Revvâdîler

955-1071
Başkent	Tebriz
Resmî dil(ler)	Farsça(Saray ve edebiyat); Azerice(yerel halk); Kürtçe(hanedan)
Resmî din	İslam
Tarihçe
• Kuruluşu
• Kuruluşu	955
• Dağılışı	1071

Revvadiler (Arapça: بنو روّاد), 955-1071 yılları arasında Azerbaycan'ın kuzeybatı bölgesinde bulunan aslen Ezd Arap^[1] asıllı Sünni Müslüman bir Kürt^[2]^[3] hanedanıydı. Revvadiler 8. yüzyılın sonlarında ve 9. yüzyılın başlarında Tebriz ve güneydoğu Azerbaycan'ı yönetti. Aile, 10. yüzyılın başlarında Kürtleşerek Tebriz ve Marağa merkezli hale geldi.^[4]

Kökenleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Revvadilerin aslen Yemenli Arap Ezd kabilesine mensup oldukları ve sonradan bölgeye gelmiş Kürt aşiretleri ile karışarak Kürtleştikleri iddia edilir.^[8]^[9] Abbasi Halifesi tarafından 758 senesinde Basra'dan alınarak Azerbaycan'a yerleştirilmişlerdir. Revvad b. Müsenna el-Ezdî'yi, Azerbaycan valisi güvenliği sağlama amaçlı Tebriz civarında vazifelendirmiştir.^[8] Daha sonra onun soyundan gelen torunları 8. ve 9. yüzyıllarda Abbasiler'in Tebriz valisi olarak vazife yapmışlardır. Revvadiler, 10. yy'ın başından itibaren Azerbaycan'da baskın hale gelen Kürt varlığıyla özellikle Hezbani aşiretiyle karışmışlar ve giderek Kürtleşmişlerdir.^[8]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Salariler egemenliğinin zayıfladığı dönemde güç kazanan Tebriz, Maraga ve Ahar hâkimi Ebülhica bin er-Revvad, 981 yılında sonuncu Salari hükümdarı İbrahim bin Merzban'ı tahttan indirerek Revvadiler devletini kurmuştur. Ayrıca, Revvadiler, Muğan hakimi Sipehbud’u mağlup edip kendilerine bağlamışlardır.^[10]

1054 yılında Sultan Tuğrul Bey'in öncülüğünde Güney Azerbaycan'a akın eden Büyük Selçuklu Devleti ordusu, Tebriz'e kadar ilerlemiştir. Rakibi karşısında zayıf düşen Revvadi hükümdarı Ebu Mensur Vehsudan, Tuğrul Bey’in hâkimiyetini kabul etmiş ve adına hutbe okunmasını emredip, sultana değerli hediyeler vermiş Selçuklular'la iyi ilişkiler geliştirmiştir.^[11] Revvadilerin hakimiyetine Malazgirt Savaşı'ndan sonra son verilmiştir, bu tarihten sonra Revvadiler hakkında bilgi bulunmaz.^[8]

Revvadi hükümdarları[değiştir | kaynağı değiştir]

Muhammed Hüseyin (?-951)
I. Hüseyin (955-988)
I. Memlan (988-1000)
II. Hüseyin (1000-1019)
Vehsudan (1019-1054)
Ebu Nasr II. Memlan (1054-1071)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Gibb, Hamilton Alexander Rosskeen (1991). The Encyclopaedia of Islam (İngilizce). Brill. ISBN 978-90-04-08112-3. 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
^ Foundation, Encyclopaedia Iranica. "Welcome to Encyclopaedia Iranica". iranicaonline.org (İngilizce). 10 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
^ "Christoph Baumer, History of the Caucasus: Volume 1: At the Crossroads of Empires, (Bloomsbury Publishing, 2021), 265". Eksik ya da boş |url= (yardım)
^ "V. Minorsky, A Mongol Decree of 720/1320 to the Family of Shaykh Zahid, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, 1954, p. 524". Eksik ya da boş |url= (yardım)
^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 14 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
^ ^a ^b ^c ^d TDV, İslam Ansiklopedisi, cilt: 35, sayfa: 36
^ Prof. Dr. Ramazan Şeşen, 20:44'ten itibaren, https://www.youtube.com/watch?v=KM_dn6MD0Dk 27 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "Revvadiler devleti - Azerbaycan". www.azerbaijans.com. 6 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.
^ "Revvadiler devleti". azerbaijans.com. 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2014.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Rawwadids14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Encyclopaedia of Islam.
List of Rawadid Rulers

[1] Gibb, Hamilton Alexander Rosskeen (1991). The Encyclopaedia of Islam (İngilizce). Brill. ISBN 978-90-04-08112-3. 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.

[2] Foundation, Encyclopaedia Iranica. "Welcome to Encyclopaedia Iranica". iranicaonline.org (İngilizce). 10 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.

[3] "Christoph Baumer, History of the Caucasus: Volume 1: At the Crossroads of Empires, (Bloomsbury Publishing, 2021), 265". Eksik ya da boş |url= (yardım)

[4] "V. Minorsky, A Mongol Decree of 720/1320 to the Family of Shaykh Zahid, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, 1954, p. 524". Eksik ya da boş |url= (yardım)

[5] "Arşivlenmiş kopya". 30 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.

[6] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 14 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.

[7] "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.

[:0-8] TDV, İslam Ansiklopedisi, cilt: 35, sayfa: 36

[9] Prof. Dr. Ramazan Şeşen, 20:44'ten itibaren, https://www.youtube.com/watch?v=KM_dn6MD0Dk 27 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[10] "Revvadiler devleti - Azerbaycan". www.azerbaijans.com. 6 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.

[11] "Revvadiler devleti". azerbaijans.com. 23 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Revvadiler nedir?, Revvadiler anlamı nedir?, Revvadiler ne demektir?