Güngör Uras

Güngör Uras
Güngör Uras
	2007'de Güngör Uras
Doğum	Tevfik Güngör; 22 Temmuz 1933; Düzce, Türkiye
Ölüm	19 Ağustos 2018 (85 yaşında); İstanbul, Türkiye
Defin yeri	Aşiyan Mezarlığı, İstanbul; 41°04′57″K 29°03′19″D / 41.08250°K 29.05528°D
Eğitim	Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi
Meslek	Ekonomist · yazar
Etkin yıllar	1968-2018
Evlilik	Nuran Uras
Çocuk(lar)	1
Akraba(lar)	İsmail Hakkı Akyüz (kayınpederi)
Resmî site	gungoruras.com

Tevfik Güngör Uras (22 Temmuz 1933, Düzce - 19 Ağustos 2018, İstanbul), Türk ekonomist, gazeteci, akademisyen ve yazar. Çeşitli gazetelerde on binden fazla ekonomi yazısı kaleme aldı. Ekonomiyi sade bir şekilde okurlarına anlatma çabası içinde oldu. Hayali "Ayşe Teyze" ve "Ali Rıza Amca" karakterlerini yaratarak günlük yaşamla sade bir ekonomiyi sentezleyerek ekonomiyi herkes için anlaşılır kılmaya çalıştı.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1933'te bir memur çocuğu olarak Düzce'de doğdu.^[1] Ankara Koleji’ndeki eğitimi sonrasında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin Mali Şubesi'nden mezun oldu (1955). Daha sonra İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde doktorasını tamamlayarak Boğaziçi Üniversitesi'nde doçentliğe (1988), Marmara Üniversitesi'nde ise profesörlüğe yükseldi (1994).^[2]

1962-1974 yılları arasında Devlet Planlama Teşkilatı’nda uzman kadrosunda görev aldı. 1974'te Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği'nin (TÜSİAD) ilk genel sekreteri oldu ve 1980'e kadar görevine devam etti. Bir süre Aksigorta İdare Meclisi başkanlığı yaptı. 1993'e kadar İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde çalıştı. Daha sonra Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak 2001'e kadar görev yaptı.^[2] Güngör Uras 1968 sonrasında ekonomi yazılarıyla tanındı. Çeşitli gazetelerde çalışsa da ağırlıklı olarak Dünya ve Milliyet gazetelerinde ekonomi yazıları yazdı. Otuzdan fazla yayını DPT ve diğer yayınevlerinde basıldı.^[1] TRT 2'de "Olayların İçinden", CNN Türk'te "Akıl Defteri" programları sonrasında^[3] NTV Radyo'da "Ayşe Teyze Ne Yapsın" adlı sabah programı ile NTV'de Berfu Güven ile birlikte Sokağın Ekonomisi adlı programı sunuyordu.^[4] 2014'te 38. Sedat Simavi Ödülleri'nde Gazetecilik Ödülü'ne layık görüldü.^[5]

Uras 19 Ağustos 2018'de tedavi gördüğü Amerikan Hastanesi'nde yaşamını yitirdi. Ölümünün ardından Türkiye Ekonomi Kurumu ve Vakfı, Darüşşafaka Cemiyeti ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından başsağlığı mesajı yayımlandı.^[6] 22 Ağustos 2018'de ise Bebek Camii'nde öğle namazına müteakip kılınan cenaze namazı sonrasında Aşiyan Mezarlığı'na defnedildi.^[7]

Güngör Uras'ın Aşiyan Mezarlığı'nda bulunan aile kabristanı

Ekim 2018'de Balıkesir'in Ayvalık ilçesindeki Cunda Adası'nda bir sokağa adı verildi.^[8] 2021'de Güngör Uras'a Saygı Kitabı: Ayşe Teyze'nin İzinde... adlı bir kitap yayımlandı.^[9]

Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Babası İsmail Halit Uras, annesi Zehra Uras'tı. Nuran Uras'la olan evliliğinden Elif Uras adında bir çocuğu oldu. Kayınpederi ise İsmail Hakkı Akyüz idi.^[6]

Yazarlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

Uras 2007 yılında bir panelde konuşma yaparken.

İlk yazılarına 1968'de Türkiye İktisat Gazetesi'nde başladı. 1980 sonrasında İzmir'deki Rapor gazetesinde birinci sayfadan isimsiz olarak günün yorumu yazılarını kaleme aldı. Daha sonra Güneş gazetesinde ‘Ekonominin Fotoromanı’nda mizahi bir bakış açısıyla yazarken, Sabah, Dünya ve Milliyet gazetelerinde ekonomi ve politika üzerine yazılar yazdı. Aynı zamanda Ali Rıza Kardüz mahlasıyla^{[not 1]} yemek yazıları kaleme aldı. 1983'te Dünya gazetesinde ‘Olayların İçinden’ başlıklı köşe yazıları kaleme almaya başladı ve gazetenin ilk yazarlarından biri olarak hiç ara vermeden bu gazetede yazdı.^[10] Aynı zamanda 10 yıl kadar Sabah gazetesinde yazdı. Sabah'ın yan kuruluşu olan Yeni Yüzyıl'da da yazan Uras, 1998 sonrasında Milliyet gazetesinde yazmaya başladı. Ölümüne dek Milliyet ve Dünya'da yazıyordu.^[2]

Ekonomist Mahfi Eğilmez'e göre Güngör Uras Anadolu'nun ve gittiği yerlerin ekonomik durumunu, sosyal yapısını, refahını ve kültürel dokusunu iyi ölçen bir kişiydi. Yazılarında bir konuyu anlatmadan önce o konuda geçen kavramların ne olduğunu basite indirgeyerek anlatıp daha sonra konuya girerdi.^[11]

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Uras'ın çeşitli eserleri/yayınları şu şekildedir:^[1]^[12]

Halk Kredisi ve Türkiye’de Tatbiki, Ege Matbaası, Ankara 1955, 40 s.
Küçük Sanayiciler için Kooperatif, Ajans Türk Matbaası, Ankara 1965, 80 s.
Gelişmekte olan Ülkelerde Tarım Kooperatifleri, (Margeret Digby’den tercüme), Doğuş Matbaası, Ankara 1966, 24 s.
Tarım Kooperatifleri ile Devlet Arasındaki İlişki, Doğuş Matbaası, Ankara 1966, 40 s.
İkinci Beş Yıllık Plan Özel Sektör İçin Neler Getiriyor? Odalar Birliği Basımevi, Ankara 1967, 48 s.
What will the Second Five car Development Plan Bring to the Private Sector, Odalar Birliği Basımevi, Ankara 1967, 52 s.
Sanayiciler İçin Teşvik Tedbirleri, Kağıt ve Basım İşleri A.Ş., İstanbul 1968, 110 s.
Devalüasyon Öncesi ve Sonrası Ekonomik Gelişme Politikası, Odalar Birliği Basımevi, Ankara 1971, 32 s.
Recent Economis Policies in Turkey, Odalar Birliği Basımevi, Ankara 1971, 42 s.
Tarım Satış Kooperatifleri Sistemi Yoluyla Tarım Ürünleri Fiyat Destekleme Politikasının Finansmanı Sorunu, Şark Matbaası, Ankara 1971, 68 s.
Türkiye’de Sermaye Piyasası, Şark Matbaası, Ankara 1973, 20 s.
Türkiye’de Yabancı Sermaye Yatırımları, Formül Matbaası, İstanbul 1979, 375 s.
Borsa, Sabah Yayını 1990, 96 s.
Turkey, From Ten Thausand Years of Civilization to the Present (Yılmaz Karakoyunlu ile) Creative Yayıncılık 1991, 320 s.
Ekonomide Özallı Yıllar (1980-1990) Afa Yayını 1993, 178 s.
Fikir Üreten Fabrika (Feyyaz Berker ile), Doğan Kitap, 2009, 340 s.
Bak Ben Sana Anlatayım, Doğan Kitap, 2010, 256 s.
Bilinmeyen Bodrum, Boyut Yayıncılık, 2015, 179 s.
Sanayileşecektik, Büyüyecektik, N’oldu Bize, Doğan Kitap, 2017, 168 s.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c Uras, Güngör. O Ülkeden Bu Ülkeye Geze Geze (PDF) (Aralık 2017 bas.). İstanbul: Tarihçi Kitabevi. s. iv. ISBN 978-975-2466-08-1. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.
^ ^a ^b ^c Ökmen, Ela. "'Ayşe Teyze'ye ekonomiyi sevdiren yazar" (PDF). [Röportaj]. İSMMMO YAŞAM. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.
^ Doğan, Defne. "Sınav kağıdına şiir de yaz" (PDF). [Röportaj]. İSMMMO YAŞAM. s. 13. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.
^ "Sokağın Ekonomisi". NTV. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.
^ "38. Sedat Simavi Ödülleri - 2014". Türkiye Gazeteciler Cemiyeti. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2021.
^ ^a ^b "21 Ağustos 2018 Hürriyet Vefat İlanları". Hürriyet. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Altuncu, Özgür. "Duayen isim Güngör Uras son yolculuğuna uğurlandı". Hürriyet. 2 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.
^ "Güngör Hoca'nın ismi Cunda Adası'nda yaşatılacak". NTV. 28 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2018.
^ "Güngör Ağabey'siz üç yıl geride kaldı". Dünya. 20 Ağustos 2021. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
^ Güldağ, Hakan. "Ayşe Teyze ve Ali Rıza Bey Amca öksüz kaldı". Dünya. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.
^ Eğilmez, Mahfi (21 Ağustos 2018). "Güngör Uras". Kendime Yazılar. 23 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.
^ "Eserleri". gungoruras.com. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.

Dipnotlar

^ Bu isim annesinin babasının adıdır.

[:0-1] Uras, Güngör. O Ülkeden Bu Ülkeye Geze Geze (PDF) (Aralık 2017 bas.). İstanbul: Tarihçi Kitabevi. s. iv. ISBN 978-975-2466-08-1. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.

[:1-2] Ökmen, Ela. "'Ayşe Teyze'ye ekonomiyi sevdiren yazar" (PDF). [Röportaj]. İSMMMO YAŞAM. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.

[3] Doğan, Defne. "Sınav kağıdına şiir de yaz" (PDF). [Röportaj]. İSMMMO YAŞAM. s. 13. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.

[4] "Sokağın Ekonomisi". NTV. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.

[5] "38. Sedat Simavi Ödülleri - 2014". Türkiye Gazeteciler Cemiyeti. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2021.

[Hürriyet-6] "21 Ağustos 2018 Hürriyet Vefat İlanları". Hürriyet. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[7] Altuncu, Özgür. "Duayen isim Güngör Uras son yolculuğuna uğurlandı". Hürriyet. 2 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.

[8] "Güngör Hoca'nın ismi Cunda Adası'nda yaşatılacak". NTV. 28 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2018.

[9] "Güngör Ağabey'siz üç yıl geride kaldı". Dünya. 20 Ağustos 2021. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.

[11] Güldağ, Hakan. "Ayşe Teyze ve Ali Rıza Bey Amca öksüz kaldı". Dünya. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.

[12] Eğilmez, Mahfi (21 Ağustos 2018). "Güngör Uras". Kendime Yazılar. 23 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.

[13] "Eserleri". gungoruras.com. 22 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2018.

[10] Bu isim annesinin babasının adıdır.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[not 1]

[10]

[11]

[12]

Güngör Uras nedir?, Güngör Uras anlamı nedir?, Güngör Uras ne demektir?