VIII. Louis Le Lion (Arslan)
VIII. Louis'nin 19. yüzyılda hazırlanmış bir portresi
Fransa kralı
Hüküm süresi	1223 - 1226
Taç giymesi	6 Ağustos 1223, Rheims Katedrali
Önce gelen	II. Filip
Sonra gelen	IX. Louis
Doğum	5 Eylül 1187 Paris, Fransa
Ölüm	08 Kasım 1226 (39 yaşında) Montpensier Şatosu, Fransa
Defin	Saint-Denis Bazilikası, Fransa
Eş(ler)i	Blanche Kastilyalı
Çocuk(lar)ı	IX. Louis: Fransa Kralı Robert: Artois Kontu Alfons: Toulouse ve Poitiers Kontu Fransalı Azize İsabelle Charles d'Anjou
Hanedan	Capet Hanedanı
Babası	II. Filip
Annesi	Hainault'lu Isabella

VIII. Louis (isminin Türkçe okunuşu Lui, lakabı: Le Lion [Arslan]; 5 Eylül 1187, Paris – 8 Kasım 1226, Montpensier Şatosu, Fransa), Capet Hanedanı üyesidir. 1223 ile 8 Kasım 1226 arasında Fransa Kralı olmuştur.

Prens olarak 21 Mayıs 1216'da İngiltere'yi işgâl etti ve bu yüzden Papalık tarafından aforoz edildi. 2 Haziran 1216'da Louis, Londra'daki asi baronlar tarafından "İngiltere Kralı" ilan edildi, ancak taç giymedi. Kısa süre sonra İngiliz Krallığının yarısını ele geçirdi, ancak sonunda İngilizler tarafından mağlup edildi ve Lambeth Antlaşması'nı imzaladı. İngiltere'yi bir daha asla işgâl etmeyeceğine söz verdi ve aforoz edilmekten aklandı.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

VIII. Louis Fransa Kralı II. Filip ile Hainaut Kontu V. Baodouin'in kızı Hainault'lu Isabella'nın oğlu olup 5 Eylül 1187'de Paris'te doğmuştur. 1190 ile 1226 yılları arasında annesinden gelen veraset ile Artois Kontluğu yapmıştır. Babası yaşamaktayken "Artois Kontu" unvanı ve "Fransa Kralı Veliahtı" unvanlarını taşımaktayken, çok aktif bir devlet idarecisi idi. 12 yaşında iken babası II. Filip ile İngiltere Kralı ve Fransa'da büyük topraklar sahibi Kral John ile yapılan uzun süren müzakerelerden sonra Kral John'un yeğeni olan Kastilyalı Blanche ile evlenmiştir.

Babası II. Filip Agustus'un yanında Orta Fransa'daki Fransız güçlerinin komutanı olarak, 1214'te Plantagenet/Anjou hanedanından İngiltere Kralı John'un başlattığı savaşlarda çok önemli rol oynamıştır.

İngiltere Kralı olma girişimi[değiştir | kaynağı değiştir]

1215'te İngiltere'de soylu baronlar hiç sevilmeyen İngiltere Kralı John aleyhinde Birinci Baronlar Savaşı adı verilen bir iç isyan başlattılar. İsyancı baronlar İngiltere Krallık tahtını Fransa veliahtı olan Prens Louis'ye vermeye karar verdiler. Bunu üzerine Prens Louis bir ordu ve gemi ile Manş Denizi'ni geçip hiçbir askerî direniş görmeden İngiltere'de Kent Kontluğu'nda bulunan Thanet Adası'na 21 Mayıs 1216'da çıktı. Loius, ordusu başında İngiltere başkenti Londra'ya gayet zayıf direniş görerek ilerledi. Londra'da büyük bir halk kalabalığının sevinçli alkışları ve gösterileri arasında St Paul Katedrali'ne geldi ve orada şaşaalı bir törenle İngiltere Kralı ilân edildi. Geleneksel olarak bir taç giymedi ama İngiltere soylularının çoğunluğu, bu arada hukuken İngiltere'ye tabî olan İskoçya Kralı II. Alexander (1214-1249), kendisine biat ettiler. Bundan sonra İngiltere ülkesinin yarısından çoğu kendine tabi oldu. Fakat üç ay süren bir kuşatmadan sonra Dover Kalesi'ni eline geçirememişti. Yine Windsor Kalesi de Louis'e teslim edilmedi. Winchester şehri ise Louis'nin eline geçti. Kral John ise Rochester Kalesi'ni kuşatıp tekrar eline geçirdi.

Kral John, 18 Ekim 1216'da Nottinghamshire'daki Newark Kalesi'nde öldü. Prens Louis'yi İngiltere'ye çağıran isyancı baronların çoğu onu yakından kontrol edemeyeceklerini anladılar. Kral John'un ağabeyi Geoffrey'in kızı Britanyalı Eleanor 1202'den beri tutuklu idi ve İngiltere krallık geleneklerine göre kraliçe olması gerekmekteydi. Fakat Louis aleyhinde olan baronlar onun hakkını kabul etmediler. Onun yerine Kral John'un 9 yaşında olan oğlu III. Henry'yi kral olarak lanse ettiler. Winchester Başpiskoposu Pierre des Roches ve bu Louis aleyhtarı baronlar 8 Ekim 1216'da genç çocuğu kaldığı Devizes Kalesi'nden alarak Gloucester Manastırı katedraline getirdiler. Orada küçük bir grup önünde İngiltere'de Papalık temsilcisi olan Vercelli Piskoposu Guala Bicchieri'in tarafından dinsel ayin ve törenle bir altın kolyenin eritilmesi ile yapılmış olan bir altın bandı ona taç olarak giydirdiler.

12 Kasım 1216'da III. Henry'yi tutan baronlar birkaç madde hariç Magna Carta'yı tekrar uygulayacaklarını açıkladılar. Bu, III. Henry'ye geçici olarak naiplik yapan William Marshall tarafından imzalanmıştı. İngiltere'nin büyük bir kısmı Prens Louis'e sadık olarak onu İngiltere Kralı olarak kabul etmekte idi. Fakat Güney-Batı İngiltere ve Midlands bölgelerinde III. Henry'yi tutanlar çoktu. William Marshal, III. Henry'yi "bizim kendimizin hükümdarı", "bir genç çocuğu mirasından mahrum etmeyelim", "kendi toprağımızın oğlu; onu savunalım" şeklinde parolalı propagandası ile İngilizleri ve özellikle soylu baronları III. Henry tarafına çekmeye çalıştı. Ayrıca bir naip olarak kendisinin ve diğer naiplerin, Magna Carta kurallarına uyarak hükûmet edeceklerine söz verdiler. Aynı zamanda Papa'nın desteğini almıştı çünkü Papa, Prens Louis'i aforoz etmişti.

William Marshall'in propagandası yavaş yavaş ama içten işleyip isyancı baronların taraf değiştirip III. Henry'yi desteklemeye ve ona geçici olarak naiplik yapan William Marshall tarafına geçmelerini sağladı. Birbirine rakip olan iki taraf bir yılı çatışmalarla geçirdiler. 6 Aralık 1216'da Prens Louis, Hertford Kalesi'ni ve Aralık sonuna doğru Berkhamsted Kalesi'ni eline geçirdi. 1217 başlarında Prens Louis, takviye güçler getirmek için Fransa'ya gitmeye karar verdi. Fakat, Kent ve Sussex kontluklarında bulanan kendine aleyhtarlar bunu geciktirdiler ve Lewes sahil şehrine yönelen refakât gücü bir baskına uğrayıp zayiat verdi. Kalanlar Winchelsea'ye, sahil şehrine geçip orada kendilerine yetişen Fransa donanma gücü tarafından kurtarıldı.

Fransa'dan getirdiği ordu Prens Louis'ye destek sağlayamadı. Daha önce Prens Louis'nin eline geçmeyen Dover Kalesi, devamlı olarak Prens Louis ile Fransa arasındaki bağlantıları aksatmakta idi. Prens Louis, Fransa'dan takviyelerle dönmekte iken Dover Kalesi'nin kuşatılmasına karar verildi. İlk kuşatma hazırlıkları kale mensupları tarafından tahrip edildi ama sonunda 12 Mayıs 1217'de Prens Louis'nin Dover kuşatması başladı. Bu kuşatmanın Prens Louis güçlerinin dikkatini çekmekte iken William Marshal Lincoln Kalesi'ne hücum etti ve bu kale yakınında yapılan İkinci Lincoln Muharebesi'nde Prens Louis'nin o civarlardaki güçlerini mağlup etti. William Marshall bundan sonra Londra'yı kuşatmak istemekteydi. Fakat bu sefer Fransız Donanması ile Dover'in kale komutanı Hubert de Burgh'un komutasındaki bir İngiliz donanma gücü Manş Denizi'nde iki deniz muharebesi, "Dover Muharebesi" ve "Sandwich Muharebesi"'ni yaptı. Bu iki deniz muharebesini de Fransızlar büyük zayiat vererek kaybettiler. Prens Louis'ye Fransa'dan gönderilen ordu takviyelerini ve tedarik mallarını taşıyan "Keşiş Eustace" komutasındaki yük gemileri konvoyu da İngiliz gemileri tarafından baskına uğrayıp batırıldı.

Prens Louis'nin İngiltere'de harekât yapması hemen hemen imkânsızlaştı. Bir buçuk sene içinde kendini İngiltere'ye çağıran isyancı İngiliz baronların çoğunluğu da kendi tarafını terk etmişlerdi. Bunun üzerine Prens Louis, İngiltere Krallığı unvanına olan hakkından vazgeçmeye karar verdi. 11 Eylül 1217'de Prens Louis, kendine aleyhtar olanlarla "Lambeth Antlaşması"nı imzaladı ve İngiltere Krallığı üzerindeki haklarından vazgeçtiğini bu belge ile onayladı. Prens Louis, İngiltere idaresini III. Henry'yi tutan İngiliz baronlarına bırakarak İngiltere'den ayrıldı.

Fransa Krallığı dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Babası ölünce 14 Temmuz 1223'te Fransa Kralı olarak tahta çıktı ve taç giyme töreni 6 Ağustos'ta Reims Katedrali'nde yapıldı.

Fransa Kralı olduğu dönemde kendi elinden krallığı alınan İngiltere'de hüküm süren Anjulu/Plantagent hanedanına karşı intikam almaya çalışmakla uğraştı. Özellikle İngilizleri Avrupa karasından çıkartıp atma çabalarına önem verdi. Poitou ve Saintonge kalelerini İngilizlerin elinden aldı.

Kral olduğu dönemde, Güney Fransa'da bulunan Katharlar'a karşı 1209'da başlatılan Albigeois Haçlı Seferi'ni, Fransa devleti ordularının katılması ile Katharların yaşadığı Güney Fransa Languedoc bölgesinin harap edilmesi, on binlerce insanın kılıçtan geçirilmesi, canlarını kurtaranların daha sonra Engizisyonda yargılanıp yakılması ile "başarılı" olarak sona erdirmesi sürecini başlatmıştır.

Fakat, bu seferi kendisi bitirmemiştir. Üç ay süren bir kuşatmadan sonra Katharlar'ın en önemli kalesi Avignon'u eline geçirmiştir. Bu zaferden sonra Paris'e dönmekte iken dizanteri hastalığından muzdarip olmuş ve 8 Kasım 1226'da Auverge bölgesinde Montpensier Şatosu'nda bu hastalıktan ölmüştür. VIII. Louis, Fransa Kralı olarak üç yıl saltanat sürmüştür.

Yerine Kastilyalı Blanche ile evliliğinden oğlu IX. Louis Fransa Kralı olmuştur ve Albigeois Haçlı seferi'ni 1229'da sona erdirmiştir.

Evlilik ve çocukları[değiştir | kaynağı değiştir]

23 Mayıs 1200'de Louis, Kastilyalı Blanche ile evlendi (4 Mart 1188 - 26 Kasım 1252). Çiftin 13 çocukları oldu. Bunlardan yalnız 8'i bebeklik dönemini geçirdi.

1. Blanche (1205, doğumdan kısa bir süre sonra öldü).
2. Philip (9 Eylül 1209 - 30 Haziran 1218), Temmuz 1215'te Agnes of Donzy ile nişanlandı ve daha sonra Saint-Pol'lu II. Guy ile evlendi.
3. Alphonse (26 Ocak 1213, doğumdan kısa bir süre sonra öldü), John'un ikizi.
4. John (26 Ocak 1213, doğumdan kısa bir süre sonra öldü), Alphonse'un ikizi.
5. IX. Louis (Poissy , 25 Nisan 1214 – 25 Ağustos 1270, Tunus), babasının halefi olarak Fransa Kralı.^[1]
6. Robert (25 Eylül 1216 – 9 Şubat 1250, savaşta öldürüldü.), Artois Kontu
7. Philip (20 Şubat 1218 – 1220)
8. John Tristan (21 Temmuz 1219 – 1232), Anjou ve Maine Kontu, Mart 1227'de Brittany'li Yolande ile nişanlandı.
9. Alphonse (Poissy, 11 Kasım 1220 - 21 Ağustos 1271, Corneto), Poitou ve Auvergne Kontu ve Toulouse'dan evlilik yoluyla.
10. Philip Dagobert (20 Şubat 1222 – 1232)
11. Isabelle (16 Mart 1224 - 23 Şubat 1270)
12. Stephen (31 Aralık 1225 - 21 Mart 1227)
13. Charles (ölümünden sonra 21 Mart 1227 - 7 Ocak 1285), Anjou ve Maine Kontu, evlilik yoluyla Provence Kontu.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Albigeois Haçlı seferi
• I. Baronlar Savaşı

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta VIII. Louis ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• "FMG MedLands" Projesinde Fransa Krallari "LOUIS VIII 1223-1226" maddesi12 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

Önce gelen: II. Filip

Fransa kralı 1223 - 1226

Sonra gelen: IX. Louis