Gülek Kalesi nedir?, Gülek Kalesi anlamı nedir?, Gülek Kalesi ne demektir?

Gülek Kalesi
Tarihçe
Asakaliba
Kale kapısı Gülek Kalesi Türkiye'deki konumu
Konum	Tarsus, Mersin
Bölge	Akdeniz Bölgesi
Koordinatlar	37°16′12″K 34°37′29″D / 37.27000°K 34.62472°D / 37.27000; 34.62472
Rakım	1.530 m (5.020 ft)
Kültür(ler)	Ermeni, Osmanlı
Sit ayrıntıları
Mülkiyet	Kültür ve Turizm Bakanlığı

Gülek Kalesi Mersin ilinde bir kale örenidir.

Yerleşim[değiştir | kaynağı değiştir]

Kale Mersin ili Tarsus ilçesi kuzeyinde Toros Dağları üzerinde, Gülek Boğazına hakim bir noktada ve 37°16′12″K 34°47′29″D / 37.27000°K 34.79139°D / 37.27000; 34.79139 koordinatlarındadır.^[1] Kaleye Gülek beldesinden ayrılan 5 kilometrelik bir yolla ulaşılmaktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği 1530 metre, denetlediği Gülek Boğazından yüksekliği ise 500 metredir. Tarsus’a olan uzaklığı 65 kilometre, Mersin’e olan uzaklığı ise 95 kilometredir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kalenin yapılış tarihi bilinmese de, Kilikya Ermeni Krallığı döneminde yapıldığı veya esaslı bir onarımdan geçtiği anlaşılmaktadır. Bu devlete ait 1198-1199 dönemine tarihlenen bir taç giyme listesinde Gülek lordu Symbat’ın adı geçmektedir. Kalenin o dönemdeki adı ‘’Asakaliba’’ idi.^[2] Kale İç Anadolu ile Akdeniz Bölgesi arasındaki en önemli geçit olan Gülek Boğazını denetlemek amacıyla yapılmıştır. Orta Çağ'da bu boğazı geçenler kale komutanına ücret ödemek zorunda kalıyorlardı.^[3] Bölge daha sonra Memluk Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu egemenliğinde kalmış, 19.yüzyılda Kavalalı Mehmet Ali Paşa isyanı sonrasında 1830 yıllarda Mehmet Ali Paşa’nın oğlu Kavalalı İbrahim Paşa tarafından işgal edilmiştir. Kalenin o dönemde de kullanıldığı anlaşılmaktadır. Tarihi kayıtlarda bu dönemde kalenin kuzey batısında bir de kurşun madeni olduğu belirtilmektedir.

Kale[değiştir | kaynağı değiştir]

Kalenin giriş güneydeki kapıdandır. Surlar batı ve güney kesimdedir. Kuzey ve doğu kesimde çok dik yamaçlar olduğu için bu yönlerde tahkimata gerek duyulmamıştır. Surlarda kullanılan bosajlı taşlar Ermeni dönemi kalelerinin karakteristik malzemeleridir. Ancak daha yeni yapı izlerine de rastlanmaktadır. Bu yapılar daha kuzeyde yer alan İbrahim Paşa Tabyalarındaki yapıları andırmakta olup, büyük ihtimalle 19. yüzyılda İbrahim Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kalenin doğu tarafında bir de sarnıç yer almaktadır.^[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Harita sayfası". 27 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2019.
^ Efkan Uzun: Gülek Boğazı, Tarihi ve Stratejik önemi
^ ^a ^b Mersin Valiliği:Mersin Ören Yerleri kaleleri Müzeleri, ISBN 978-605-4196-07-4, p86

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Surlar (batıdan)
Surlardan bir detay
Gülek Boğazı ve otoyolun kaleden görünüşü

Mersin

Yönetim

İlçeler • Belediyeler • Valiler • Belediye başkanları • Milletvekilleri

Yerleşim yerleri

Merkezdeki ilçeler	Akdeniz • Mezitli • Toroslar • Yenişehir
Diğer ilçeler	Anamur • Aydıncık • Bozyazı • Çamlıyayla • Erdemli • Gülnar • Mut • Silifke • Tarsus
Eski il	İçil

Kültür ve eğitim

Üniversiteler	Mersin Üniversitesi • Çağ Üniversitesi • Tarsus Üniversitesi • Toros Üniversitesi • Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü
Müzeler	Anamur Müzesi • Emirler Ören Yeri ve Kent Ormanı Müzesi • Mersin Arkeoloji Müzesi • Mersin Atatürk Evi • Mersin Deniz Müzesi • Mersin Devlet Güzel Sanatlar Galerisi • Mersin Kent Tarihi Müzesi • Mersin Su Müzesi • Narlıkuyu Mozaik Müzesi • Nusret Mayın Gemisi Kültür Parkı • Silifke Atatürk Evi • Silifke Müzesi • Tarsus Müzesi • Tarsus Roma Yolu • Taşucu Atatürk Evi • Taşucu Aslan Eyce Amfora Müzesi
Arkeoloji	Adamkayalar • Afrodisias (Tisan) • Akkale öreni • Alahan Manastırı • Alaköprü • Altından Geçme • Anchiale • Anemurium • Aulae • Aya Tekla Yeraltı Kilisesi • Aydıncık Mozaiği • Aziz Paul Su Kuyusu • Baç Köprüsü • Balabolu • Cambazlı Kilisesi • Çatıören • Caracalla Yazıtı • Çanakçı Kaya Mezarları • Çandır Kalesi • Dağlı Kalesi • Dikilitaş • Donuktaş • Dörtayak • Elaiussa Sebaste • Emirzeli • Evciler Kalesi • Gökkale • Gözlükule • Gözne Kalesi • Gülek Kalesi • Hasanaliler Kilisesi • Hebilli Kalesi • Hisarin Kale • Işıkkale • İbrahim Paşa Tabyaları • Jüpiter Tapınağı • Kanlıdivane • Kabaçam Ören Yeri • Karakabaklı • Kız Kalesi • Kilikya'daki Roma yolu • Kilise Tepe Höyüğü • Kleopatra Kapısı • Kravga Köprüsü • Lamas su kemeri • Mamure Kalesi • Meydankale • Meydancık Kalesi • Mezgitkale • Mut Kalesi • Narlıkuyu • Olba Krallığı • Öküzlü • Paşabeleni • Paşa Türbesi • Silifke Kalesi • Sinap Kalesi • Sinekkale • Softa Kalesi • Soli • Tapureli • Tekir Ambarı • Silifke Taşköprü • Tece Kalesi • Tekkadın • Tokmar Kalesi • Uzuncaburç • Üçayaklı villa rustika • Veyselli Kaya Kabartmaları • Yaka Kalesi • Yanıkhan • Yumuktepe • Yelbiz Kalesi

Yapılar

Binalar	Anamur Deniz Feneri • Mersin Halkevi Binası • Mertim • Mersin Kongre ve Sergi Sarayı • Atatürk Kültür Merkezi • Kırkkaşık Bedesteni • Mersin Marina • Hacı Paşa Saat Kulesi • Mersin Deniz Feneri • Tarsus Saat Kulesi
Dinî binalar	Güzeloluk Camisi • Laal Paşa Camii • Mersin Eski Cami • Mersin Ulu Cami • Muğdat Camii • Müftü Camisi • Tarsus Ulu Camii • Tarsus Eski Cami • Miralay Ahmet Bey Camii • Aziz Paul Kilisesi • Mersin Katolik Kilisesi • Mersin Ortodoks Kilisesi
Anıtlar	Mersin Atatürk Anıtı • Friedrich Barbarossa Anıtı • Kıbrıs Şehitliği
Ulaşım	Mersin-Adana Bölgesel Treni • Mersin Garı • Tırmıl Tren İstasyonu • Karacailyas Tren İstasyonu • Taşkent Tren İstasyonu • Huzurkent Tren İstasyonu • Tarsus Tren İstasyonu • Yenice Tren İstasyonu • Mersin Limanı • Taşucu Limanı • Yeşilovacık Limanı • Metro • D 400 • D 750 • D 715 • Otoyol 51 • Otoyol 21 • İl yolları • Boğsak Tüneli • Gazi Mustafa Kemal Bulvarı (Mersin) • Mersin ilinde ulaşım
Barajlar	Alaköprü • Berdan • Gezende • Kadıncık I
Spor tesisleri	Edip Buran Spor Salonu • Servet Tazegül Spor Salonu • Nevin Yanıt Atletizm Kompleksi • Mersin Stadyumu • Burhanettin Kocamaz Stadyumu • Silifke Şehir Stadyumu
Tabiat parkları	Gümüşkum • Pullu • Erdemli Çamlığı • İncekum (Aydıncık)
Diğer	Akkuyu Nükleer Güç Santrali • Tarsus Hayvanat Bahçesi • Mersin Serbest Bölgesi • Atatürk Parkı

Yüzey şekilleri

Kıyılar	Mersin Körfezi • Anamur Burnu • Tisan Koyu • Eğribük Koyu
Göller	Paradeniz • Kızılbağ Göleti • Karakız Göleti • Karagöl • Arslanköy Göleti
Adalar	Aydıncık Adaları • Babadıl Adaları • Boğsak Adası • Dana Adası • Güvercin Adası • Saplı Adası • Tisan Adası • Yılanlı Ada
Akarsular	Berdan Irmağı • Cehennemdere • Deliçay • Efrenk Çayı • Mezitli Çayı • Tece Çayı • Karacaoğlan Çayı • Tömük Çayı • Alata Çayı • Limonlu Çayı • Şeytanderesi • Göksu • Soğuksu Çayı • Sini Çayı • Anamur Çayı • Kaledran Çayı
Geçitler	Gülek Boğazı • Sertavul Geçidi
Obruklar	Cennet ve Cehennem Çökükleri • Kanlıdivane • Aşağı Dünya Obruğu • Çukurpınar Mağarası • Peynirlikönü Mağarası • Taşkuyu Mağarası
Diğerleri	Karabucak Ormanı • Yerköprü Çağlayanı (Mersin) • Tarsus Şelalesi • Taşhan, Mut • Mezitli Kadın Üretici Pazarı

Türkiye'deki kaleler