Costa-Gavras

Costa-Gavras
Costa-Gavras
	2017'de Costa-Gavras
Kendi dilinde adı	Κωνσταντίνος Γαβράς
Doğum	Konstantinos Gavras; 12 Şubat 1933 (91 yaşında); Iraria, Yunanistan
Mezun olduğu okul(lar)	Sorbonne Üniversitesi; Institut des hautes études cinématographiques;
Meslek	Yapımcı
Boy	1,76 m (5 ft 9 in)
Evlilik	Michèle Ray-Gavras
Çocuk(lar)	Alexandre Gavras, Julie Gavras ve Romain Gavras

Constantinos Gavras (d. 12 Şubat 1933) film yönetmeni.

Yunan asıllı Fransız yurttaşı film yönetmeni olan Constantinos Gavras, daha çok yönettiği siyasal filmlerle tanınır. Çoğunlukla Fransızca seslendirilmiş filmler yapmış olmasına karşın, İngilizce sesli filmleri de vardır.

Jean-Louis Trintignant'ın bir savcıyı ve Yves Montand'ın da solcu bir partinin önde gelen temsilcilerinden birini canlandırdığı Z adlı filmde (1969), barışın önemi, faşist çeteler ile hükûmet içindeki güçlerin ilişkisi bağlamında derin devlet sorunsalı irdelenmektedir. Filmde Yunanistan'ın adı hiç verilmemesine karşın, aslında 1963 yılında suikasta kurban giden Grigoris Lambrakis ve çevresinde dönen olaylar anlatılmaktadır. Film, En İyi Yabancı Film dalında Oscar Ödülü kazanmıştır. Söz konusu film sansür nedeniyle uzun yıllar Yunanistan'da ve 1989'a değin Türkiye'de gösterilemedi.

Kuşatma'da (1970) ise, askeri diktatörlükle yönetilen bir Güney Amerika ülkesindeki olaylar perdeye yansıtılmaktadır. Filmde, radikal solcu bir grup, CIA'nın yaptığı işkencelere karşı çıkmak amacıyla ABD A.I.D yardım kuruluşu çalışanı görünümü altında Uruguay Polis Teşkilatını eğiten polis akademisi uzmanını ve Brezilya büyükelçisini kaçırır. Başrolde yine, Costa-Gavras'ın birlikte çalışmaktan zevk aldığı Yves Montand vardır.

Kayıp filminde ise (1982), Jack Lemmon, bu kez bir komedi filminde değil, oğlu Augusto Pinochet diktatörlüğü yönetimi altında olan Şili'de 1973 yılında gözaltına alındıktan sonra "kaybolan" gazeteci oğlunu arayan çaresiz bir babayı canlandırdığı bir filmde başrolü oynamaktadır.

Müzik Kutusu'nda (1989), ise Armin Mueller-Stahl, saygın bir ABD yurttaşı olan, ama karanlık bir geçmişle (geçmişte Nazilerle birlikte çalışan Macar Ok-Haç örgütü üyesi olmakla) suçlanan bir babayı canlandırmaktadır.

Amen adlı filmde (2003), ise Nazi Almanyası'nda kilisenin rolü sorgulanmakta ve kilise ile Papalığın aslında hiç de sanıldığı gibi masum olmadığı, Nazi Diktatörlüğünün kıyımlarına göz yumduğu ve doğrudan ya da dolaylı olarak ortak olduğu tezi işlenmektedir.

Le Couperet'de (2005), ise Fransa'da yaşanan toplu işten çıkarmalar, işsizlik psikolojisi ve işsiz bir mühendisin alışılmadık ve radikal bir çözüm arayışı konu edilmektedir.

Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yönettiği filmler[değiştir | kaynağı değiştir]

Compartiment tueurs / Caniler Treni (1965)
Un Homme de trop / 13.Adam (1967)
Z / ÖlümsüZ (1969)
L'Aveu / İtiraf (1970)
État de siège / Sıkıyönetim (Görünmeyen Ayaklanma) (1973)
Section spéciale / Special Section (1975)
Clair de femme / Womanlight (1979) (USA)
Missing (Kayıp) (1982)
Hanna K. (1983)
Le Conseil de famille / Family Business (1986)
Betrayed / İhanet (1988)
Music Box / Müzik Kutusu (1990)
Contre l'oubli (1991)
La Petite apocalypse (1993)
Lumière et compagnie (1995)
Mad City / Çılgın Şehir (1997)
Amen / Amin (2002)
Le couperet / Ölümcül Çözüm (2005)
Eden à l'Ouest / Cennet Batı'da (2009)
Le capital / Kapital (Sermaye) (2012)

Senaryosu[değiştir | kaynağı değiştir]

La Petite apocalypse / The Little Apocalypse (1993)
Le Conseil de famille / Family Business (1986)
Hanna K. (1983)
Missing / Kayıp (1982) (BA)
Clair de femme / Womanlight (1979) (USA)
Section spéciale / Special Section (1975)
État de siège / Sıkıyönetim (Görünmeyen Ayaklanma) (1973)
Z / ÖlümsüZ (1969)
Compartiment tueurs / The Sleeping Car Murder (1965)

Hikâye[değiştir | kaynağı değiştir]

Albayım (2006)

Oyunculuk yaptığı filmler[değiştir | kaynağı değiştir]

Enredando sombras (1998)
Stupids, The (1996) .... Gas Station Guy
Spies Like Us (1985) .... Tadzhik Highway Patrol
Madame Rosa (1977)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeres, Artun (derleyen) (2004). "Göstermenin Sorumluluğu". İstanbul: Donkişot Yayınları. s. 167. ISBN 975-6511-25-7

g t d En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü kazananlar
1947–1955 (Onur)	1947: Boyacı ve Kaldırım Çocukları – Vittorio De Sica 1948: Monsieur Vincent – Maurice Cloche 1949: Bisiklet Hırsızları – Vittorio De Sica 1950: Malapaga Duvarları – René Clément 1951: Raşomon – Akira Kurosava 1952: Yasak Oyunlar – René Clément 1954: Cehennemin Kapısı – Teinosuke Kinugasa 1955: Miyamoto Musashi – Hiroshi Inagaki
1956–1959	1956: Sonsuz Sokaklar – Federico Fellini 1957: Cabiria'nın Geceleri – Federico Fellini 1958: Amcam – Jacques Tati 1959: Siyah Orfe – Marcel Camus
1960'lar	1960: Genç Kız Pınarı – Ingmar Bergman 1961: Aynanın İçinden – Ingmar Bergman 1962: Sundays and Cybele – Serge Bourguignon 1963: 8½ – Federico Fellini 1964: Dün, Bugün, Yarın – Vittorio De Sica 1965: Ana Caddedeki Dükkân – Ján Kadár & Elmar Klos 1966: Bir Kadın ve Bir Erkek – Claude Lelouch 1967: Sıkı Kontrol Edilen Trenler – Jiří Menzel 1968: Savaş ve Barış – Sergey Bondarçuk 1969: Z – Costa-Gavras
1970'ler	1970: Şüphe Edilmeyecek Bir Vatandaşın Soruşturulması – Elio Petri 1971: Finzi Continilerin Bahçesi – Vittorio De Sica 1972: Burjuvazinin Gizli Çekiciliği – Luis Buñuel 1973: Amerikan Gecesi – François Truffaut 1974: Amarcord – Federico Fellini 1975: Dersu Uzala – Akira Kurosava 1976: Rengin Siyahı ve Beyazı – Jean-Jacques Annaud 1977: Onca Yoksulluk Varken – Moşe Mizrahi 1978: Mendillerinizi Hazırlayın – Bertrand Blier 1979: Teneke Trampet – Volker Schlöndorff
1980'ler	1980: Aşk Gözyaşlarına İnanmıyor – Vladimir Menshov 1981: Mefisto – István Szabó 1982: Başa Dönmek – José Luis Garci 1983: Fanny ve Alexander – Ingmar Bergman 1984: Tehlikeli Filmler – Richard Dembo 1985: Resmi Tarih – Luis Puenzo 1986: Hücum – Fons Rademakers 1987: Babette'in Şöleni – Gabriel Axel 1988: Fatih Pelle – Bille August 1989: Cennet Sineması – Giuseppe Tornatore
1990'lar	1990: Umuda Yolculuk – Xavier Koller 1991: Mediterraneo – Gabriele Salvatores 1992: Indochine – Régis Wargnier 1993: Güzellik Çağı – Fernando Trueba 1994: Güneş Yanığı – Nikita Mikhalkov 1995: Antonia'nın Yazgısı – Marleen Gorris 1996: Kolya – Jan Svěrák 1997: Karakter – Mike van Diem 1998: Hayat Güzeldir – Roberto Benigni 1999: Annem Hakkında Her Şey – Pedro Almodóvar
2000'ler	2000: Kaplan ve Ejderha – Ang Lee 2001: Tarafsız Bölge – Danis Tanović 2002: Afrika'nın Hiçbir Yerinde – Caroline Link 2003: Barbarların İstilâsı – Denys Arcand 2004: İçimdeki Deniz – Alejandro Amenábar 2005: Tsotsi – Gavin Hood 2006: Başkalarının Hayatı – Florian Henckel von Donnersmarck 2007: Kalpazanlar – Stefan Ruzowitzky 2008: Son Veda – Yōjirō Takita 2009: Gözlerindeki Sır – Juan J. Campanella
2010'lar	2010: Daha İyi Bir Dünyada – Susanne Bier 2011: Bir Ayrılık – Asgar Ferhadi 2012: Aşk – Michael Haneke 2013: Muhteşem Güzellik – Paolo Sorrentino 2014: Ida – Paweł Pawlikowski 2015: Saul'un Oğlu – László Nemes 2016: Satıcı - Asgar Ferhadi 2017: Muhteşem Kadın – Sebastián Lelio 2018: Roma – Alfonso Cuarón 2019: Parazit - Bong Joon-ho 2020: Körkütük – Thomas Vinterberg 2021: Drive My Car (film) – Ryūsuke Hamaguchi 2022: Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok – Edward Berger 2023: The Zone of Interest – Jonathan Glazer

g t d En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü
1928–1940	Benjamin Glazer (1928) Hanns Kräly (1929) Joseph W. Farnham, Martin Flavin, Frances Marion ve Lennox Robinson (1930) Howard Estabrook (1931) Edwin J. Burke (1932) Victor Heerman ve Sarah Y. Mason (1933) Robert Riskin (1934) Dudley Nichols (1935) Pierre Collings ve Sheridan Gibney (1936) Heinz Herald, Geza Herczeg ve Norman Reilly Raine (1937) Ian Dalrymple, Cecil Arthur Lewis, W. P. Lipscomb ve George Bernard Shaw (1938) Sidney Howard (Ölümünden Sonra) (1939) Donald Ogden Stewart (1940)
1941–1960	Sidney Buchman ve Seton I. Miller (1941) George Froeschel, JJames Hilton, Claudine West ve Arthur Wimperis (1942) Philip G. Epstein, Julius J. Epstein ve Howard Koch (1943) Frank Butler ve Frank Cavett (1944) Charles Brackett ve Billy Wilder (1945) Robert Sherwood (1946) George Seaton (1947) John Huston (1948) Joseph L. Mankiewicz (1949) Joseph L. Mankiewicz (1950) Harry Brown ve Michael Wilson (1951) Charles Schnee (1952) Daniel Taradash (1953) George Seaton (1954) Paddy Chayefsky (1955) John Farrow, S. J. Perelman ve James Poe (1956) Pierre Boulle, Carl Foreman ve Michael Wilson (1957) Alan Jay Lerner (1958) Neil Paterson (1959) Richard Brooks (1960)
1961–1980	Abby Mann (1961) Horton Foote (1962) John Osborne (1963) Edward Anhalt (1964) Robert Bolt (1965) Robert Bolt (1966) Stirling Silliphant (1967) James Goldman (1968) Waldo Salt (1969) Ring Lardner Jr. (1970) Ernest Tidyman (1971) Francis Ford Coppola ve Mario Puzo (1972) William Peter Blatty (1973) Francis Ford Coppola ve Mario Puzo (1974) Bo Goldman ve Lawrence Hauben (1975) William Goldman (1976) Alvin Sargent (1977) Oliver Stone (1978) Robert Benton (1979) Alvin Sargent (1980)
1981–2000	Ernest Thompson (1981) Costa-Gavras ve Donald E. Stewart (1982) James L. Brooks (1983) Peter Shaffer (1984) Kurt Luedtke (1985) Ruth Prawer Jhabvala (1986) Bernardo Bertolucci ve Mark Peploe (1987) Christopher Hampton (1988) Alfred Uhry (1989) Michael Blake (1990) Ted Tally (1991) Ruth Prawer Jhabvala (1992) Steven Zaillian (1993) Eric Roth (1994) Emma Thompson (1995) Billy Bob Thornton (1996) Curtis Hanson ve Brian Helgeland (1997) Bill Condon (1998) John Irving (1999) Stephen Gaghan (2000)
2001–2020	Akiva Goldsman (2001) Ronald Harwood (2002) Philippa Boyens, Peter Jackson ve Fran Walsh (2003) Alexander Payne ve Jim Taylor (2004) Larry McMurtry ve Diana Ossana (2005) William Monahan (2006) Joel Coen ve Ethan Coen (2007) Simon Beaufoy (2008) Geoffrey S. Fletcher (2009) Aaron Sorkin (2010) Alexander Payne, Jim Rash ve Nat Faxon (2011) Chris Terrio (2012) John Ridley (2013) Graham Moore (2014) Adam McKay ve Charles Randolph (2015) Barry Jenkins (2016) James Ivory (2017) Charlie Wachtel, David Rabinowitz, Kevin Willmott ve Spike Lee (2018) Taika Waititi (2019) Christopher Hampton ve Florian Zeller (2020)
2021–günümüz	Sian Heder (2021) Sarah Polley (2022) Cord Jefferson (2023)

g t d En İyi Yönetmen New York Sinema Eleştirmenleri Birliği Ödülü sahipleri
1935–1950	John Ford (1935) Rouben Mamoulian (1936) Gregory La Cava (1937) Alfred Hitchcock (1938) John Ford (1939) John Ford (1940) John Ford (1941) John Farrow (1942) George Stevens (1943) Leo McCarey (1944) Billy Wilder (1945) William Wyler (1946) Elia Kazan (1947) John Huston (1948) Carol Reed (1949) Joseph L. Mankiewicz (1950)
1951–1975	Elia Kazan (1951) Fred Zinnemann (1952) Fred Zinnemann (1953) Elia Kazan (1954) David Lean (1955) John Huston (1956) David Lean (1957) Stanley Kramer (1958) Fred Zinnemann (1959) Jack Cardiff / Billy Wilder (1960) Robert Rossen (1961) Ödül verilmedi (1962) Tony Richardson (1963) Stanley Kubrick (1964) John Schlesinger (1965) Fred Zinnemann (1966) Mike Nichols (1967) Paul Newman (1968) Costa-Gavras (1969) Bob Rafelson (1970) Stanley Kubrick (1971) Ingmar Bergman (1972) François Truffaut (1973) Federico Fellini (1974) Robert Altman (1975)
1976–2000	Alan J. Pakula (1976) Woody Allen (1977) Terrence Malick (1978) Woody Allen (1979) Jonathan Demme (1980) Sidney Lumet (1981) Sydney Pollack (1982) Ingmar Bergman (1983) David Lean (1984) John Huston (1985) Woody Allen (1986) James L. Brooks (1987) Chris Menges (1988) Paul Mazursky (1989) Martin Scorsese (1990) Jonathan Demme (1991) Robert Altman (1992) Jane Campion (1993) Quentin Tarantino (1994) Ang Lee (1995) Lars von Trier (1996) Curtis Hanson (1997) Terrence Malick (1998) Mike Leigh (1999) Steven Soderbergh (2000)
2001–günümüz	Robert Altman (2001) Todd Haynes (2002) Sofia Coppola (2003) Clint Eastwood (2004) Ang Lee (2005) Martin Scorsese (2006) Joel Coen ve Ethan Coen (2007) Mike Leigh (2008) Kathryn Bigelow (2009) David Fincher (2010) Michel Hazanavicius (2011) Kathryn Bigelow (2012) Steve McQueen (2013) Richard Linklater (2014) Todd Haynes (2015) Barry Jenkins (2016) Sean Baker (2017) Alfonso Cuarón (2018) Joshua Safdie ve Benjamin Safdie (2019) Chloé Zhao (2020) Jane Campion (2021) S. S. Rajamouli (2022) Christopher Nolan (2023)

g t d Cannes Film Festivali En İyi Yönetmen Ödülü
1946-1959	René Clément (1946) René Clément (1949) Luis Buñuel (1951) Christian-Jaque (1952) Jules Dassin / Sergei Vasilyev (1955) Sergey Yutkeviç (1956) Robert Bresson (1957) Ingmar Bergman (1958) François Truffaut (1959)
1960-1979	Yuliya Solntseva (1961) Liviu Ciulei (1965) Sergey Yutkeviç (1966) Ferenc Kósa (1967) Glauber Rocha / Vojtěch Jasný (1969) John Boorman (1970) Miklós Jancsó (1972) Michel Brault / Costa-Gavras (1975) Ettore Scola (1976) Nagisa Ōshima (1978) Terrence Malick (1979)
1980-1999	Werner Herzog (1982) Robert Bresson / Andrey Tarkovski (1983) Bertrand Tavernier (1984) André Téchiné (1985) Martin Scorsese (1986) Wim Wenders (1987) Fernando Solanas (1988) Emir Kusturica (1989) Pavel Lungin (1990) Joel Coen (1991) Robert Altman (1992) Mike Leigh (1993) Nanni Moretti (1994) Mathieu Kassovitz (1995) Joel Coen (1996) Wong Kar-wai (1997) John Boorman (1998) Pedro Almodóvar (1999)
2000-günümüz	Edward Yang (2000) Joel Coen / David Lynch (2001) Im Kwon-taek / Paul Thomas Anderson (2002) Gus Van Sant (2003) Tony Gatlif (2004) Michael Haneke (2005) Alejandro González Iñárritu (2006) Julian Schnabel (2007) Nuri Bilge Ceylan (2008) Brillante Mendoza (2009) Mathieu Amalric (2010) Nicolas Winding Refn (2011) Carlos Reygadas (2012) Amat Escalante (2013) Bennett Miller (2014) Hou Hsiao-hsien (2015) Olivier Assayas / Cristian Mungiu (2016) Sofia Coppola (2017) Pawel Pawlikowski (2018) Jean-Pierre ve Luc Dardenne (2019) Leos Carax (2021) Park Chan-wook (2022) Tran Anh Hung (2023)

g t d En İyi Uyarlama Senaryo Writers Guild of America Ödülü
Uyarlama Drama (1969–1983)	Waldo Salt (1969) Robert Anderson (1970) Ernest Tidyman (1971) Francis Ford Coppola & Mario Puzo (1972) Waldo Salt & Norman Wexler (1973) Francis Ford Coppola & Mario Puzo (1974) Bo Goldman & Lawrence Hauben (1975) William Goldman (1976) Alvin Sargent (1977) Oliver Stone (1978) Robert Benton (1979) Alvin Sargent (1980) Ernest Thompson (1981) Costa-Gavras & Donald E. Stewart (1982) Julius J. Epstein (1983)
Uyarlama Komedi (1969–1983)	Arnold Schulman (1969) Ring Lardner Jr. (1970) John Paxton (1971) Jay Presson Allen (1972) Alvin Sargent (1973) Lionel Chetwynd & Mordecai Richler (1974) Neil Simon (1975) Blake Edwards & Frank Waldman (1976) Larry Gelbart (1977) Elaine May & Warren Beatty (1978) Jerzy Kosiński (1979) Jim Abrahams, David Zucker & Jerry Zucker (1980) Gerald Ayres (1981) Blake Edwards (1982) James L. Brooks (1983)
Uyarlama Senaryo (1984–günümüz)	Bruce Robinson (1984) Richard Condon & Janet Roach (1985) Ruth Prawer Jhabvala (1986) Steve Martin (1987) Christopher Hampton (1988) Alfred Uhry (1989) Michael Blake (1990) Ted Tally (1991) Michael Tolkin (1992) Steven Zaillian (1993) Eric Roth (1994) Emma Thompson (1995) Billy Bob Thornton (1996) Curtis Hanson & Brian Helgeland (1997) Scott Frank (1998) Alexander Payne & Jim Taylor (1999) Stephen Gaghan (2000) Akiva Goldsman (2001) David Hare (2002) Shari Springer Berman & Robert Pulcini (2003) Alexander Payne & Jim Taylor (2004) Larry McMurtry & Diana Ossana (2005) William Monahan (2006) Joel Coen ve Ethan Coen (2007) Simon Beaufoy (2008) Jason Reitman & Sheldon Turner (2009) Aaron Sorkin (2010) Alexander Payne, Jim Rash & Nat Faxon (2011) Chris Terrio (2012) Billy Ray (2013) Graham Moore (2014) Adam McKay & Charles Randolph (2015) Eric Heisserer (2016) James Ivory (2017) Nicole Holofcener & Jeff Whitty (2018) Taika Waititi (2019) Sacha Baron Cohen, Anthony Hines, Dan Swimer, Peter Baynham, Erica Rivinoja, Dan Mazer, Jena Friedman, Lee Kern & Nina Pedrad (2020) Sian Heder (2021) Sarah Polley (2022) Cord Jefferson (2023)

Costa Gavras nedir?, Costa Gavras anlamı nedir?, Costa Gavras ne demektir?