Kent Oyuncuları

Kent Oyuncuları (Kenterler), 1962-2014 arasında temsiller vermiş İstanbul'da yerleşik özel tiyatro topluluğu.

Tiyatrocu Yıldız Kenter ve Müşfik Kenter kardeşler ile Şükran Güngör ve Kamuran Yüce tarafından 1959-1960 yılında kurulan Kent Oyuncuları, 1960-1970 döneminde, hem yeni eserleri, hem tiyatro tarihinin belli başlı yapıtlarını, hem de telif eserler sahneleyen yenilikçi sanat tiyatrocularının öncüsü idi.^[1] Topluluk, koltuk satma kampanyası ile destek toplayarak Şişli'deki tiyatro binasını inşa etmiştir (1968). Halâskârgazi Caddesi No:35'te yer alan tiyatro binası, Yıldız Kenter'in 2019 yılında hayatını kaybetmesinden bir süre sonra, Ekim 2020'de İstanbul Şehir Tiyatroları bünyesine katılmıştır.^[2]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Muhsin Ertuğrul'un 1958'de Devlet Tiyatrosu Genel Müdürlüğü görevinden alınmasından sonra Devlet Tiyatroları'ndan istifa eden Yıldız Kenter ve Müşfik Kenter, İstanbul'da Şükran Güngör ve Kamuran Yüce ile bir araya gelerek 1959-1960 tiyatro sezonunda birlikte oyunlar sergilemeye başladılar.^[3] Oyunlarını, İstanbul Şehir Tiyatroları'nın başına geçen Muhsin Ertuğrul'un yönetimindeki Küçük Sahne'de sergileyen toplulukta Cahit Irgat, Genco Erkal da oyuncu olarak yer aldı.^[4] Sahneledikleri ilk oyun Amerikalı yazar William Gibson'un Salıncakta İki Kişi adlı oyunu oldu.^[5] Salıncakta İki Kişi'yi "Çöl Faresi", "Tahta Çanaklar" gibi eserler takip etti.

İstanbul'daki Karaca Tiyatrosu ile anlaşarak oyunlarını Site Sineması'nın üst katında sergilemeye başlayınca "Site Tiyatrosu" adını; daha sonra "Birleşmiş Oyuncular" adını kullandılar.^[6] Topluluk, gittikleri her tiyatroda farklı bir isimle oynamaktan vazgeçip 1962'de yeni bir isim seçti; hem İstanbul kentini temsilen, hem de soyadlarına atfen "Kent Oyuncuları adını aldı.^[6]

Kent Oyuncuları oyunlarını bir süre Karaca Tiyatrosu'nda, ardından Dormen Tiyatrosu'nda sahneledi. İlk oyunları, Jean Anouilh'in "Antigone" adlı eseriydi. Topluluk, kurulduğu ilk yıllardan itibaren pek çok ödül aldı; o yılların en prestijli tiyatro ödülü olan "İlhan İskender Armağanı"'na defalarca layık görüldü. Oyunları seyirciden büyük ilgi gördü; Ionesco'nun yazdığı "Sandalyeler" oyunu gibi seyirci tarafından pek de kolay anlaşılmayacağı düşünülen oyunları dahi aylarca kapalı gişe oynadı.^[6] Topluluk, uzun yıllar Anadolu’ya turne yaparak tanındı.^[7]

Kent Oyuncuları'nın koltuk satma kampanyası ile destek toplayarak Harbiye'de inşa ettikleri 450 koltuklu tiyatro binası 1968'de tamamlandı.^[8] 11 Kasım 1968 günü Shakespeare'in Hamlet oyunu ile perdelerini açtı.

Topluluk, Necati Cumalı'nın Nalınlar, Derya Gülü, Cahit Atay'ın Pembe Kadın, Melih Cevdet Anday'ın Mikadonun Çöpleri gibi yerli oyunları, Anton Çehov'un Üç Kızkardeş, Bertolt Brecht'in Üç Kuruşluk Opera, Eugene Ionesco'nun Sandalyeler, Harold Pinter'in Kapıcı gibi yabancı oyunları sergiledi. 1994 yılında Kültür Bakanlığı tarafından "Yılın En Başarılı Tiyatro Topluluğu" seçildi.

Kent Oyuncuları belli bir dönem, "Akademi Kenter" adıyla sanatçılık eğitimi de vermiştir. Topluluk, 2014 yılında oyun üretmeme kararı verdi ancak Kent Oyuncuları'nın tiyatro sahnesinde farklı topluluklar oyun sergilemeyi sürdürdü ve sahne kiralamanın geliri ile binanın fizik yapısı korundu.^[9] Yıldız Kenter'in 2019 yılında ölümünün ardından, tiyatronun bulunduğu ve Kenter Sinemacılık Tiyatroculuk A.Ş.'ye ait olan bina, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından satın alındı ve Ekim 2020'de İstanbul Şehir Tiyatroları bünyesine katıldı.^[2]

Kurucular[değiştir | kaynağı değiştir]

Oyunları[değiştir | kaynağı değiştir]

* 1960 - 1961

- Evdeki Yabancı: Claude Magnier, yön: Kâmran Yüce
- Yarın Cumartesi: Güner Sümer, yön: Lütfi Atak
- Kapıcı: Harold Pinter, yön: Yıldız Kenter
- Öfke: John Osborne
- Antigone: Jean Anouilh, yön: Yıldız Kenter
- Baharın Sesi: John Von Drutten, yön: Müşfik Kenter
1961 - 1962
- Raşomon: Fay Michael Kanin, yön: Yıldız Kenter
- Aptal Kız: Marcel Achard, yön: Kâmran Yüce
- Büyük Sebastiyanlar: Howard Lindsay - Russel Crouse, yön: Yıldız Kenter
- Aşk Efsanesi: Jean Anouilh, yön: Müşfik Kenter
- Nalınlar: Necati Cumalı, yön: Mahir Canova
1962 - 1963
- Sandalyeler - Ders (oyun): Eugène Ionesco, yön: Genco Erkal
- Mary-Mary: Jean Kerr, yön: Yıldız Kenter
- Nalınlar: Necati Cumalı, yön: Mahir Canova
- Martı: Anton Çehov, yön: Yıldız Kenter
1963 - 1964
- Derya Gülü: Necati Cumalı, yön: Mahir Canova
- Kim Korkar Hain Kurttan: Edward Albee, yön: Şükran Güngör
- Gülerek Girin: Joseph Stein, yön: Yıldız Kenter
- Kalbin Sesi - Halkın Gözü: Peter Shaffer, yön: Yıldız Kenter - Müşfik Kenter
- Miras (oyun): Ruth Goetz - Augustus Goetz, yön: Müşfik Kenter
1964 - 1965
- Üç Kuruşluk Opera: Bertolt Brecht, yön: Tuncay Çavdar
- Taşralı: Chales Dyer, yön: Yıldız Kenter
- Pembe Kadın: Hidayet Sayın, yön: Müşfik Kenter
1965 - 1966
- Pembe Kadın: Hidayet Sayın, yön: Müşfik Kenter
- Karakolda: Sidney Kingsley, yön: Yıldız Kenter
- Ver Elini Yeni Dünya: Brian Friel, yön: Müşfik Kenter
1966 - 1967
- Ver Elini Yeni Dünya: Brian Friel, yön: Müşfik Kenter
- Fadik Kız: Orhan Asena, yön: Müşfik Kenter
- Deli İbrahim: A. Turan Oflazoğlu, yön: Şükran Güngör
- Bir Garip Çift: Neil Simon, yön: Yıldız Kenter
1967 - 1968
- Mikadonun Çöpleri: Melih Cevdet Anday, yön: Müşfik Kenter
- Küçük Devler: Hidayet Sayın, yön: Şükran Güngör
- Bir Aşk Hikayesi: Gebor Von Vaszary, yön: Pekcan Koşar
- Ayşegül Sihirli Ülkede: L. Frank Baum, yön: Müşfik Kenter - Oğuz Aral
1968 - 1969
- Hamlet: William Shakespeare, yön: Denis Carey
- Çöl Faresi: Ladislaus Fodor
- Kırk Kırat: Barillet ve Gredy, yön: Müşfik Kenter
1969 - 1970
- Batak Göl: A. Zeki Özturanlı, yön: Yıldız Kenter
- Salıncakta İki Kişi: William Gibson
- Bedel (oyun): Arthur Miller
- İhtilal Var: Sadık Şendil, yön: Müşfik Kenter
- Kelebekler Gibi: Leonard Gershe
1970 - 1971
- Üç Kızkardeş: Anton Çehov, yön: Ali Taygun
- Çiçu: Aziz Nesin
- İçerdekiler: Melih Cevdet Anday
- Hocamın Olgunluk Çağı: Jay Person Allen
1971 - 1972
- Pembe Kadın: Hidayet Sayın, yön: Müşfik Kenter
- Fareler ve İnsanlar: John Steinbeck
- Sevmek İsterdim Babamı: Robert Anderson, yön: Yıldız Kenter
- Pisi-Pisi: Bill Manhoff, yön: Müşfik Kenter
- Ayak Takımı Arasında: Maksim Gorki
1972 - 1973
- Kim Kimi Kimle: Alan Ayckbourn
- Antigone: Jean Anouilh, yön: Müşfik Kenter
- İnsan Denen Garip Hayvan: Anton Çehov - Gabriel Araut, yön: Müşfik Kenter
- Noel Babayı Kim Öldürdü: Terence Feely
- Kabak: F. Scoot Fitzgerald
1973 - 1974
- İkinci Sokak: Neil Simon, yön: Yıldız Kenter
- Hayattan Yapraklar: Nezihe Araz
- Küçük Mutluluklar: John Patrick
- Oturma Odası: Graham Greene
- Reçetesi Peçete: Muzaffer İzgü
1974 - 1975
- Oturma Odası: Graham Greene
- Reçetesi Peçete: Muzaffer İzgü
1975 - 1976
- Katır Tırnağı: Barillet ve Gredy, yön: Müşfik Kenter
- Günden Geceye: Eugene O’Neill
- Kafesten Bir Kuş Uçtu: Dale Wasserman
1976 - 1977
- Yasak Elma (oyun): Arthur Miller
- Buzlar Çözülmeden: Cevat Fehmi Başkut
1977 - 1978
- Çöl Faresi: Ladislaus Fodor
- Seneye Bugün: Bernard Slade
- Bir Daha Oyna: Woody Allen
- Yürüyen Geceyi Dinle: Necati Cumalı, yön: Müşfik Kenter
- Adını Siz Koyun: Alan Ayckbourn
1978 - 1979
- Odalar: Alan Ayckbourn
- Vanya Dayı: Anton Çehov - Behçet Necatigil
- Ay Herkese Gülümser: Eugene O’Neill
1979 - 1980
- Bodrumdaki Pencere: Curt Flotow - Horst Pillau
1980 - 1981
- Harold ve Maude: Colin Higgins, yön: Yıldız Kenter
- Bir Garip Orhan Veli: Murathan Mungan, yön: Oğuz Aral
1981 - 1982
- Harold ve Maude: Colin Higgins, yön: Yıldız Kenter
- Cyrano de Bergerac: Edmond Rostand
- Babalar ve Oğullar: İvan Sergeyeviç Turgenyev
1982 - 1983
- Harold ve Maude: Colin Higgins, yön: Yıldız Kenter
- Babalar ve Oğullar: İvan Sergeyeviç Turgenyev
- Bir Garip Orhan Veli: Murathan Mungan, yön: Oğuz Aral
- Savunma: David W. Hinselb
- Ölümü Yaşamak: Orhan Asena
- Arzu Tramvayı: Tenesse Williams
1983 - 1984
- Arzu Tramvayı: Tenesse Williams
- Savunma: David W. Hinselb
- Ben Anadolu: Güngör Dilmen, yön: Yücel Erten
1984 - 1985
- Ben Anadolu: Güngör Dilmen, yön: Yücel Erten
- Arzu Tramvayı: Tenesse Williams
- Gönül Suçları: Beth Henley, yön: Mehmet Birkiye
- Bir Kadın Bir Erkek: Umur Bugay, yön: Müşfik Kenter
- Bir Garip Orhan Veli: Murathan Mungan, yön: Oğuz Aral
- Savunma: David W. Hinselb
1985 - 1986
- Beş Yol: Sergey Kokovkin
- Uzaklar: Ülker Köksal
- Kahramanlar ve Soytarılar: Talat Halman
- Bir Garip Orhan Veli: Murathan Mungan, yön: Oğuz Aral
1986 - 1987
- Nice Yıllar: Alan Ayckbourn
- Kökler: Arnold Wesker
- Ben Anadolu: Güngör Dilmen, yön: Yücel Erten
- Uzaklar: Ülker Köksal
1987 - 1988
- Bir Çift Kanat: Athol Fugard
- İnsan Denen Garip Hayvan: Anton Çehov - Gabriel Arout
- Bir Garip Orhan Veli: Murathan Mungan, yön: Oğuz Aral
- Yarın Cumartesi: Güner Sümer
- Kökler: Arnold Wesker
1988 - 1989
- Van Gogh: W. Gordon Smith, yön: Oğuz Aral
- Küçük Mutluluklar: John Patrick, yön: Yıldız Kenter
- Bir Garip Orhan Veli: Murathan Mungan, yön: Oğuz Aral
1989 - 1990
- Bir Şey Yap Met: Aziz Nesin
- Yalnızlığın Oyuncakları: Memet Baydur, yön: Müşfik Kenter
- Şafak Yıldızları (Olimpiyat Gülleri): Aleksandr Galin, yön: Yıldız Kenter
- Sarı Sabır Çiçekleri: Athold Fugard, yön: Cevat Çapan
1990 - 1991
- Kim Kimi Kimle: Alan Ayckbourn
- Harold ve Maude: Colin Higgins
- Eski Fotoğraflar: Dinçer Sümer, yön: Müşfik Kenter
1991 - 1992
- Sevgili Yelena Sergiyevna: Ludmila Razumauskaya, yön: Yıldız Kenter
- Maskeli Süvari: Memet Baydur, yön: Müşfik Kenter
- Fehim Paşa Konağı: Turgut Özakman, yön: Hakan Altıner
- Kuva-i Milliye : Nâzım Hikmet, yön: Oğuz Aral
1992 - 1993
- Konken Partisi: D. L. Coburn
- Görünmez Dostlar: Alan Ayckbourn
- Çok Uzak Fazla Yakın: Adalet Ağaoğlu
1993 - 1994
- Konken Partisi: D. L. Coburn
- Görünmez Dostlar: Alan Ayckbourn
- Nalınlar: Necati Cumalı
- Bir Garip Orhan Veli: Murathan Mungan, yön: Oğuz Aral
- Savunma: David V. Rinsels
1994 - 1995
- Lütfen Kızımla Evlenir misiniz?: Muzaffer İzgü
- Ver Elini Broadway: Neil Simon
- Savunma: David V: Rinsels
- Bir Garip Orhan Veli: Murathan Mungan, yön: Oğuz Aral
- Kuva-i Milliye: Nâzım Hikmet
1995 - 1996
- Lütfen Kızımla Evlenir misiniz?: Muzaffer İzgü
- Ver Elini Broadway: Neil Simon
- Ramiz ile Jülide: Refik Erduran, yön: Mehmet Birkiye
1996 - 1997
- Ramiz ile Jülide: Refik Erduran, yön: Mehmet Birkiye
- Eşek Dağın Sevdalısı: Refik Erduran
- Umut Şarkıları: Athol Fugard, yön: Yıldız Kenter
1997 - 1998
- Maria Callas (oyun): Terence Mc Nally, yön: Yıldız Kenter - Mehmet Birkiye
1998 - 1999
- Helen Helen: Eric Emmanuel Schmitt
- Martı: Anton Çehov, yön: Jossef Raikhelgaouz
- Aşk Olsun: Claude Magnier, yön: Müşfik Kenter
1999 - 2000
- Martı: Anton Çehov, yön: Jossef Raikhelgaouz
- Nükte (oyun): Marget Edson, yön: Yıldız Kenter
- Oyunun Oyunu: Michael Frayn, yön: Müşfik Kenter
2000 - 2001
- Sesler Ziller Bizler: Michael Frayn
- Nükte (oyun): Marget Edson, yön: Yıldız Kenter
- Hep Aşk Vardı: Yıldız Kenter, yön: Yıldız Kenter
- Huysuz İhtiyar: Oğuz Aral, yön: Oğuz Aral
2001 - 2002
- Çözüm: David Auburn, yön: Yıldız Kenter
- Hep Aşk Vardı: Yıldız Kenter, yön: Yıldız Kenter
2002 - 2003
- Hep Aşk Vardı: Yıldız Kenter, yön: Yıldız Kenter
2003 - 2004
- Sırça Kümes: Tenesse Williams
- Huysuz İhtiyar: Oğuz Aral, yön: Oğuz Aral
- Inishmorelu Yüzbaşı: Martin McDonagh
- Aşk Çemberi: David Hare, yön: Müşfik Kenter
2004 - 2005
- Oscar ve Pembeli Meleği: Eric Emmanuel Schmitt, yön: Yıldız Kenter
- İki Hayat Sonra: Brian Friel, yön: Mehmet Ergen
- Nasrettin Hoca Bir Gün: Sönmez Atasoy, yön: Sönmez Atasoy
- İnshmorelu Yüzbaşı: Martin McDonagh
- Kumarbazın Seçimi: Patrick Marber
2005 - 2006
- Kumarbazın Seçimi: Patrick Marber
- Gece Mevsimi: Rebecca Lenckiews
2006 - 2007
- Kumarbazın Seçimi: Patric Marber
- Gece Mevsimi: Rebecca Lenckiews
- Anna Karenina: Lev Nikolayeviç Tolstoy
- Ben Anadolu: Güngör Dilmen, yön: Yücel Erten
2007 - 2008
- Ben Anadolu: Güngör Dilmen, yön: Yücel Erten
- 39 Basamak: John Buchan - Patrick Barlow
- Açık Denizde: Slowomir Mrozek
- Kuyruk (oyun): Israel Horowitz
2008 - 2009
- Ben Anadolu: Güngör Dilmen, yön: Yücel Erten
- 39 Basamak: John Buchan - Patrick Barlow
- Victoria (oyun): Dulcinea Langfelder
- Cimri: Moliere
2009 - 2010
- Kraliçe Lear: Eugene Stickland, yön: Yıldız Kenter
- Müşfik Kenter'i Dinliyorum: Orhan Veli - Murathan Mungan
2010 - 2011
- Kraliçe Lear: Eugene Stickland, yön: Yıldız Kenter
- Müşfik Kenter'i Dinliyorum: Orhan Veli - Murathan Mungan
- Aşk Mektupları: A. R. Gurney, yön: Müşfik Kenter
- Zorla Güzellik: Neil LaBute
2013 - 2014
- İlk Osmanlı Vampiri Latif Efendi'nin Sergüzeşti: Nermin Yıldırım, yön: Ahmet Mümtaz Taylan

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Erkoç, Gülayse. "1960-1970 Dönemi Tiyatro Hareketleri" (PDF). Tiyatro Araştırmaları Dergisi, Cilt 2002, Sayı 13. 15 Şubat 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.
^ ^a ^b "Yıldız Kenter Tiyatrosu, İBB Şehir Tiyatroları bünyesine katıldı". Birgun.net 16 Ekim 2020. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.
^ Ergün, Selda. "1923-1960 Yılları Arasında Türk Tiyatrosunda Özel Çalışmalar". Tiyatro Araştırmaları Dergisi, Sayı 30, Yıl 2010. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ Dursun, Adem. "Yıldı Kenter". Tiyatronline.com sitesi, 21 Ocak 2009. 25 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.
^ Asilyazıcı, Hayati. "Türk Tiyatrosunun Divası Yıldız Kenter 2". Aydınlık gazetesi, 17.9.2013. 4 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2018.
^ ^a ^b ^c Haşar, Sündüz. "Yıldız Kenter'i Kaybettik". İstanbul Aydın Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, Cilt 5 , Sayı 10, Yıl 2019,. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.
^ Nutku, Hülya (2021). "Kenter Tiyatrosu" (PDF). Turna Sanat Dergisi, "Türkiye'de Tiyatro "sayısı. 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
^ "Yıldız Kenter kimdir?". Haber61.net, 17 Ocak 2018. 4 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2018.
^ Ulukaya, Ceyda. "Kenter Tiyatrosu Dönüşümün Öncüsü Olsun". Milliyet gazetesi, 1 Aralık 2019. 20 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmî site

[gulayse-1] Erkoç, Gülayse. "1960-1970 Dönemi Tiyatro Hareketleri" (PDF). Tiyatro Araştırmaları Dergisi, Cilt 2002, Sayı 13. 15 Şubat 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.

[birgun-2] "Yıldız Kenter Tiyatrosu, İBB Şehir Tiyatroları bünyesine katıldı". Birgun.net 16 Ekim 2020. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.

[selda-3] Ergün, Selda. "1923-1960 Yılları Arasında Türk Tiyatrosunda Özel Çalışmalar". Tiyatro Araştırmaları Dergisi, Sayı 30, Yıl 2010. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[dursun-4] Dursun, Adem. "Yıldı Kenter". Tiyatronline.com sitesi, 21 Ocak 2009. 25 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018.

[hayati-5] Asilyazıcı, Hayati. "Türk Tiyatrosunun Divası Yıldız Kenter 2". Aydınlık gazetesi, 17.9.2013. 4 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2018.

[sunduz-6] Haşar, Sündüz. "Yıldız Kenter'i Kaybettik". İstanbul Aydın Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, Cilt 5 , Sayı 10, Yıl 2019,. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.

[7] Nutku, Hülya (2021). "Kenter Tiyatrosu" (PDF). Turna Sanat Dergisi, "Türkiye'de Tiyatro "sayısı. 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.

[haber61-8] "Yıldız Kenter kimdir?". Haber61.net, 17 Ocak 2018. 4 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2018.

[ceyda-9] Ulukaya, Ceyda. "Kenter Tiyatrosu Dönüşümün Öncüsü Olsun". Milliyet gazetesi, 1 Aralık 2019. 20 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Kent Oyuncuları nedir?, Kent Oyuncuları anlamı nedir?, Kent Oyuncuları ne demektir?