Azerbaycan'da kolluk kuvvetleri

Azerbaycan'da kolluk kuvvetleri, Azerbaycan Cumhuriyeti Ulusal Polisi'ni yöneten Azerbaycan İçişleri Bakanlığı'nın kontrolü altındadır. Avrupa Güvenlik ve İş birliği Teşkilatı'na (AGİT) 30 Ocak 1992'de, 16 Kasım 1999'da^[1] Bakü'de bir AGİT ofisi açıldı ve Interpol üyesi olarak ulusal polis gücü Avrupa ülkelerinin kolluk kuvvetlerine dâhil oldu.^[1]

Kuruluş[değiştir | kaynağı değiştir]

Savcılık ve İçişleri Bakanlığı, geniş bir sorumluluk yelpazesine sahip başlıca kanun uygulayıcı kurumlardır.^[2] Azerbaycan'daki diğer kolluk kuvvetleri; Gümrük Komitesi, Vergi Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Olağanüstü Durumlar Bakanlığı ve Devlet Sınır Hizmetleri'dir.^[2] Bu kurumların iç soruşturma büroları, belirli alanlardaki suçların ele alınmasından sorumludur.^[2]

Savcılık bürosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Savcılık, Azerbaycan'da yargı sisteminin bir parçasıdır.^[2] 1999 yılında, "Savcılık Üzerine" Yasası ile ofisin sorumlulukları şunları içeriyordu:^[3]

cezai eylemleri araştırmak;
mahkemeler tarafından yürütülen prosedürlere katılmak;
ceza usullerinde kamu suçlamalarının korunması;
kanunların uygulanmasını ve işleyişini denetlemek;

Kanun, Savcılığı tek ve merkezi bir organ olarak tanımaktadır.^[2] Savcılık, Başsavcılığa rapor verir.^[2]

İçişleri Bakanlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan Cumhuriyeti, İçişleri Bakanlığı'nın merkezi yürütme organıdır.^[2] Bakanlığın sorumlulukları arasında cezai soruşturma açmak, kamu düzeni ve güvenliğin korunması ve cezai suçların önlenmesi yer almaktadır.^[2]

Bakanlığın kurumsal yapısı ve tüzüğü, 30 Haziran 2001 tarihinde Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle onaylanmıştır.^[4]

24 Kasım 1992'de Azerbaycan Cumhuriyeti, Interpol ile anlaştı ve 1993 yılında İçişleri Bakanlığı bünyesinde Azerbaycan Ulusal Merkez Bürosu (NBC) kuruldu.^[4]^[5]

İç Güvenlik Dairesi, 30 Haziran 2004 tarihinde Azerbaycan Cumhurbaşkanının emriyle kurulmuştur.^[3] Daire, polis hizmetleriyle bağdaşmayan faaliyetler, yolsuzluk ve yolsuzluk yapan memurlar hakkındaki gerçeklerin ifşa edilmesi ve Bakanlık ile kurumsal kontrolün yürütülmesi ile ilgilenmektedir.^[4]

Ana Organize Suç Dairesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan Cumhuriyeti cumhurbaşkanının 9 Ağustos 1994 tarihinde kabul edilen "Suçla Yoğunlaştırılmış Mücadele ve Kanun ve Düzenin Güçlendirilmesi Hakkında" kararnamesinin ardından Bakanlık bünyesinde Organize Suçlar Daire Başkanlığı kurulmuştur.^[6] 30 Haziran 2004 tarihinde Organize Suçlar Daire Başkanlığı seviyesi yükseltilerek 83 sayılı "İçişleri Bakanlığında Kurumsal Değişiklikler Hakkında" Kararname ile ana daire hâline getirilmiştir.

2004 yılında Organize Suçlar Ana Daire Başkanlığı ile İnsan Ticareti ile Mücadele Daire Başkanlığı kurulmuştur.^[6]

Dairenin sorumlulukları şunlardır:^[6]

soygun, gasp, adam kaçırma, rehin alma ile mücadele;
insan ticaretiyle mücadele;
organize suçla ilgili bilgilerin toplanması ve saklanması, yerel polis hizmetlerinin performansının incelenmesi, veri analizi;
organize suç gruplarını açığa çıkarmak, tespit etmek ve etkisiz hale getirmek;
ulusötesi suçlara karışan suç grupları hakkında bilgi toplama;
Organize suç örgütlerinin kurulmasına ilişkin ön koşulları incelemek ve İçişleri Bakanlığı'na teklif taslağı vermek

Interpol Bakü[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan Cumhuriyeti'nde Interpol Ulusal Merkez Bürosu (NBC) 1993 yılında kurulmuştur.^[5] NBC Bakü'nün amacı, Azerbaycan'daki kolluk kuvvetleri ile diğer Interpol üye ülkelerindeki muadilleri arasında hızlı ve tutarlı kriminal istihbarat alışverişini sağlamak, INTERPOL suç veritabanlarını kullanarak kaçakları ve kayıp kişileri yerelleştirmek ve suçluları belirlemek için onlarla birlikte koordine çalışmaktır.

Interpol Bakü departmanının bölümleri aşağıdaki gibidir:^[5]

Analiz;
Gereçler;
Teknik Destek;
Genel Suç;
Kayıt.

Interpol Bakü'deki personel sayısı 44 kişidir ve bunların 30'u ulusal polis memurudur.^[5] İçişleri Bakanlığı, Azerbaycan'daki Ulusal Merkez Büro'nun başkanını atamaktadır.^[5]

Organizasyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulusal Polis kuvveti, İçişleri Bakanlığı'nın yetkisi altındadır ve İç Soruşturma Dairesi tarafından denetlenmektedir. Görevi: polisin hukuka, insan haklarına ve sivil özgürlüklere uygunluğunu denetlemek ve bu tür ve diğer yasa dışı faaliyetlerin ihlallerini kontrol etmektir. Doğrudan bakanlara bağlı olan IID, her zaman kötü niyetli olarak şikayet ve organizasyon zorluklarına adanmış bir dizi bölümle polisin faaliyetlerini izlemektedir.^[1]

Polis gücünün kendisi ayrıca, hem uzman hem de normal polis bölümleri, eğitim, öğretim, tıp, Interpol Ulusal Merkezi Bürosu, kriminal istihbarat, idare, soruşturma ve soruşturma departmanları, uyuşturucu kullanımı kontrolüne kadar uzanan çok sayıda bölüm ve departmandan oluşmaktadır. Bölümleri ise: operasyonlar ve istatistikler, ulaştırma, trafik polisi, insan kaynakları, iletişim ve planlama bölümleri ve basın hizmetleri, finans, lojistik ve sivil savunma.^[1]

İhtilaflı bölgelerde kanun yaptırımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan Cumhuriyeti Ulusal Polisi, ayrıca Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ndeki yasaları Azerbaycan İçişleri Bakanlığı^[1] ve Nahçıvan Şehri Polis Departmanı'nın uzman bir birimi aracılığıyla uygulamaktan sorumludur.^[7] Hâlen resmî olarak Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanınan bir bölge olan Dağlık Karabağ'da yasayı uygulama sorumluluğu, Azerbaycan polis gücü ile Dağlık Karabağ Savunma Ordusu arasında bölünmüştür (bkz. Dağlık Karabağ'da kanun yaptırımı).^[8]

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan Ulusal Polis Akademisi, 1921 yılında Bakü'de polis memurları ve komutanlar için bir eğitim kurumu olarak kuruldu ve 1936'da Mardakan köyüne taşınana kadar orada kaldı.^[9] Sovyet etkisi altındaki ülke ile 1957, polis okulunun adını Sovyetler Birliği İçişleri Bakanlığı Bakü Özel Polis Okulu olarak değiştirdi ve iki yıllık bir kurstan sonra öğrencilere hukuk diploması verdi. 1957'den 1961'e kadar okul ayrıca Gürcistan, Dağıstan, Kabardey-Balkarya, Altay, Irkutsk, Krasnodar, Kibyshev, Novosibirsk, Kemerovo ve Saratov'dan personel yetiştirdi.^[9] Polis okulu, dönemin Azerbaycan lideri Haydar Aliyev'in desteğiyle 23 Mayıs 1992'de^[1]^[9] akademi oldu ve günümüzde Bakü'de ikamet etmektedir ve İçişleri Bakanlığı ve Ulusal Polis Gücü personeline eğitim vermektedir.

Akademide tam veya yarı zamanlı eğitim için başvuranlara, başarılı olabilmeleri için yerine getirilmesi gereken polis kuvvetleri tarafından bir dizi kriter verilir. Bu kriterler, fiziksel özellikleri (boy ve vücut geliştirme) ve akademik bilgi (ortaokul mezunları, edebiyat, tarih, coğrafya ve dil bilgisine sahip) içermektedir. Beş yıllık kursu bitiren başarılı öğrencilere hukukta yeterlilik belgesi verilir ve polis teşkilatında teğmenliğe terfi edilir.^[9]

Suç oranları[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan İçişleri Bakanlığı'nın 2006 yılında yaptığı üç aylık analiz, Azerbaycan'ın uyuşturucu ile ilgili kapsamlı suçlardan muzdarip olduğunu göstermiştir (her beş suç olayından biri narkotikle ilgilidir).^[10] MIA'nın rakamları, bu uyuşturucu kaçakçılığının Azerbaycan sınırları boyunca önemli bir sorun olduğunu ve "Uyuşturucu Bağımlılığı, Narkotik Uyuşturucularda Yasa dışı Trafik, Psikotropik Maddeler ve Öncü Maddeler ile Mücadele Ulusal Programı"nın oluşturulmasına yol açtığını belirtmektedir.^[11] Azerbaycan, 1961, 1971 ve 1988 yıllarından kalma bir dizi Birleşmiş Milletler uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadele sözleşmelerine taraftır, ancak MIA sınırı geçen uyuşturucuların % 90'ını durdurmadığını ve 10965 uyuşturucuyla ilgili vaka kaydettiğini belirtmektedir. Aynı dönemde 1221 yasa dışı madde ekimi ve 2000 ton esrar da imha edildi.^[11]

Artan uyuşturucu sorununa rağmen, 1993'ten 2004'e kadar Azerbaycan, nüfusun 100.000'i başına 246'dan 185'e kadar toplam bir düşüş yaşadı;^[12] bu, 18145'ten 16810'a kadar kaydedilen suçların bir düşüşü ve çözülen vaka sayısında %79.5'ten %94.2'ye yükseldi. Azerbaycan'da cinayetler 100.000'de 478'den 201'e ve hırsızlıklar 100.000'de 4943'ten 1775'e düştü. Motorlu taşıt hırsızlığı ve ateşli silah suçları da benzer şekilde azaldı, ancak soygun, dönem boyunca 100.000'de 216'dan 672'ye çıktı.^[12] 30 Nisan 2009'da Azerbaycan, bir ya da iki silahlı kişinin Azerbaycan Devlet Petrol Akademisi'be girerek 13 kişiyi öldürmesi ve 13'ünü yaralamasıyla büyük bir çatışma gerçekleştirdi.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Organization for Security and Co-operation in Europe profile page 23 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved on May 22, 2007
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Law Enforcement Agencies in Azerbaijan. http://transparency.az/alac/files/LAW%20ENFORCEMENT%20AGENCIES.pdf 21 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ ^a ^b "HISTORY | Prosecutor General's Office of the Republic of Azerbaijan". genprosecutor.gov.az. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2018.
^ ^a ^b ^c "Historic background of the MIA". www.mia.gov.az (İngilizce). 19 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2018.
^ ^a ^b ^c ^d ^e "Azerbaijan / Europe / Member countries / Internet / Home - INTERPOL". www.interpol.int (İngilizce). 17 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2018.
^ ^a ^b ^c "Main Organized Crime Department". www.mia.gov.az (İngilizce). 27 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2018.
^ Ministry of Internal Affairs of Nakhchivan Autonomous Republic page 14 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved on May 23, 2007
^ Mr David Atkinson, United Kingdom, European Democrat Group, (Rapporteur) The conflict over the Nagorno-Karabakh region dealt with by the OSCE Minsk Conference 5 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Parliamentary Assembly of the Council of Europe, 29 November 2004
^ ^a ^b ^c ^d Azerbaijan Police Academy pages 16 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved on May 22, 2007
^ Ministry of Internal Affairs analysis 11 Kasım 2007 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi of three months in 2006, retrieved on May 23, 2007
^ ^a ^b Ministry of the Interior Organizational and practical measures undertaken on narcotics related situation in the Republic of Azerbaija retrieved 23 Mayıs 2007 27 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ ^a ^b Ministry of the Interior Comparative Statistics 20 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved May 23, 2007

[OSCE-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Organization for Security and Co-operation in Europe profile page 23 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved on May 22, 2007

[:0-2] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Law Enforcement Agencies in Azerbaijan. http://transparency.az/alac/files/LAW%20ENFORCEMENT%20AGENCIES.pdf 21 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[:1-3] "HISTORY | Prosecutor General's Office of the Republic of Azerbaijan". genprosecutor.gov.az. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2018.

[:2-4] "Historic background of the MIA". www.mia.gov.az (İngilizce). 19 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2018.

[:4-5] "Azerbaijan / Europe / Member countries / Internet / Home - INTERPOL". www.interpol.int (İngilizce). 17 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2018.

[:3-6] "Main Organized Crime Department". www.mia.gov.az (İngilizce). 27 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2018.

[7] Ministry of Internal Affairs of Nakhchivan Autonomous Republic page 14 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved on May 23, 2007

[10264-1-8] Mr David Atkinson, United Kingdom, European Democrat Group, (Rapporteur) The conflict over the Nagorno-Karabakh region dealt with by the OSCE Minsk Conference 5 Aralık 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Parliamentary Assembly of the Council of Europe, 29 November 2004

[APA-9] Azerbaijan Police Academy pages 16 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved on May 22, 2007

[10] Ministry of Internal Affairs analysis 11 Kasım 2007 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi of three months in 2006, retrieved on May 23, 2007

[mia.gov.az-11] Ministry of the Interior Organizational and practical measures undertaken on narcotics related situation in the Republic of Azerbaija retrieved 23 Mayıs 2007 27 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[Comparative_Statistics-12] Ministry of the Interior Comparative Statistics 20 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. retrieved May 23, 2007

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Azerbaycan'da kolluk kuvvetleri nedir?, Azerbaycan'da kolluk kuvvetleri anlamı nedir?, Azerbaycan'da kolluk kuvvetleri ne demektir?