Østfold

Østfold
Østfold
Eyalet
	Østfold fylke
	; Bayrak ; Arma
	Slogan: "İskandinavya'nın kalbi"
	; Østfold'un Norveç'teki konumu
Ülke	Norveç
Bölge	Østlandet
İdari merkezi	Sarpsborg
Eyalet	1918
Alt idari birimler	Liste Aremark; Askim; Eidsberg; Fredrikstad; Halden; Hobøl; Hvaler; Marker; Moss; Rakkestad; Rygge; Rømskog; Ullern; Råde; Sarpsborg; Skiptvet; Spydeberg; Trøgstad; Våler;
İdare
• Vali	Anne Enger (Norveç Merkez Partisi)
• Belediye başkanı	Ole Haabeth (Norwegian Labour)
Yüzölçümü
• Toplam	4182 km²
• Kara	3.887 km² (1.500 mil²)
Nüfus (2011)
• Toplam	276.647
• Yoğunluk	66.42/km²
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAYS)
	Resmî site; www.ostfold-f.kommune.no

Østfold (Norveççe: Østfold fylke) Norveç'in güneydoğu kıyısındaki eyalettir. Askim, Mysen, Fredrikstad, Halden, Moss ve Sarpsborg Østfold'a bağlı olan altı şehirdir.^[1] Akershus ile İsveç'in Värmland ve Västra Götaland illerine komşu olan eyalatin dahilindeki Sarpsborg ve Fredrikstad en büyük şehirlerdir. Üretim tesisleri genelde burada yer almaktadır. Moss ve Fredrikstad'da tersaneler bulunmaktadır. Ayrıca granit taş madenleri bulunmaktadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Eyaletin adının anlamı doğu körfezidir. (Nn: Oslofjorden var Fold) Ost doğu, fold ise fiyord, körfez demektir. İsmin kökeni 1543 yılına dayanmaktadır.

Østfold, petroglifler (kaya resimleri) ve bölge genelindeki mezar höyükleri ile, ülkenin en eski yerleşim bölgeleri arasındadır. Viking medeniyeti altına girmeleri yanı sıra bir dönem Norveç Kralı Harald Fairhair yönetimindeyken İsveç'in egemenliği altına girmiştir.

Daha sonra İsveç Danimarka egemenliği altındayken, Danimarka Kralı bölgeyi pek çok baron payesine ayırmıştır. “Heggen” ve “Frøland” baronlukları, bugünkü Askim, Eidsberg ve Trøgstad bölgesi, Akershus sınırlarındayken 1768'de Østfold'a bağlanmışlardır.

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

İsveç ile Oslo Körfezi'nin ortasında yer almaktadır. Norveç'in en uzun nehri Glomma Nehri eyalet boyunca geçerek Fredrikstad ile Oslo Körfezine akar. Kuzeyi ormanlık bir araziyle kaplı olan bölge İsveç sınırı boyunca dağlıktır. Merkezinde büyük bir göl sistemi vardır. Kıyı şeridi boyunca kayalıklar ve küçük takım adalar bulunmaktadır.^[2]

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Rüzgâr kış aylarında güneyden kuzeye, yaz aylarında ise kuzeyden kuzeydoğuya eser. Ortalama sıcaklıkları Ocak ayında -3,-5 °C, Temmuz ayında ise 16-17 °C arasında değişmektedir. Kış aylarında kıyıda sıcaklıklar genellikle -1 °C civarındadır. Yıllık yağış miktarı genellikle yaz sonu ve sonbaharda yoğun olup 700–800 mm civarındadır. Bölge denize yakın olduğundan dolayı son bahar ve kış aylarında yoğun sis olmaktadır.

Ulaşım ve altyapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Østfold Oslo ve İsveç arasında stratejik bir konuma sahiptir. Rygge'de bulunan “Moss Airport” eyalatin tek kamu hava alanıdır. “ Ryanair” bu hava alanından uluslararası uçuşlar sağlayan ana şirketdir. Havaalanı, iki saat uzaklıktaki iki milyondan fazla yolcu taşıyan Gardermoen'deki “Oslo Airport” hava alanı için seferler düzenlemektedir. E6 ve E18 kara yolları ile Oslo-Göteborg demiryolu hattı sayesinde Norveç'ten İsveç'e düzenli bir alt yapıya sahiptir.^[3]

Belediyeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Yerel Num.^[4] Ad	Nüfus!^[5] Alan km²
0101	Halden	29,570	596,4
0104	Moss	30,689	58,0
0105	Sarpsborg	53,309	380,4
0106	Fredrikstad	75,571	285,9
0111	Hvaler	4,232	89,5
0118	Aremark	1,425	282,3
0119	Marker	3511	367,8
0121	Rømskog	690	159,1
0122	Trøgstad	5,200	187,9
0123	Spydeberg	5,358	134,6
0124	Askim	15,070	67,6
0125	Eidsberg	11,082	231,9
0127	Skiptvet	3,616	100,9
0128	Rakkestad	7,679	426,1
0135	Råde	7,003	105,3
0136	Rygge	14,677	69,8
0137	Våler	4,707	239,1
0138	Hobøl	4,912	139,6
Toplam	Østfold	276 647	4186

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Nüfusun çoğu kıyı bölgesinde yer almaktadır. Nüfusun en yoğun olduğu kırsal bölgeleri Moss, Sarpsborg, Fredrikstad ve Halden'dir. Askim ve Mysen dahil olmak üzere kıyı şehirlerinde nüfus yoğunluğu daha fazladır.

Tarihsel popülasyonları
Yıl	Toplam	%±
1951	185.492	—
1961	202.751	%9
1971	221.386	%9
1981	233.301	%5
1991	238.345	%2
2001	251.032	%5
2011	277.766	%11
2021?	309.613	%11
2031?	339.601	%10
Kaynak: Norveç İstatistikleri.^[5]

Önemli kişiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Roald Amundsen (1872-1928) - kutup bölgesi kaşifi
Berit Ås - Siyasetçi, profesör ve feminist.
Thea Foss (1857-1927) - “Foss Denizcilik”in kurucusu
Egil Olsen - Norveç Futbol antrenörü.
Karl Ouren (1882-1943) - Norveç-Amerikalı sanatçı
Petter Solberg - Rallici
Nils Otto Tank (1800-1864) - Moravya Kilisesi dini lideri
Harald Zwart - Film yönetmeni ve yapımcısı

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

http://www.ostfold-f.kommune.no3 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
İstatistik ve temel yorumlar Østfold (Norveççe)
Roma Demir Çağı arkeolojik kazısı3 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ [1] 13 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Counties of Norway- 02 Nisan 2012 'da erişilmiştir.(İngilizce)
^ [2]^{[ölü/kırık bağlantı]}Østfold- Norway- 02 Nisan 2012 'da erişilmiştir.(İngilizce)
^ [3] 18 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Østfold- East Norway- 02 Nisan 2012 'da erişilmiştir.(İngilizce)
^ [4] 4 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Østfold- County- 02 Nisan 2012 'da erişilmiştir.(İngilizce)
^ ^a ^b "Projected population -Norveç İstatistikleri". 23 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2012.

Petter Dannevig: ‘Büyük Norveç ansiklopedisi’, blm."Østfold"

[sta-1] [1] 13 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Counties of Norway- 02 Nisan 2012 'da erişilmiştir.(İngilizce)

[ven-2] [2]^{[ölü/kırık bağlantı]}Østfold- Norway- 02 Nisan 2012 'da erişilmiştir.(İngilizce)

[rrr-3] [3] 18 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Østfold- East Norway- 02 Nisan 2012 'da erişilmiştir.(İngilizce)

[gon-4] [4] 4 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.Østfold- County- 02 Nisan 2012 'da erişilmiştir.(İngilizce)

[stan-5] "Projected population -Norveç İstatistikleri". 23 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Østfold nedir?, Østfold anlamı nedir?, Østfold ne demektir?