İçil nedir?, İçil anlamı nedir?, İçil ne demektir?

İçil

İçil (ya da bugün kullanılan şekliyle İçel) eski bir sancak, il ve yöre adıdır. Günümüzde kullanılmamaktadır.

Yöre adı olarak İçil[değiştir | kaynağı değiştir]

İçil adı ilk defa 12. yüzyılda Anadolu Selçukluları döneminde kullanılmaya başlanmıştır.^[1] Başlangıçta Göksu ırmağı vadisi için kullanılan bu ad zamanla Toros Dağlarının zirveleriyle Akdeniz kıyısı arasındaki yöre (kabaca Taşeli ve antik dönemdeki Taşlık Kilikya) için kullanılmaya başlanmıştır. Yörenin batısında dağlar ve doğusunda da Çukurova vardır. Fransız coğrafyacı Vital Cuinet batı sınırı adı belirtilmeyen bir çay (muhtemelen Antalya ili Alanya ilçesindeki Dim Çayı), doğu sınırı da Mersin ili Erdemli ilçesindeki Alata Çayı olarak vermektedir.

İdari birim olarak İçil[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı İmparatorluğu döneminde sancak (liva) vilayetten küçük, kazadan büyük bir idari birim anlamına gelmekteydi. İçil de bir sancaktı. Bu sancak bu günkü Mersin ilinin batı yarısı, Karaman ilinin Ermenek ilçesi ve Antalya ilinin Gazipaşa ilçesinden meydana geliyordu. Adana Salnamesine göre sancak Adana Vilayetine bağlıydı.^[2] Sancaktaki bağlı kazalar şunlardı: Anamur, Ermenek, Gülnar, Mut, Silifke ve Karataş. Bu kazalardan Mut ve Silifke günümüzde Mersin iline bağlı ilçelerdir. Gülnar kazası günümüzdeki Gülnar ve Aydıncık ilçelerini kapsıyordu. Karataş kabaca günümüzde Mersin'e bağlı olan Erdemli ilçesidir. Ermenek ilçesi Karaman iline bağlıdır. Günümüzde Mersin iline bağlı olan Anamur ise o tarihte bucak merkezi olan ve günümüzde Antalya iline bağlı olan Gazipaşa ilçesini de kapsıyordu. Sancak merkezi 1871 yılına kadar Ermenek iken daha sonra Silifke olmuştur. Ermenek 1919 yılında İçel ilinden ayrılarak Konya iline bağlandı.^[3]

Cumhuriyet döneminde İçil[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyetin ilk yıllarında İçel adı kullanılmaya başlandı. İçel ili kuruldu. İl merkezi Silifke'ydi.1926 yılında Gazipaşa Antalya iline bağlandı.^[4] Ancak 1933 yılında yapılan bir düzenleme ile İçel ili ile Mersin ili birleştirildi. İl ismi İçel olurken il merkezi Mersin oldu. Bu durum 2002 yılına kadar devam etti ve bu tarihte çıkarılan 4765 sayılı yasaya göre bütün ile Mersin adı verildi.^[5] Merkez Mersin ise Akdeniz, Mezitli, Toroslar ve Yenişehir adli dört merkez ilçeye bölündü.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Kültür Bakanlığı sayfası". 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2021.
^ İbrahim Bozkurt-Birgül Bozkurt-Sırma Hasgül:Salname'i Vilayet'i Adana ISBN 978-605-83847-0-5
^ "Ermenek tarihi". 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2021.
^ "Gazipaşa tarihi". 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2021.
^ "Mersin valiliği". 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2021.

Mersin

Yönetim

İlçeler • Belediyeler • Valiler • Belediye başkanları • Milletvekilleri

Yerleşim yerleri

Merkezdeki ilçeler	Akdeniz • Mezitli • Toroslar • Yenişehir
Diğer ilçeler	Anamur • Aydıncık • Bozyazı • Çamlıyayla • Erdemli • Gülnar • Mut • Silifke • Tarsus
Eski il	İçil

Kültür ve eğitim

Üniversiteler	Mersin Üniversitesi • Çağ Üniversitesi • Tarsus Üniversitesi • Toros Üniversitesi • Alata Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü • Orta Doğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü
Müzeler	Anamur Müzesi • Emirler Ören Yeri ve Kent Ormanı Müzesi • Mersin Arkeoloji Müzesi • Mersin Atatürk Evi • Mersin Deniz Müzesi • Mersin Devlet Güzel Sanatlar Galerisi • Mersin Kent Tarihi Müzesi • Mersin Su Müzesi • Narlıkuyu Mozaik Müzesi • Nusret Mayın Gemisi Kültür Parkı • Silifke Atatürk Evi • Silifke Müzesi • Tarsus Müzesi • Tarsus Roma Yolu • Taşucu Atatürk Evi • Taşucu Aslan Eyce Amfora Müzesi
Arkeoloji	Adamkayalar • Afrodisias (Tisan) • Akkale öreni • Alahan Manastırı • Alaköprü • Altından Geçme • Anchiale • Anemurium • Aulae • Aya Tekla Yeraltı Kilisesi • Aydıncık Mozaiği • Aziz Paul Su Kuyusu • Baç Köprüsü • Balabolu • Cambazlı Kilisesi • Çatıören • Caracalla Yazıtı • Çanakçı Kaya Mezarları • Çandır Kalesi • Dağlı Kalesi • Dikilitaş • Donuktaş • Dörtayak • Elaiussa Sebaste • Emirzeli • Evciler Kalesi • Gökkale • Gözlükule • Gözne Kalesi • Gülek Kalesi • Hasanaliler Kilisesi • Hebilli Kalesi • Hisarin Kale • Işıkkale • İbrahim Paşa Tabyaları • Jüpiter Tapınağı • Kanlıdivane • Kabaçam Ören Yeri • Karakabaklı • Kız Kalesi • Kilikya'daki Roma yolu • Kilise Tepe Höyüğü • Kleopatra Kapısı • Kravga Köprüsü • Lamas su kemeri • Mamure Kalesi • Meydankale • Meydancık Kalesi • Mezgitkale • Mut Kalesi • Narlıkuyu • Olba Krallığı • Öküzlü • Paşabeleni • Paşa Türbesi • Silifke Kalesi • Sinap Kalesi • Sinekkale • Softa Kalesi • Soli • Tapureli • Tekir Ambarı • Silifke Taşköprü • Tece Kalesi • Tekkadın • Tokmar Kalesi • Uzuncaburç • Üçayaklı villa rustika • Veyselli Kaya Kabartmaları • Yaka Kalesi • Yanıkhan • Yumuktepe • Yelbiz Kalesi

Yapılar

Binalar	Anamur Deniz Feneri • Mersin Halkevi Binası • Mertim • Mersin Kongre ve Sergi Sarayı • Atatürk Kültür Merkezi • Kırkkaşık Bedesteni • Mersin Marina • Hacı Paşa Saat Kulesi • Mersin Deniz Feneri • Tarsus Saat Kulesi
Dinî binalar	Güzeloluk Camisi • Laal Paşa Camii • Mersin Eski Cami • Mersin Ulu Cami • Muğdat Camii • Müftü Camisi • Tarsus Ulu Camii • Tarsus Eski Cami • Miralay Ahmet Bey Camii • Aziz Paul Kilisesi • Mersin Katolik Kilisesi • Mersin Ortodoks Kilisesi
Anıtlar	Mersin Atatürk Anıtı • Friedrich Barbarossa Anıtı • Kıbrıs Şehitliği
Ulaşım	Mersin-Adana Bölgesel Treni • Mersin Garı • Tırmıl Tren İstasyonu • Karacailyas Tren İstasyonu • Taşkent Tren İstasyonu • Huzurkent Tren İstasyonu • Tarsus Tren İstasyonu • Yenice Tren İstasyonu • Mersin Limanı • Taşucu Limanı • Yeşilovacık Limanı • Metro • D 400 • D 750 • D 715 • Otoyol 51 • Otoyol 21 • İl yolları • Boğsak Tüneli • Gazi Mustafa Kemal Bulvarı (Mersin) • Mersin ilinde ulaşım
Barajlar	Alaköprü • Berdan • Gezende • Kadıncık I
Spor tesisleri	Edip Buran Spor Salonu • Servet Tazegül Spor Salonu • Nevin Yanıt Atletizm Kompleksi • Mersin Stadyumu • Burhanettin Kocamaz Stadyumu • Silifke Şehir Stadyumu
Tabiat parkları	Gümüşkum • Pullu • Erdemli Çamlığı • İncekum (Aydıncık)
Diğer	Akkuyu Nükleer Güç Santrali • Tarsus Hayvanat Bahçesi • Mersin Serbest Bölgesi • Atatürk Parkı

Yüzey şekilleri

Kıyılar	Mersin Körfezi • Anamur Burnu • Tisan Koyu • Eğribük Koyu
Göller	Paradeniz • Kızılbağ Göleti • Karakız Göleti • Karagöl • Arslanköy Göleti
Adalar	Aydıncık Adaları • Babadıl Adaları • Boğsak Adası • Dana Adası • Güvercin Adası • Saplı Adası • Tisan Adası • Yılanlı Ada
Akarsular	Berdan Irmağı • Cehennemdere • Deliçay • Efrenk Çayı • Mezitli Çayı • Tece Çayı • Karacaoğlan Çayı • Tömük Çayı • Alata Çayı • Limonlu Çayı • Şeytanderesi • Göksu • Soğuksu Çayı • Sini Çayı • Anamur Çayı • Kaledran Çayı
Geçitler	Gülek Boğazı • Sertavul Geçidi
Obruklar	Cennet ve Cehennem Çökükleri • Kanlıdivane • Aşağı Dünya Obruğu • Çukurpınar Mağarası • Peynirlikönü Mağarası • Taşkuyu Mağarası
Diğerleri	Karabucak Ormanı • Yerköprü Çağlayanı (Mersin) • Tarsus Şelalesi • Taşhan, Mut • Mezitli Kadın Üretici Pazarı