllardan beri dilimizdedir. Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Türk Dil Kurumu na (TDK) göre farklı anlamları olan ne kelimesi, Türkçe de tek başına ya da çeşitli cümleler eşliğinde kullanılabilir. Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Ne kelimesi ne demek, TDK ya göre anlamı nedir sorularının cevabını arayanlar için bildiris.com doğru adres! Peki, ne kelimesi ne demek, TDK ye göre anlamı nedir? Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Ne kelimesinin kökeni ne, ne kelimesinin kaç anlamı var? Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? İşte TDK bilgileri ile merak edilenler
Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Açıklaması? :Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Açıklama Bir Terim Kavram Ya Da Başka Dilsel Olgunun Daha İyi Anlaşılması İçin Yapılan Ek Bilgidir.Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Söz Konusu Bilgi Açıklanacak Sözcükten Daha Uzun Olur Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Açıklama İle İlgili Durumun Kanıtı Şu Şekilde Doğrulanabilir Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Bir Sözlükteki Tanım İlgili Sözcük Yerine Kullanılabilirse, Bu Bir Açıklamadır. Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Yani Aynı Bağlam İçinde Hem Sözcük Hem De Tanım Kullanılırsa Ve Anlamsal Açıdan Bir Sorun Oluşturmuyorsa Bu Bir Açıklamadır.
Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Gerçek mi? :Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? ile ilgili Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? burada bulabilirsiniz. Detaylar için sitemizi geziniz Gerçek anlam Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? sözcüklerin birincil anlamı ile (varsa) bu anlamla doğrudan ilişkili olan anlamlarıdır. Gerçek anlam, temel anlam ile yan anlamların bileşkesidir. Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Bir sözcüğün mecaz olmayan tüm anlamlarını kapsar.
Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Hakkında? :Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? ile ilgili Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? burada bulabilirsiniz. Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Detaylar için sitemizi geziniz Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? Bu sayfada Hakkında nedir Hakkında ne demek Hakkında ile ilgili sözler cümleler bulmaca kısaca Hakkında anlamı tanımı açılımı Hakkında hakkında bilgiler Deyimler nedir?, Deyimler anlamı nedir?, Deyimler ne demektir? resimleri Hakkında sözleri yazıları kelimesinin sözlük anlamı nedir almanca ingilizce türkçe çevirisini bulabilirsiniz