Coşkun Aral
Coşkun Aral, 2022
Doğum	1 Mayıs 1956(1956-05-01) Siirt, Türkiye
Meslek	Savaş muhabiri, fotoğrafçı, gazeteci, yönetmen, yapımcı
Evlilik	Müge Aral (e. 2002)
Çocuk(lar)	1
Resmî site	haberci.com

Coşkun Aral (d. 1 Mayıs 1956, Siirt), Türk savaş muhabiri, fotoğrafçı, seyyâh, belgesel film ve televizyon yapımcısı.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Coşkun Aral, 1 Mayıs 1956’da Siirt’te doğdu. Baba tarafı Kürt,^[1] Anne tarafı Arap^[2] asıllıdır. Okul hayatına İstanbul'da 14 Eylül İlkokulunda başladı, Oruç Gazi Ortaokulu ve Mecidiyeköy Lisesinde eğitimini tamamladı. Çocukluk yıllarında Doğan Kardeş ve Hayat dergilerini okuyarak büyüdü. Foto muhabirlik mesleğine 1974 yılında Günaydın ve Gün gazetelerinde başladı. 1976 yılından itibaren Ekonomi ve Politika gazetesinde meslek hayatına devam etti.

1977 yılında meydana gelen 1 Mayıs Olaylarında Savaş Ay ile beraber çektiği fotoğraflar, Sipa Press fotoğraf ajansı tarafından dünya basınına dağıtıldı. Bu olaya ilişkin fotoğraflarıyla ilk kez Amerikan Time ve Newsweek dergilerinde yer aldı. Bunu izleyen yıllarda Sipa Press'in Türkiye muhabirliğini üstlendi. Aynı dönemde Türk basınında da Türk Haberler Ajansı, Milliyet ve Hürriyet gazeteleri adına serbest muhabir olarak çalıştı. Burada Hikmet Feridun Es, Ara Güler, Ergin Konuksever, Atılay Kayaoğlu ve Gökşin Sipahioğlu gibi isimlerle beraber çalıştı.

1980 yılında ilk defa Sipa Press fotoğraf ajansı adına Türkiye dışında görev aldı. Polonya’da ünlü Gdańsk Grevi, İran-Irak Savaşı'ndaki çalışmalarıyla uluslararası piyasada da adını duyurdu. 12 Eylül Darbesi hakkındaki fotoğrafları, Newsweek ve Time'ın yanı sıra Fransız L’Express haber dergisinde de kapak fotoğrafı olarak yayımlandı.

14 Ekim 1980 tarihinde Münih-İstanbul-Ankara seferi esnâsında kaçırılan Türk Hava Yolları uçağında, uçağı kaçıran hava korsanlarıyla bir mülâkat gerçekleştirmeyi başardı.^[3] Bu mülâkat ile ulusal ve uluslararası ödüller kazandı. 1980 yılından itibaren düzenli olarak savaş muhabirliği yaparak Lübnan, İran, Irak, Afganistan, Kuzey İrlanda, Çad ve Uzak Doğu’da meydana gelen savaşları fotoğrafladı. Freddie Mercury'nin doğduğu yer olan Zanzibar'ın Stone Town'a kentine gidip onu tanıyan insanlarla röportaj gerçekleştirdi.^[4] Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgali sırasında Ahmed Şah Mesud ile,^[5] Nevin Sungur ile beraber de Bob Marley'in kardeşiyle röportajlar gerçekleştirdi.^[6] Time, Newsweek, Paris Match, Stern, Epoca gibi dergiler adına foto muhabiri olarak çalıştı.

1985 yılında başlayan 32. Gün programıyla Mehmet Ali Birand'ın ekibine katıldı. Yapım ve yönetimini üstlendiği, yardımcılığını Meltem İnan'ın yaptığı Haberci programı, Türkiye’nin yanı sıra uluslararası televizyon kanallarında da yayımlandı.

Türkiye’nin ilk tematik televizyon kanalı İz Tv’nin kurucularından olan Aral, uzun yıllar bu kanalın yayın yönetmenliğini de üstlendi.^[7] 2006 yılında Avrupa’da verilen Hot Bird Televizyon Ödülleri'nden bir mansiyonla dönen İz Tv, 2007 ve 2009'da ise belgesel dalında ödüle layık görüldü.

2014’te İsveç’te Landskrona Fotoğraf Festivali tarafından seçilen Coşkun Aral, Landskrona’da çalışmalar yapması için konuk edildi. “Exodus” adını verdiği sergisi şehirde sergilendi.

2018 yılından beri Coşkun Aral Anlatıyor adlı YouTube kanalında anılarını, gazetecilik maceralarını ve güncel konular hakkında yapmış olduğu çalışmaları paylaşmaktadır.^[8] İz TV'nin TMSF'ye devrinden sonraki süreçte^[9] bahsi geçen kanaldan ayrılıp, yeni bir kanal olan Habitat TV'yi kurdu.^[10] Habitat TV, 11 Ocak 2021 tarihinde internet platformları ve uydu üzerinden yayın hayatına başladı.^[11]

Türkiye’de ve dünyada birçok sergisi açıldı. 2016 yılında Exodus Déjà vu adını verdiği mülteciler üzerine gerçekleştirdiği sergi projesi, 6 fotoğrafçının da katılımıyla Kuala Lumpur’da gerçekleşti. Haziran 2017’de Ankara’da ve Kasım 2017’de İstanbul’da açılan Exodus Déjà vu sergisi, Şubat 2018’de Bangkok’ta gerçekleştirildi. Proje, dünyadan farklı fotoğrafçıların katılımıyla büyümeye devam ediyor. Aynı isimle kitabı da basılan sergi, dünyanın değişik bölgelerinde sergileniyor.^[12]

Coşkun Aral, günümüzde dünyanın çeşitli bölgelerinde bağımsız ve kurumsal belgeseller yapmaya devam ediyor.

Fotoğraf sergileri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1983-85 yılları arasında çektiği savaş fotoğrafları Paris’te FNAC’da sergilendi.
• Aynı yıllarda New York’ta Time Life Galerisi’nde savaş fotoğrafları sergilendi.
• 1988 yılında Ara Güler ile birlikte Danimarka ve Finlandiya’da birer sergi açtı.
• 1993 yılında Almanya’nın Düsseldorf kentinde yabancılar kültür merkezinde savaş ve insan konulu bir sergi hazırladı.
• 2001 yılının şubat ayında, Viyana’da Avusturya Kültür Bakanlığı Yabancılar Kültür Merkezi’nde savaş konulu fotoğraf sergisi açıldı.
• 2008 yılında Le Figaro dergisi tarafından seçilen fotoğrafı son 30 yıla damgasını vuran fotoğraflar arasında yer aldı ve Paris’te Luxembourg Bahçeleri’nde sergilendi.^[13]

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1983 yılında aralarında National Geographic’in ünlü fotoğrafçısı Reza ve Yan Morvan’ın da bulunduğu dört savaş fotoğrafçısı ile birlikte hazırladığı “Galile’de Barış” başlıklı fotoğraf albümü Fransız Edition de Miniut yayınevi tarafından yayımlandı. Lübnan Savaşı'nı konu alan bu kitap, daha sonra Almanya ve Cezayir’de de basıldı.
• Yine New York’ta, Pantheon Yayınevi tarafından son dönemin en iyi 31 savaş muhabirini içeren “War Torn” kitabında yer aldı.
• 1988 yılında “Türkiye: Bin Millik Büyük Serüven” başlıklı macera fotoğraf albümü yayımlandı.
• 1995 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde Fielding Worldwide Yayınevi tarafından biri “Savaş Tehlikeli Işık”, diğeri “Dünyanın En Tehlikeli Yerleri” adlı iki kitabı yayımlandı.
• 2000 yılının Temmuz ayında ise, Aral’ın savaş muhabirliği yaptığı yıllardaki çalışmalarını içeren “Sözün Bittiği Yer” başlıklı fotoğraf albümü yayımlandı. Albümde, dünyada son 20 yılda gerçekleşen savaşlardan fotoğraflar yer alıyor.^[14]
• 2003 yılında Alkım Yayınları’ndan savaş anılarını derlediği "Ölümün Yakasında İliştirilmiş Hayatlar" başlıklı anıları yayımlandı.^[15]
• 2010 yılında Hotpoint-Ariston’un sponsorluğunda TEV yararına satışa sunulan “Annemin Yemekleri” adlı geleneksel yemek tariflerinin yer aldığı kitabı yayımlandı.^[16]
• 2015 yılında Nebil Özgentürk ve Can Dündar ile beraber hazırlamış olduğu "Biz Kültür Yolcuları" başlıklı belgesel kitap, DVD içeriğiyle birlikte yayımlandı.^[17]

Belgeselleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• Haberci (her biri 45 dakikalık 190 bölümden oluşan belgesel dizisi)
• Global Vision ve Go East Go West (Almanya’da yayınlanan belgesellerin yapımcılığı)
• Savaşın Tanıkları (her biri 50 dakikalık 4 bölümden oluşan belgesel dizisi)
• Türkiye Notları (her biri 50 dakikalık 4 bölümden oluşan belgesel dizisi)
• Abidin Dino Portresi (Biyografik Belgesel)
• Pamir’den Van’a Özgürlüğün Nal Sesleri (Belgesel Film)
• Anadolu Aslanı: Kangal (Belgesel Film)
• Sonsuz Mavilikler Ülkesi Bodrum (Belgesel Film)
• Dünya Güncesi (her biri 40 dakikadan oluşan belgesel dizisi, İZ TV’de yayınlanmaya devam ediyor.)
• Türkiye Notları (her biri 40 dakikadan oluşan belgesel dizisi, İZ TV’de yayınlanmaya devam ediyor.)
• Haberci İz Peşinde (her biri 30 dakikadan oluşan 13 bölümlük belgesel dizisi. (TRT TÜRK’te yayımlandı.)
• Ülke Rehberi (her biri 4 dakikadan oluşan 52 bölümlük ülke tanıtıcı rehber niteliğinde dizi. TRT TÜRK’te yayımlandı.)
• İstanbul’a Dokun (Türkiye’nin ilk 3D belgesel filmi, İZ TV)
• Sınır Tanımayan Arılar (Belgesel - 2016)^[18]

Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1980 ve 1981 - Türkiye Gazeteciler Cemiyeti fotoğraf dalında başarı ödülü
• 1984 - Nokta dergisi "Doruktakiler" ödülü
• 1996 - Magazin Gazetecileri Derneği başarı ödülü
• 1996 - Radyo ve Televizyon Gazetecileri Derneği'nden Cengiz Polatkan ödülü
• 1997 ve 1999 - İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi en iyi belgesel ödülü
• 1998 - Çağdaş Gazeteciler Derneği en başarılı tv programı ödülü
• 1998 - Türkiye Gazeteciler Cemiyeti belgesel dalında başarı ödülü
• 1998 - Sedat Simavi Ödülleri'nin en iyi belgesel ödülü
• 1998 ve 1999 - Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi en iyi belgesel ödülü
• 2001 - Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi tarafından çocuk haklarına saygılı en iyi televizyon programı ödülü
• 2001 - Çağdaş Gazeteciler Derneği Yılın Gazetecisi Ödülü (TV Belgesel dalında / NTV'de yayınlanan Amerikan Cezaevleri Dosyası ile)^[19]
• 2005 - Çağdaş Gazeteciler Derneği tarafından Mahmut Tali Öngören televizyon programı ödülü^[20]
• 2012 - ODTÜ Senatosu kararı uyarınca, mesleğinin gelişmesindeki öncü rolü, örnek kişiliği, ulusal ve uluslararası başarıları ve ülkesine yaptığı katkılardan dolayı Üstün Hizmet Ödülü’ne layık görüldü.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Resmî site
• Facebook'ta Coşkun Aral
• Twitter'da Coşkun Aral
• Instagram'da Coşkun Aral
• YouTube'da Coşkun Aral
• Habitat TV Web Sitesi 28 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Habitat TV YouTube Kanalı 1 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Coşkun Aral & Emrah Safa Gürkan (2) 18 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Devr-i Alem 101, 15 Mayıs 2022