Extramücadele (d. 1970, İstanbul) ya da gerçek adıyla Memed Erdener, Türk çağdaş sanatçıdır. 1997 yılından itibaren disiplinler arası bir anlayışla ürettiği güncel sanat işlerinde bu mahlası kullanmaktadır.

Türkiye'de siyasal içerikli çağdaş sanatın başlıca temsilcileri arasında kabul edilir.^[1] Heykel, resim, hat ve tezhip yapan sanatçı, fotoğraflarıyla ve filmleriyle de tanınır. Bir grafiker olarak, hayali müşterilerin siparişleri doğrultusunda toplumsal baskı altındaki grupların seslerini kendine özgü işaret ve resimlerle duyurmak üzere işler üretir.^[2] Türk milliyetçiliği, Kürt milliyetçiliği, İslamcılık ve Kemalizm gibi birçok siyasi mesele hakkında mizahi bir yaklaşım ile eleştirel espriler üreten sanatçı, kimliğini "Extramücadele" adı arkasında görünmez kılmıştır. "Extramücadele" adı, sıklıkla sanatçının mahlası olarak değil de bir grup projesi olarak algılanır.^[3]

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1970 yılında İstanbul'da doğdu. 1981- 1989 yıllarında Saint Benoit Lisesi'nde okuduktan sonra Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Grafik Tasarım bölümünde yüksek öğrenim gördü. 1991'de "Deli" adlı haftalık mizah dergisinde çıkan karikatürleriyle başladı. Deli'den sonra Hayvan, Öküz ve Ot dergilerine çizdi.^[4] 1995'te Bülent Erkmen'in öğrencisi oldu ve Hafriyat Grubu'na katıldı. Sanat çalışmalarında "Extramücadele" takma adını 1997'de kullanmaya başladı ve kimi zaman Hafriyat Grubu ile beraber, kimi zaman tek başına ulusal ve uluslararası pek çok sergiye katıldı.

1998 yılında yükseköğrenimini, fakülteye girişinden dokuz sene sonra birincilikle tamamladı.^[4] 2000- 2010 yılları arasında bir dijital reklam ajansında çalıştı. Bir yandan da sanatsal çalışmalarına devam etti. 2007'deki 10. Uluslararası İstanbul Bienali'ne 18 afişinin sergilendiği "Ne?" adlı sergiyle katıldı. Türkiye'de yaşayan azınlıkları ele aldığı bu afişlerde izleyicilerin afişlerdeki "ne" ile başlayan cümleleri tamamlamaları isteniyordu. Sergi, bienalin en politik işlerden birisi olarak değerlendirildi.^[2][5] 2010 ve 2014 yıllarında Hafriyat sanat grubundaki arkadaşları ile beraber, "Hafriyat Karaköy" isimli bağımsız sanat mekanını açtı. 2009 yılında "Pompa", 2009 yılında "Köle" isimli kısa filmi !f İstanbul ve Cannes Film Festivali Kısa film bölümünde gösterildi.

Kutsallaştırılmış imge ve görüntüleri tekrar düşünmek üzere izleyicinin önüne dökmek üzere ürettiği çalışmalar arasına "bir türbe olarak minareli Anıtkabir", "kanatlı melek bir Atatürk", "kafeste bir denizkızı olarak Abdullah Öcalan" gibi işler yer aldı.^[6] 21 Eylül 2010'da İstanbul'da "Bunu Ben Yapmadım, Siz Yaptınız" adlı ilk kişisel sergisinin açılışında sokakta içki içen davetlilere saldırılması ve 5 kişinin yaralanıp 3 galerinin zarar görmesi sonucunda serginin açılamadan kapanması ile gündeme geldi.^[7] Bu ilk sergiden sonra 2015'te İsviçre'de, 2016'da yeniden İstanbul'da ve 2017'de Berlin'de kişisel sergilerini açtı.

2010-2014 yıları arasında, İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi, Sanat ve Kültür Yönetimi bölümünde mezuniyet projeleri hocalığını üstlendi.^[4] 2013'te Gezi olayları sırasında yaptığı animasyon film "Gül Bahçesi", Solomon R. Guggenheim Müzesi'nde gösterildi. 2015’te Roma’da, MAXXII 21. Yüzyıl Sanatları Müzesi'nde "Istanbul Passion Joy Fury" isimli sergiye katıldı.

Katıldığı bazı sergi ve sunumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kişisel sergiler[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2017- Beauty of Bigotry (Zilberman Gallery, Berlin, Almanya)
• 2016- Ben Sadece Bana Söyleneni Yaptım (Zilberman Gallery, İstanbul, Türkiye)
• 2015- VOLTA 11 Basel (Basel, İsviçre)
• 2014- Gökyüzünde Tanrı Yok Kuşlar Var (Galeri NON, İstanbul)
• 2010- Bunu Ben Yapmadım, Siz Yaptınız, (Galeri NON, İstanbul)

Karma sergiler[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2019- İstanbul'u Unutmak (Selin Gömüç ile, İstanbul, Türkiye)
• 2019- Nesnelerin Gizli Yaşamı (İstanbul, Türkiye)
• 2019- Birbirimizi Hak Edecek Kadar Kötüyüz, (Cihat Duman ile, İstanbul, Türkiye)
• 2019- Roots and Growth: Traditional and Contemporary Art from Turkey (Beerşeba, İsrail)
• 2018- The Street Where The World Is Made (İstanbul, Türkiye)
• 2016- The Red Gaze (Zilberman Gallery, Berlin, Almanya)
• 2015- Istanbul, Passion, Joy, Fury (The National Museum of XXI Century Arts, Roma, İtalya)
• 2015- Minör Kahramanlıklar (Zilberman Gallery, İstanbul, Türkiye)
• 2015- Objets Trouvés, Delvoyeurs (Galerie Didier Claes, Brüksel, Belçika)
• 2011- Black&White (Van Abbemuseum, Eindhoven, Hollanda, 2013; Museum of Modern Art, Varşova, Polonya)
• 2009- 10 Years of Rotor (Graz, Avusturya)
• 2008- The 13th Biennial of Art: Pure Expression (Sırbistan)
• 2007- 10. İstanbul Bienali (İstanbul, Türkiye)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]