Vatan ve Hürriyet Cemiyeti

Vatan ve Hürriyet Cemiyeti
Vatan ve Hürriyet Cemiyeti
Birleştiği	İttihat ve Terakki Cemiyeti
Kuruluş	Ekim 1906
Kapanış	1907
Tür	Gizli dernek
Amaç	Vatanın dağılmasını önlemek; Meşruti yönetimin yeniden tesisini sağlamak;
Konum	Şam; Beyrut; Yafa; Kudüs; Selanik; ;
Lider	Mustafa Kemal

Vatan ve Hürriyet Cemiyeti, 20. yüzyılın başlarında Padişah II. Abdülhamid'in otokratik yönetimine karşı olan reformist subayların kurduğu gizli dernek.

Öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Henüz Harbiye'de öğrenci olan Mustafa Kemal, kendisi gibi vatanın tehlikede olduğunu düşünen subay adayı arkadaşlarıyla birlikte birçok yazı çalışması yürütmüştür. Çıkardıkları Vatan adlı tek sayfalık siyasi içerikli gazete yüzünden yakalanan grup, vatansever aynı düşüncedeki öğretmenler sayesinde kurtulmuştur.

Harbiye'den mezuniyetlerinin ardından grubun çalışmaları dışarıda da devam etmiştir. Kiraladıkları bir dairede toplantılar yapıp kararlar alarak ve gazete çıkartmaya devam etmişlerdir. Bir akşam yurt genelindeki tüm Vatan grubu evlerine eş zamanlı baskın düzenlenmiş ve sorgudan sonra grup üyeleri, Taşkışla'ya götürülmüştür. Arkadaşlarından ayrılarak tek başına haftalarca kalan Mustafa Kemal, siyasetin hafife alınır bir şey olmadığına karar vermiştir.

Kuruluşu ve yayılması[değiştir | kaynağı değiştir]

Padişah tarafından affedilen Mustafa Kemal, 5 Şubat 1905 tarihinde Şam'da bulunan 5. Ordu'ya tayin edilmiş; burada kendisine görev verilmeyince boş zamanlarını çağdaş yazarların kitaplarını okuyarak geçirmeye başlamıştır.

Bu dönemde Mustafa Kemal, İstanbul'dan Tıbbiye'deki siyasi faaliyetleri nedeni ile sürgüne gönderilmiş olan ve Şam'da çarşı içerisinde ticaret ile uğraşan Mustafa Bey (Cantekin) ile tanışmıştır. 1906 yılının Ekim ayında ikilinin uzun sohbet gecelerinde oluşan fikirleri neticesinde, Lütfi Müfit Bey'in (Özdeş) de katılımıyla Vatan ve Hürriyet Cemiyet kurulmuştur.

Arkadaşlarıyla beraber ilk önce Cemiyetin Beyrut, Yafa ve Kudüs şubelerini açan Mustafa Kemal, daha sonra Mısır ve Yunanistan üzerinden gizlice Selanik'e geçerek hem annesini ziyaret etmiş hem de cemiyetin Selanik şubesini açmıştır. Mustafa Kemal'in Vatan ve Hürriyet Cemiyeti'nin Selanik'teki şubesinin açılış konuşması:

(1906) "Arkadaşlar! Bu gece burada sizleri toplamaktan maksadım şudur: Memleketin yaşadığı vahim anları size söylemeye lüzum görmüyorum. Bunu cümleniz biliyorsunuz. Bu bedbaht memlekete karşı önemli vazifelerimiz vardır. Onu kurtarmak, biricik hedefimizdir. Bugün Makedonya'yı ve bütün Rumeli kıtasını vatan camiasından ayırmak istiyorlar. Memlekete yabancı nüfuz ve hakimiyeti kısmen ve fiilen girmiştir. Padişah zevk ve saltanatına düşkün, her aşağılığı yapabilecek iğrenç bir şahsiyettir. Millet zulüm ve istibdat altında mahvoluyor. Hürriyet olmayan memlekette ölüm ve yok oluş vardır. Her ilerlemenin ve kurtuluşun anası hürriyettir. Tarih bugün biz evlatlarına büyük vazifeler yüklüyor. Ben Suriye'de bir cemiyet kurdum. İstibdat ile mücadeleye başladık. Buraya da bu cemiyetin esasını kurmaya geldim. Şimdilik gizli çalışmak ve teşkilatın organlarını oluşturmak zaruridir. Sizden fedakarlıklar bekliyorum. Kahredici bir istibdada karşı ancak ihtilal ile cevap vermek ve köhneleşmiş çürük idareyi yıkmak, milleti hâkim kılmak, kısacası vatanı kurtarmak için sizi vazifeye davet ediyorum!

Arkadaşlar! Gerçi bizden evvel birçok teşebbüs yapılmıştır. Fakat onlar muvaffak -başarılı- olamadılar. Çünkü işe teşkilatsız başladılar. Biz kuracağımız teşkilat ile bir gün mutlaka ve ne olursa olsun muvaffak olacağız. Vatanı, milleti kurtaracağız..."^[1]

Şam'dan ayrılması sarayın kulağına gitmiş; fakat fikirlerinin üstlerince de desteklenmesi sonucu ceza almamıştır. Şam'a döndükten sonra 20 Haziran 1907 tarihinde Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) rütbesi alarak Şam'daki ordunun Kurmay Başkanlığında bir göreve getirilmiştir.

Kolağası Mustafa Kemal
Mustafa Bey (Cantekin)
Müfit Özdeş

İttihat ve Terakkiyle birleşmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kolağası Mustafa Kemal, 13 Ekim 1907 tarihinde merkezi Manastır'da bulunan 3. Ordu Karargâhına atanmış; Cemiyetin Selanik Şubesinde çalışmak üzere Manastır'dan Selanik'e gelmiştir. Burada Vatan ve Hürriyet Cemiyetinin, Selanik'te faaliyet gösteren İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne katıldığını öğrenmiştir. Sonradan kendisi de arkadaşı Ömer Naci'nin isteğiyle İttihat ve Terakki'ye katılmıştır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Atatürk'ün Bütün Eserleri, Cilt: 1 (1903-1915), Kaynak Yayınları, s. 32.

[1] Atatürk'ün Bütün Eserleri, Cilt: 1 (1903-1915), Kaynak Yayınları, s. 32.

[1]

g t d Mustafa Kemal Atatürk
Hayatı	Askerî hayatı İzmir Suikastı Ölümü ve devlet cenaze töreni Anma Ödülleri
Ailesi ve yakınları	Ali Rıza Efendi Zübeyde Hanım Makbule Atadan Latife Uşşakî Mecdi Boysan Ülkü Adatepe Sabiha Gökçen Zehra Aylin Rukiye Erkin Nebile İrdelp Abdurrahim Tuncak Fikriye Hanım Afet İnan Mustafa Demir Dişçibaşı Sami Bey Foks (köpek)
Yaverleri	Salih Bozok Cevat Abbas Gürer Muzaffer Kılıç Şükrü Tezer Rüsuhi Savaşçı Sami Yanardağ Mahmut Celalettin Üner Cevdet Tolgay Ahmet Naşit Mengü Şükrü Özer
Düşünsel	Atatürkçülük Atatürk İlkeleri Atatürk Devrimleri Atatürk milliyetçiliği Atatürk kişi kültü Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir Ne mutlu Türk'üm diyene Türkiye Türklerindir Ya istiklâl ya ölüm Yurtta sulh, cihanda sulh
Söylevleri	Gençliğe Hitabe Onuncu Yıl Nutku Bursa Nutku
Yapıtları	Nutuk Geometri Yurttaşlık Bilgileri Cumalı Ordugâhı Taktik Tatbikat ve Seyahati Takımın Muharebe Talimi Zabit ve Kumandan ile Hasbihal
Kurumsal	Vatan ve Hürriyet Cemiyeti Cumhuriyet Halk Partisi Türk Dil Kurumu Türk Tarih Kurumu
Anıt ve müzeler	Anıtkabir Tarihi Artvin Atatürk Heykeli Atlı Atatürk Anıtı Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi İzmir Atatürk Anıtı Konya Atatürk Anıtı Mareşal Atatürk Anıtı ODTÜ Atatürk Anıtı Samsun Onur Anıtı Sarayburnu Atatürk Anıtı Taksim Cumhuriyet Anıtı Canberra'daki anıtı Bakü'deki heykeli Meksiko'daki heykeli
Diğer	Popüler kültürdeki yeri Adını taşıyan şeyler Dinî inancı Damal'daki Atatürk silüeti Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun Atatürk Yılı Güneş-Dil Teorisi
Kategori Commons

Vatan ve Hürriyet Cemiyeti nedir?, Vatan ve Hürriyet Cemiyeti anlamı nedir?, Vatan ve Hürriyet Cemiyeti ne demektir?