Sergey Dmitriyeviç Sazonov Сергей Дмитриевич Сазонов
Rus Dış İşleri Bakanı
Görev süresi Eylül 1910 - 10 Temmuz 1916 (E.U.)
Yerine geldiği	Aleksandr İzvolski
Yerine gelen	Boris Stürmer
Kişisel bilgiler
Doğum	10 Ağustos 1860(1860-08-10) Ryazan Guberniyası, Rus İmparatorluğu
Ölüm	25 Aralık 1927 (67 yaşında) Nice, Fransa
Milliyeti	Rus
Bitirdiği okul	Tsarskoye Selo Lyceum
Mesleği	diplomat

Sergey Dmitriyeviç Sazonov GCB (Rusça: Сергей Дмитриевич Сазонов), (10 Ağustos 1860, Ryazan Guberniyası - 25 Aralık 1927, Nice), Kasım 1910'dan Temmuz 1916'ya kadar Dışişleri bakanı olarak görev yapan Rus devlet adamı. I. Dünya Savaşı patlak vermesine neden olaylara katılım derecesi tartışmalı bir konudur, bazı tarihçiler erken ve kışkırtıcı seferberlik ilanı için doğrudan suçu Sazonov'un omuzlarına yüklerlerken, diğerleri başlıca meşguliyetinin "özellikle Balkanlar'da olan uluslararası ilişkilerin sıcaklığını azaltmak" olduğunu söylerler.^[1]

Erken dönem kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha az soylu bir geçmişe sahip olan Sazonov, Başbakan Pyotr Stolypin'in kayınbiraderiydi ve Stolipin, Sazonov'un kariyerini ilerletmek için elinden gelen her şeyi yaptı. Tsarskoye Selo Lyceum'dan mezun olan Sazonov, Londra elçiliğinde görev yaptı ve Mart 1906'da başı olduğu Vatikan'a diplomatik misyon verildi. 26 Haziran 1909'da Sazonov, St. Petersburg'a çağrıldı ve Dışişleri Bakanı Yardımcılığı görevine getirildi. Çok geçmeden Aleksandr İzvolski'nin yerine Dışişleri Bakanı oldu ve Stolypin tarafından belirlenen çizgide bir politika izledi.

Dış İşleri Bakanlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

Potsdam Anlaşması[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmi olarak dışişleri bakanı olarak atanmadan önce Sazonov, Rus II. Nikolay ile Alman II. Wilhelm arasında 4–6 Kasım 1910 arasında gerçekleşen Potsdam'daki bir toplantıya katıldı. Bu hareket, Bosna krizi sırasında Rusya'nın çıkarlarına ihanet ettiği olarak algıladıkları için İngilizleri cezalandırmayı amaçlıyordu. kriz. Nitekim, İngiltere Dışişleri Bakanı Edward Grey, "Alman-Rus Yumuşamasının" bu işareti ile ciddi şekilde endişeliydi.^[2]

İki hükümdar, Bağdat Demiryolu'nun, Bereketli Hilal'de Berlin'e önemli ölçüde jeopolitik nüfuz vermesi beklenen iddialı Alman projesini görüştü. Pers Anayasal Devrim'in arka planına karşı Rusya, demiryolunun muhtemel Khanaqin-Tahran kolunu kontrol etmek için endişeliydi. İki güç, 19 Ağustos 1911'de imzalanan ve Rusya'ya Kuzey İran'da bir serbestlik veren Potsdam Anlaşması'nda farklılıklarını giderdiler. Sazonov'un umduğu gibi, İran'ı Avrupa'ya bağlayan ilk demiryolu, Rusya'ya güney komşusu üzerinde nüfuz sahibi olmasını sağlayacaktı.

Umut vadeden başlangıç, Rus-Alman ilişkileri, 1913 yılında Kaiser'in generallerinden birini Türk ordusunu yeniden organize etmesi için göndermesi ve İstanbul'daki garnizonu denetlenmesi "Alman bayrağı yakında Boğaz'ın tahkimatı üzerine dalgalanacak", Rusya'nın ihracatının beşte ikisini oluşturan hayati bir ticaret arteri, diye parçalandı.^[3]

Japonya ile ittifak[değiştir | kaynağı değiştir]

Sazonov, Rus-Alman ilişkileri konusundaki çalışmasına rağmen Uzak Doğu'da Rus çıkarlarına dikkat etti. Rusya için felaket ile biten Rus-Japon Savaşı'nın ardından, Felaket-Rus-Japon Savaşı'nın ardından, sürekli olarak Japonya'ya yönelik dostça öneriler yaptı. Sonuç olarak, 8 Temmuz 1912'de İç Moğolistan'da ilgi alanlarının sınırlandırılmasına ilişkin Sankt-Peterburg gizli bir sözleşme imzalandı. Her iki güç de İç Moğolistan'ı Dış Moğolistan'dan politik olarak ayrı tutmaya kararlıydı. Dört yıl sonra Sazonov, Çin'deki her iki gücün çıkarlarını güvence altına almayı hedefleyen bir Rus-Japon savunma ittifakı (3 Temmuz 1916) ile başarı kazandı.

I. Dünya Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa'daki büyük bir askeri çatışmanın başlangıcında, Rus bakanının bir diğer kaygısı, başta Balkan kartını Habsburglar'ın azalan gücüne karşı oynatarak Avusturya-Macaristan'ı tecrit etmekti. Sazonov, Balkan siyasetinde ılımlı olduğu için bakanlığı "sıkı pan Slav çizgisine uymadığı için sık sık milliyetçilerin ateşi altında kaldı".^[4]

Nicholas Hartwig gibi aşırılık yanlısı ajanlar çatışan Güney Slav devletlerini Çarın himayesinde bir konfederasyonda birleştirmek istesler de, Sazonov'un kişisel olarak bu görüşleri paylaştığına ya da teşvik ettiğine dair bir işaret yoktur. Ne olursa olsun hem Avusturya hem de Almanya da, Belgrad'da ve diğer Slav başkentlerinde, Rusya'nın Panslavizmi teşviğine inanıyorlardı Saraybosna Suikastı ve Büyük Savaş'ın patlak vermesinin sorumluluğunda bir dereceye kadar kavgacı tutum takınılmasını teşvik etti.

Sırbistan, Rusya'nın kukla devletiydi. Arşidük Franz Ferdinand suikastından sonra, bu durum, Rusya'nın Sırbistan'ı Avusturya'ya karşı savunmasına neden oldu. Sazonov 1914'te Avusturya'yı "kukla devlete karşı yapılacak herhangi bir harekete, Rusya'nın askeri müdahale ile karşılık vereceği" konusunda uyarıda bulundu.^[5]

I. Dünya Savaşı çözülürken, Sazonov Romanya'nın İttifak Devletleri'ne katılmasını önlemek için çalıştı ve Mart 1915'te Rusya'nın müttefiklerinden savaş sonrası Boğaziçi, İstanbul ve Çanakkale Boğazı'nın Avrupa yakasının işgali üzerine muvafakat aldı. 1 Ekim 1914'te Sazonov, Romanya'ya, İtilaf Devletleri'yle birlikte olurlarsa, Erdel, Bukovina ve Banat'taki Avusturya hakimiyetlerini alarak genişlemesi için yazılı bir teminat verdi. Genel olarak, "sakin ve nazik tavrıyla verimli Müttefik ilişkilerini sürdürmek için çok şey yaptı".^[1]

Sazonov, Londra'da olumlu karşılandı, ancak Alman hayranı^[6] Çar II. Nikolay'ın karısı Çariçe Aleksandra Fyodorovna'nın hizbi görevden alınmasını şiddetle istedi, bu 10 Temmuz'da gerçekleşti^[7] ve bakan Polonya'ya özerklik teklif etme önerisini yayınladıktan hemen sonra.

Sonraki yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1917 başlarında Sazonov, İngiltere'ye büyükelçi olarak atandı, ancak Şubat Devrimine tanık olduğu Rusya'da kalmanın gerekli olduğunu düşündü. Bolşevizme karşıydı, Anton Denikin'e uluslararası meselelerde tavsiyelerde bulundu ve Amiral Kolçak'ın anti-Bolşevik hükûmetinde dışişleri bakanı olarak görev yapıyordu. 1919'da Paris Barış Konferansı'nda Beyaz Ordu'yu temsil etti. Sazonov son yıllarını Fransa'da bir anı kitabı yazarak geçirdi. Aynı zamanda defnedildiği, Nice'de öldü.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

• Lowe, John (1994), The Great Powers, Imperialism, and the German Problem, 1865-1925, Routledge, ISBN 0-415-10444-0 
• Cassels, Alan (1996), Ideology and International Relations in the Modern World, Routledge, ISBN 0-415-11926-X 
• Siegel, Jennifer (2001), Endgame: Britain, Russia and the Final Struggle for Central Asia, I.B. Tauris, ISBN 1-85043-371-2 
• Clark, Christopher (1996), The Sleepwalkers: How Europe Went to War in 1914, Oxford, ISBN 0-0611-4666-8 
• Bourne, John M. (2001), Who's Who in World War One, Routledge, ISBN 0-415-14179-6 
• Ferro, Marc (1993), Nicholas II: Last of the Tsars, Oxford University Press US, ISBN 0-195-09382-8 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Sergey Sazonov ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.