En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü

En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü, Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi tarafından 1947'da Los Angeles'ta uluslararası yapımlara verilmeye başlanan ödüldür. Ödül, önceki yıllarda Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü olarak anılırken 92. Akademi Ödülleri töreni ile birlikte "En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü" olarak anılmaya başlandı.^[1]^[2]

Oylama[değiştir | kaynağı değiştir]

Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi, 40 dakika ve üzeri sürede olan, çoğu İngilizce dışında ve Amerika Birleşik Devletleri dışında üretilen filmlerin ödüle aday olabilmeleri için iki aşamalı bir eleme yapar. İlk aşamada "Yabancı Dilde Film Ödülü Komitesi", aday adayı olan filmleri izler ve kapalı oylama yapar. Komite, oylamada en yüksek oyu ana 6 filmi belirler. "Yabancı Dilde Film Ödülü Yönetici Komitesi" ise bu aday adaylarından 3 film belirler. Oylamalar sonrası 9 filmin yer aldığı bir "son liste" oluşturulur.^[3]

Dokuz filmlik "son liste"nin açıklanmasından sonra adaylık sürecinin ikinci aşamasına geçilir ve "Yabancı Dilde Film Ödülü Komitesi", bu 9 filmi izleyerek yeniden bir gizli oylama gerçekleştirir. Bu oylamada da en yüksek oyu alan 5 film Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü'ne aday gösterilir ve böylece aday adaylığı süreci sonlanır. Ödülün kazananı ise bu 5 filmi de izleyip oylama yapan sadece aktif olan Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi üyeleri belirler.^[3]

Kazananlar[değiştir | kaynağı değiştir]

En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü
Yıl	Film	Yönetmen	Ülkesi
2020	Körkütük Druk	Thomas Vinterberg	Danimarka
2019	Parazit 기생충 [Gisaengchung]	Bong Joon-ho	Güney Kore
2018	Roma	Alfonso Cuarón	Meksika
2017	Muhteşem Kadın Una Mujer Fantastica	Sebastián Lelio	Şili
2016	Satıcı فروشنده [Forushande]	Asgar Ferhadi	İran
2015	Saul'un Oğlu Saul fia	László Nemes	Macaristan
2014	Ida	Paweł Pawlikowski	Polonya
2013	Muhteşem Güzellik La grande bellezza	Paolo Sorrentino	İtalya
2012	Aşk Amour	Michael Haneke	Avusturya
2011	Bir Ayrılık جدایی نادر از سیمین [Jodái-e Náder az Simin]	Asgar Ferhadi	İran
2010	Daha İyi Bir Dünyada Hævnen	Susanne Bier	Danimarka
2009	Gözlerindeki Giz El secreto de sus ojos	Juan José Campanella	Arjantin
2008	Son Veda おくりびと [Okuribito]	Yōjirō Takita	Japonya
2007	Kalpazanlar Die Fälscher	Stefan Ruzowitzky	Avusturya
2006	Başkalarının Hayatı Das Leben der Anderen	Florian Henckel von Donnersmarck	Almanya
2005	Tsotsi	Gavin Hood	Güney Afrika
2004	İçimdeki Deniz Mar adentro	Alejandro Amenábar	İspanya
2003	Barbarların İstilâsı Les Invasions barbares		Kanada
2002	Afrika'nın Hiçbir Yerinde Nirgendwo in Afrika	Caroline Link	Almanya
2001	Tarafsız Bölge No Man's Land	Danis Tanović	Bosna-Hersek
2000	Kaplan ve Ejderha 臥虎藏龍 [Wò hǔ cáng lóng]	Ang Lee	Tayvan
1999	Annem Hakkında Her Şey Todo sobre mi madre	Pedro Almodóvar	İspanya
1998	Hayat Güzeldir La vita è bella	Roberto Benigni	İtalya
1997	Karakter	Mike van Diem	Hollanda
1996	Kolya	Jan Svěrák	Çekoslovakya
1995	Antonia'nın Yazgısı	Marleen Gorris	Hollanda
1994	Güneş Yanığı Утомлённые солнцем [Utomlyonnye solntsem]	Nikita Mikhalkov	Rusya
1993	Güzellik Çağı Belle époque	Fernando Trueba	İspanya
1992	Indochine	Régis Wargnier	Fransa
1991	Mediterraneo	Gabriele Salvatores	İtalya
1990	Umuda Yolculuk Reise der Hoffnung	Xavier Koller	İsviçre
1989	Cennet Sineması Nuovo Cinema Paradiso	Giuseppe Tornatore	İtalya
1988	Fatih Pelle Pelle erobreren		Danimarka İsveç
1987	Babette'in Şöleni Babettes gæstebud	Gabriel Axel	Danimarka
1986	Hücum De aanslag	Fons Rademakers	Hollanda
1985	Resmi Tarih La historia oficial	Luis Puenzo	Arjantin
1984	Tehlikeli Filmler La Diagonale du fou	Richard Dembo	İsveç Fransa
1983	Fanny ve Alexander Fanny och Alexander	Ingmar Bergman	İsveç
1982	Başa Dönmek Volver a empezar	José Luis Garci	İspanya
1981	Mefisto Mephisto	István Szabó	Macaristan
1980	Aşk Gözyaşlarına İnanmıyor Москва слезам не верит [Moskva slezam ne verit]	Vladimir Menshov	Sovyetler Birliği
1979	Teneke Trampet Die Blechtrommel	Volker Schlöndorff	Almanya
1978	Mendillerinizi Hazırlayın Préparez vos mouchoirs	Bertrand Blier	Fransa
1977	Onca Yoksulluk Varken La vie devant soi	Moşe Mizrahi	Fransa
1976	Rengin Siyahı ve Beyazı Noirs et blancs en couleur	Jean-Jacques Annaud	Fildişi Sahili
1975	Dersu Uzala デルス・ウザーラ [Derusu Uzāra]	Akira Kurosava	Sovyetler Birliği Japonya
1974	Amarcord	Federico Fellini	İtalya
1973	Amerikan Gecesi La Nuit américaine	François Truffaut	Fransa
1972	Burjuvazinin Gizli Çekiciliği Le Charme discret de la bourgeoisie	Luis Buñuel	Fransa
1971	Finzi Contini'lerin Bahçesi Il giardino dei Finzi-Contini	Vittorio De Sica	İtalya
1970	Şüphe Edilmeyecek Bir Vatandaşın Soruşturulması Indagine su un cittadino al di sopra di ogni sospetto	Elio Petri	İtalya
1969	Z	Costa-Gavras	Cezayir
1968	Savaş ve Barış Война и мир [Voyna i mir]	Sergey Bondarçuk	Sovyetler Birliği
1967	Sıkı Kontrol Edilen Trenler Ostre sledované vlaky	Jiří Menzel	Çekoslovakya
1966	Bir Kadın ve Bir Erkek Un homme et une femme	Claude Lelouch	Fransa
1965	Ana Caddedeki Dükkân Obchod na korze	Elmar Klos	Çekoslovakya
1964	Dün, Bugün, Yarın Ieri, oggi, domani	Vittorio De Sica	İtalya
1963	8½	Federico Fellini	İtalya
1962	Les Dimanches de Ville d'Avray	Serge Bourguignon	Fransa
1961	Aynanın İçinden Såsom i en spegel	Ingmar Bergman	İsveç
1960	Genç Bakire Pınarı Jungfrukällan	Ingmar Bergman	İsveç
1959	Siyah Orfe Orfeu Negro	Marcel Camus	Brezilya
1958	Amcam Mon oncle	Jacques Tati	Fransa
1957	Cabiria'nın Geceleri Le notti di Cabiria	Federico Fellini	İtalya
1956	Sonsuz Sokaklar La strada	Federico Fellini	İtalya
1955	Miyamoto Musashi	Hiroshi Inagaki	Japonya
1954	Cehennemin Kapısı 地獄門 [Jigokumon]	Teinosuke Kinugasa	Japonya
1953
1952	Yasak Oyunlar Jeux interdits	René Clément	Fransa
1951	Raşomon 羅生門 [Rashōmon]	Akira Kurosava	Japonya
1950	Malapaga Duvarları Au-delà des grilles	René Clément	Fransa İtalya
1949	Bisiklet Hırsızları Ladri di biciclette	Vittorio De Sica	İtalya
1948	Monsieur Vincent	Maurice Cloche	Fransa
1947	Boyacı ve Kaldırım Çocukları Sciuscià	Vittorio De Sica	İtalya

Ülkelere göre ödül çetelesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu tablo ülkelerin aday gösterilme ve ödül kazanma sayısını listelemektedir. Akademinin benimsemiş olduğu kurallar gereğince, günümüzde varlığını sürdürmeyen ülkeler ayrıca belirtilip mirasçıları konumundaki devletlerle beraber gruplandırılmamışlardır.^[4]

Ülke	Ödül kazanan film sayısı	Aday gösterilen film sayısı	Notlar
İtalya	11+3	31	^[A]
Fransa	9+3	39	^[B]
İspanya	4	19
Japonya	4	15	^[D]
İsveç	3	16
Sovyetler Birliği	3	9	^[C1]
Hollanda	3	7
Almanya	2	10	^[E1]
Danimarka	3	12
Çekoslovakya	2	6	^[F1]
Arjantin	2	7
İsviçre	2	5
İran	2	3
Almanya (Batı)	1	8	^[E2]
Macaristan	2	10
Rusya	1	5	^[C2]
Cezayir	1	4
Kanada	1	7
Çek Cumhuriyeti	2	6	^[F2]
Tayvan	1	3
Avusturya	2	4
Güney Afrika	1	2
Bosna-Hersek	1	1	^[G1]
Fildişi Sahili	1	1
Polonya	1	10
İsrail	0	8
Meksika	0	8
Yugoslavya	0	6	^[G2]
Belçika	0	5
Brezilya	0	4
Yunanistan	0	4
Norveç	0	4
Hindistan	0	3
Çin	0	2
Filistin	0	2	^[I]
Hong Kong	0	2
İngiltere	0	2	^[H]
Küba	0	1
Finlandiya	0	1
Gürcistan	0	1	^[C3]
Almanya (Doğu)	0	1	^[E3]
İzlanda	0	1
Kazakistan	0	1	^[C4]
Makedonya	0	1	^[G3]
Nepal	0	1
Nikaragua	0	1
Peru	0	1
Porto Riko	0	1	^[J]
Vietnam	0	1
Uruguay	0	0 (1)	^[K]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

A^: İtalya'nın ödül çetelesi Boyacı ve Kaldırım Çocukları (1946) ve Bisiklet Hırsızları (1948) olmak üzere iki Özel Ödül ile birlikte Fransa ile paylaştıkları The Walls of Malapaga (1949) filmi için verilen bir Onur Ödülü içermektedir.

B^: Fransa'nın ödül çetelesi Monsieur Vincent (1947) için verilen bir Özel Ödül ile birlikte iki Onur Ödülü içermektedir: bir tanesi Forbidden Games (1952) için, İtalya ile paylaştıkları diğeri ise The Walls of Malapaga (1949) filmi için.

C¹ ² ³ ⁴ : Tüm adaylıklarını Rusça filmler ile alan Sovyetler Birliği en son olarak 1984'te aday gösterildi ve 26 Aralık 1991'de dağıldı. Sovyetlerin dağılmasıyla kurulan devletlerden Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü için aday gösterilenler Rusya, Gürcistan ve Kazakistan olmuştur.

D^: Japonya'nın ödül çetelesi üç Onur Ödülü içermektedir.

E¹ ² ³ : Doğu Almanya sadece 1976'da, Batı Almanya ise son olarak 1985'te aday gösterildi. Bu iki ülke 3 Ekim 1990'da resmi olarak birleşti. O zamandan beri Almanya yedi kez aday gösterildi ve bunlardan ikisi ödüllle sonuçlandı.

F¹ ² : Çekoslovakya ilk olarak 1965'te Slovakça bir film ile aday gösterildi. En sonuncusu 1991'de olmak üzere diğer beş adaylığını ise Çekçe filmlerle aldı. Bu eski komünist ülke 1 Ocak 1993'te Çekya ve Slovakya olarak ikiye ayrıldı. O zamandan beri sadece Çek Cumhuriyeti aday gösterilme başarısını yakalayabildi.

G¹ ² ³ : Yugoslavya ilk olarak 1958'de İtalyanca bir film ile aday gösterildi. En sonuncusu 1985'te olmak üzere diğer beş adaylığını ise Sırpça filmlerle aldı. Bu eski komünist ülke 1990'larda başlarında kademeli olarak parçalandı. Yugoslavya'nın dağılmasıyla kurulan devletlerden Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü için aday gösterilenler Makedonya ve Bosna-Hersek oldu.

H^: Gelişmiş İngiliz film endüstrisine karşın İngiltere'nin ödül çetelesi çok küçüktür. Bunun sebebi İngiliz filmlerinin genelde İngilizce olması ve dolayısıyla da Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü için katılma haklarının olmamasıdır. Bu katagoride aday gösterilen filmler Galcedir.

I^: Paradise Now 2005 ilk olarak Filistin devleti adına aday gösterimesine ve Akademi resmi web-sitesinde bu yönde tanıtılmasına karşın ABD'deki İsrail lobisinin protestoları sonucu bu Filistin Ulusal Yönetimi olarak değiştirildi. Filmin yönetmeni Hany Abu-Assad bu hareketi kınadı. Film son olarak 78. Akademi Ödül Töreni sırasında sunucu Will Smith tarafından Filistin Bölgesi adıyla anons edildi.

J^: ABD içerisinde çekilen filmlerin Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü için katılma haklarının olmamasına karşın ABD'nin adaya ait kesimleri buna istisnadır. ABD'ye bağlı, içişlerinde bağımsız özerk bir bölge olan Porto Riko bu şekilde What Happened to Santiago (1989) filmi ile adaylık alabilmiştir.

K^: BU ADAYLIK RESMÎ DEĞİLDİR. Adaylığının açıklanmasından sonra elde edilen bilgiler A Place in the World (1992) filminin bütünüyle Arjantin çekidiğini ve Uruguay sanatsal katkısının yetersiz olduğunu gösterdi. Sonuçta filmin adaylığa uygun olmadığına karar verilerek adaylığı kaldırıldı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Kay, Jeremy. "Academy leaves Netflix eligibility rule intact, changes name of foreign language category". Screen (İngilizce). 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2019.
^ Donnelly, Matt (24 Nisan 2019). "Netflix Can Chill: Academy Rules No Change in Streaming Oscar Eligibility". Variety (İngilizce). 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2019.
^ ^a ^b "Yabancı Dilde Film Ödülüne Özel Kurallar" (PDF). oscars.org. Sanatsal Etkinlikler Komisyonu. 11 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2018.
^ "Yabancı Filmler Hakkında". Oscar Ödülleri İstatistikleri. Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi. Mart 2008. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2008.

[1] Kay, Jeremy. "Academy leaves Netflix eligibility rule intact, changes name of foreign language category". Screen (İngilizce). 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2019.

[2] Donnelly, Matt (24 Nisan 2019). "Netflix Can Chill: Academy Rules No Change in Streaming Oscar Eligibility". Variety (İngilizce). 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2019.

[ödülkural-3] "Yabancı Dilde Film Ödülüne Özel Kurallar" (PDF). oscars.org. Sanatsal Etkinlikler Komisyonu. 11 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2018.

[4] "Yabancı Filmler Hakkında". Oscar Ödülleri İstatistikleri. Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi. Mart 2008. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

[A]

[B]

[D]

[C1]

[E1]

[F1]

[E2]

[C2]

[F2]

[G1]

[G2]

[I]

[H]

[C3]

[E3]

[C4]

[G3]

[J]

[K]

g t d En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü kazananlar
1947–1955 (Onur)	1947: Boyacı ve Kaldırım Çocukları – Vittorio De Sica 1948: Monsieur Vincent – Maurice Cloche 1949: Bisiklet Hırsızları – Vittorio De Sica 1950: Malapaga Duvarları – René Clément 1951: Raşomon – Akira Kurosava 1952: Yasak Oyunlar – René Clément 1954: Cehennemin Kapısı – Teinosuke Kinugasa 1955: Miyamoto Musashi – Hiroshi Inagaki
1956–1959	1956: Sonsuz Sokaklar – Federico Fellini 1957: Cabiria'nın Geceleri – Federico Fellini 1958: Amcam – Jacques Tati 1959: Siyah Orfe – Marcel Camus
1960'lar	1960: Genç Kız Pınarı – Ingmar Bergman 1961: Aynanın İçinden – Ingmar Bergman 1962: Sundays and Cybele – Serge Bourguignon 1963: 8½ – Federico Fellini 1964: Dün, Bugün, Yarın – Vittorio De Sica 1965: Ana Caddedeki Dükkân – Ján Kadár & Elmar Klos 1966: Bir Kadın ve Bir Erkek – Claude Lelouch 1967: Sıkı Kontrol Edilen Trenler – Jiří Menzel 1968: Savaş ve Barış – Sergey Bondarçuk 1969: Z – Costa-Gavras
1970'ler	1970: Şüphe Edilmeyecek Bir Vatandaşın Soruşturulması – Elio Petri 1971: Finzi Continilerin Bahçesi – Vittorio De Sica 1972: Burjuvazinin Gizli Çekiciliği – Luis Buñuel 1973: Amerikan Gecesi – François Truffaut 1974: Amarcord – Federico Fellini 1975: Dersu Uzala – Akira Kurosava 1976: Rengin Siyahı ve Beyazı – Jean-Jacques Annaud 1977: Onca Yoksulluk Varken – Moşe Mizrahi 1978: Mendillerinizi Hazırlayın – Bertrand Blier 1979: Teneke Trampet – Volker Schlöndorff
1980'ler	1980: Aşk Gözyaşlarına İnanmıyor – Vladimir Menshov 1981: Mefisto – István Szabó 1982: Başa Dönmek – José Luis Garci 1983: Fanny ve Alexander – Ingmar Bergman 1984: Tehlikeli Filmler – Richard Dembo 1985: Resmi Tarih – Luis Puenzo 1986: Hücum – Fons Rademakers 1987: Babette'in Şöleni – Gabriel Axel 1988: Fatih Pelle – Bille August 1989: Cennet Sineması – Giuseppe Tornatore
1990'lar	1990: Umuda Yolculuk – Xavier Koller 1991: Mediterraneo – Gabriele Salvatores 1992: Indochine – Régis Wargnier 1993: Güzellik Çağı – Fernando Trueba 1994: Güneş Yanığı – Nikita Mikhalkov 1995: Antonia'nın Yazgısı – Marleen Gorris 1996: Kolya – Jan Svěrák 1997: Karakter – Mike van Diem 1998: Hayat Güzeldir – Roberto Benigni 1999: Annem Hakkında Her Şey – Pedro Almodóvar
2000'ler	2000: Kaplan ve Ejderha – Ang Lee 2001: Tarafsız Bölge – Danis Tanović 2002: Afrika'nın Hiçbir Yerinde – Caroline Link 2003: Barbarların İstilâsı – Denys Arcand 2004: İçimdeki Deniz – Alejandro Amenábar 2005: Tsotsi – Gavin Hood 2006: Başkalarının Hayatı – Florian Henckel von Donnersmarck 2007: Kalpazanlar – Stefan Ruzowitzky 2008: Son Veda – Yōjirō Takita 2009: Gözlerindeki Sır – Juan J. Campanella
2010'lar	2010: Daha İyi Bir Dünyada – Susanne Bier 2011: Bir Ayrılık – Asgar Ferhadi 2012: Aşk – Michael Haneke 2013: Muhteşem Güzellik – Paolo Sorrentino 2014: Ida – Paweł Pawlikowski 2015: Saul'un Oğlu – László Nemes 2016: Satıcı - Asgar Ferhadi 2017: Muhteşem Kadın – Sebastián Lelio 2018: Roma – Alfonso Cuarón 2019: Parazit - Bong Joon-ho 2020: Körkütük – Thomas Vinterberg 2021: Drive My Car (film) – Ryūsuke Hamaguchi 2022: Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok – Edward Berger 2023: The Zone of Interest – Jonathan Glazer

Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü nedir?, Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü anlamı nedir?, Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü ne demektir?