Sylvia Plath

Sylvia Plath
Sylvia Plath
Doğum	Sylvia Plath; 27 Ekim 1932; Boston
Ölüm	11 Şubat 1963 (30 yaşında); Londra
Mahlas	Victoria Lucas
Meslek	Şair, yazar
Dil	İngilizce
Milliyet	Amerikalı
Vatandaşlık	ABD
Eğitim	Smith Üniversitesi ; Cambridge Üniversitesi
Dönem	1960-1963
Tür	Şiir
Edebî akım	Gizdökümcü şiir
Önemli eser	Sırça Fanus
Evlilikler	Ted Hughes (e. 1956)
Çocuklar	Frieda Hughes, Nicholas Hughes
Akrabalar	Otto Plath (babası), Aurelia Schober (annesi)
	Etkiledikleri Nilgün Marmara;
İmza

Sylvia Plath (d. 27 Ekim 1932, Boston - ö. 11 Şubat 1963, Londra), Amerikalı şair ve yazar. Plath'ın başlıca eserleri şiirleri, özellikle de geride bıraktığı şiir kitabı Ariel ve tek romanı Sırça Fanus’tur. Plath ayrıca kısa öyküler ve çocuk kitapları da yazmıştır.

The Collected Poems başlıklı şiir derlemesi, daha önce yayımlanmamış şiirlerle birlikte 1981 yılında, ölümünden sonra, basılmıştır. Plath, bu kitapla Pulitzer Ödülü'ne layık görülmüş ve ölümünden sonra bu ödülü alan 4. kişi olmuştur.^[1]^[2]

Boston, Massachusetts'te doğan Sylvia Plath, Smith Üniversitesi'nden mezun olmuş ve Fullbright bursuyla gittiği Cambridge Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdürmüştür. Çocukluğundan beri yazdığı pek çok şiirle erken yaşta oldukça beğeni toplayan Plath, üniversitede öğrenci dergisinde yayımladığı şiirler sayesine 1956 yılında evleneceği, kendisi gibi bir şair olan Ted Hughes ile tanışmıştır. Birlikte iki çocuk sahibi olan ikilinin oldukça çalkantılı olan ilişkisi 1962 yılında, Plath'ın ölümünden yaklaşık 6 ay kadar önce, Hughes'un Plath'ı başka bir şairle aldatmasıyla sonlanmıştır. Plath, annesine ve doktoruna yazdığı mektuplarda kocasından çok ağır fiziksel şiddet gördüğünü iddia etmiş,^[3] hatta bu yüzden neredeyse karnındaki bebeği düşürmüştür.^[4]

Plath, hayatının büyük bir bölümünü psikoz ve manik-depresif bozukluk ile geçirmiştir. 11 Şubat 1963 tarihinde ise intihar yoluyla yaşamına son vermiştir.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1932 yılında Alman bir baba ve ikinci dereceden Avusturyalı bir anneden, Massachusetts'te doğdu. Boston Üniversitesi biyoloji bölümünde Profesör olan babası Otto Plath, bal arıları ile ilgili yazdığı kitap ve makaleleriyle ünlü bir bilim insanıydı. Otto Plath kendisinden yaşça küçük sayılabilecek yüksek lisans öğrencisiyle evlendi, Sylvia Plath henüz 8 yaşına giremeden babası, yüksek şeker ve buna bağlı olarak ayağının kesilmesi sonucu ortaya çıkan komplikasyon sebebiyle 1940 yılında öldü. Plath ilk şiirini 8 yaşında yayımladı.

Plath, çocukluğundan ölene kadarki süre zarfında baba sevgisizliği, anne ilgisizliği sebebiyle hayatı boyunca ileri derecede manik-depresif bozuklukla boğuştu. 1950 yılında bursla girdiği Smith College'deki ikinci yılında ilk intihar girişimini gerçekleştirdi ve bir akıl hastanesine yatırıldı. 1955'te Smith College'den summa cum laude^[5] derece ile mezun oldu.

Kazandığı Fulbright bursuyla Cambridge Üniversitesi'ne giderek çalışmalarını burada sürdürdü ve şiirlerini üniversitenin öğrenci gazetesi olan Varsity'de yayımladı. Plath burada 1956 yılında evleneceği İngiliz şair Ted Hughes'la tanıştı. Evliliklerinin ardından Boston'da yaşamaya başladılar. Plath, hamile kaldıktan sonra ise İngiltere'ye geri döndüler.

Plath ve Hughes, Londra'da kısa süre yaşadıktan sonra North Tawton'a yerleştiler. Çiftin Sylvia'nın kıskançlık krizleriyle başlayan sorunları bu dönemde başladı ve ilk çocuklarının doğumundan kısa süre sonra Sylvia Plath Londra'ya geri dönerek boşanma işlemlerini başlattı.

Günlüklerinde uzun uzun bebekleri ile zaman geçirmekten ya da kurabiye yapmaktan nasıl keyif aldığını anlattı. Sylvia Plath için gün sabah saat dörtte başlıyordu ve bebekleri ile ilgilenmeden önce kendisine ayırdığı 1-2 saat onun için çok değerliydi. Bu dönemde eşi Ted Hughes evden soğudu ve eşini aldatmaya başladı.

Kiraladığı evin eskiden İngiliz şair William Butler Yeats'e ait olduğunu öğrenen Plath, bunu iyi bir işaret olarak değerlendirdi. 1962-1963 kışı Plath için çok zor geçti. 11 Şubat 1963'te, ikinci kattaki odalarında uyumakta olan çocuklarının yanına süt ve kurabiye bıraktıktan sonra, odalarının kapısını da içeri gaz girmeyeceğinden emin olmak üzere bantlayarak kapattı ve mutfağa gitti. Fırını açıp harlanmasını beklerken birer birer uyku ilacı içti ve kafasını fırının içine sokarak intihar etti.

İntiharıyla ilgili olarak kocası Ted Hughes eleştirilere maruz kaldı. Hughes yıllarca bu konuda konuşmadı. Daha sonra anılarını yayımladı.

1963 yılında daha 30 yaşındayken intihar eden Plath’ın hayatı, Oscarlı oyuncu Gwyneth Paltrow'un ünlü şairi canlandırdığı “Sylvia” filmine de aktarıldı.

Plath’ın Türkçeye çevrilen eserleri arasında bulunan “Sırça Fanus”^[6] adlı romanı, birçok kişi tarafından ilk Amerikan feminist romanı olarak değerlendirilir.

Sylvia Plath, The Colossus'daki (1960) sondan bir önceki şiir olan "Sculptor" (Heykeltıraş) şiirini Leonard Baskin'e ithaf etmiştir.

Plath'in mezar taşında ''En harlı alevlerin ortasında bile altın nilüfer yetişir.'' yazmaktadır.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Şiir[değiştir | kaynağı değiştir]

The Colossus (1960)
Ariel (1965)
Crossing the Water (1971)
Winter Trees (1972)
The Collected Poems (1981)
Lady Lazarus

Düz yazı[değiştir | kaynağı değiştir]

The Bell Jar (1963)
Letters Home (1975)
Johnny Panic and the Bible of Dreams (1977)
The Journals of Sylvia Plath (1982)
The Magic Mirror (1989)
The Unabridged Journals of Sylvia Plath

Çocuk kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

The Red Book (1976)
The It-Doesn't-Matter-Suit (1996)
Collected Children's Stories (İngiltere, 2001)
Mrs. Cherry's Kitchen (2001)

Türkçeye çevrilen eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ariel, 2014, (Kırmızı Kedi Yayınları)
Johnny Panik ve Rüyaların Kutsal Kitabı, 2015, (Kırmızı Kedi Yayınları)
Sırça Fanus, 2013, (Kırmızı Kedi Yayınları)
Günlükler, 2013, (Kırmızı Kedi Yayınları)
Üç Kadın, (Oğlak Yayıncılık)
Suyu Geçiş (Artshop Yayıncılık)
Mary Ventura ve Dokuzuncu Krallık, 2020. (Kırmızı Kedi Yayınları)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "SYLVIA PLATH BIYOGRAFI - ŞAIR ÇOCUKLUK, GERçEKLER VE AILE HAYATI, ROMANCI, ÖYKü YAZARI - YAZARLAR". tr.celeb-true.com. 25 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2022.
^ Kihss, Peter. "Sessions, Sylvia Plath and Updike Are Among Pulitzer Prize Winners". The New York Times. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
^ Kean, Danuta (11 Nisan 2017). "Unseen Sylvia Plath letters claim domestic abuse by Ted Hughes". The Guardian. 15 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2021. The letters are part of an archive amassed by feminist scholar Harriet Rosenstein seven years after the poet's death, as research for an unfinished biography.
^ "Sylvia Plath'in mektupları şiddeti anlatıyor | www.sabitfikir.com". www.sabitfikir.com. 6 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2022.
^ "Summa Cum Laude: Definition, Meaning, and Requirements". Investopedia (İngilizce). 15 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023.
^ "The Bell Jar - Google Search". www.google.com. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Peter K. Steinberg - A celebration, this is: A website for Sylvia Plath 11 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Bir Amerikalının biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] "SYLVIA PLATH BIYOGRAFI - ŞAIR ÇOCUKLUK, GERçEKLER VE AILE HAYATI, ROMANCI, ÖYKü YAZARI - YAZARLAR". tr.celeb-true.com. 25 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2022.

[2] Kihss, Peter. "Sessions, Sylvia Plath and Updike Are Among Pulitzer Prize Winners". The New York Times. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2021.

[3] Kean, Danuta (11 Nisan 2017). "Unseen Sylvia Plath letters claim domestic abuse by Ted Hughes". The Guardian. 15 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2021. The letters are part of an archive amassed by feminist scholar Harriet Rosenstein seven years after the poet's death, as research for an unfinished biography.

[4] "Sylvia Plath'in mektupları şiddeti anlatıyor | www.sabitfikir.com". www.sabitfikir.com. 6 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2022.

[5] "Summa Cum Laude: Definition, Meaning, and Requirements". Investopedia (İngilizce). 15 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023.

[6] "The Bell Jar - Google Search". www.google.com. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2023.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

g t d Şiir dalında Pulitzer Ödülü sahipleri
1922-1950	Edwin Arlington Robinson (1922) Edna St. Vincent Millay (1923) Robert Frost (1924) Edwin Arlington Robinson (1925) Amy Lowell (1926) Leonora Speyer (1927) Edwin Arlington Robinson (1928) Stephen Vincent Benét (1929) Conrad Aiken (1930) Robert Frost (1931) George Dillon (1932) Archibald MacLeish (1933) Robert Hillyer (1934) Audrey Wurdemann (1935) Robert P. T. Coffin (1936) Robert Frost (1937) Marya Zaturenska (1938) John Gould Fletcher (1939) Mark Van Doren (1940) Leonard Bacon (1941) William Rose Benét (1942) Robert Frost (1943) Stephen Vincent Benét (1944) Karl Shapiro (1945) Robert Lowell (1947) W. H. Auden (1948) Peter Viereck (1949) Gwendolyn Brooks (1950)
1951-1975	Carl Sandburg (1951) Marianne Moore (1952) Archibald MacLeish (1953) Theodore Roethke (1954) Wallace Stevens (1955) Elizabeth Bishop (1956) Richard Wilbur (1957) Robert Penn Warren (1958) Stanley Kunitz (1959) W. D. Snodgrass (1960) Phyllis McGinley (1961) Alan Dugan (1962) William Carlos Williams (1963) Louis Simpson (1964) John Berryman (1965) Richard Eberhart (1966) Anne Sexton (1967) Anthony Hecht (1968) George Oppen (1969) Richard Howard (1970) William S. Merwin (1971) James Wright (1972) Maxine Kumin (1973) Robert Lowell (1974) Gary Snyder (1975)
1976-2000	John Ashbery (1976) James Merrill (1977) Howard Nemerov (1978) Robert Penn Warren (1979) Donald Justice (1980) James Schuyler (1981) Sylvia Plath (1982) Galway Kinnell (1983) Mary Oliver (1984) Carolyn Kizer (1985) Henry S. Taylor (1986) Rita Dove (1987) William Meredith (1988) Richard Wilbur (1989) Charles Simic (1990) Mona Van Duyn (1991) James Tate (1992) Louise Glück (1993) Yusef Komunyakaa (1994) Philip Levine (1995) Jorie Graham (1996) Lisel Mueller (1997) Charles Wright (1998) Mark Strand (1999) C. K. Williams (2000)
2001-günümüz	Stephen Dunn (2001) Carl Dennis (2002) Paul Muldoon (2003) Franz Wright (2004) Ted Kooser (2005) Claudia Emerson (2006) Natasha Trethewey (2007) Robert Hass / Philip Schultz (2008) W. S. Merwin (2009) Rae Armantrout (2010) Kay Ryan (2011) Tracy K. Smith (2012) Sharon Olds (2013) Vijay Seshadri (2014) Gregory Pardlo (2015) Peter Balakian (2016) Tyehimba Jess (2017) Frank Bidart (2018) Forrest Gander (2019) Jericho Brown (2020) Natalie Diaz (2021) Diane Seuss (2022)

Sylvia Plath nedir?, Sylvia Plath anlamı nedir?, Sylvia Plath ne demektir?