Simón Bolívar

Simón Bolívar
Simón Bolívar
1. Büyük Kolombiya Başkanı
	Görev süresi; 24 Şubat 1819 - 4 Mayıs 1830
Başkan Yardımcısı	Francisco de Paula Santander
Yerine gelen	Domingo Caycedo
1. Bolivya Devlet Başkanı
	Görev süresi; 12 Ağustos 1825 - 29 Aralık 1825
Yerine gelen	Antonio José de Sucre
8. Peru Devlet Başkanı
	Görev süresi; 8 Şubat 1824 - 28 Ocak 1827
Yerine geldiği	José Bernardo de Tagle
Yerine gelen	Andrés de Santa Cruz
Üçüncü Venezuela Cumhuriyeti Başkanı
	Görev süresi; Ekim 1817 - 24 Şubat 1819
Yerine geldiği	Kendisi
Yerine gelen	José Antonio Páez (1. Venezuela Devlet Başkanı olarak)
İkinci Venezuela Cumhuriyeti Başkanı
	Görev süresi; 7 Ağustos 1813 - 16 Temmuz 1814
Yerine geldiği	Francisco de Miranda (Birinci Venezuela Cumhuriyeti 3. Başkanı olarak)
Yerine gelen	Kendisi
Kişisel bilgiler
Doğum	Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar Palacios Ponte y Blanco; 24 Temmuz 1783; Caracas, Venezuela Genel Kaptanlığı, İspanyol İmparatorluğu (günümüzde Venezuela)
Ölüm	17 Aralık 1830 (47 yaşında); Santa Marta, Büyük Kolombiya (günümüzde Kolombiya)
Evlilik(ler)	María Teresa Rodríguez del Toro y Alaysa (ö. 22 Ocak 1803)
Mesleği	Asker
Dini	Roma Katoliği
İmzası

Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios Ponte-Andrade y Blanco ^[1] (d. 24 Temmuz 1783, Caracas - ö. 17 Aralık 1830, Santa Marta), genellikle bilinen ismiyle Simón Bolívar (İspanyolca telaffuz: [siˈmom boˈliβaɾ]), Güney Amerikalı El Liberdator -veya Liberator- lakaplı aristokrat, devrim önderi, on bir yıl boyunca yönettiği Büyük Kolombiya'nın kurucusu ve ilk devlet başkanı.^[2] Kolombiya, Venezuela, Ekvador, Peru ve Bolivya'nın bağımsızlığını sağladı; İspanyol İmparatorluğu'na karşı başlatılan bağımsızlık hareketinin siyasi ve askerî lideri oldu. "Güney Amerika'nın George Washington'u" olarak da adlandırılmaktadır.^[3]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1783 yılında aristokrat bir ailenin çocuğu olarak doğdu; ancak çocuk yaşta ailesini kaybetti. Ailesinden kalan mirasla devam ettiği askeri eğitimini İspanya'da tamamladı. 1810 yılında Venezuela'ya döndü ve sömürge yanlısı güçler ile Caracas'ta savaştı ve Venezuela'nın bağımsızlığını ilan etti. Sonra Birleşik Krallık'a gidip tarafsızlık sözü aldı, döndü ve Caracas'ı Napolyon'un kardeşi Joseph'in komutasındaki İspanyol ordusunun elinden aldı. İspanyollar tarafından yakalanıp Kolombiya'ya sürgün edildi. Burada 1814 yılında Kolombiya ordusunun başına geçip, başkent Bogota'yı ele geçirdi.

İmkansızlıklar nedeniyle Kolombiya'da ağır yenilgiler aldı ve Jamaika'ya gitmek zorunda kaldı. Haiti'de yeni güçler topladı ve Venezuela'ya tekrar saldırdı. Ciudad Bolivar şehrini ele geçirdi ve tek başına yönetmeye başladı.

Uzun yıllar boyunca bu bölgeden İspanyollara karşı mücadele etti ve 1821 yılında içinde Venezuela, Ekvador, Kolombiya, Panama ve Peru'nun bulunduğu, o zamanlar Büyük Kolombiya olarak adlandırılan bölgeyi İspanyol sömürgesinden kurtardı ve ilk devlet başkanı oldu.

Kurduğu bu bölgede Peru'nun kuzeyi, Bolivya olarak ayrıldı. Bolivya'nın anayasası bizzat kendisi tarafından yazılmasına ve yüzyılın en önemli siyasal belgelerinden biri olmasına rağmen hiç uygulanamadı. Generaller arasındaki kişisel çatışmalar iç savaşa dönüştü ve 1827 yılından itibaren Büyük Kolombiya bölünmeye başladı.

Hayalinin bölünüp yok olmasına dayanamadı. 17 Aralık 1830 tarihinde verem hastalığından öldü.

Geleneği ve popüler kültüre etkileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Gabriel García Márquez'in "Labirentindeki General" (İspanyolca: El general en su laberinto) isimli eseri, Simon Bolivar'ın hayatının son dönemini konu almaktadır.

Türkiye'nin başkenti Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir bulvara ismi verildi.^[4]

Sid Meier's Civilization VI adlı oyuna gelen eklenti paketi ile (Maya & Gran Colombia Pack) Büyük Kolombiya'nın lideri olarak gösterilmiştir.

2013 yapımı ''Libertador'' filminde, kendisinin hayatı konu alındı ve kendisini Édgar Ramírez canlandırdı.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

History of Simon Bolivar
The Life of Simon Bolivar
Libros de Simon Bolivar2 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Simon Bolivar

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Arismendi Posada 1983, s. 9.
^ "Simon Bolivar | Accomplishments, Biography, & Facts". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
^ Berman, Paul (5 Nisan 2013). "Founding Father (Published 2013)". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.
^ Google Maps üzerinde cadde 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 16 Ocak 2020 tarihinde erişilmiştir

[FOOTNOTEArismendi_Posada19839-1] Arismendi Posada 1983, s. 9.

[2] "Simon Bolivar | Accomplishments, Biography, & Facts". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.

[3] Berman, Paul (5 Nisan 2013). "Founding Father (Published 2013)". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2020.

[4] Google Maps üzerinde cadde 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 16 Ocak 2020 tarihinde erişilmiştir

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Kolombiya devlet başkanları
Büyük Kolombiya (1819-1831)	Simón Bolívar y Palacios Joaquín Mosquera y Arboleda Rafael Urdaneta y Faría Francisco de Paula Santander y Omaña
Yeni Granada Cumhuriyeti (1831-1858)	Francisco de Paula Santander y Omaña José Ignacio de Márquez Barreto Pedro Alcántara Herrán Martínez Tomás Cipriano de Mosquera y Arboleda José Hilario López Valdéz José María Obando del Campo José María Melo y Ortiz Mariano Ospina Rodríguez
Granada Konfederasyonu (1858-1863)	Mariano Ospina Rodríguez Bartolomé Calvo Díaz Tomás Cipriano de Mosquera y Arboleda
Kolombiya Birleşik Devletleri (1863-1886)	Tomás Cipriano de Mosquera y Arboleda Manuel Murillo Toro Tomás Cipriano de Mosquera y Arboleda Santos Acosta Castillo Santos Gutiérrez Prieto Eustorgio Salgar Moreno Manuel Murillo Toro Santiago Pérez de Manosalbas Aquileo Parra Gómez Julián Trujillo Largacha Rafael Núñez Moledo Francisco Javier Zaldúa y Racines José Eusebio Otalora Martínez Rafael Núñez Moledo
Kolombiya (1886-günümüz)	Rafael Núñez Moledo Miguel Antonio Caro Tobar Manuel Antonio Sanclemente Sanclemente José Manuel Marroquín Ricaurte Rafael Reyes Prieto Ramón González Valencia Carlos Eugenio Restrepo Restrepo José Vicente Concha Ferreira Marco Fidel Suárez Jorge Holguín Mallarino Pedro Nel Ospina Vázquez Miguel Abadía Méndez Enrique Olaya Herrera Alfonso López Pumarejo Eduardo Santos Montejo Alfonso López Pumarejo Mariano Ospina Pérez Laureano Gómez Castro Gustavo Rojas Pinilla Alberto Lleras Camargo Guillermo León Valencia Muñóz Carlos Lleras Restrepo Misael Pastrana Borrero Alfonso López Michelsen Julio César Turbay Ayala Belisario Betancur Cuartas Virgilio Barco Vargas César Gaviria Trujillo Ernesto Samper Pizano Andrés Pastrana Arango Álvaro Uribe Vélez Juan Manuel Santos Calderón Iván Duque Márquez Gustavo Petro

Simón Bolívar ne demektir