Çekoslovakya

Československo(cs)
Česko-Slovensko(sk)
Çekoslovakya
Československo(cs); Česko-Slovensko(sk); Çekoslovakya
28 Ekim 1918-31 Aralık 1992
	Çekoslovakya Bayrağı Çekoslovakya Arması
Başkent	Prag
Yaygın dil(ler)	Çekçe, Slovakça
Hükûmet	Cumhuriyet
Cumhurbaşkanı
• 1918-1935
• 1918-1935	Tomáš Masaryk
• 1989-1992	Václav Havel
Başbakan
• 1918-1919
• 1918-1919	Karel Kramář
• 1992	Jan Stráský
Tarihçe
• Kuruluşu
• Kuruluşu	28 Ekim 1918
• Dağılışı	31 Aralık 1992
Yüzölçümü
• Toplam	127.900 km2
Nüfus
• Sayılan	15.600.000
Para birimi	Çekoslovak Kronu
Öncüller	Ardıllar
	Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
Çek Cumhuriyeti
Slovakya

Çekoslovakya, Orta Avrupa'da 1918 ile 1992 arasında varlığını sürdürmüş ülke.^[1] 1 Ocak 1993'te Slovakya ve Çek Cumhuriyeti adlı iki bağımsız devlete bölünmüştür.^[1]

Dağılmadan önceki başkenti Prag'dı. Denize kıyısı olmayan bir ülke olan Çekoslovakya 127.903 km²'lik bir alanı kaplıyordu. Güneydoğuda Avusturya ve Macaristan, doğuda Ukrayna, kuzeydoğuda Polonya, kuzeybatı ve batıda da Almanya ile çevriliydi.

Çekoslovakya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'nda yenilmesinden sonra, 28 Ekim 1918'de Prag'daki Çekoslovak Ulusal Konseyi tarafından bağımsızlığın ilan edilmesiyle, bugünkü Çek ve Slovakya topraklarında kuruldu. II. Dünya Savaşı'ndan önce Münih Antlaşması ile Nazi Almanyası tarafından işgal edildi. Savaş sonrasında, 1945-1990 arası Doğu Bloku'na katılmış, 1980'lerin sonlarında Doğu Avrupa'daki demokratikleşme dalgası sırasındaki Kadife Devrim ile komünizm sona erdirerek demokrasiye dönmüştür. Václav Havel Devlet Başkanı seçildi.

25 Aralık 1991 tarihinde Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Çek ve Slovak siyasetçileri arasında ülkenin birliği konusunda büyük bir tartışma başladı. Václav Havel ülkenin parçalanmasına karşı olup, Çeklerin ve Slovakların federal bir yapı olarak kalmalarını desteklediği için görevinden istifa etti. Çek siyasetçi Václav Klaus ve Slovak siyasetçi Vladimír Mečiar arasındaki görüşmeler sonucunda iki ülkenin ayrılması konusunda anlaşmaya varıldı. Böylece 31 Aralık 1992 tarihi itibarıyla ülke, barışçıl bir şekilde dağılarak, 1 Ocak 1993'te Çekya ve Slovakya olarak ikiye ayrılmıştır. Çekoslovakya'nın tüm hakları ayrı ayrı Slovakya ve Çekya'ya geçmiştir. Çekoslovakya'nın yaşadığı bölünme; dünyada hiçbir sorun yaşanmadan ve tek bir kurşun atılmadan ortaya çıkan tek hükümranlık bölünmesidir. Bu modele Çekoslovakya tipi bölünme modeli denmektedir.

Çekya bayrağı, eski Çekoslovak bayrağı ile aynıdır. Çekoslovakya'nın dağılmasının ardından Slovakya yeni bir bayrak kabul ederken, Çekya bu bayrağı tarihsel bağları nedeniyle sürdürdü.^[2]

Resmî isimler[değiştir | kaynağı değiştir]

1918-1920: Çekoslovakya Cumhuriyeti
1920-1938: Çekoslovak Cumhuriyeti
1938-1939: Çeko-Slovak Cumhuriyeti
1945-1960: Çekoslovak Cumhuriyeti
1960-1990: Çekoslovak Sosyalist Cumhuriyeti
1990-1992: Çek ve Slovak Federal Cumhuriyeti

Haritalar[değiştir | kaynağı değiştir]

1918 ile 1938 arasında Çekoslovakya sınırları
1945 ile 1992 arasında Çekoslovakya sınırları

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Çekoslovakya'nın dağılması

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
^ Czechoslovakia/Map of Czechoslovakia 14 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Map Universal

[coğ1-1] Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.

[2] Czechoslovakia/Map of Czechoslovakia 14 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Map Universal

[1]

[2]

g t d Doğu Bloku
Sovyetler Birliği Komünizm
Oluşum	Molotov-Ribbentrop Paktı Gizli protokolü Sovyetler Birliği'nin Polonya'yı işgali Sovyet askerî işgalleri Besarabya ve Kuzey Bukovina Baltık ülkeleri Macaristan Romanya Yalta Konferansı
SSCler ve ilhak edilen yerler	Doğu Finlandiya Estonya Letonya Litvanya Memel Doğu Prusya Batı Beyaz Rusya Batı Ukrayna Moldova
Uydu devletler	Macaristan Halk Cumhuriyeti Polonya Halk Cumhuriyeti Çekoslovakya Sosyalist Cumhuriyeti Romanya Halk Cumhuriyeti/Romanya Sosyalist Cumhuriyeti Doğu Almanya Arnavutluk Halk Cumhuriyeti (1961'e kadar) Bulgaristan Halk Cumhuriyeti Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti (1948'e kadar)
SSC ilhakları	Rusya SFSC Ukrayna SSC Beyaz Rusya SSC
Organizasyonlar	Kominform COMECON Varşova Paktı Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu (WFTU) Dünya Demokratik Gençlik Federasyonu (WFDY) Uluslararası Demokratik Kadın Federasyonu (WIDF)
İsyanlar ve muhalefet	Welles Bildirgesi Goryani Hareketi Orman Kardeşleri Ukrayna İsyan Ordusu Jungle Operasyonu Baltık devlet sürekliliği Baltık Temsilcilikleri (1940-1991) Lanetli askerler 1950 Cazin İsyanı 1953 Plzeň Ayaklanması 1953 Doğu Alman Ayaklanması 1956 Gürcistan gösterileri Poznań Ayaklanması 1956 Macar Devrimi Novoçerkassk katliamı 1965 Erivan gösterileri Prag Baharı / Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'yı İşgali Brejnev Doktrini 1968 Kızıl Meydan gösterisi Belgrad ve Kosova'da 1968 öğrenci gösterileri 1970 Polonya protestoları Hırvat Baharı Haziran 1976 protestoları Solidarność / Sovyet tepkisi / Sıkıyönetim 1981 Kosova protestoları Reagan Doktrini Jeltoksan Olayları Karabağ hareketi 9 Nisan trajedisi 1989 Romanya Devrimi Kara Ocak
Soğuk Savaş olayları	Marshall Planı Berlin Ablukası Tito-Stalin ayrılığı 1948 Çekoslovakya darbesi 1961 Berlin Duvarı krizi
Şartlar	Göç ve iltica (Doğu Bloku'ndan Batı'ya iltica eden kişiler listesi) Baltık ülkeleri'nin sovyetleştirilmesi Bilgi yayımı Siyaset Ekonomi Telefon dinlemeleri
Çöküş	1989 Devrimleri Berlin Duvarı'nın çöküşü Arnavutluk'ta komünizmin çöküşü Şarkı Devrimi Sovyetler Birliği'nin dağılması Çekoslovakya'nın dağılması Litvanya'daki Ocak 1991 olayları Letonya'daki Ocak 1991 olayları

g t d Varşova Paktı
Üyeler	Arnavutluk (1955-68) Bulgaristan Çekoslovakya Doğu Almanya Macaristan Polonya Romanya Sovyetler Birliği
Gözlemciler	Kuzey Kore Moğolistan

g t d Karşılıklı Ekonomik Yardımlaşma Konseyi (COMECON)
Üyeler	Bulgaristan Çekoslovakya Doğu Almanya Küba Macaristan Moğolistan Polonya Romanya Sovyetler Birliği Vietnam
Kısıtlı katılanlar	Yugoslavya
Ticari ortaklar	Afganistan Angola Etiyopya Finlandiya Güney Yemen Irak Meksika Laos Mozambik Nikaragua
Eski üyeler	Arnavutluk

g t d Avrupa Konseyi
Kurumlar	Genel Sekreterlik Bakanlar Komitesi Parlamenterler Meclisi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi İnsan Hakları Mahkemesi İnsan Hakları Komisyonu Adaletin Etkinliği Komisyonu Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu Venedik Komisyonu
Üyeler	Almanya Andorra Arnavutluk Avusturya Azerbaycan Belçika Birleşik Krallık Bosna-Hersek Bulgaristan Çekya Danimarka Ermenistan Estonya Finlandiya Fransa Gürcistan Hırvatistan Hollanda İrlanda İspanya İsveç İsviçre İtalya İzlanda Karadağ Kıbrıs Cumhuriyeti Kuzey Makedonya Letonya Lihtenştayn Litvanya Lüksemburg Macaristan Malta Moldova Monako Norveç Polonya Portekiz Romanya San Marino Sırbistan Slovakya Slovenya Türkiye Ukrayna Yunanistan
Adaylar	Belarus
Gözlemciler	Amerika Birleşik Devletleri İsrail Japonya Kanada Meksika Vatikan AB ile ilişkileri
Eski üyeler	Çekoslovakya (1991-1993) Rusya (1996-2022) Saar (1950-1956 ortaklık) Sırbistan-Karadağ (2003-2006)

g t d İrredantizm
Afrika	Komorlar Madagaskar Moritanya Mauritius Fas Özgür Bölge Somali Güney Afrika
Asya	Ermenistan Artsah Asurya Azerbaycan Kamboçya Çin Dokuz çizgi hattı Keşmir Kuzey Kazakistan Kürdistan Irak Kürdistanı İran Kürdistanı Suriye Kürdistanı Kore Tsushima Hindistan Endonezya İran İrani halklar Irak Kuveyt İsrail Japonya Lübnan Moğolistan Nepal Filistin Filipinler Sabah Suriye Timor Türkiye Kıbrıs Türki halklar Vietnam Yemen
Avrupa	Arnavutluk Kosova Kuzey Makedonya Avusturya Bask Ülkesi Fransa İspanya Belarus Bulgaristan Hırvatistan Bosna Çekoslovakya Danimarka Finlandiya Fransa Valon Bölgesi Almanya Yunanistan Kıbrıs Macaristan İzlanda İrlanda İtalya Korsika Dalmaçya İstriya Malta Nice Savoy İsviçre Letonya Litvanya Hollanda Kuzey Makedonya Norveç Osetya Rus Osetyası Gürcistan Osetyası Polonya Portekiz Romanya Moldova Rusya Sırbistan Kosova Sırp Cumhuriyeti Slovenya İspanya İsveç İsviçre Ukrayna Yugoslavya
Güney Amerika	Arjantin Bolivya Surinam Venezuela
Kuzey Amerika	Guatemala Meksika Amerika Birleşik Devletleri 51. eyalet Kanada'da 51. eyalet hareketi
Okyanusya	Avustralya Papua Yeni Gine Samoa Vanuatu
İlgili kavramlar	Sınır değişiklikleri Ayrılıkçılık Yeniden birleşme Rövanşizm Rump state

Çekoslovakya nedir?, Çekoslovakya anlamı nedir?, Çekoslovakya ne demektir?