El-Mukanna

El-Mukanna
Tarih	780
Bölge	*Horasan Siyam kalesi
Sonuç	İsyan bastırıldı.
Taraflar
Abbasiler;	Ebu Müslim-el Horasani destekçileri; Buhara Hükümdarlığı;
Komutanlar ve liderler
Said el Haraşi; Mehdî;	Hişam b. Hakem;
Güçler
90.000 asker	32.000 asker

Hâşim el-Mukanna (Peçeli)^[1] ya da Peçeli Hâşim (Arapça: المقنع) (d: ? - ö: 780/783)^[2] Ebû Mûslim Horasanî’nin Abbâsîler tarafından gaddarane bir şekilde kâtli sonrasında Merv şehrinde ortaya çıkan, Ebû Mûslim Horasanî'nin ölmediğine ama Mehdi olduğuna inanan ve Hûrremîler Hareketi'nin oluşumunda etkin rol oynamış olan kendisinin peygamber olduğunu iddia eden Abbasi karşıtı isyancı.

El-Mukanna ayaklanması[değiştir | kaynağı değiştir]

Abbâsîleri iktidara taşıyan bu olağanüstü devrimi yapan Ebû Mûslim Horasanî’ye yine Abbâsîlerin revâ gördükleri bu menfur cinayet karşısında sonsuz nefret duyanlar, El-Mukanna gibi ilâhî güçleri kendinde topladığına inanılan bir başbuğa muhtaçtılar. Fosforlu maddelerle yüzünü parlatan ve ulûhiyet dâvasına kalkışan El-Mukanna adındaki bu “peçeli” kişi böyle bir ortamda kendisinde gördüğü sonsuz bir güçle ortaya çıktı. “Ebû Mûslim Horasanî, Muhammed’den daha efdâldir,” diyordu. Bu düşüncenin altında Abbâsîlerin Muhammed adına haksız olarak taşımakta oldukları hilâfet tâcının değerini düşürmek ve Arap varlığını sarsmak amacı yatmaktaydı. Ayrıca, halka Cenâb-ı Hak’kın da insan suretinde olduğunu söylemekteydi.

Tarihçi el Bağdâdî el-Farḳ beyne’l-fıraḳ eserinde aktardığına göre ordusunda Hallaclı Türkler ile Soğdlular vardı Siyam ve Kêş bölgelerinde sağlam kaleler inşa etti [1] 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Mübeyyezâ (Beyazlar) fırkası[değiştir | kaynağı değiştir]

Devrim Irak’ta başladı. Ebû Mûslim Horasanî’nin taraftarlarından oluşan “Mübeyyize” fırkaları El-Mukanna'nın komutası altında birleştiler. Üstelik Buhârâ hükümdarı da önemli destek güçleri ile El-Mukanna'ya yardımcı oldu. Abbâsî halifesi Mehdi (H. 169, M. 786) Oğuz Türklerinden oluşan güçlü bir ordu ile bu başkaldırıyı bastırmaya çalıştı. Devrimciler, hep geçmişteki İran ruhânîlerinin giysileri gibi beyazlar giymişler ve beyaz bayrak altında toplanmışlardı. Bu renk özgürlüğe, ışığa ve yaşama işaret etmekteydi. Abbâsîler’in bayrakları ve giysileri ise onlara göre efendilik nişânesi ve egemenliğin göstergesi olarak algıladıkları siyah renkten oluşmaktaydı. Hâlife Mehdi’nin sevk ettiği ve Sa‘îd el-Haraşî'nin komutasındaki 70 bin kişilik Abbasi ordusu kaleyi kuşattı kalenin kuştmasının uzun sürmesi üzerine Mukanna taraftarları arasında görüş ayrılıkları ve ümitsizlik baş gösterdi en sonunda kale komutanı da içinde olmak üzere 30 bin asker teslim oldu. Geri kalanlar intihar etti Mukanna ise kendini ve ailesini ateşe atarak intihar etti.https://islamansiklopedisi.org.tr/el-fark-beynel-firak 27 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..</ref>^[3]^[4] olarak tanımladılar.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Ebül’fidâ, Cilt: 2, Sayfa: 9.
^ "Encyclopædia Iranica, MOQANNAʿ". 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2014.
^ Keşşaf-ı Istılahat-ı Fünûn.
^ Baron Rose.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

[2] 27 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. el bağdadi el fark beynel frak

[1] Ebül’fidâ, Cilt: 2, Sayfa: 9.

[2] "Encyclopædia Iranica, MOQANNAʿ". 17 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2014.

[3] Keşşaf-ı Istılahat-ı Fünûn.

[4] Baron Rose.

[1]

[2]

[3]

[4]

Mukannaʿîyye nedir?, Mukannaʿîyye anlamı nedir?, Mukannaʿîyye ne demektir?