Françoise Sagan
Doğum	Françoise Quoirez 21 Haziran 1935 Cajarc, Fransa
Ölüm	24 Eylül 2004 (69 yaşında) Honfleur, Fransa
Meslek	Oyun, roman ve senaryo yazarı
Milliyet	Fransız

Françoise Sagan (21 Haziran 1935–24 Eylül 2004) veya asıl adıyla Françoise Quoirez, Fransız oyun yazarı, romancı ve senaryo yazarı. Sanatçı, François Mauriac tarafından verilen "alımlı küçük canavar" takma adıyla da bilinmektedir.^[1] Sagan, havalı burjuva karakterler içeren güçlü romantik eserleriyle tanınmaktadır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Sagan, Fransa'nın Cajarc kentinde dünyaya geldi ve bu kentin de içinde bulunduğu Lot ilinde büyüdü. Çocukluğunda hayvanlara karşı özel bir hayranlığı vardı. Bu dönemde 'Kiki' takma adıyla çağrılan Sagan, zengin bir ailenin en küçük kızıydı. Babası bir şirketin genel müdürü, annesi toprak sahibi bir ailenin kızıydı. Savaş döneminde Dauphiné'e yerleşen aile, ardından Vercors'a gitti.^[2] Sagan, 1953 yılındaki Sorbonne'a giriş sınavlarını kazanamadı. Aşırı savurgan yaşam tarzıyla bilinen sanatçı, yine de bu okula daha sonra girdi fakat mezun olmadan ayrıldı.

İlk romanı Günaydın Hüzün, 1954 yılında, Sagan 18 yaşındayken satışa sunuldu. Kitap kısa sürede uluslararası çapta başarı elde etti. Kitapta on yedi yaşındaki Cécile'in zevk düşkünü hayatı anlatılır. Romanda ayrıca kahramanın erkek arkadaşıyla olan ilişkileri ve zina tutkunu-eğlence düşkünü babasının tutumuna da yer verilir. Roman, Simon & Garfunkel'in "The Sounds of Silence" adlı şarkısında esin kaynağı oldu. Sanatçının takma adı, Marcel Proust'ın "Kayıp Zamanın İzinde" adlı kitabındaki 'Sagan Prensesi' karakterinden esinlenilerek verildi.

Sagan'ın karakterleri, J.D. Salinger'in eserlerindekine benzer bir şekilde bozulmuş gençlik için birer ikon oldu. 1996 yılına kadar düzinelerce eser veren Sagan'ın bu eserlerinden bazıları sinemaya uyarlandı. Sanatçı, nouveaux roman tarzının popüler olduğu dönemde bile sadece Fransız psikolojik romanlar yazdı. Karakterlerinin konuşmalarında sıklıkla varoluşçu duygulara rastlanır. Buna ek olarak sanatçının yazdığı şarkı sözleri ve senaryo yazıları bulunmaktadır.

Özel yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Sagan, iki kez evlendi. Bunların ilkini 13 Mart 1958 tarihinde kendinden yirmi yaş büyük bir editör olan Guy Schoeller ile yaptı. Bu ilk evliliği Haziran 1960'ta noktalandı. Daha sonra ise 10 Ocak 1962 tarihinde Bob Westhof adlı Amerikalı bir çömlekçiyle evlendi. Bu son evliliği ise 1963 yılında bitti. Haziran 1963'te ise oğlu Denis dünyaya geldi.^[3] Sonraları ise lezbiyen olarak takılmayı sürdürmeyi seçen Sagan, bu bağlamda bir moda stilisti olan Peggy Roche ile birliktelik yaşamaya başladı. Ancak sonrasında evli bir erkek olan Bernard Frank ise beraber oldu. Daha sonra tekrar Fransız Playboy dergisinde editör olan Annick Geille ile lezbiyen birliktelik yaşadı.^[1]

Sagan Amerika Birleşik Devletleri'nde gezmeyi severdi. Bu geziler sırasında çoğunlukla Truman Capote ve Ava Gardner gibi isimlerle görüntülenirdi. 14 Nisan 1957 tarihinde Aston Martin marka spor arabasıyla kaza yaşayan yazar, bir süre komada kaldı. Otomobil tutkunu olan Sagan'ın bir Jaguar ve kumar oynamaya giderken kullandığı bir Monte Carlo marka arabası bulunmaktaydı.

1990'larda kokain kullandığı gerekçesiyle tutuklanan Sagan, hayatının belli dönemlerinde uyuşturucu bağımlılığı yaşadı. Öyle ki, kendisi hakkında bilinen bir olayda; evinde uyuşturucu aramaya gelen polis köpeğinin uyuşturucuyu bulup yalaması sonrasında Sagan, polise "Bak! O da bunu sevdi." şeklinde bir cümle kurmuştur.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

2000'lere gelindiğinde yazarın sağlığı kötüleşti. Öyle ki 2002 yılında yargılandığı vergi kaçakçılığı davasına katılamadı. Bu nedenle cezası askıya alındı. Françoise Sagan 24 Eylül 2004 tarihinde, 69 yaşındayken Honfleur, Calvados'ta akciğer ambolisi geçirerek öldü.^[4]

Ölümü sonrasında Fransız Cumhurbaşkanı Jacques Chirac: "Onun ölümüyle Fransa tarihinin en parlak ve hassas yazarlarından birini kaybetti. O ayrıca edebi hayatımızda seçkin bir yere sahip olan yazarlardandı." yorumunu yaptı.

Film[değiştir | kaynağı değiştir]

Sagan'ın yaşamı, Diane Kurys tarafından yönetilen "Sagan" adlı biyografik filmde yer aldı. Bu film, Fransa'da 11 Haziran 2008'de gösterime girdi. Fransız aktris Sylvie Testud, Sagan'ın rolünü üstlendi.^[5]

Alıntılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• "Hiçbir şey bir kahkahadan daha iğrenç değildir."
• Aşka inanıp inanmadığı sorulduğunda: "Şaka mı yapıyorsunuz? Ben sadece tutkuya inanırım. Başka bir şeye inanmam. O da en fazla iki yıl, daha fazla değil. Tamam tamam, o zaman en fazla üç yıl."
• "Elbise, bir erkeğe onları çıkarmak için ilham vermedikçe anlamsızdır."

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Romanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Günaydın Hüzün (1954, Bonjour Tristesse)
• Acı Tebessüm (1955, Un certain sourire)
• Dans un mois, dans un an (1957, Those without shadows)
• Brahms'ı Sever misiniz? (1959, Aimez-vous Brahms?)
• Les Merveilleux Nuages (1961, "Wonderful Clouds")
• Toxique (1964)
• Çarpıntı (1965)
• Le Garde du cœur (1968, The Heart-Keeper)
• Un peu de soleil dans l'eau froide (1969, Sunlight on Cold Water)
• Des bleus à l'âme (Scars on The Soul) (1972)
• Un profil perdu (1974, Lost Profile)
• Brigitte Bardot (1975)
• Le lit défait (1977, The Unmade Bed)
• Le Chien couchant (1980)
• La femme fardée (1981, The Painted Lady)
• Un orage immobile (1983)
• De guerre lasse (1985)
• La Maison de Raquel Vega (1985)
• Sarah Bernhardt, ou le rire incassable (1987)
• Un sang d'aquarelle (1987)
• La Laisse (1989)
• Les Faux-Fuyants (1991)
• Chagrin de passage (1994)
• Le Miroir égaré (1996)
• Les Quatre coins du coeur' (2019)

Kısa öyküler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Les yeux de soie (1975, Silken Eyes)
• Musiques de scène (1981)

Oyun yazıları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Château en Suède (Château in Sweden) (1960)
• Les Violons parfois (1961)
• La Robe mauve de Valentine (1963)
• Bonheur, impair et passe (1964)
• L'Écharde (1966)
• Le Cheval évanoui (1966)
• Un piano dans l'herbe (1970)
• Il fait beau jour et nuit (1978)
• L'Excès contraire (1987)

Otobiyografik çalışmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Toxique (1964)
• Réponses (1975, röportajlar)
• Avec mon meilleur souvenir (1984)
• Répliques (1992, röportajlar)
• ...Et toute ma sympathie (1993, 'Avec mon meilleur souvenir eserinin devamı)
• Derrière l'épaule (1998, orobiyografi)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Litweb.net
• The Paris Review – Röportaj 30 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• BBC sayfası30 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.