Mildred Dresselhaus^[1] (doğum adı: Mildred Spiewak, d. 11 Kasım 1930; Brooklyn, New York; ö. 20 Şubat 2017) ya da bilinen adıyla karbon biliminin kraliçesi, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde fizik ve elektrik elektronik mühendisliği alanlarında profesördür.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

11 Kasım 1930’da Brooklyn’de doğdu. Doğduğunda Mildred Spiewak adını taşıyordu. Hunter College Lisesi’ni bitirdi ardından lisans eğitimini New York’taki Hunter College'dan aldı. Lisansüstü eğitimini Fullbright bursuyla Cambridge Üniversitesi ve Harvard Üniversitesinden aldı. 1958 yılında Chicago Üniversitesinde doktorasını tamamladı. Daha sonra 2 yıl Cornell Üniversitesinde doktora sonrası eğitim aldı. Ardında Lincoln Laboratuvarında ekip üyesi olarak çalışmaya başladı. 1967 yılında MIT’de, elektrik elektronik mühendisliğinde, konuk profesör olarak çalışmaya başladı, 1968 yılında kadrolu olarak çalışmaya başladı ardından da 1983 yılında fizik alanında da profesörlük unvanı aldı. 1985 yılında da enstitü profesörü (MIT’de çalışanların atanabileceği en yüksek unvan) olarak atandı. 1990 yılında ise National Medal of Science (Ulusal Bilim Madalyası) ödülünü bilim ve mühendislik alanlarında kadınlar için oynadığı öncü rolü ve birçok materyalin elektronik özellikleri üzerine yaptığı çalışmalar sonucu kazandı. 2005 yılında ise Teknoloji, Ekonomi ve İşsizlik alanlarındaki 11. Annual Heinz Ödülü’nü kazandı. 2008 yılında ise Oersted Madalyasını hak etti.

2000-2001 yıllarında U.S. Department of Energy (Birleşik Devletler Enerji Departmanı) bünyesindeki Office of Science’ı (Bilim Ofisi) yönetti.2003 yılından 2008 yılına kadar ise American Institute of Physics’in (Amerikan Fizik Enstitüsü) yönetim kurulu başkanlığını yaptı. Ayrıca aynı dönemde American Physics Society (Amerikan Fizik Topluluğu), American Association of Advencement of Science (Amerika Bilimsel Gelişim Topluluğu) başkanlıklarını yaptı ve National Academy of Science’ın da (Ulusal Bilim Akademisi) mali işlerini yönetti. Dresselhaus ayrıca kadınların fizik gibi alanlara katılımını arttırmak için de çok büyük çaba sarf etti. 11 Ocak 2012 tarihinde United States Department of Energy (Birleşik Devletler Enerji Departmanı) makalelerinden birinde Başkan Barack Obama Mildred Dresselhaus’un Burton Richter ile birlikte Enrico Fermi Award’ı (Enrico Fermi Ödülü) kazandığını duyurdu. 11 Mayıs 2012’de Dresselhaus, fotonlar, elektron foton etkileşimleri ve nano-yapılarda ısı transferi konularındaki öncü çalışmaları nedeniyle Kavli Prize’a (Kavli Ödülü) layık görüldü. 2010 yılında ise ACS Award for Encouraging Women into Careers in the Chemical Sciences’ı (Kadınları Kimya Bilimlerinde Kariyer Yapmaya Teşvik için ACS Ödülü) kazandı. Dresselhaus özellikle grafit, grafit içerikli bileşikler, fullurenler (sadece karbondan oluşan, küre, tüp veya elipsoit şeklindeki kompleks moleküller), karbon nano-tüpler ve düşük boyutlu termoelektrik konularındaki çalışmalarıyla tanınır. Onun ekibi elektronik bağ yapısının, Raman dağılımı ve karbon nano yapıların fotofiziği’ni sıklıkla kullandı. Dresselhaus’un öğrencileri arasında ünlü malzeme bilimci Deborah Chung ve ünlü fizikçiler Nai-Chang Yeh, Greg Timp, Mansour Shayegan, James S. Speck, Lourdes Salamanca Riba ve Ahmet Erbil de vardır. Dresselhaus’un adıyla anılan birçok fizik teorisi vardır. L.D. Hicks ile ortak çalışması olan Hicks- Dresselhaus Modeli düşük boyutsal termoelektik için ilk basit modeldir. Riichiro Saito, Mitsutaka Fujita, Gene Dresselhaus ve Mildred Dresselhaus’un ortak çalışması olan SFDD modeli ise karbon nanotüplerin bant yapısını öngören ilk modeldir. Shuang Tang ile geliştirdikleri Tang-Dresselhaus Teorisi ise dar bantlı düşük boyutsal malzeme sistemleri üzerinde çalışmak için bir yöntem geliştirmesinin yanı sıra Dirac-cone materyallerin (tekli-dirac-cone, çift-dirac-cone, üçlü-dirac-cone, dörtlü-dirac-cone yarı-direc-cone ve tam-dirac-cone materyaller dehil olmak üzere) nasıl inşa edilebileceğine dair de ilk teoridir. Ayrıca Rashba-Dresselhaus Etkisi olarak anılan spin-yörünge etkileşimini açıklayan model de Mildred Dresselhaus’un kocası Gene Dresselhaus tarafından ortaya atılmıştır. Ünlü bir teorisyen olan Gene Dresselhaus ile evli olan Mildred Dresselhaus’un dört yetişkin çocuğu ve birçok torunu vardır.

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

• Arthur R. von Hippel Ödülü, Malzeme Araştırmaları Topluluğu, 2013
• Kavli Ödülü (Nanoteknoloji), 2012
• Enrico Fermi Ödülü, 2012
• Vannevar Bush Ödülü, 2009
• Kadınları Kimya Bilimlerinde Kariyer Yapmaya Teşvik için ACS Ödülü, 2009
• Oliver E. Buckley Yoğun Madde Ödülü, Amerikan Fizik Topluluğu, 2008
• Oersted Madalyası, 2007
• L'Oréal-UNESCO Bilimkadınları Ödülü, 2007
• Teknoloji, Ekonomi ve İşsizlik için Heinz Ödülü, 2005
• IEEE Kurucuları Madalyası, 2004
• Karl Taylor Compton Fizikte Liderlik Madalyası, Amerikan Fizik Enstitüsü, 2001
• Karbon Bilimi ve Teknolojisinde Başarı Madalyası, Amerikan Karbon Topluluğu, 2001
• Ioffe Enstitüsü, Rus Bilim Akademisi, onursal üyeliği St. Petersburg, Rusya, 2000
• Malzeme Toplulukları Federasyonu Ulusal Malzeme Geliştirme Ödülü, 2000
• Leuven Katolik Üniversitesinden Fahri Doktora, Belçika, Şubat 2000
• Nicholson Madalyası, Amerikan Fizik Topluluğu, Mart 2000
• Weizmann Enstitüsü, Millennial Hayatboyu Başarı Ödülü, Haziran 2000
• SGL Karbon Ödülü, Amerikan Karbon Topluluğu, 1997
• Ulusal Bilim Madalyası, 1990

Seçme yayınları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Dresselhaus, M. S.; et.al. “Analysis of Picosecond Pulsed Laser Melted Graphite” 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Massachusetts Institute of Technology, Harvard University, Los Alamos National Laboratory, United States Department of Energy, (Aralık 1986).
• Dresselhaus, M. S.; et.al. “The Transport Properties of Activated Carbon Fibers” 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Lawrence Livermore National Laboratory, United States Department of Energy, (Temmuz 1990).
• Dresselhaus, M. S.; et.al. “Photoconductivity of Activated Carbon Fibers” 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Lawrence Livermore National Laboratory, United States Department of Energy, (Ağustos 1990).
• Dresselhaus, M. S.; et.al. “Synthesis and Evaluation of Single Layer, Bilayer, and Multilayer Thermoelectric Thin Films” 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Lawrence Livermore National Laboratory, United States Department of Energy, (20 Ocak, 1995).
• M. S. Dresselhaus and P. C. Eklund (2000). "Phonons in carbon nanotubes" (PDF). Advances in Physics. 49 (6). s. 705. Bibcode:2000AdPhy..49..705D. doi:10.1080/000187300413184. 9 Ocak 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. 
• M. S. Dresselhaus, G. Samsonidze, S. G. Chou, G. Dresselhaus, J. Jiang, R. Saito, and A. Jorio. "Recent Advances in Carbon Nanotube Photo-physics" (PDF). 2 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
• M. S. Dresselhaus and G. Dresselhaus (2002). "Intercalation Compounds of Graphite" (PDF). Advances in Physics. 51 (1). s. 1. Bibcode:2002AdPhy..51....1D. doi:10.1080/00018730110113644. 9 Ocak 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. 
• M. S. Dresselhaus (2004). "Big Opportunities for Small Objects" (PDF). Materials Today Magazine. 5 (11). s. 48. doi:10.1016/S1369-7021(02)01164-1. 9 Ocak 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. 
• M. S. Dresselhaus, G. Dresselhaus and A. Jorio (2004). "Unusual Properties and Structures of Carbon Nanotubes" (PDF). Annual Review of Materials Research. 34 (1). s. 247. Bibcode:2004AnRMS..34..247D. doi:10.1146/annurev.matsci.34.040203.114607. 11 Ocak 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. 
• M. S. Dresselhaus, G. Dresselhaus, R. Saito and A. Jorio (2005). "Raman Spectroscopy of Carbon Nanotubes" (PDF). Physics Reports. 409 (2). s. 47. Bibcode:2005PhR...409...47D. doi:10.1016/j.physrep.2004.10.006. 9 Ocak 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
• M. S. Dresselhaus and H. Dai (2004). "Carbon Nanotues: Continued Innovations and Challenges". MRS Bulletin. Cilt 29. s. 237. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. 
• J. Heremans and M. S. Dresselhaus (2005). "Low Dimensional Thermoelectricity" (PDF). CRC Handbook - Molecular and Nano-electronics: Concepts, Challenges, and Designs. 9 Ocak 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. 
• M. S. Dresselhaus, R. Saito and A. Jorio (2004). "Semiconducting Carbon Nanotubes" (PDF). Proceedings of ICPS-27. 9 Ocak 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. 
• S. G. Chou, F. Plentz-Filho, J. Jiang, R. Saito, D. Nezich, H. B. Ribeiro, A. Jorio, M. A. Pimenta, G. Samsonidze, A. P. Santos, M. Zheng, G. B. Onoa, E. D. Semke, G. Dresselhaus and M. S. Dresselhaus (2005). "Photo-excited Electron Relaxation Process Observed in Photoluminescence Spectroscopy of DNA-wrapped Carbon Nanotube" (PDF). Physical Review Letters. 94 (12). s. 127402. Bibcode:2005PhRvL..94l7402C. doi:10.1103/PhysRevLett.94.127402. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link) ^{[ölü/kırık bağlantı]}
• M. S. Dresselhaus (2004). "Nanotubes: a step in synthesis" (PDF). Nature Materials. 3 (10). s. 665. Bibcode:2004NatMa...3..665D. doi:10.1038/nmat1232. PMID 15467687.  ^{[ölü/kırık bağlantı]}
• M. S. Dresselhaus (2004). "Applied Physics: Nanotube Antennas" (PDF). Nature Materials. 432 (7020). s. 959. Bibcode:2004Natur.432..959D. doi:10.1038/432959a. PMID 15616541.  ^{[ölü/kırık bağlantı]}
• S. B. Fagan, A. G. Souza-Filho, J. Mendes-Filho, P. Corio and M. S. Dresselhaus (2005). "Electronic Properties of Ag- and CrO3-filled Single-wall Carbon Nanotubes" (PDF). Chemical Physics Letters. 406 (1-3). s. 54. Bibcode:2005CPL...406...54F. doi:10.1016/j.cplett.2005.02.091. 9 Ocak 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
• Y. A. Kim, H. Muramatsu, T. Hayashi, M. Endo, M. Terrones and M. S. Dresselhaus (2004). "Thermal Stability and Structural Changes of Double-walled Carbon Nanotubes by Heat Treatment" (PDF). Chemical Physics Letters. 398 (1-3). s. 87. Bibcode:2004CPL...398...87K. doi:10.1016/j.cplett.2004.09.024. 9 Ocak 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
• G. Samsonidze, R. Saito, N. Kobayashi, A. Gruneis, J. Jiang, A. Jorio, S. G. Chou, G. Dresselhaus and M. S. Dresselhaus (2004). "Family Behavior of the Optical Transition Energies in Single-wall Carbon Nanotubes of Smaller Diameters" (PDF). Applied Physics Letters. 85 (23). s. 5703. Bibcode:2004ApPhL..85.5703S. doi:10.1063/1.1829160. 11 Ocak 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
• S. G. Chou, H. B. Ribeiro, E. Barros, A. P. Santos, D. Nezich, G. Samsonidze, C. Fantini, M. A. Pimenta, A. Jorio, F. Pletz-Filho, M. S. Dresselhaus, G. Dresselhaus, R. Saito, M. Zheng, G. B. Onoa, E. D. Semke, A. K. Swan, B. B. Goldberg and M. S. Unlu (2004). "Optical Characterization of DNA-wrapped Carbon Nanotube Hybrids" (PDF). Chemical Physics Letters. 397 (4-6). s. 296. Bibcode:2004CPL...397..296C. doi:10.1016/j.cplett.2004.08.117. 11 Ocak 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
• E. I. Rogacheva, O. N. Nashchekina, A. V. Meriuts, S. G. Lyubchenko, O. Vekhov, M. S. Dresselhaus and G. Dresselhaus (2005). "Quantum Size Effects in PbTe/SnTe/PbTe Heterostructures" (PDF). Applied Physics Letters. 86 (6). s. 063103. Bibcode:2005ApPhL..86f3103R. doi:10.1063/1.1862338. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link) ^{[ölü/kırık bağlantı]}
• H. Son, Y. Hori, S. G. Chou, D. Nezich, G. Samsonidze, E. Barros, G. Dresselhaus, M. S. Dresselhaus (2004). "Environment Effects on the Raman Spectra of Individual Single-wall Carbon Nanotubes: Suspended and Grown on Polycrystalline Silicon" (PDF). Applied Physics Letters. 85 (20). s. 4744. Bibcode:2004ApPhL..85.4744S. doi:10.1063/1.1818739. 9 Ocak 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
• C. Fantini, A. Jorio, M. Souza, A. J. Mai Jr., M. S. Strano, M. A. Pimenta and M. S. Dresselhaus (2004). "Optical Transition Energies and Radial Breathing Modes for HiPco Carbon Nanotubes from Raman Spectroscopy" (PDF). Physical Review Letters. 93 (14). s. 147406. Bibcode:2004PhRvL..93n7406F. doi:10.1103/PhysRevLett.93.147406. PMID 15524844. 9 Ocak 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
• S. B. Cronin, A. K. Swan, M. S. Unlu, B. B. Goldberg, M. S. Dresselhaus and M. Tinkham (2004). "Measuring Uniaxial Strain in Individual Single-wall Carbon Nanotubes: Resonance Raman Spectra of AFM Modified SWNTs" (PDF). Physical Review Letters. 93 (16). s. 167401. Bibcode:2004PhRvL..93p7401C. doi:10.1103/PhysRevLett.93.167401. 11 Ocak 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
• Dresselhaus, M. S.; et.al. “Iron-Doped Carbon Aerogels: Novel Porous Substrates for Direct Growth of Carbon Nanotubes” 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Lawrence Livermore National Laboratory, United States Department of Energy, (February 20, 2007).

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Freeview video interview with Millie Dresslhaus by the Vega Science Trust4 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Homepage
• Dresselhaus's MIT page3 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Biography of Dresselhaus from IEEE7 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Photograph, Biography and Bibliographic Resources 18 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., from the Office of Scientific and Technical Information, United States Department of Energy