André Maurois
André Maurois
Doğum	Émile Salomon Wilhelm Herzog 26 Temmuz 1885(1885-07-26) Elbeuf, Fransa
Ölüm	9 Ekim 1967 (82 yaşında) Neuilly-sur-Seine, Fransa
Meslek	Roman, deneme, biyografi yazarı
Milliyet	Fransa
Önemli ödülleri	"Académie Française" üyeliği

André Maurois (asıl adı:Émile Salomon Wilhelm Herzog) (d. 26 Temmuz 1885 Elbeuf, Fransa - ö. 9 Ekim 1967 Neuilly-sur-Seine), Fransız roman, hikâye, deneme, biyografi, tarih yazarıdır.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Alsaslı Yahudi asıllı zengin bir tekstil sanayici ailesinden olup ailesi Fransa-Prusya Savaşı'ndan sonra Alsas'dan kaçıp Normandiya'da Lebeuf'te bir yünlü tekstil fabrikası sahipleri idi. Maurois bu kentte doğdu. Maurois Rouen'de "Pierre-Corneille Lisesi"'de eğitimini yaparken Fransa'da 18. yüzyıldan itibaren en iyi lise öğrencilerinin girdiği "Concours général" imtihanlarına girip ödül kazandı. Üniversite diplomasını da edebiyat üzerinde yaptı.

Mecburi askerlik görevini bitirdikten sonra 12 yıl ailesi sahip olduğu fabrika ve şirketin idarecisi olarak görev yaptı. 1909'da Genevre bir Polonyalı kontun genç kızı olan Jane-Wanda de Szymkiewicz (Jeanine) (1892-1923) ile tanışıp onunla birinci evliliğini yaptı.

I. Dünya Savaşı döneminde Fransız ordusuna katıldı ve Fransa'da bulunan Britanya Sefer Ordusu'nda tercümanlık ve liyazon subaylığı yaptı. Yayınladığı ilk eseri olan "Les Silences du Colonel Bramble (Albay Bramble'ın Susması)" bu dönemdeki yaşamını alaycı olarak ama sosyal realizm ögeleri ile işlemektedir. Bu eser Fransa'da hemen rağbet gördü ve İngilizceye tercümesinden sonra İngilizce konuşulan ülkelerde popüler oldu. Bunu "Discours du docteur O'Grady" adlı romanıyla takip etti.

Yazı hayatının kalan kısmında da Maurois Britanya halkı ve konuları hakkında birçok eser hazırlamıştır. Bunlar arasında politikacı Disraeli; Byron, Shelley adlı tanınmış şairler ve Alexander Fleming adlı bilim insanının biyografileri bulunmaktadır. Bu Britanyalıların biyografilerinin yanında Maurois Fransız tanınmışları olan Victor Hugo, George Sand, Honoré de Balzac ve General Hubert Lyautey'in biyografilerini de yazmıştır.

Savaştan sonra "Croix-de-feu" ve "Le Flambeau" adlı edebi dergilerin editörlüğünü yaptı.

1924'te Paris'te ikinci karısı Simone de Caillavet ile tanıştı. Bu ikinci karısı kendini yalnız kocasının şahsi hayatına değil resmi ve edebi hayatına da vakfetti.

1938'de Maurois çok ünlü "Academie Française"e üye seçildi. Bu seçimde sonradan Almanya ile anlaşıp onlar yararına Vichy Hükûmeti'ni kuracak Mareşal Petain ona destek olmuş ve 1940'ta yazdığı otobiyografi eserinde Maurois bu desteği için Mareşal'a şükranını bildirmiştir.

II. Dünya Savaşı başlayınca Maurois Britanya Ordusu Genel Karargahı'nda "Resmi Fransız Gözlemcisi" görevini aldı. Bu resmî görevi ile Britanya ordusunun Belçika'ya girişinde o orduda görevini yapmaktaydı. Fransız hükûmetinde bulunan bakanları ve politikacıları şahsen tanımaktaydı ve 10 Haziran 1940'ta Londra'ya bir misyonla gönderildi. Tam bu sırada Alman orduları Fransa'da galip geldiler ve Fransa Almanlarla ateşkes imzalamak zorunda kaldı. Maurois terhis edildi, görevinden alındı ve Kanada'ya gitti. Sonra Maurois bu savaş içinde General Charles de Gaulle'un Özgür Fransa Kuvvetleri'ne katıldı ve tüm savaş boyunca bu askeri görevde bulundu.

27 Haziran 1947'de Fransa Cumhurbaşkanı kararnamesi ile ismi resmen "Herzog"dan "André Maurois"ya çevrildi.

Maurios 1949'da karısı yanında olmadığı bir Güney Amerika seyahatinde kendi eserlerini İspanyolcaya çeviren, genç, güzel geniş görüşlü , María de los Dolores Checa Garçía y Rivera adlı bir hanıma aşık oldu. Bu ilişkisi 20 gün sürmekle beraber Maurois "Marita" adını verdiği bu genç hanıma 54 mektup ve 11 şiir yazdı ve bu ilişki 1949'da sona erdikten sonra bu yazılar karısının isteğine uyarak yayımlandı.

9 Eylül 1967'de 82 yaşında iken Neuilly-sur-Seine'de öldü ve Neuilly-sur-Seine şehir mezarlığına gömüldü.

Seçilmiş eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Roman[değiştir | kaynağı değiştir]

• Les Silences du colonel Bramble 1918
• Ni ange ni bête 1919
• Ariel ou la vie de Shelley 1923
• Bernard Quesnay 1926
• La hausse et la baisse 1926
• Climats. 1928
• Le cercle de famille 1932
• Terre promise 1945
• Femmes de Paris 1954
• Les Roses De Septembre 1956

Hikayeler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Meïpe ou la Délivrance 1926
• Voyage au pays des Articoles 1928
• Le pays des trente-six mille volontés 1928
• La machine à lire les pensées 1937
• Des mondes impossibles 1947

Deneme ve kritik[değiştir | kaynağı değiştir]

• Aspects de la biographie 1929
• Introductión a la méthode de P.Valéry 1933
• Magiciens et Logiciens 1935
• Un art de vivre 1939
• Estudios literarios 1946
• Sent visages de l'amour 1947
• À la recherche de Marcel Proust 1949
• Cours de bonheur conjugal 1951
• Olympio 1953. Victor Hugo hakkinda
• Portrait de la France et des français 1955
• La France change de visage 1956
• Les trois Dumas 1957
• Lecture, mon doux plaisir 1958

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

• La vie de Disraeli 1927
• Byron 1930
• Tourgueniev 1931
• Édouard VII en son temps 1937
• A la Recherche de Marcel Proust. 1949
• Don Juan ou la vie de Byron 1930
• Voltaire 1935
• Leila ou la vie de George Sand 1952
• Olympio ou la vie de Victor Hugo. 1954
• Louis XIV à Versailles 1955
• La Vie de sir Alexander Fleming 1959
• Le Monde de Marcel Proust 1960
• Prométhée ou la vie de Balzac 1965

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

• Histoire d'Angleterre. 1937
• Histoire des Etats-Unis. 1943
• Histoire de la France. 1947

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta André Maurois ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Vikisöz'de André Maurois ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

• Amazon biyografi (İngilizce)
• "Academie Francaise" biyografisi 8 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)