Çin'de fuhuş, hem boyutlarında hem de yasal düzenlemelerinde önemli değişiklikler geçirmiş bir fenomendir. 1949'da Çin Komünist Partisi'nin iktidara gelmesinden kısa süre sonra hükûmet, fuhuşun tamamen ortadan kaldırılması amacıyla, 1960'ların başında ulaşılması hedeflenen bir dizi reform başlattı. 1980'lerin başında sosyal kontrollerin kaldırılmasının ardından, Çin'de fuhuş sadece kentsel alanlarda daha fazla görünür hale gelmekle kalmadı; aynı zamanda kırsal alanlara da yayılmaya başladı. Çin hükûmetinin gayretlerine rağmen fuhuş, çok sayıda insan kapsayan ve paranın sürekli el değiştiği bir endüstri haline geldi. Aynı zamanda organize suç, hükûmet yolsuzluğu ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar gibi çeşitli sorunlarla ilişkilidir.

Çin'de fuhuş, çeşitli türler, yerler ve fiyatlarla nitelendirilebilir. Seks satıcılarının farklı sosyal geçmişleri vardır. Geçmiş yıllarda giderek artan sayıda erkek fahişe olsa bile, neredeyse hepsi kadındır. Fuhuşun yer aldığı yerlerin arasında oteller, karaoke barları ve güzellik salonları vardır.

Fuhuş, Çin anakarasında resmi olarak yasadışıdır.^[1] Çin hükûmeti her zaman fuhuşun örgütleyicilerini durdurmakta karşı sert bir çaba sarf ederken, fahişeler üzerindeki yasal tutumu oldukça tereddütlü. Bazı durumlar ve dönemlerde fuhuş bir suç, diğer durumlarda ise bir hata olarak değerlendirilmiştir. 1980'lerde fuhuşun geri dönmesinden beri hükûmet, mahkemelerle polis gibi kurumlar dahil olmak üzere mevcut hukuk sistemini kullanarak fenomene yanıt vermiştir. Bunun dışında sosyal disiplini teşvik etmek amacıyla güçlü polis kampanyaları yoluyla fuhuşa ilişkin eylemlerin kontrol altına alınmasına ısrar etmiştir. Uluslararası sivil toplum örgütlerinin ve yurtdışından yorumcuların çabalarına rağmen, seks işçiliğinin kamu, sosyal örgütler ya da hükûmet tarafından yasallaştırılması için çok az destek var.

Mao döneminde fuhuş[değiştir | kaynağı değiştir]

Çin Komünist Partisi'nin 1949'daki zaferinden sonra fuhuşu ortadan kaldırma görevi, yerel yönetim makamlarına üstlendi. Komünistlerin 3 Şubat 1949'da Pekin'i devralmalarından bir ay sonra, Ye Jianying'in altındaki yeni belediye yönetimi şehrin genelevleri kontrol etme politikasını ilan etti. 21 Kasım'da, Pekin'deki kuruluşların her 224'ü kapatıldı; 1286 fahişe ve 434 genelev sahibi, tedarikçi ve pezevenk 12 saat içinde yaklaşık 2400 kadro tarafından tutuklandı.^[2] Pekin kampanyası, tarihi hesaplarda büyük başarı olarak nitelendirilmiştir.^[2] Ele alınması gereken toplumsal sorunların muazzamlığı ve yerel yönetimlerin sınırlı bütçeleri ve insan kaynakları nedeniyle çoğu şehir, genelev fuhuşunu önce kontrol altına alıp sonra yasaklayarak daha yavaş bir yaklaşım benimsemiştir.^[3] Bu yöntem Tientsin, Şanghay ve Vuhan'da kullanıldı.^[4][5] Bunun kapsamında tipik olarak, genelev faaliyetlerini kontrol eden ve erkek müşterileri engellemeye çalışan bir hükûmet idaresi sistemi vardı. Bunun amacı, her şehirdeki genelev sayısını, kalan genelevlerin Pekin kampanyası tarzında kapatılmasına ve rehabilitasyonun başlamasına neden olacak şekilde azaltmaktı. Rehabilitasyon programları, İkinci Çin-Japon Savaşı sonrasında seks çalışanlarının sayısının 100.000'e ulaştığı Şanghay'da en büyük ölçekte gerçekleştirildi.

1960'lı yılların başında bunun gibi tedbirler, fuhuşun tüm görünür biçimlerini Çin anakarasından esasen yok etti. Çin Halk Cumhuriyeti hükûmeti iddiasına göre cinsel hastalıklar, fuhuşun kontrolüyle eşzamanlı olarak anakaradan neredeyse tamamen yok edildi. Bu zaferi işaretlemek için, Çin anakarasındaki 29 cinsel hastalık araştırma merkezi 1964'te hepsi kapatıldı.^{[kaynak belirtilmeli]}

Marksist teoriye uyarınca seks satan kadınlar, hayatta kalabilmek için fuhuşa zorlanmış insanlar olarak görülüyordu. Bu nedenle fuhuşun ortadan kaldırılması, komünist hükûmetinin başlıca başarılarından biri ve Çin Marksizmi'nin üstünlüğünün kanıtı olarak ön plana çıktı.^[6][7] Fuhuş, neredeyse otuz yıllık bir dönem boyunca Çin'de ciddi bir endişe kaynağı olarak mevcut değildi. Ancak son zamanlarda yapılan araştırmalar, Maocu rejim altında fuhuşun ortadan kaldırılması tamamlanmaktan çok uzaktı.^[8][9] Fuhuş konusunda Çin'in önde gelen uzmanlarından Pan Suiming, özellikle Kültür Devrimi'nin sonuna doğru "görünmez" fuhuşun bazı ayrıcalıklar karşılığında kadrolara cinsel hizmetler sağlayan kadınlar şeklinde Maoist Çin'in ayırıcı bir özelliği haline geldiğini savunmaktadır.^[10]

1978 sonrası fuhuş[değiştir | kaynağı değiştir]

Çin'de fuhuşun yeniden doğuşu, Deng Şiaoping'in 1978'de uyguladığı ekonomik serbestleştirme reformuyla aynı zamana denk geldi. Ülke çapındaki darboğazlara dayanarak hazırlanan tamamlanmamış istatistiklere göre Çin'deki fuhuş oranı, 1982'den beri her yıl artmıştır.^[11] 1989 ile 1990 yılları arasında fuhuşla ilgili faaliyetler nedeniyle 243.183 kişi tutuklandı.^[12] Zhang Ping, bu polis figürlerinin, fuhuş endüstrisine gerçekten katılanların toplam insan sayısının sadece yaklaşık yüzde 25-30'unu oluşturduğunu tahmin ediyor.^[13] Fuhuş, muhtemelen 1 trilyon RMB'lik yıllık tüketim seviyesine sahip, 10 milyon insanı istihdam eden, Çin ekonomisinin gittikçe geniş bir kesimidir.^[14] Çinli ekonomist Yang Fan, 2000'de bir polis kampanyasının ardından yeni işsiz kadın fahişelerin harcamalarının azalması sonucunda Çin GSYİH'sinin %1 oranında düştüğünü tahmin ediyor.^[14]

Fuhuşun yeniden canlanması ilk olarak Çin'in doğu kıyılarındaki şehirlerle özdeşleştirilmişti, ancak 1990'ların başından bu yana yerel medyalarda Yünnan, Guizhou ve Tibet gibi doğu kıyılarından uzak ve az gelişmiş bölgelerde yer alan skandallar hakkında rapor edilmiştir.^[15][16] 1980'lerdeki tipik seks işçisi profili, Siçuan ya da Hunan gibi yüksek nüfuslu fakat doğudaki büyük şehirlerden uzak eyaletlerden gelen, eğitimi yetersiz olan ve köyden şehire göç etmiş olan genç bir kadın idi. Son on yılda, fuhuş yapan kadınların çoğunluğunun kendi isteğiyle fuhuş yaptıklarının farkına varılmıştır.^[17][18] Fuhuşun alternatif bir istihdam şekli olarak yaratabileceği potansiyel faydalar, harcanılabilir gelirin artması, daha yüksek sınıflı sosyal çevrelere erişim ve avantajlı yaşam tarzı seçenekleri içermektedir. Devlet kontrolündeki medya, fuhuş yapan kentsel sakinlere, özellikle de üniversite eğitimli kadınlara dikkat çekmiştir.^[19] Fuhuşun giderek artan bir kabul gördüğü gibi de görünüyor. 1997'de yapılan bir araştırmada, Pekin'deki lisans öğrencilerinin %46,8'i fuhuş hizmetleri almayı düşündüğünü itiraf etmiştir.^[20] Talep açısından fuhuş, tek çocuk politikasının oluşturduğu cinsiyet eşitsizlikleri ile ilişkilendirilmiştir.^[21]

Fuhuş genellikle düşük düzey hükûmet yolsuzluğuyla doğrudan bağlantılıdır. Birçok yerel yetkili, rekreasyonal ticari faaliyetlerde fuhuşun teşvikinin turizm ve konaklama endüstrilerini geliştirerek ve vergi gelirinin önemli bir kaynağını oluşturarak ekonomik yararlar getireceğine inanmaktadır.^[22] Bazen polis, fuhuş faaliyetlerinin gerçekleştiği yüksek dereceli otellerin işletilmesinde, ya da fuhuş faaliyetlerini görmezden gelmek için rüşvet ya da cinsel hizmet talep etmekte rol oynamıştır.^[23] Hükûmet yolsuzluğu ayrıca daha dolaylı bir şekilde de fuhuşla ilişkilidir — seks hizmetlerinin tüketimini finanse etmek için kamu fonlarının suistimali. Pan Suiming, Çin'de hükûmetteki kendi güç ve otoritelerini kullanarak seksi elde edenlerle seksi bazı sosyoekonomik ayrıcalıklar kazanmak için kullananların arasında bir pazarlık anlaşması içeren belirli bir fahişelik türünün var olduğunu ileri sürüyor.^[24]

Hong Kong ve Makao'da fuhuş[değiştir | kaynağı değiştir]

Hong Kong ile Makao, ikisi Çin Halk Cumhuriyeti'ne ait özel idari bölgelerdir. Bu nedenle farklı yasalara tabiidirler. Fuhuş, hem Hong Kong hem de Makao'da yasaldır. Bu durum, bu bölgelerde Çin anakarasıyla karşılaştırıldığında oranla daha fazla fuhuşun yer almasının yolunu açmıştır. Çin anakarasından birçok kadın, seks işçiliği yapmak için Hong Kong veya Makao'ya gelir. Bu amaçla kadın ticareti yapıldığı iddiaları yapılmıştır. Hong Kong ile Makao'da ticareti yapılan kadınların kaynak ülkeleri Çin anakarası, Moğolistan, güneydoğu Asya, Avrupa ve Güney Afrika.^[25][26]

HIV/AIDS[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı'na göre HIV, Çin'deki seks işçilerinin %0,5'ine bulaşmıştır.^[27] Diğer bir araştırma, HIV'in düşük maliyetli seks işçilerinin %5'ine bulaştığını bildirdi.^[28] Yünnan eyaletinin bir bölgesinde enfeksiyon oranının %7 kadar yüksek olduğu tahmin edilmektedir. Çin hükûmeti, seks işçilerini HIV/AIDS'in önlenmesi konusunda eğitmek için programlar başlattı.^[27]

Çinli yaşlıların arasında yükselen HIV/AIDS oranı kısmen seks işçilerinin kullanımına bağlanmıştır.^[28]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Prostitution in China ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

• Çin'de insan hakları
• Çin'de yolsuzluk
• Çin'de HIV/AIDS

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]