Afganistan bayrağı

Afganistan İslam Emirliği bayrağı
Afganistan İslam Emirliği bayrağı
Ayrıntılar
Kullanan(lar)	Afganistan İslam Emirliği
Kabul tarihi	27 Ekim 1997 (26 yıl önce); 15 Ağustos 2021 (2 yıl önce);
Oran	1:2
Tasarım	Beyaz zemin üzerine siyah kelime-i tevhid
Kullanımı	Ulusal bayrak

Afganistan bayrağı (Darice: پرچم افغانستان, Peştuca: افغانستان توغ), Afganistan'ın ulusal bayrağıdır. Ülke, Hotakîler tarafından kurulduğu 1709 yılındaki ilk bayrağından bu yana 25 bayrağa sahip. Sadece 20. yüzyılda Afganistan, o dönemdeki diğer tüm ülkelerden daha fazla 19 ulusal bayrak kullandı^[2]^[3] ve bunların çoğu siyah, kırmızı ve yeşil renklere sahipti.

15 Ağustos 2021'de Kâbil'in Düşüşü'nün ardından, Afganistan'ın meşru hükûmeti olduğunu iddia eden ve her biri farklı bir bayrak kullanan iki taraf var. Ülkeyi kontrol eden Afganistan'ın Taliban kontrolündeki İslam Emirliği, beyaz zemin üzerine siyah yazılmış kelime-i tevhid bulunduğu bir bayrak kullanırken, İslam Cumhuriyeti ise siyah, kırmızı ve yeşil zemin üzerine Afganistan arması'nın bulunduğu bir bayrak kullanmakta.

Afganistan'ın üç renkli bayraklarının tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyah renk, korunan bir devlet olarak sorunlu 19. yüzyıl tarihini temsil eder, kırmızı renk, bağımsızlık için savaşanların kanını (özellikle 1919 Anglo-Afgan Antlaşması) temsil eder ve yeşil, gelecek için umut ve refahı temsil eder.^[4]^[5] Bazıları alternatif olarak siyahı tarihi, kırmızıyı ilerlemeyi ve yeşili ya tarımsal refahı ya da İslam'ı temsil edecek şekilde yorumlamaktadır.^[6]^[7]

1928'den beri hemen hemen her üç renkli Afganistan bayrağının merkezinde Afganistan arması yer almaktadır. Hemen hemen her amblemin içinde ilk olarak 1901'de ortaya çıkan bir cami ve ilk olarak 1928'de ortaya çıkan buğday vardı.

Son üç renkli bayrak, 2002'de, daha sonra 2004 ve 2013'te yapılan değişikliklerle, farklı renkli amblemler içeren bazı varyantlarla şimdiki halini aldı.^[8]

Bayrakların renk yaklaşımları (1928-1978 ve 1980-2021 bayrakları için geçerlidir) aşağıda listelenmiştir:

	Siyah	Kırmızı	Kırmızı	Yeşil	Yeşil	Beyaz
RGB	`0/0/0`	`211/32/17`	`190/0/0`	`0/122/54`	`0/153/0`	`255/255/255`
Hex	`#000000`	`#d32011`	`#be0000`	`#007a36`	`#009900`	`#FFFFFF`
CMYK	`0/0/0/100`	`0/85/92/17`	`0/100/100/25`	`100/0/56/52`	`100/0/100/40`	`0/0/0/0`

Diğer bayraklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Afganistan Kraliyet bayrağı (1931-1973)
Afganistan Cumhurbaşkanı forsu (2004-2013)
Afganistan Cumhurbaşkanı forsu (2013–2021)
Afganistan Silahlı Kuvvetleri bayrağı (1978-1980)
Afganistan Hava Kuvvetleri bayrağı (2010-2021)
Afgan Ulusal Polisi bayrağı (2001-2021)

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Göndere çekilmiş Afganistan bayrakları, Bağımsızlık Günü sırasında Kote Sangi'de
Cumhurbaşkanlığı Sarayı yerleşkesinde dalgalanan Afganistan bayrağı (2019)
Badgis Eyaletinde ulusal bayraklı Afgan çocuklar
Helmand Eyaletinde ulusal bayrak sallayan Afgan çocuklar
Almanya'nın Bonn kentindeki Afgan Büyükelçiliği'ndeki Afganistan bayrağı
Lashkargah'ın teslimi sırasında Afgan bayrakları (2011)
Herat'ta Afganistan Sınır Polisi (2011)
Kamyonlarında üç renkli Afgan bayrağıyla Pakistan'dan dönen Afgan mülteciler (2004)
Helmand Eyaletindeki bir tören sırasında direklerde Afgan, İngiliz ve ABD bayrakları (2010)
Kanada, Montreal'deki bir 2002-2004 tasarımına benzer bayrak.

Önceki bayraklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrak	Kullanım yılları	Oran	Hükûmet	Açıklama
	1709-1738	2:3	Hotakîler	Hotakîlerin bayrağı
	1747-1842	2:3	Dürrânîler	Bayrak, Ahmed Şah Dürrânî ve hanedanının yönetimi süresince kullanıldı.
Bu dönemde bayrak kullanılmamıştır.	1842-1880		Afganistan Emirliği	1880'den önce, Barakzay Hanedanı Dürrânîler ile ilişkili bayrağı veya herhangi bir resmi alternatifi kullanmadı.
	1880-1901	2:3		Bayrak, Abdurrahman Han'ın yönetimi süresince kullanıldı.
	1901–1919	3:5		Habibullah Han'ın yönetimi süresince devlet ve savaş bayrağı olarak kullanıldı. Habibullah, babasının bayrağına, camiyi içeren günümüzdeki armanın öncüsü olan bir arma ekledi.
	1919–1926/29	2:3		Kral Emanullah Han yönetimi süresince kullanılan ilk bayrak. Armadan yayılan ışınları bir oktagram şeklinde ekleyerek babasının bayrağını değiştirdi. Bu yeni arma tarzı Osmanlı İmparatorluğu'nda da yaygındı. Afganistan 1926'da bir krallık oldu.
	1926–1928	2:3	Afganistan Krallığı	İkinci bayrak, Emanullah Han'ın yönetimi süresince kullanıldı. Oktagramı bir çelenkle değiştirdi ve ulusal armayı biraz değiştirdi. Bu arma içindeki bu cami tasarımı, gelecekte Afganistan'ın bayraklarının çoğu için benimsenecektir. Cami, Mekke'ye bakan bir mihraba sahiptir.
	1928	3:5		Üçüncü bayrak Kral Emanullah Han yönetimi süresince kullanıldı. Sırasıyla geçmişi (önceki bayraklar), bağımsızlık için dökülen kanı (Üçüncü Anglo-Afgan Savaşı) ve gelecek için umudu temsil eden siyah, kırmızı ve yeşil üç renkli, muhtemelen Han'ın yurtdışındaki Avrupa ve özellikle 1927'de Weimar Cumhuriyeti ziyaretinde gördüğü bayraktan etkilenmiştir.
	1928–1929	2:3		Dördüncü bayrak Kral Emanullah Han yönetimi süresince kullanıldı. 20. yüzyılın geri kalanının çoğunda ve günümüzde kullanılacak olan ilk dikey üç renkli bayraktı. Yeni arma, krallık için yeni bir başlangıcı temsil eden, karla kaplı iki dağın üzerinden yükselen güneşi gösteriyor. Bu arma ayrıca, farklı rejimler boyunca Afganistan'ın gelecekteki tüm armalarında bulunacak bir simge olan buğday yığınlarını da içeriyordu. Özellikle, o zamanlar sadece Sovyet armalarında buğday vardı ve gelecekte birçok komünist devletin bayraklarında görünecekti.
	1928–1929			Japon Yükselen Güneş bayrağı'na benzer uzun kalın güneş ışınlarına sahip yukarıdaki bayrağın bir çeşidi ve ayrıca ortalanmış bir sarı yıldız.
	1929			Ocak-Ekim 1929 arasında kullanılan kısa süreli bir bayrak.
	1929			Bu bayrağın (orijinal 1919 ile aynı) İnayetullah Han'ın kısa ömürlü yönetimi süresince kullanıldığı bilinmektedir.^[9]
	1929		Afganistan Emirliği (1929)	Moğolların 13. yüzyılda Afganistan'ı işgalleri sırasında kullandıklarına benzer kırmızı, siyah ve beyaz dikey üç renkli Habibullah Kalakani'nin kısa yönetimi süresince kullanılan bayrak.
	1929		Afganistan Krallığı	Kalakani isyanı sırasında Herat'ta Taciklerin isyanında kullanılana benzer bir bayrak kullanıldı.
	1929			Ali Ahmed Han'ın Celalabad'daki kısa ömürlü rakip hükûmeti tarafından Kalakani'ye karşı kullanılan Geçiş Bayrağı.
	1929 – 27 Mart 1930			Nadir Şah'ın yönetimi süresince kullanılan ilk bayrak. Siyah, kırmızı ve yeşil üç renkli yeniden kullanıldı; Kral Emanullah Han'ın ilk bayrağından ödünç alınan oktogram arma, güneş ve dağ armasının yerini aldı, ancak siyah-kırmızı-yeşil dikey tasarım restore edildi.
	27 Mart 1930 – 16 Temmuz 1973			Nadir Şah'ın yönetimi süresince kullanılan ikinci bayrak, oğlu Muhammed Zahir Şah tarafından da kullanıldı. Siyah, kırmızı ve yeşil üç rengi tutuldu. Yeni geniş bir mühür kullanıldı. Cami ve mühür arasında "١٣٤٨" (1348) yazmaktadır. Bu yıl Muhammed Nadir Şah'ın hanedanlığa başladığı yıldır.
	17 Temmuz 1973 – 8 Mayıs 1974		Afganistan Cumhuriyeti	Bu bayrak Afganistan Cumhuriyeti tarafından kullanıldı. Bu bayrak bir önceki bayrak ile aynıdır. ("١٣٤٨" yazısı dışında)
	9 Mayıs 1974 – 26 Nisan 1978		Afganistan Cumhuriyeti	Bu bayrak Afganistan Cumhuriyeti tarafından kullanıldı. Aynı renkler kullanıldı, fakat anlamları yeniden yorumlanmıştı: siyah geçmişte yaşanmış karanlık günler için, kırmızı bağımsızlık için dökülen kanlar için ve yeşil tarımda refah için. Yeni arma kanatlı bir kartal ile kartal göğsüne bir minber, kartalın çevresinde buğday ve kartal üzerinde güneş ışınları (yeni cumhuriyet için) içerir.
	27 Nisan 1978 – 18 Ekim 1978		Afganistan Demokratik Cumhuriyeti	Cumhuriyet lideri bir darbe ile öldürüldüğü zaman yeni rejim komünist bir hükûmet kurdu. Aynı bayrak tasarımı fakat arma bulunmamaktadır.
	19 Ekim 1978 – 21 Nisan 1980	1:2		Bu bayrakta sarı bir arma ile kırmızı bir alan kullanılmıştır. komünist rejimler için ortak bir tasarımdır. Armada buğday çelenk kaldı fakat üzerine büyük bir yıldız eklendi (Yıldız ülkedeki beş etnik grubu temsil etmektedir). Arapça semavat kelimesi konmuştur. Bayrak Eylül 1979 yılında kaldırıldı.
	1980			Halk Partisi'nin Sovyet işgali sırasında Perçem grubu tarafından devrilmesinden sonra, Halkın Demokratik Partisi'nin bayrağı, sanayiyi temsil eden bir dişli çarkı ve tarımı temsil etmek için bir buğday başağı olan bayrağı, ayrıca ulusal bir bayrak olarak kullanıldı.
	22 Nisan 1980 – 29 Nisan 1987			Babrak Karmal yönetimindeki yeni liderliğin Temel İlkeler programı kapsamında, sırasıyla geçmişi, bağımsızlık için dökülen kanı ve İslam inancını temsil eden geleneksel siyah, kırmızı ve yeşil üç renk yeniden kullanıldı. Yükselen bir güneş (eski adı Horasan, "Yükselen Güneşin Ülkesi" anlamına gelen bir referans), bir minber ve bir kitap (Karl Marx tarafından Komünist Manifesto veya Kapital olarak kabul edildi) ile yeni bir arma tasarlandı. Ulusal renklerde kurdeleler, endüstri için bir dişli çark ve komünizm için kırmızı bir yıldız. Armanın kurdeleleri ve buğdayı, o zamanki Doğu Almanya ve Rumen folklarıyla benzerlikler taşıyor.
	30 Kasım 1987 – 26 Nisan 1992		Afganistan Cumhuriyeti	Bayrak, Muhammed Necibullah'ın Ulusal Uzlaşma anayasa değişikliklerinin bir parçası olarak değiştirildi. Ulusal armada, dişli çark yukarıdan aşağıya hareket alınmış, kırmızı yıldız ve kitap çıkartılmış ve yeşil alan ufka benzeyecek şekilde kıvrılmıştır.
	27 Nisan 1992 – 6 Aralık 1992		Afganistan İslam Devleti	Bu bayrak, Necibullah'ın Sovyet yanlısı rejimin yıkılmasından sonra geçici bir bayrak olarak kullanıldı. Üst şeritte Arapça Allahu Ekber ("Tanrı en büyüktür") yazısını; orta şerit (şimdi beyaz, bayraktan tamamen çıkarılmış kırmızı) kelime-i şehadeti içerir.
	27 Nisan 1992 – 6 Aralık 1992			Bu bayrak, Necibullah'ın Sovyet yanlısı rejimin yıkılmasından sonra başka bir geçici bayrak olarak kullanıldı.
	7 Aralık 1992 – 27 Eylül 1996; 27 Eylül 1996 – 12 Kasım 2001 (Kuzey İttifakı)			Rabbani yönetimindeki yeni İslami hükûmet bir bayrak değişikliğine sahipti. Renk şeması, birkaç Orta Doğu Müslüman ülkesinin bayraklarına benzerdir. Arma, monarşi dönemi arması ile aynıdır, ancak mücahidlerin zaferini temsil eden kelime-i şehadet ve kılıçların eklenmesiyle yeniden düzenlenmiştir. Tam bağımsızlık yılı olan Miladi takvim'in MS 1919'un güneş Hicrî takvimine eşdeğer olan ١۲۹٨ (1298) yılını gösteriyor. Armanın alt kısmında Afganistan İslam Devleti "دا افغانستان اسلامی دولت" yazıyordu.
	27 Eylül 1996 – 26 Ekim 1997	2:3	Afganistan İslam Emirliği (1996-2001)	Taliban tarafından kullanılan düz beyaz bayrak.
	27 Ekim 1997 – 12 Kasım 2001	2:3	Afganistan İslam Emirliği (1996-2001)	1997'de Taliban, kelime-i şehadet içeren beyaz bir bayrak kullanmaya başladı.
	13 Kasım 2001 – 27 Ocak 2002	1:2	Afganistan İslam Devleti	1992 yılında kullanılan bayrakla aynı, ancak Peştuca ve Darice metinler yer almaktadır.
	28 Ocak 2002 – 27 Haziran 2002		Afganistan Geçiş Yönetimi	Taliban'ın düşüşünden sonra, geleneksel siyah, kırmızı ve yeşil renkler, tıpkı 1928'den 1974'e kadar kullanılanlar gibi dikey bir düzende restore edildi. Ortadaki arma, Afganistan'ın klasik armasıdır.
	27 Haziran 2002 – 9 Ekim 2004		Afganistan Geçiş Yönetimi	2002 baharındaki Loya Jirga, Afganistan bayrağını, armasının beyaz yerine altın olması da dahil olmak üzere bazı değişikliklerle oyladı.
	9 Ekim 2004 – 19 Ağustos 2013	2:3	Afganistan İslam Cumhuriyeti	Önceki bayrağa benzer, ancak farklı bir oran ve biraz ılımlı bir arma içermektedir. "دا افغانستان اسلامی دولت" Afganistan İslam Devleti'nin yerini basitçe "افغانستان" Afganistan aldı.
	19 Ağustos 2013 – 15 Ağustos 2021	2:3	Afganistan İslam Cumhuriyeti	Bu bayrak, daha büyük bir şeritle ince ayarlı ulusal arma içerir ve tamamen kırmızı çubukta yer almak yerine siyah ve yeşil çubuklara taşmıştır.
	15 Ağustos 2021 – günümüz	1:2	Afganistan İslam Emirliği	2021'de Taliban, kelime-i şehadet içeren beyaz bayrağı yeniden kullanmaya başladı.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Afganistan arması

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Afganistan İslam Emirliği Bayrak ve Amblem Yasası. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021.
^ "Afghanistan - The World Factbook". www.cia.gov. 4 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
^ "Historical Flags (Afghanistan)". web.archive.org. 4 Temmuz 2017. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
^ "flag of Afghanistan". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 12 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
^ "Afghanistan Flag | colors & meaning | history & info". web.archive.org. 23 Haziran 2018. 23 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
^ "Flags Of Asia - Meaning Of The Asian Country Flags". www.joaoleitao.com (İngilizce). 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
^ "Afghanistan". web.archive.org. 17 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
^ "Afghanistan 2002-2004". www.crwflags.com. 14 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.
^ "Afghanistan January 1929 - October 1929". www.crwflags.com. 21 Kasım 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Afganistan bayrağı ve açıklaması 23 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[1] Afganistan İslam Emirliği Bayrak ve Amblem Yasası. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021.

[2] "Afghanistan - The World Factbook". www.cia.gov. 4 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.

[3] "Historical Flags (Afghanistan)". web.archive.org. 4 Temmuz 2017. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.

[4] "flag of Afghanistan". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 12 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.

[5] "Afghanistan Flag | colors & meaning | history & info". web.archive.org. 23 Haziran 2018. 23 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.

[6] "Flags Of Asia - Meaning Of The Asian Country Flags". www.joaoleitao.com (İngilizce). 19 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.

[7] "Afghanistan". web.archive.org. 17 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.

[8] "Afghanistan 2002-2004". www.crwflags.com. 14 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.

[9] "Afghanistan January 1929 - October 1929". www.crwflags.com. 21 Kasım 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

g t d Asya bayrakları
Egemen devletler	Afganistan Azerbaycan Bahreyn Bangladeş Bhutan Birleşik Arap Emirlikleri Brunei Çin Doğu Timor Endonezya Ermenistan Filipinler Güney Kore Gürcistan Hindistan Irak İran İsrail Japonya Kamboçya Katar Kazakistan Kıbrıs Cumhuriyeti Kırgızistan Kuveyt Kuzey Kore Laos Lübnan Maldivler Malezya Mısır Moğolistan Myanmar Nepal Özbekistan Pakistan Rusya Singapur Sri Lanka Suriye Suudi Arabistan Tacikistan Tayland Türkiye Türkmenistan Umman Ürdün Vietnam Yemen
Sınırlı tanınmış olan devletler	Abhazya Filistin Güney Osetya Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Tayvan
Bağımlı ve diğer bölgeler	Ağrotur ve Dikelya Britanya Hint Okyanusu Toprakları Christmas Adası Cocos Adaları Hong Kong Makao
Kategori

Afganistan bayrağı nedir?, Afganistan bayrağı anlamı nedir?, Afganistan bayrağı ne demektir?