Loyola'lı İgnatius
Cizvitler'in kurucularındandır
Doğum	23 Ekim 1491 Loyola, Guipúzcoa, İspanya
Ölüm	31 Temmuz 1556 (64 yaşında)[1] Roma, Papalık Devleti
Kutsayanlar	Katolik Kilisesi, Anglikan
Kutsanma	27 Temmuz 1609, Roma, Papalık Devleti V. Paulus tarafından
Aziz ilanı	12 Mart 1622 XV. Gregorius tarafından
Yortu	31 Temmuz

Loyola'lı İgnatius (Baskça: Iñigo Loiolakoa, İspanyolca: Ignacio de Loyola; 23 Ekim 1491,^[1] Guipúzcoa, Bask bölgesi - İspanya – 31 Temmuz 1556, Roma, Papalık Devleti), Bask İspanyol asıllı katolik din adamı ve mistiktir; Cizvitler (Latince: Societas Jesu, Türkçe: İsa Cemiyeti) tarikatının kurucusu.

1534'te altı arkadaşıyla birlikte Cizvitler tarikatının temelini attı.^[2] 1540'ta Papa'nın izniyle resmi olarak kurulan tarikatın başına geçti. 1556 yılında ölen Loyola'lı İgnatius, 1622 yılında Aziz ilan edilmiştir.

Gençliği[değiştir | kaynağı değiştir]

İgnatius; 23 Ekim 1491^[1] tarihinde, Guipuzcoa eyaletinde, Azpeitia yakınında bulunan Loyola şatosunda, zengin ve asil bir ailenin 13 çocuğundan en küçüğü olarak doğmuştur.

Çocukluk yıllarını ailesinin mülkü olan Loyola şatosunda geçiren İgnatius, 14 yaşındayken ebeveynlerinin her ikisini de kaybetmiştir. Yakın arkadaşı Luis González de Cámara'nın aktardığı şekilde, kaygısız bir şekilde geçirdiği gençlik yıllarını şöyle betimlemiştir:

Bir yetişkin olmaya başladığı sıralarda askere katılmış, çeşitli savaşlarda bulunmuştur. İspanya ile Fransa arasında çıkan savaşta, İspanya kralı I. Ferdinand'ın hizmetinde yer almıştır. 1521'de Pamplona kentinin kuşatması sırasında yaralanmıştır. Kendisi bu olay konusunda şunları söylemiştir:

İgnatius, savaş yaralarına yapılan tıbbi müdahale sonucu hayatta kalmıştır, ancak hayatının sonuna kadar hareket kabiliyetinde aksaklıklar yaşamıştır. İyileşme sürecinde Loyola Şatosunda istediği şövalyeler hakkındaki kitaplar bulamayan İgnatius, İsa'nın ve Hristiyan azizlerinin hayatını anlatan Vita Christi (Mesih’in Hayatı) ve Azizlik Şiirleri Derlemesi gibi kitaplar okumuştur ve bu süreç içerisinde ruhani bir dönüşüm yaşamıştır.^[4][5] İgnatius, bu dönemde okuduğu kitaplar hakkında şunları söylemiştir:

Bu dönemden itibaren, hayatını değiştirmek için karar almıştır. Bir hacı olarak Yeruşalem'e gitmeye karar vermiştir.

Dinî hayatı ve dönüşümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Kudüs'e doğru yolculuğa çıkmıştır ve arada, Barselona yakınlarındaki Montserrat Benediktçi rahiplerin manastırında konaklamıştır.^[6] Buradaki hayat, onun bakış açısını değiştirmiş ve bütün elbiselerini dilencilere dağıtarak bir rahip olmuştur. Vaktinin önemli bir bölümünü önceki günahlarının affedilmesi için tövbe etmekle geçirmiştir^[7].

Manresa kasabasının yakınındaki bir mağarada İgnatius, Mesih’in hayatı üzerine tefekkür etmiş ve Mesih'e Benzemek kitabını keşfetmiştir, bu kitap O’na hayatı boyunca eşlik edecektir. Sıkı bir oruç ve dua hayatını benimsemiştir. Saç ve tırnaklarının uzamasına izin vermiştir. Şehire vardıktan kısa bir süre sonra ise ruhsal bir kuraklık yaşamış, şüphe duymuş ve hatta intiharı bile düşünmüştür.

Kendisinin şüphe duymasına sebep olan şey olmasına rağmen iç dünyasını inceleyerek huzur bulmuş ve kendisini doğrultmaya başlamıştır. Nihayetinde aşırı çileciliğine bir son vermiş ve kendisini Tanrı’nın yönlendirmesine izin vermeye karar vermiştir. O vakit içsel aydınlanmalar yaşamıştır. Kendisini Tanrı tarafından doğrudan eğitiliyormuş gibi hissetmiştir. Bu kounda şöyle demiştir :

Bu dönemde, Manresa’da diğer insanları da kendisinin bulduğu gibi Tanrı’yı bulmalarına yardımcı olacak bir araç olarak kullanmak istediği Ruhsal Egzersizler kitabını yazmaya başlamıştır. Kitabı bitirmesi yaklaşık 20 yıl sürmüştür^[7].

İgnatius, kişisel deneyimini Ruhsal Egzersizler (İngilizce: The Spiritual Exercises) adlı eserine yazar.^[8][9] Bu kitabı, ibadet sırasında edindiği deneyimler üzerine aldığı notlardan derlemiştir.

İgnatius, yoğun Ruhsal Egzersizler içeren ve katı keşişlik kurallarına sahip otuz günlük bir program da tasarlamıştır^[7].

İgnatius'a göre insan, saflığa ulaşmak için bir takım aşamalardan geçmelidir. Bu aşamaların her birinin şartını, "hafta" olarak adlandırmıştır.^[10] İnsan ilk haftada günahlarını düşünür ve onlardan uzaklaşmanın yollarını açıklar. Bundan sonra "eğitim" adı verilen ikinci hafta gelir. Bu aşamada İsa'nın hayatı hakkında düşüncelere dalınır ve bu konuda dualar edilir. Daha sonra İsa ile birlikte çarmıha gerilmiş ve ölmüş hisseder. Son aşamada ise onunla birlikte dirilinir ve göğe yükselinir. Sonunda insan, Tanrı'daki her şeyi ve Tanrı'yı sevmeye başlar.

1523 yılının sonbaharında Kutsal Topraklar'a çok da zorlanmadan varmayı başarır. Hristiyanların hürmet ettiği mekanları gezerek ve kalan hayatı orada geçirmeyi umarak iki hafta geçirir. Kutsal Topraklar'daki hac yerlerinden sorumlu olan Fransiskenler onun bu kararından endişe duyarlar ve kendisine Avrupa’ya dönme emri verirler, İgnatius isteksizce kabul eder.

Nihayetinde Kudüs'i ziyaretinden sonra, İspanya'ya dönmek zorunda kalmış ve eğitim almaya karar vermiştir. Yaşı büyük olmasına rağmen, okula başlamış, sonra üniversiteye devam etmiştir. Bu dönem, aldığı eğitime ek olarak misyonerlik faaliyetleri ile de meşgul olmuştur. Bu yüzden engizisyon ile arasında sorun çıkmıştır ve İspanya'yı terk ederek Paris'e gitmiştir. Burada altı yıl Latin dili, felsefe, dil bilgisi, geometri, astronomi, matematik ve ilahiyat eğitimi görmüş ve doktora diploması almıştır. 1533’te felsefe diplomasını almış, 1535’te teoloji eğitimini tamamlamak için Paris’ten ayrılmıştır. Böylece, öğretmenlik yapma ve bilimsel tartışmalara katılma hakkı kazanmıştır.

Cizvitler babası[değiştir | kaynağı değiştir]

Paris Üniversitesi'nde eğitim alırken, gelecekte ona yardım edecek kişiler olan Pierre Favre, Francesco de Xavier, Diego Laynez, Alfonso Salmeron, Nicholas Bobadilla, Simão Rodrigues ile arkadaşlık kurmuştur^[7]. Bu kişilerin hepsi, İsa ile ilgili yeni bir cemiyet kurmak isteyen insanlardı. 1534 yılında Paris'in Montmartre mahallesinin Aziz Dionisius kilisesinde hep beraber yoksulluk, bekaret ve Kutsal Topraklar'da misyonerlik yemini etmişlerdir. Yeminin bir şartına göre, dört yıl boyunca Kudüs'e gidemezseler, Roma'ya dönüp, Papa'ya hizmet edeceklerdir. Ayrıca İgnatius, Ruhsal Egzersizler adlı eserini de, bu arkadaşlarına sunar.^[11] İgnatius daha sonra İspanya'ya dönmüş ve yürüyerek İtalya'ya gitmiştir. Oradaki sağlık merkezinde meslektaşları ile karşılıksız ve herkese eşit olarak hizmet vermişlerdir. Bir süre sonra hepsi papaz unvanını almıştır. Bu dönemde Osmanlı Devleti ile Venedik arasındaki savaş yüzünden, Kudüs'e gitmeleri imkânsız olmuştur. Ignatius, Papa 3. Pavlus'la yüz yüze konuşmuş ve onu, oluşturduğu topluluğa yardım etmesi için ikna etmiştir. Bu topluluk, yeni bir rahip nişanı yaratma kararını vermiştir. Papa 3. Paulus, bu topluluğun tüzüğünü "doğrudan ve karşılıksız Papa'ya uymak" şartıyla kabul etmiştir. 19 Nisan 1541 tarihinde kurulan Cizvitler tarikatı, başkanları olarak Ignatius'u seçmiştir.

İgnatius, daha sonra tarikatın kurumsal işleriyle uğraşmış, ayrıca kendi anılarını yazmıştır.

Cemiyetin Anayasası (Tüzüğü) ve Yazışmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Cizvitlerin ilk lideri seçildikten sonra İgnatius kalan hayatını Roma’da geçirmiş, Cemiyetin tüzüğünü yazmış aynı zamanda diğer dünyanın her bir yanına gönderilmiş Cizvitler, krallar, kardinaller, episkoposlar arasındaki yazışmaları yönetmiştir.

Cemiyetin Anayasası (Tüzüğü) 1541 yılında yazılmaya başlanmıştır, müzakerelerden sonra 1553’te yayınlanmıştır. Bu tüzük 1558’de Papa 4. Pavlus’un onayından aynı zamanda İgnatius’un halefini seçerkenki ölümünden iki yıl sonra, İsa Cemiyetice kabul edilmiştir.

Diğer tarikatlerin tüzükleri ile kıyaslandığında, İsa Cemiyeti’nin tüzüğü oldukça gelişmiş ve uzundur. Bu uzunluğun sebebi genç Cizvitlerin oluşturulması sorununa verilen önemdir. Metnin esnekliği ile bilinir, tüm uygulama ve yönergelerinde ılımlılığı önermektedir. Kurallar ancak Topluluğun hedeflerine yardımcı oluyorlarsa uygulanmalıdır, bu hedeflerde 7. bölümde (603 nolu) belirtildiği üzere Papa’nın çağrıda bulunacağı tüm görevler için hazır olan güvenilir kişiler sağlamaktır.

"Papa hazretleri tarafından misyona gönderilmiş olan birisi öncelikle en önemli olarak muamele görecektir, Topluluğun ona ettirdiği Mesih’in vekilliği yeminin mazereti olmadığı bilinmelidir, ister imanlılar arasına ister kafirler arasına olsun, Tanrı’nın yüce görkemi ve ruhların esenliği için, O’nun (Papa’nın) uygun gördüğü her yere gitmeleri gerekmektedir..."

Tüzük 10 parça halinde hazırlanmıştır ve her şeyden önce bir kurallar bütünü değil, tüm Cizvitlerin içinden geçmesi gereken manevi yolculuğun derlemesidir. 9. parça görevine sadık kalmak isteyen Cizvitlerin örnek alması gereken kişi de olarak, Cemiyetin Generalinin bir Cizvit olarak ideal profilini detaylı olarak anlatmaktadır. Bİr Cizvit olarak Generali (Başrahip) İgnatius şu şekilde tarif eder:

"- Tanrımız ve Rabbimiz ile yakın bir birlikteliği olmalı ve tüm eylemlerinde ve dualarında ona benzemeye çalışmalıdır... (723 nolu)

- Hayırseverliği göz kamaştırıcı olmalıdır... (725 nolu)

- Aynı zamanda tüm tutkulardan onları kontrollü tutarak ve öldürerek bağımsız olmalı... (726 nolu)

- Dürüst biçimde ve gerekli yoğunlukta nezaket ve kibarlıkla sosyalleşmesini bilmeli... (727 nolu)

- Ruhta yücegönüllülük ve metanet de aynı şekilde birçoklarının zayıflığını taşıyabilmesi için gereklidir... (728 nolu)"

Monumenta’da - Monumenta Historica Societatis Iesu; İsa Cemiyeti’nin erken dönemi ve kökeni hakkında yazılmış dökmanların bugün 157’i bulan koleksiyonudur, Loyola’lı İgnatius’un hayatı ve yazılarını da içerir - İgnatius kendi ruhsal pratiklerini ve rehberliklerine bir pencere açar. 6 000 mektubunun etkileyici şeyler içerdiği kesindir ancak koleksiyonu inceleyenlerin fark edeceği üzere, çoğu notlardan oluşmaktadır. İgnatius’un Cemiyetinin genel işlerinde delegelere anlattığı, önerdiği ya da cesaret verdiği notlarıdır. 1536’da bir Benedikten rahibesi olan Teresa Rejadell’e yazdığı mektubunda İgnatius düşmanın (Şeytan) genelde nasıl bizimle uğraştığını açıklar:

"Dikkatlice düşünüp taşınmalıyız. Eğer düşman bizi yüceltirse, biz kendimizi günahlarımızı ve sıkıntılarımızı sayarak alçaltmalıyız. Eğer o bizi alçaltır ve sıkıntıya boğar ise, kendimizi Rabbin bize verdiği lütufları hatırlayarak ve bizi kurtarmak için yüce sevgisi ve ilgisi ile beklediğine içten bir inanç ve ümit ile kaldırmalıyız. Unutmamalıyız ki düşman bizi yoldan çıkardığı sürece gerçeği mi yalanı mı söylediğini umursamaz..."

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

Birincil

• Kim bu Cizvitler? Yeruşalim'e Giden Hacı'nın Öyküsü - Cizvitlerin Kurucusunun Otobiyografisi - Avemedya - 978-605-5322-20-5
• Loyola, (St.) Ignatius (1900). Joseph O'Conner (Ed.). The Autobiography of St. Ignatius. New York: Benziger Brothers. ^[12]
• Loyola, (St.) Ignatius (1992). John Olin (Ed.). The Autobiography of St. Ignatius Loyola, with Related Documents. New York: Fordham University Press. 0-8232-1480-X. 
• Foss, Michael (1969). The Founding of the Jesuits, 1540. Londra: Hamilton. 0-241-01513-8. 
• Ganss, George E (1991). Ignatius of Loyola, The Spiritual Exercises and selected Works, Paulist Press, NY 1991. 0-8091-0447-4

İkincil

• Bartoli, Daniello (1855). History of the Life and Institute of St. Ignatius de Loyola: Founder of the Society of Jesus. New York: Edward Dunigan and Brother. 
• Caraman, Philip (1990). Ignatius Loyola: A Biography of the Founder of the Jesuits'. San Francisco: Harper & Row. 0-06-250130-5. 
• O'Malley, John W. (1993). The First Jesuits. Cambridge: Harvard University Press. 0-674-30312-1. 
• Meissner, William (1992). Ignatius of Loyola: The Psychology of a Saint. New Haven: Yale University Press. 0-300-06079-3. 
• García Villoslada, Ricardo (1986). San Ignacio de Loyola: Nueva biografía (İspanyolca). La Editorial Católica. 84-220-1267-7. 

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Vüqar Əliyev, "İqnati Loyola", "Cəmiyyət və Din" qəzeti, № 33 (033), 17-23 dekabr 2009. (Azerice)
• Grand Master Ansiklopedisi / Cilt - 2 (Milliyet gazetesi)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Loyolalı İgnatius ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• "St. Ignatius of Loyola, Confessor"11 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Butler's Lives of the Saints
• The Life of St. Ignatius of Loyola, Confessor & Founder of the Jesuits
• "St. Ignatius Loyola"15 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Catholic Encyclopedia. 1913.
• Works by or about Ignatius of Loyola3 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in libraries (WorldCat catalog)
• Biography of Ignatius of Loyola8 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Finding God In All Things13 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The Spiritual Exercises of St. Ignatius19 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Translation by Elder Mullan, S.J.
• St. Ignatius Loyola and Opus Dei10 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• "Contemplation to Attain Love", by Ignatius of Loyola30 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• The Goa Jesuit Province of the Society of Jesus
• St Ignatius of Loyola Biography, The Spiritual Exercises of Saint Ignatius and Life, Quotes, Prayer.
• Founder Statue in St Peter's Basilica7 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• FamiliaIgnaciana.com - Comunidad de Ignacianos en los Estados Unidos25 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Saint Ignatius' College24 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Letters of St. Ignatius of Loyola17 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.