Kırgızistan bayrağı

Kırgızistan bayrağı
Kırgızistan bayrağı
	Kırgızistan Bayrağı
Ayrıntılar
Kullanan(lar)	Kırgızistan
Kabul tarihi	3 Mart 1992 (orijinal versiyon); 22 Aralık 2023 (güncel versiyon);
Oran	3:5
Kullanımı	Ulusal bayrak ve sancak

Kırgızistan bayrağı (Kırgızca:Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик Туусу, latin harfleriyle: Kyrgyz Respublikasynyn Mamlekettik Tuusu) , Kırgızistan'ın SSCB'den ayrıldıktan sonra 3 Mart, 1992'de onayladığı ulusal bayraktır.

Kızıl bayrağın üzerinde sarı bir güneş vardır. Güneşin 40 ışını, 40 Kırgız boyunu belgiler. Güneşin içindeki yolların kesişimi, geleneksel Kırgız çadırının üstten görünümünü belgiler. Kızıl tüs (renk) ise barışı ve dürüstlüğü simgelemektedir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırgız isyancılar, 1898 Andican ayaklanması sırasında ("Ulusal Kurtuluşun Beyaz Bayrağı" adı verilen) beyaz bayraklar taşıdılar.^[1] Daha sonra 1916 Orta Asya Ayaklanması sırasında, Cizzak'taki^[1] ayaklanmada ve Prebechakenska'ya yapılan saldırı sırasında tekrar kullanıldı.^[2]

Sovyet yönetimi altında, günümüz Kırgızistan'ıyla aynı adı taşıyan Birlik Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği bayrağından türetilen ve Komünizmi temsil eden ve 1953'te kabul edilen bir bayrak kullandı.^[3] Sovyetler Birliği'nin dağılmasından yaklaşık dört ay önce, 31 Ağustos 1991'de Kırgızistan bağımsızlığını ilan etti. Bununla birlikte Sovyetler Birliği dönemindeki bayrak, bağımsızlığın ilanından sonraki yedi ay boyunca ulusal bayrak statüsünü korudu.^[3] Kırgızistan'ın diğer yedi Sovyet sonrası devletle birlikte Birleşmiş Milletler'e kabul edilmesinden bir gün sonra, 3 Mart 1992'de 2023 yılına kadar kullanılan bayrak kullanıldı.^[4]

2023'ün sonlarında, Cogorku Keneş'te (Kırgızistan parlamentosu) dalgalı güneş ışınlarının, Kırgız kültüründe "kararsız ve köle bir kişi" anlamına gelebilen ayçiçeğine benzerliği nedeniyle dalgalı güneş ışınlarını düzeltmeye yönelik bir tartışma başladı.^[5]^[6] Tasarının ilk okuması 29 Kasım'da, ikinci ve üçüncü okumaları ise 20 Aralık'ta yapıldı.^[7]^[8] Tasarı 22 Aralık'ta Cumhurbaşkanı Sadır Caparov tarafından imzalanarak yasalaştı^[9] ve kanun 26 Aralık'ta resmen yayımlanarak yürürlüğe girdi.^[10]

Tasarım[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrakta kullanılan renk tonları aşağıda verilmiştir.

	Kırmızı	Sarı
Pantone	1788 C	Yellow C
CMYK	0-100-100-0	0-0-100-0
HEX	#FF0000	#FFFF00
RGB	255-0-0	255-255-0

Sembolizm[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrağın renkleri ve sembolleri kültürel, politik ve bölgesel anlamlar taşır. Kırmızı alan "cesaret ve yiğitlik" anlamına gelir ^[11] ve Kırgızistan'ın ulusal kahramanı Manas tarafından kaldırıldığı iddia edilen amblemi ima eder.^[12]^[13] Güneş, barışı ve refahı temsil eder,^[11] 40 ışın Manas tarafından Moğollara karşı savaşmak için birleştirilen boyların sayısını,^[13]^[14] ve sahip olduğu takipçilerin sayısını gösterir.^[12]^[15]

Güneşin merkezi, içeriden bakıldığında geleneksel bir Kırgız çadırının (yurt) tepesindeki çatının (tunduk) stilize edilmiş bir çizimini gösteriyor.^[12]^[15]^[16] Bu çadırlar günümüzde daha az kullanılsa da ^[12] bayrağa dahil edilmesi, "yaşamın kökenini", "zaman ve mekanın birliğini" ve aynı zamanda insanların " ocağı ve evi" ve onların tarihini sembolize eder.^[12]^[15]

Değişiklik teklifi[değiştir | kaynağı değiştir]

2023'ün sonlarında, Cogorku Keneş'te (Kırgızistan parlamentosu) dalgalı güneş ışınlarının, Kırgız kültüründe "kararsız ve köle bir kişi" anlamına gelebilen ayçiçeğine benzerliği nedeniyle dalgalı güneş ışınlarını düzeltmeye yönelik bir tartışma başladı.^[5]^[6] Tasarının ilk okuması 29 Kasım'da, ikinci ve üçüncü okumaları ise 20 Aralık'ta yapıldı.^[7]^[8]

Bayağın kırmızı de pek çok eleştirinin kaynağı olmuştur. Bazıları bunun ülkenin çalkantılı tarihini çağrıştırdığını düşünürken, diğerleri bunun ülkede komünizmin kalıcı bir kalıntısı olduğu görüşünde.^[17]

Tarihi bayraklar[değiştir | kaynağı değiştir]

1916 Orta Asya Ayaklanması öncesi ve sonrasında kullanılan şehadet bayrağı
Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1921)
Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1921-1923)
Kırgız Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1926–36) bayrağı
Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1936-1940)
Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1940-1952)
Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1952-1991) (ön yüzü)
Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1952-1991) (arka yüzü)
Kırgız Cumhuriyeti bayrağı (1992-2023)

Bölgesel Bayraklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

https://www.fotw.info/flags/kg.html 7 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

^ ^a ^b Sokol, Edward Dennis; Starr, Frederick S. (2016). The revolt of 1916 in Russian Central Asia. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-1-4214-2050-9.
^ "Semirechye on Fire. A Story of Rebellion | Ghostarchive". ghostarchive.org. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023.
^ ^a ^b "Flag of Kyrgyzstan | Meaning, History & Symbol | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023.
^ Complete Flags of the World (İngilizce). Dorling Kindersley Limited. 3 Kasım 2008. ISBN 978-1-4053-3861-5. 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
^ ^a ^b "Спикер Жогорку Кенеша заявил, что флаг Кыргызстана будет изменен". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 31 Ekim 2023. 5 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.
^ ^a ^b "Три варианта. Что хотят изменить во флаге Кыргызстана?". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 26 Ekim 2023. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.
^ ^a ^b "Kyrgyzstan moves to rid national flag of likeness to 'fickle' sunflower". Reuters. 29 Kasım 2023. 7 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.
^ ^a ^b "Парламент Киргизии одобрил изменение солнца на государственном флаге". Коммерсантъ (Rusça). 20 Aralık 2023. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.
^ Osmonalieva, Baktygul (23 Aralık 2023). "President signs law on new flag of Kyrgyzstan". 24.kg. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2023.
^ "Закон об изменении флага вступил в силу в Кыргызстане". Kazinform. 26 Aralık 2023. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2023.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
^ ^a ^b ^c ^d ^e "Arşivlenmiş kopya". 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
^ ^a ^b ^c "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.
^ https://www.washingtontimes.com, The Washington Times. "Fight rages over Kyrgyzstan's flag". The Washington Times (İngilizce). 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.

[:0-1] Sokol, Edward Dennis; Starr, Frederick S. (2016). The revolt of 1916 in Russian Central Asia. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-1-4214-2050-9.

[2] "Semirechye on Fire. A Story of Rebellion | Ghostarchive". ghostarchive.org. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023.

[:1-3] "Flag of Kyrgyzstan | Meaning, History & Symbol | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023.

[4] Complete Flags of the World (İngilizce). Dorling Kindersley Limited. 3 Kasım 2008. ISBN 978-1-4053-3861-5. 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.

[rus.azattyk.org-5] "Спикер Жогорку Кенеша заявил, что флаг Кыргызстана будет изменен". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 31 Ekim 2023. 5 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.

[ReferenceA-6] "Три варианта. Что хотят изменить во флаге Кыргызстана?". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 26 Ekim 2023. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.

[reuters.com-7] "Kyrgyzstan moves to rid national flag of likeness to 'fickle' sunflower". Reuters. 29 Kasım 2023. 7 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.

[kommersant.ru-8] "Парламент Киргизии одобрил изменение солнца на государственном флаге". Коммерсантъ (Rusça). 20 Aralık 2023. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.

[9] Osmonalieva, Baktygul (23 Aralık 2023). "President signs law on new flag of Kyrgyzstan". 24.kg. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2023.

[10] "Закон об изменении флага вступил в силу в Кыргызстане". Kazinform. 26 Aralık 2023. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2023.

[cia.gov-11] "Arşivlenmiş kopya". 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.

[britannica.com-12] "Arşivlenmiş kopya". 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.

[books.google.com.tr-13] "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.

[14] "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.

[ReferenceB-15] "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.

[16] "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023.

[17] ttps://www.washingtontimes.com, The Washington Times. "Fight rages over Kyrgyzstan's flag". The Washington Times (İngilizce). 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

g t d Asya bayrakları
Egemen devletler	Afganistan Azerbaycan Bahreyn Bangladeş Bhutan Birleşik Arap Emirlikleri Brunei Çin Doğu Timor Endonezya Ermenistan Filipinler Güney Kore Gürcistan Hindistan Irak İran İsrail Japonya Kamboçya Katar Kazakistan Kıbrıs Cumhuriyeti Kırgızistan Kuveyt Kuzey Kore Laos Lübnan Maldivler Malezya Mısır Moğolistan Myanmar Nepal Özbekistan Pakistan Rusya Singapur Sri Lanka Suriye Suudi Arabistan Tacikistan Tayland Türkiye Türkmenistan Umman Ürdün Vietnam Yemen
Sınırlı tanınmış olan devletler	Abhazya Filistin Güney Osetya Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Tayvan
Bağımlı ve diğer bölgeler	Ağrotur ve Dikelya Britanya Hint Okyanusu Toprakları Christmas Adası Cocos Adaları Hong Kong Makao
Kategori

Kırgızistan bayrağı nedir?, Kırgızistan bayrağı anlamı nedir?, Kırgızistan bayrağı ne demektir?