Şarlman

	Frank hanedanı
	Pippinid ler Pippin (Yaşlı) (y. 580-640); Grimoald (616-656); Childebert (Adopted) (ö. 662);
	Arnulfing ler Arnulf (Metz) (582-640); Chlodulf (Metz) (ö. 696 veya 697); Ansegisel (y.602-679 dan önce); Pippin Herstallı (y.635-714); II. Grimoald (ö. 714); Drogo (Şampanya) (670-708); Theudoald (ö. 714);
	Frank lar Charles Martel (686-741); Carloman (ö. 754); Kısa Pepin (714-768); I. Carloman (751-771); Şarlman (ö. 814); Dindar Ludwig (778-840);
	Verdun Antlaşması sonrası (843) I. Lothar (795-855); (Orta Frank Krallığı); Dazlak Karl (823-877); (Batı Frank Krallığı); Alman Ludwig (804-876); (Doğu Frank Krallığı);

**Şarlman**
Fransızca: Charlemagne
Latince: **Carolus Magnus**
Almanca: **Karl der Grosse**
Şarlman; Fransızca: Charlemagne ; Latince: Carolus Magnus ; Almanca: Karl der Grosse
İmparator Şarlman ; Ressam: Albrecht Dürer (1511-1513 arası)
Frankların kralı
Hüküm süresi	9 Ekim 768 – 28 Ocak 814
Taç giymesi	9 Ekim 768 Noyon
Önce gelen	Kısa Pepin
Sonra gelen	Dindar Ludwig
İtalya Lombardlar kralı
Hüküm süresi	10 Temmuz 774 – 28 Ocak 814
Taç giymesi	10 Temmuz 774 Pavia
Önce gelen	Desiderius
Sonra gelen	Dindar Ludwig
Kutsal Roma İmparatoru
Hüküm süresi	25 Aralık 800 – 28 Ocak 814
Taç giymesi	25 Aralık 800 Aziz Petrus Bazilikası, Roma
Önce gelen	İlk İmparator
Sonra gelen	Dindar Ludwig
Çocuk(lar)ı	En önemlileri:; Pepin Kambur; Charles: Franklar Kralı; Pepin: Lombardlar Kralı; Dindar Ludwig: Kutsal Roma İmparatoru
Hanedan	Karolenj Hanedanı
Babası	Kısa Pepin
Annesi	Bertrada Laonlu
Dini	Katolik

Şarlman (Fransızca: Charlemagne, Almanca: Karl I. der Große, Latince: Carolus Magnus veya Karolus Magnus) (d. yaklaşık 2 Nisan 748 – ö. 28 Ocak 814, Aachen), Frank ve Lombard kralıdır. Karolenj Devleti'ni imparatorluk statüsüne yükselten hükümdardır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Şarlman'ın doğum tarihi ve yeri tartışmalıdır. 742^[1] yılı civarında bugünkü Belçika'nın Liège şehrine yakın bir yerde veya Prüm'de ya da Aachen'de doğduğu tahmin edilmektedir. Şarlman'ın babası Kısa Pepin Frank kralıydı. Öldüğünde krallığın topraklarını iki oğlu arasında paylaştırdı. Şarlman, kardeşi Carloman'ın ölümü üzerine tek başına Frankların kralı oldu. Ayrıca Lombardiya ve Saksonya'yı da topraklarına kattı. Batıda Endülüslerle doğuda Avar ve Macarlarla çarpıştı.

Şarlman büyük savaşlar kazandı ve birçok prensliği, dükalığı ve derebeyliği fethetti ya da yağmaladı. İlk önce Köln'e giderek kendini Alsace-Lorraine, Akitanya, Bretenya ve Cenova Kralı ve Bohemya Prensi ilan etti. Daha sonra yeni fetihler yaparak Aachen'de kendini Amsterdam, Rotterdam, Frizye, Gelderland, Frankfurt ve Münih Kralı ilan etti. Şarlman birçok Krallık ve Devleti egemenliğine aldı.

Sonunda Papa III. Leo'ya başvuru yaptı. Papa tarafından 25 Aralık 800 Roma'da Aziz Petrus Bazilikası'nda taç giydirilerek Şarlman Kutsal Roma İmparatoru ve kurduğu devlet de Batı Roma İmparatorluğu'nun varisi sayıldı.

Kutsal Roma İmparatoru olan Şarlman bugünkü Almanya'yı fethetti. Lombardlar'ı püskürttü, ardından Sakson, Anglo, Cermen ve Got kabilelerinden askerler toplayarak orta büyüklükteki bir orduyla Fransa ve Avusturya'yı fethetti. Böylece Şarlman Roma İmparatoru, Sakson, Frank, Lombard, Anglo, Cermen, Got ve Slav Kralı oldu. Hristiyanlık dinini kılıç ve ateşle Saksonya'ya kabul ettirdi.

Şarlman'ın iki büyük rüyası vardı:

1. Sezarların imparatorluk yönetimini yeniden kurmak.

2. Aziz Augustinus'un Tanrı Kent'ini yeryüzünde inşa etmek.

Bir süre için, din dışı güçlerle Papalık arasında yeni bir iş birliği gelişti. Kilise'den bağımsız bir yargı isteyen Şarlman bunun için İngiliz filozof Alcuin'i ülkesine çağırdı. Alcuin burada: sapkınlara karşı risaleler yazdı, imparatora methiyeler düzdü ve kutsal kitabı yorumladı.

Şarlman'ın ölümünden sonra Kilise ile Sezar taklitleri arasındaki mücadele ve savaşlar tekrar başladı.

İtalya seferleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Lombard krallığının fethi[değiştir | kaynağı değiştir]

772 yılında, Papa I. Hadrianus Lombard kralı Desiderius'tan eski Ravenna bölgesindeki bazı şehirlerin iadesini talep etti. Bunun yerine Desiderius, bazı papalık şehirlerini ele geçirdi ve Pentapolis'i işgal ederek Roma'ya yöneldi. Hadrianus, babası Pepin'in politikalarını uygulamasını talep etmek için sonbaharda Şarlman'a büyükelçiler gönderdi. Desiderius, papanın suçlamalarını reddeden kendi büyük elçilerini gönderdi. Büyükelçiler Thionville'de bir araya geldi ve Şarlman papanın tarafını tuttu. Şarlman, papanın isteğini talep etti, ancak Desiderius asla itaat etmeyeceğine yemin etti. Şarlman ve amcası Bernard, 773'te Alpleri geçtiler ve Lombardları Pavia'ya kadar kovaladılar ve daha sonra orayı kuşattılar. Şarlman, Verona'da bir ordu kuran Desiderius'un oğlu Adelgis ile başa çıkmak için kuşatmayı geçici olarak terk etti. Genç prens, Adriyatik kıyısına kadar kovalandı ve Bulgaristan ile savaşan V. Konstantin'den yardım istemek için Konstantinopolis'e kaçtı.

Kuşatma, Şarlman'ın Roma'da papayı ziyaret ettiği 774 baharına kadar sürdü. Orada, babasının toprak bağışlarını doğruladı, daha sonraki bazı vakayinameler, onları Toskana, Emilia, Venedik ve Korsika'yı da vererek genişlettiğini yanlış bir şekilde iddia etti. Papa ona soylu unvanını verdi. Daha sonra Lombardların teslim olma eşiğinde olduğu Pavia'ya döndü. Lombardlar hayatlarının karşılığında teslim oldular ve yaz başlarında kapıları açtılar. Desiderius, Corbie manastırına gönderildi ve bir soylu olan oğlu Adelgis, Konstantinopolis'te öldü. Şarlman, alışılmadık bir şekilde, kendisini Demir Taç ile taçlandırdı ve Lombardiya'nın soylularının Pavia'da ona saygı göstermesini sağladı. Yalnızca Benevento Dükü II. Arechis boyun eğmeyi reddetti ve bağımsızlığını ilan etti. Şarlman o zamanlar Lombardların kralı olarak İtalya'nın efendisiydi. Aynı yıl Pavia'dan bir garnizon ve birkaç Frank kontuyla İtalya'dan ayrıldı.

İtalya'da istikrarsızlık devam etti. 776'da Friuli Dükü Hrodgaud ve Spoleto'lu Hildeprand isyan etti. Şarlman, Saksonya'dan geri döndü ve Friuli dükünü savaşta yenip öldürdü. Spoleto dükü ile bir antlaşma imzaladı. İşbirlikçileri II. Arechis boyun eğdirilmedi ve Bizans'taki adayları Adelgis şehri asla terk etmedi. Kuzey İtalya'da düzen sağlandı.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ The life of Charlemagne by Einhard, ca. 770-840. Einhard'ın belirttiği ölüm tarihinden yola çıkarak hesaplanılmıştır. (İngilizce). Ann Arbor] University of Michigan Press. 1960. ss. 60, NOTES N.12.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Einhard. "Einhardi Vita Karoli Magni". Ortaçağ Latincesi. The Latin Library. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2014.
Bakker, Marco (2 Mart 2011). "Charlemagne". Reportret l. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
Şarlman'in Kılıcı 11 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (myArmoury.com makalesi)
Snell, Melissa (2011). "Şarlman Resim Galerisi". Ortaçağ Tarihi. About.com. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2014.
Şarlman tarafından St. Emeram Manastırı'na verilen berat. İmparatorun mührünü ihtiva eder. Marburg Üniversitesi koleksiyonu 4 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Resmî unvanlar
İmparator Şarlman (Karl der Grosse) Karolenj Hanedanı Ölümü: 28 Ocak 814
Önce gelen Kısa Pippin	Frankların Kralı 768–814 I. Carloman ile birlikte (768–771) ve Charles, Şarlman'ın oğlu (800–811)	Sonra gelen Dindar Ludwig
Önce gelen Desiderius	Lombardların Kralı 774–814 Pippin Carloman ile birlikte (781–810) ve Bernard Vermandois (810–818)
Boş Başka isim ile kullanılan makam Romulus Augustulus Batı Roma İmparatoru olarak	Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu İmparatoru 800–814 Dindar Ludwig ile birlikte (813–814)

^[1]

^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :0 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[:0-1] The life of Charlemagne by Einhard, ca. 770-840. Einhard'ın belirttiği ölüm tarihinden yola çıkarak hesaplanılmıştır. (İngilizce). Ann Arbor] University of Michigan Press. 1960. ss. 60, NOTES N.12.

[:0-2] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :0 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[1]

[1]

g t d Kutsal Roma imparatorları
Karolenj imparatorları (800-888)	Şarlman I. Ludwig I. Lothar II. Ludwig II. Karl III. Karl Guido Lambert Arnulf III. Ludwig Berengar
Kutsal Roma imparatorları (800/962-1806)	I. Otto II. Otto III. Otto II. Heinrich II. Konrad III. Heinrich IV. Heinrich V. Heinrich III. Lothar I. Friedrich VI. Heinrich IV. Otto II. Friedrich VII. Heinrich IV. Ludwig IV. Karl Sigismund III. Friedrich I. Maximilian V. Karl I. Ferdinand II. Maximilian II. Rudolf Matthias II. Ferdinand III. Ferdinand IV. Ferdinand I. Leopold I. Joseph VI. Karl VII. Karl I. Franz II. Joseph II. Leopold II. Franz

g t d 476-963 döneminde İtalya hükümdarları
Hanedansız	Odoacer (476–493)
Ostrogotlar Krallığı	Teoderik (493–526) Athalarik (526–534) Theodahad (534–536) Vitiges (536–540) İldibad (540–541) Eraric (541) Totila (541–552) Teya (552–553)
Doğu Roma İmparatorluğu	I. Justinianus (İmparator) (553–565)
Lombardlar	Alboin (565–572) Cleph (572–574) Fetret Devri (574–584) Authari (584–590) Agilulf (590–616) Adaloald (616–626) Arioald (626–636) Rothari (636-652) Rodoald (652–653) Aripert I (653–661) Godepert (661–662) Perctarit (661–662) Grimoald (662–671) Garibald (671) Perctarit (671–688) Cunipert (688–689) Alahis (689) Cunipert (689–700) Liutpert (700–702) Raginpert (701) II. Aripert (702–712) Ansprand (712) Liutprand (712–744) Hildeprand (744) Ratchis (744–749) Aistulf (749–756) Desiderius (756–774)
Karolenj hanedanı	Şarlman (774–814) Pepin (781–810) Bernard (810–818) I. Lothar (818–855) II. Ludwig (855–875) Dazlak Karl (875–877) Carloman (877–879) Şişman Karl (879–887) Arnulf (896–899) Ratold (896)
Hanedansız (887–933 ünvan tarışmalı)	* Unruochingler: I. Berengar (887–924) Guideschi: Guy (889–894) Lambert (891–897) Welfler: Rudolph (922–933) Bosonidler: Louis II (900–905) Hugh (926–947) II. Lothar (945–950) Anscaridler: II. Berengar (950–963) Adalbert (950–963)

g t d Fransa hükümdarları
Detaylı soyağacı Basitleştirilmiş soyağacı Frank kralları listesi Fransa hükümdarları listesi
Merovenjler (509-751)	I. Clovis I. Childebert I. Clotaire I. Charibert Guntram I. Chilperic I. Sigebert II. Childebert II. Chlothar I. Dagobert II. Sigebert II. Clovis III. Chlothar II. Childeric III. Theuderic IV. Clovis III. Childebert III. Dagobert II. Chilperic IV. Chlothar IV. Theuderic III. Childeric
Karolenjler, Robertiyenler ve Bosonîler (751-987)	III. Pepin I. Carloman Şarlman (I. Charles) I. Louis II. Charles II. Louis III. Louis II. Carloman III. Charles Eudes^R III. Charles I. Robert^R Rodolphe^B IV. Louis Lothaire V. Louis
Capet Hanedanı (987-1328)	Hugues Capet II. Robert I. Henri I. Philippe VI. Louis VII. Louis II. Philippe VIII. Louis IX. Louis III. Philippe IV. Philippe X. Louis I. Jean V. Philippe IV. Charles
Valois Hanedanı (1328-1589)	VI. Philippe II. Jean V. Charles VI. Charles VII. Charles XI. Louis VIII. Charles XII. Louis I. François II. Henri II. François IX. Charles III. Henri
Lancaster Hanedanı (1422-1453)	VI. Henry
Bourbon Hanedanı (1589-1792)	IV. Henri XIII. Louis XIV. Louis XV. Louis XVI. Louis XVII. Louis
Bonapart Hanedanı (1804-1814; 1815)	Napolyon II. Napolyon
Bourbon Hanedanı (1814-1815; 1815-1830)	XVIII. Louis X. Charles XIX. Louis V. Henri
Orléans Hanedanı (1830-1848)	I. Louis-Philippe II. Louis-Philippe
Bonapart Hanedanı (1852-1870)	III. Napolyon
Tartışmalı hükümdarlar eğik gösterilmiştir.

Charlemagne nedir?, Charlemagne anlamı nedir?, Charlemagne ne demektir?