Azerbaycan kültürü

Azerbaycan kültürü Azerbaycan'da yaşayan halkların ve Azerbaycan tarihinde yer alan devletlerin kültürü. Bölgede yaşanan siyasi ve askeri olaylar ve Azerbaycan'ın Doğu ve Batı arasında yerleşmesi kültürün gelişimini etkileyen temel faktörlerdir. Azerbaycan Doğu Avrupa ve Batı Asya'dadır ve Avrupa Konseyi üyesidir.

XV yüzyılda Azerbaycan kültürünün iki merkezi oluşmuştur: Güney Azerbaycan ve Aşağı Karabağ. Bu kültür merkezlerinin oluşumu XVI-XVIII yüzyıllarda tamamlanmıştır. XIV-XV yüzyıllarda Azerbaycan kültürünün kaynağı hakkında konuşurken, Azerbaycan edebiyatının ve kültürünün diğer bölümlerinin ayrılmaz bir şekilde dil ile bağlantılı olduğu unutulmamalıdır. Maddi kültür, nüfusun türkleşmesinden önce ortaya çıkmıştır. Bağımsızlıktan sonra Azerbaycan kültürü, İran ve Arap kültürleriyle güçlü bağlarını korumuştur, bu iki kültürle ortak dini ve ortak kültürel ve tarihsel gelenekleri vardır.^[1] Azerbaycan çeşitli kaynaklarda Kafkasya ve İslami kültürel bölgeleri içinde gösterilir.^[2]^[3] 6 bağımsız Türk devletinden biri olan Azerbaycan, Türk Konseyi ve Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı'nın aktif bir üyesidir.

Heykel[değiştir | kaynağı değiştir]

1940'lı ve 50'li yıllarda Azerbaycan'da heykellerin yaygınlığı artmıştır. Önemli eserler arasında Mirza Fetali Ahundov (Pinhos Sabsay, 1930), Nizami Genceviye (Fuad Abdurrahmanov, 1949), Hükûmet Evi'nin karşısında Lenin'e (Celal Karyağdı, 1954), Hurşidbanu Netəvana (Ömer Eldarov, 1960), Üzeyir Hacıbeyova (Tokay Memmedov, 1960), Mikail Müşfik (Münevver Rızayeva, 1968), Kara Karayev (Fazıl Necefov, 1968) gösterilebilir.^[4]

Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan'da en eski mimari yapılar Küçük Kafkas Dağları ve Nahçıvan'da bulunmuştur, Tunç ve Bakır çağına aittir.^[5] Azerbaycan'ın bazı güney bölgelerini de kapsayan Atropatena devletinden günümüze Sabirabad'dakı Ultan kalesi kalmıştır. Yaklaşık bin yıl boyunca Azerbaycan'da hüküm sürmüş Kafkaz Albanyasından günümüze Kiş kilisesi, Çırakkale, Kebele kalesi, Kum bazilikası gibi yapılar kalmıştır.^[6]

Azerbaycan'da en eski İslamî yapılar VII. yüzyıla ait Ağsu ve Şamahı mescitleridir. VIII. yüzyılda Azerbaycan'da Araplar egemen olmuş, mescit, türbe ve medrese gibi mimari yapılar inşa edilmiştir. Arap hilafetinin zayıfladığı bir dönemde bölgede birbirinden farklı mimari tarzlar meydana gelmiştir: Şirvan, Arran ve Nahçıvan örnekleri verilebilir.^[7]

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Şirvanşahlar Sarayı
I. İsmailin divanı
Mirza Kadim İrevaninin Genç kadın resmi
Karabağ halıları
Sadıkcan orkestrası
Azeri halk oyunu Kos-kosa

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "История Востока. В 6 т. Т. 2. Восток в средние века". 14 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2015. : Говоря о возникновении азербайджанской культуры именно в XIV-XV вв., следует иметь в виду прежде всего литературу и другие части культуры, органически связанные с языком. Что касается материальной культуры, то она оставалась традиционной и после тюркизации местного населения. Впрочем, наличие мощного пласта иранцев, принявших участие в формировании азербайджанского этноса, наложило свой отпечаток прежде всего на лексику азербайджанского языка, в котором огромное число иранских и арабских слов. Последние вошли и в азербайджанский, и в турецкий язык главным образом через иранское посредство. Став самостоятельной, азербайджанская культура сохранила тесные связи с иранской и арабской. Они скреплялись и общей религией, и общими культурно-историческими традициями
^ David E. Hunter und Phillip Whitten (Hrsg.): Encyclopedia of Anthropology. Harper and Row, Publishers, New York u.a. 1976. ISBN 0-06-047094-1, S. 104–111.
^ Huntington's 1996 "Clash of Civilizations" (p. 26)
^ Bloom, Jonathan M.; Blair, Sheila (2009). The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture (İngilizce). Azerbaycan: Oxford University Press.
^ Büyük Sovyet Ansiklopedisi'nde Азербайджанская ССР. Архитектура и изобразительное искусство Архитектура Азербайджана 31 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. makalesi
^ The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture 2009, pp. 237
^ "«Популярная художественная энциклопедия.» Под ред. Полевого В. М.; М.: Издательство "Советская энциклопедия", 1986." 8 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2017.

Bibliografi[değiştir | kaynağı değiştir]

The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture, Jonathan M. Bloom and Sheila Blair (2009), «Azerbaijan», Oxford University Press

[1] "История Востока. В 6 т. Т. 2. Восток в средние века". 14 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2015. : Говоря о возникновении азербайджанской культуры именно в XIV-XV вв., следует иметь в виду прежде всего литературу и другие части культуры, органически связанные с языком. Что касается материальной культуры, то она оставалась традиционной и после тюркизации местного населения. Впрочем, наличие мощного пласта иранцев, принявших участие в формировании азербайджанского этноса, наложило свой отпечаток прежде всего на лексику азербайджанского языка, в котором огромное число иранских и арабских слов. Последние вошли и в азербайджанский, и в турецкий язык главным образом через иранское посредство. Став самостоятельной, азербайджанская культура сохранила тесные связи с иранской и арабской. Они скреплялись и общей религией, и общими культурно-историческими традициями

[2] David E. Hunter und Phillip Whitten (Hrsg.): Encyclopedia of Anthropology. Harper and Row, Publishers, New York u.a. 1976. ISBN 0-06-047094-1, S. 104–111.

[3] Huntington's 1996 "Clash of Civilizations" (p. 26)

[4] Bloom, Jonathan M.; Blair, Sheila (2009). The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture (İngilizce). Azerbaycan: Oxford University Press.

[SovEns-5] Büyük Sovyet Ansiklopedisi'nde Азербайджанская ССР. Архитектура и изобразительное искусство Архитектура Азербайджана 31 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. makalesi

[6] The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture 2009, pp. 237

[7] "«Популярная художественная энциклопедия.» Под ред. Полевого В. М.; М.: Издательство "Советская энциклопедия", 1986." 8 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

g t d Asya kültürü
Egemen devletler	Afganistan Azerbaycan Bahreyn Bangladeş Bhutan Birleşik Arap Emirlikleri Brunei Çin Doğu Timor Endonezya Ermenistan Filipinler Güney Kore Gürcistan Hindistan Irak İran İsrail Japonya Kamboçya Katar Kazakistan Kıbrıs Cumhuriyeti Kırgızistan Kuveyt Kuzey Kore Laos Lübnan Maldivler Malezya Mısır Moğolistan Myanmar Nepal Özbekistan Pakistan Rusya Singapur Sri Lanka Suriye Suudi Arabistan Tacikistan Tayland Türkiye Türkmenistan Umman Ürdün Vietnam Yemen
Sınırlı tanınmış olan devletler	Abhazya Filistin Güney Osetya Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Tayvan
Bağımlı ve diğer bölgeler	Ağrotur ve Dikelya Britanya Hint Okyanusu Toprakları Christmas Adası Cocos Adaları Hong Kong Makao
Kategori

Azerbaycan kültürü nedir?, Azerbaycan kültürü anlamı nedir?, Azerbaycan kültürü ne demektir?