Nikolay Karloviç Girs
Rus İmparatorluğu Dışişleri Bakanı
Görev süresi 1882-1895
Yerine geldiği	Aleksandr Gorçakov
Yerine gelen	Aleksey Lobanov-Rostovski
Kişisel bilgiler
Doğum	21 Mayıs [E.U. 9 Mayıs] 1820
Ölüm	26 Ocak [E.U. 14 Ocak] 1895

Nikolay de Girs ya da Giers (Rusça: Никола́й Ка́рлович Гирс Nikolay Karloviç Girs) (21 Mayıs [E.U. 9 Mayıs] 1820 - 26 Ocak [E.U. 14 Ocak] 1895) III. Aleksandr (h. 1881-1894) döneminde, 1882-1895 yılları arasında Rusya Dışişleri Bakanlığı yapmıştır. Daha sonra Üçlü İtilaf'a dönüştürülen Rus-Fransız İttifakı'nın mimarlarından biriydi, Rusya'nın karmaşık ve tehlikeli diplomatik durumlarla başa çıkmada barışçıl bir ortak olarak imajını destekledi, ancak bu başarının çoğu Çar Aleksandr'a gitti.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Girs'in ailesi İskandinav kökenlidir. Selefi Prens Gorçakov gibi, Sankt-Peterburg yakınlarındaki Tsarskoye Selo Lyceum'da eğitim gördü, ancak etkili koruyucusunun olmaması ve Cermen kökenli bir Protestan olduğu için kariyerinde ilerleyişi yavaştı. On sekiz yaşında, dışişleri bakanlığının Doğu departmanının hizmetine girdi ve 1863'te İran tam yetkili müsteşarlık görevine terfi edene kadar, özellikle güneydoğu Avrupa'da olmak üzere yirmi yıldan fazla alt görevlerde geçirdi. Burada altı yıl kaldı ve İsviçre ve İsveç'te müsteşar olarak görev yaptıktan sonra, 1875'te yeğeniyle evlendiği Prens Gorçakov'un Doğu departmanının müdürü ve dışişleri bakan yardımcılığına atandı.^[1] II. Aleksandr'in (h. 1855-1881) 1881'de ölümü üzerine, Girs'in Rus milliyetçiliği duygusundan yoksun olduğu gerekçesiyle genel olarak reddedileceği bekleniyordu, çünkü III. Aleksandr güçlü Alman karşıtı Slavofil eğilimleriyle itibar görüyordu. Gerçekte, genç çar vahşi siyasi maceralara atılmak niyetinde değildi ve elinin kendisinden daha az temkinli insanlar tarafından zorlanmasına izin vermemeye tamamen kararlıydı. İstediği şey, aynı anda hem uyanık hem ihtiyatlı, hem aktif hem de itaatkar olacak ve onu rutin işlerin dert ve endişelerinden kurtaracak, aynı zamanda ulusal politikanın ana hatlarını ve bazen de ayrıntılarını kontrol etmesine izin verecekti. Girs tam olarak istediği şeydi ve buna göre çar onu yalnızca Prens Gorçakov'un 1882'de emekli olması üzerine dışişleri bakanı olarak atamakla kalmadı, aynı zamanda 1894'te hükümdarlığının sonuna kadar onu elinde tuttu.^[1]

Girs sistematik pasif bir politikası izledi. Bismarck tarafından Rusya ve Fransa'nın herhangi bir saldırgan eylemine direnmek amacıyla oluşturulan Üçlü İttifak'ın varlığını oldu bitti olarak kabul ederek, Berlin, Viyana ve Roma kabineleriyle daha dostane ilişkiler kurmaya çalıştı. Fransız hükûmetinin gelişmelerine ilk başta kulak tıkadı, ancak iki ülke arasındaki yakınlaşma, kendi tarafında çok az işbirliğiyle veya hiç işbirliği olmadan gerçekleştirildiğinde, bunu Fransa'yı dizginlemek ve Rus çıkarlarını desteklemek için kullandı.^[1]

Britanya ve Rusya arasındaki rekabet, 19. yüzyılın sonlarında Büyük Oyun'da Orta Asya üzerinde istikrarlı bir şekilde büyüdü. Rusya Hint Okyanusu üzerinde sıcak su limanları isterken İngiltere Rus birliklerinin Hindistan'a potansiyel bir işgal rotası kazanmasını engellemek istedi.^[2] 1885'te Rusya, bir savaş korkusuna neden olan Pandjeh Olayı'nda Afganistan'ın bir bölümünü ilhak etti. Ancak Girs ve Rusya'nın Londra Büyükelçisi Baron de Staal, 1887'de Orta Asya'da bir tampon bölge kuran bir anlaşma yaptılar. Rus diplomasisi, İngilizlerin yayılmacılığını gönülsüzce kabul etmesini sağladı. İran aynı zamanda bir gerilim alanıydı ama sıcak çatışma yoktu.^[3]

II. Nikolay'ın (h. 1894-1917) tahta çıkmasından hemen sonra 26 Ocak 1895'te ölmüştür.^[1] Oğlu Mihail Nikolayeviç Girs Rusya İmparatorluğu'nun son İstanbul büyükelçisi olarak I. Dünya Savaşı sonuna kadar görev yapmıştır. Rus hükûmetinde birçok yüksek rütbeli 'von Giers' vardı, aralarında Podolien'de Başkan ve bakan Fredrik von Giers (1776, Sankt-Peterburg, 1842), bakan Karl Ferdinand von Giers (1777, 1835), bakan Konstatin von Giers (1777, 1835), büyükelçi Nikolaus von Giers (1853, 1924), büyükelçi Mikail von Giers (1856, 1932), Amiral Theodor von Giers (1835, 1905) vb. vardı. Ve aralarında General Komaroff, Prenses Olga Cantacuzene ve General Karl de Meyer'in olduğu bu Giers akrabalarından bazıları diğer yüksek rütbeli Rus aileleriyle evlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Florinsky, Michael T. Russia - A History and An Interpretation - Volume II (1958), passim. online
• Maxwell, Margaret. "A Re-examination of the Rôle of N.K. Giers as Russian Foreign Minister under Alexander III." European Studies Review 1.4 (1971): 351-376. excerpt 1 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Kennan, George F. "The Decline of Bismarck's European Order" Princeton U.P., 1979. This magisterial volume offers, among other things, a fine description of N.K. Giers and his wise diplomacy.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Nikolay Girs ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.